Morgunblaðið - 21.03.1974, Side 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. MARZ 1974
Karl Þórhallason bif-
reiðarstjóri - Minning
I DAG fer fram frá Kapellunni í
Reykjavík útför Karls Þörhalla-
sonar bifreiðastjóra. Hann var
fæddur 25. febrúar 1896, f
Reykjavík, en andaðist í Borgar-
spítalanum 11. marz 1974. For-
eldrar hans voru Þórhalli Þór-
hallason frá Tungu Hörðudals-
hreppi í Dölum og konu hans Guð-
rúnar Hjálmarsdóttur, Hagaseli,
Staðarsveit. Karl Þdrhallason
stundaði mestan hluta ævi sinnar
vöruflutninga. Fyrst var hann ár-
um saman með hestvagna til
flutninga og flutti þá alls konar
vörur um bæinn. Hann átti þá oft
marga hesta, sem hann notaði til
vinnu og var oft með fleiri og
færri aðstoðarmenn. Þegar svo
vörubifreiðarnar koma til sög-
unnar eftir 1920 var hann ekki
seinn til að læra bifreiðaakstur og
kaupa sér vörubil, sem varð óðara
hans atvinnutæki. Seinna fjölgaði
hann vörubílunum og hafði þá
bílstjóra í þjónustu sinni. Vöru-
bflarnir útrýmdu svo að kalla
flutningum með hestum og vögn-
um. Karl reyndist frábær bifreið-
arstjóri. Duglegur og öruggur
stjórnari. Enda verðlaunaður fyr-
ir ágætan akstur. Karl var og mik-
ill hestamaður og átti marga góða
reiðhesta um áratuga skeið. Hann
var dugnaðarmaður mikill enda
þurfti mikið til að sjá farborða
sínu stóra heimili. Hann eignaðist
níu börn, sem nú er öll uppkomin
og búin að stofna sín heimili og
hafa öll reynst hinir nýtustu borg-
arar. Nú eru barnabörnin hans
orðin fimmtíu og þrjú og barna-
barnabörnin 18 talsins. Þetta er
mikið og gott ævistarf að koma
vel upp þessum stóra barnahópi
sem öll hafa reynst sérstaklega
vel uppalin og háttvís, og tel ég
þar hafi ekki átt minni hlut að
máli hans góða kona, sem mér
virtist vera mikil móðir og uppal-
andi af guðs náð. Fyrir nokkrum
áratugum kynntist ég þessum
heiðurshjónum, það var vegna
þess að börn þeirra voru þá að
koma til mín í barnaskólann.
Orsökin til þess að ég lagði leið
mína fyrst á þetta heimili var sú
að eitt barnið vantaði í skólann,
þetta barn þeirra var þá veikt.
Einhvern vegin var það svo að
mér féll vel við þessi hjón, við
fyrstu sýn. Þau voru svo samhent
i öllu. Bæði töluðu þau vel um
kennarana og skólann. Þetta gera
almennt foreldrar, sem eiga góð
og vel uppalin börn. Ef til vill
sýndu þau mér meiri velvild og
virðingu en ég átti skilið, en eitt
er víst og það er það að hinn góði
kunningsskapur minn við þetta
heimili rof.naði ekki í áratugi. Nú
eru þ -ss: hsíðurshjón dáin. Karl
Þorhallason var maður, sem vakti
athygli hvar sem hann fór. Hann
var vel meðal maður á hæð, þrek-
lega vaxinn og léttur í hreyfing-
um, svipmikill. Hann var máls-
vari allra þeirra, sem stóðu höll-
um fæti í lifinu og hjálpsamur.
Skapstór, en kunni flestum betur
að stjórna skapi sínu. Greindur og
gætinn í orði og orðheldin i bezta
lagi. Eg heyrði hann aldrei tala
illa um nokkurn mann. Hann
hafði á hinn bóginn samúð með
mönnum sem misheppnuðust
jafnvel margt í lífinu sökum yfir-
sjónar og umkomuleysis. Það var
alltaf eitthvað hressandi og
skemmtilegt að spjalla við Karl
Þórhallason. Eg er honum og
heimilisfólki hans öllu þakklátur
fyrir allar gleðistundirnar á hinu
góða heimili hans og sendi börn-
um hans og öllum vandamönnum
mínar beztu samúðarkveðjur.
Böðvar Pétursson kennari.
Margrét Austmann
Jóhannsdóttir - Kœðja
F. 30. desember 1946
D. 2. marz 1974.
Mig langar til að þakka Maddý
fyrir okkar stuttu, en ógleyman-
legu kynni. Hún var alltaf svo kát
og skemmtileg þegar við hittumst,
og mér fannst ég hafa þekkt hana
í fjölda ára. Ég mun ætíð muna
okkar síðasta fund, þegar ég kom
sl. haust, ásamt vinkonum mín-
um, að heimsækja þau Ömar í
Malmö. Við fórum í gönguferð og
röbbuðum saman langt fram á
nótt. Það var svo ánægjulegt að
hitta þau og sjá hvað þeim leið
vel. Engu okkar kom þá víst til
hugar, að það yrði í síðasta skipti,
sem við yrðum öll saman. En eins
og skáldið segir:
Svo örskammt er bil
milli blíðu og éls
og brugðist getur lukkan
frá morgni til kvelds.
Nú hefur hún svo skyndilega og
óvænt verið burt kölluð í blóma
lífsins frá ástvinum sínum öllum.
Ekkert okkar getur skilið hvers
vegna, en vegir Guðs eru órann-
sakanlegir. Huggun okkar, sem
eftir lifum, er sú að eiga um hana
svo bjartar og góðar minningar,
og trúna á það, að: „Vort líf, sem
svo stutt og stopult er, þó stefnir á
æðri leiðir.“ Ég votta eiginmanni
hennar Ömari, litlu dætrunum
Sigrúnu og Helenu, svo og öllum
öðrum ættingjum hennar, mína
dýpstu samúð.
Guð geymi hana.
Ó.K.
Meistaramót 1 Leningrad
MEISTAR AMÓT ýmissa stór-
borga í Sovétrfkjunum jafnast oft
á við alþjóðleg skákmót að styrk-
leika, enda koma stórmeistarar
framtíðarinnar oft fyrst fram á
sjónarsviðið á slikum mótum.
Mót þessi eru því býsna athyglis-
verð og yfirleitt er teflt þar af
mikilli hörku. Hæst ber auðvitað
meistaramót Moskvuborgar, en
ýmsar aðrar borgirgeta oft státað
af þátttöku stórmeistaranna, t.d.
Leningrad, Kiev, Riga o.fl.
Nú er nýlokið meistaramóti
Leningradborgar 1974 og urðu úr-
siit sem hér segirí efsta flokki: 1.
V. Karasev 10!4, 2. A. Chasin 10v.,
3. A. Lukin 9'A v., 4.—5. V. Koslov
og E. Buchman 9 v. o.s.frv. Þátt-
takendur voru alls 16. Sterkasti
skákmaður Leningrad 1 dag er
vafalaust stórmeistarinn Viktor
Kortsnoj, en á meðal annarra
frægra meistara frá Leningrad
má nefna þá Spassky, Taimanov
og Botvinnik.
Hér kemur ein skák úr ofan-
greindu móti.
Hvítt: V. Koslov
Svart: I. Ivanov
Enskur leikur.
1. c4 — Rf6, 2. Rc3 — d5, 3. cxd5
— Rxd5, 4. g3 — c5, 5. Bg2 —
Rc7,
(Annar möguleiki er hér 5. —
Rxc3, 6. bxc3 — g6).
6. d3
(Vilji hvítur hindra 6. — e5 leikur
hann hér 6. Rf3, en sumir meistar-
SKáK
eftir
JÓN Þ. ÞÓR
ar eru svo lítillátir að leika ein-
faldlega 6. b3 í stöðunni).
6. — e5, 7. f4
(Með rólegri taflmennsku hefði
hvítur ekki uppskorið ýkja mikið,
t.d. 7. Rf3 — Rc6, 8. 0-0 — Be7, og
svartur stendur vel).
7. — exf4, 8. Bxf4 — Re6,
(Algengara er 8. — Be7, en eftir
9. Da4+ — Rd7, 10. Rf3 — 0-0 11.
0-0 er hvíta staðan mun virkari).
9. Rh3
(Eftir 9. Bxb8 — Hxb8, 10. Da4 +
— Bd7, 11. Dxa7 — Rd4 hefði
svartur haft frumkvæðið í sínum
höndum).
9. — Be7,
(Skemmtilegur möguleiki var hér
9. — Rxf4, 10. Rxf4 — Bd6).
10. 0-0 — 0-0, 11. Rd5 — Rc6, 12.
Bd2!
(Biskupinn á heima á skálínunni
al —h8).
12. — Bd7, 13. e3 —Hc8,
(Hér kom sterklega til greina að
leika 13. — Bd6, t.d. 14. Bc3 —
Rc7, 15. Dh5 — Be5!).
14. Bc3 — Rb4, 15. Dh5 — Bc6,
(15. — Rxd5, 16. Bxd5 — b6 kom
einnig til greina).
16. Be4!
(Nú vinnur hvítur þvingað).
16. — h6, 17. Df5 — g6, 18. De5 —
Kh7, 19. Hxf7 + ! — Hxf7, 20. Dxe6
— Dg8, 21. Rhf4! — Hxf4,
(21. — Hg7 hefðu engu bjargað
vegna 22. Bxg6 — Hxg6, 23.
Dxe7).
22. Dxe7 — Df7, 23. Bxg6+ og
svartur gafst upp.
Dr. Þórður Þorbjarn-
arson - Kveðjuorð
Þörðar Þorbjarnarsonar verður
minnzt sem vísindamanns og
fræðimanns á sviði fiskvinnslu og
fiskefnafræði. Saga fiskiðnaðar-
rannsókna á Islandi er nátengd
sögu Þörðar. Skipulegar fisk-
iðnaðarrannsóknir á íslandi hóf-
ust, er Þórður réðst til Fiskifélags
íslands 1934. Hann veitti forstöðu
Rannsóknastofu Fiskifélags is-
lands frá upphafi og síðan
Rannsóknastofnun fiskiðnaðar-
ins, er hún tók við af Fiskifélag-
inu 1965. Þáttur Þórðar var úr-
vinnsla aflans, en þeir Bjarni
Sæmundsson og Arni Friðriksson
stunduðu fiskrannsóknir einnig á
vegum Fiskifélagsins. Nöfn
þessara þriggja frumherja á sviði
rannsókna á tslandi mun sagan
geyma.
Það er ekki ætlun mfn með
þessum kveðjuorðum að tíunda
störf Þórðar á sviði fiskiðnaðar-
rannsókna og ráðgjafaþjónustu
við fiskiðnaðinn. Það verk mun
reynast tímafrekt, krefjast veru-
legra rannsókna og mun vafalaust
verða unnið síðar. Þó skulu
aðeins talin einstök störf, sem
hátt hefur borið.
Afskipti Þórðar af þorskalifrar-
bræðslu og vitamínmælingum f
lifrarlýsi urðu til þess, að island
varð Ieiðandi á því sviði. Erindi,
sem Þórður flutti á ráðstefnu
Verkfræðingafélags íslands 1967
og prentað er í ráðstefnuriti
félagsins, ber glöggan vott um þá
þekkingu Þórðar.
Vélvæðing saltfiskþurrkunar
gjörbreytti saltfiskverkun frá þvf,
sem var, er breiða þurfti fisk að
morgni, ef þurrkur var, og taka
saman að kvöldi. Þórður átti
drjúgan þátt þar í ásamt starfsliði
sínu.
Ahugi Þórðar var mikill á því,
að hagnýttir yrðu allír hlutar
fisksins, þar með talið allt slóg.
Að hans tilstuðlan voru kannaðir
ýmsir möguleikar til hagnýtingar
innyfla, einkum i efna- og lyfja-
iðnaði. Nú er mest allt slóg hirt,
en framfarir f efnaiðnaði hafa
valdið því, að innyfli eru minna
virði en áður, önnur en þau, sem
notuð eru beint til manneldis.
Þórður hafði alla tíð afskipti af
fiskmjölsiðnaðinum og var aðal
tæknilegur ráðunautur samtaka
fiskmjölsframleiðenda til dauða-
dags.
Þórður var áhugasamur um
næringarefnafræði og hollustu
fiskafurða, og lauk Ph D-prófi í
lífefnafræði. Störf hans að
hollustumálum eru þjóðkunn.
Þegar karfavinnsla hófst á Sól-
bakka 1935, var það að tilstuðlan
Þórðar, og sá hann um tæknihlið
þeirrar vinnslu.
Undirritaður átti því láni að
fagna að starfa sem sérfræðingur
hjá dr. Þórði á Rannsóknasofu
Fiskifélags íslands að afloknu
námi, og eftir að hafa hætt störf-
um þar að vinna að mörgum mál-
um f nánu samstarfi við Þo'rð. Á
kveðjustund er það maðurinn
sjálfur og persónulegir eigin-
leikar, sem verða minnisstæðast-
ir. Þá er efst í huga, að þakka þá
vináttu og tryggð, sem enzt hefirí
tvo áratugi.
Eg votta eftirlifandi eiginkonu
Þórðar, Sigríði Claessen, syni
þeirra, tengdadóttur, barnabörn-
um og öðrum ættingjum inni-
legustu samúð mfna.
Hjalti Einarsson.
SVAR MÍTT
° EFTIR BILLY GRAHAM
Eru predikarar ekki rétt eins og annað fólk? Láta þeir ekki
stjórnast af gróðafíkn eins og aðrir? Þeir segja, að svo sé ekki,
en ég held, að svo sé.
Ég get náttúrulega ekki svarað fyrir hönd allra
predikara. En ég hef hitt mörg hundruð þeirra, og ég
þekki ekki einn, sem hefur gengið inn í þjónustuna
af „gróðafíkn", — enda væri slíkt mesta heimska. Nú
hafa laun presta hækkað síðustu árin. Samt eru
prestalaun hjá okkur töluvert lægri en laun lækna
og löglærðra manna. Ég tel líka, að svo eigi að vera,
þó ekki væri nema til þess, að þeir, sem eru ekki
sannir prestar í hjarta sér, hyllist ekki til að sækja
um prestsstöðu.
Charles Wesley hét mikið enskt sálmaskáld og
vakningapredikari. Þegar hann var drengur i skóia,
heimsótti hann rfkur frændi hans frá Irlandi. Hann
var barnlaus. Hann mælti við drenginn: „Komdu
heim með mér og vertu sonur minn. Þú skalt fá allt,
sem þú girnist f þessum heimi. Sá dagur rennur,
þegar þú verður eigandi allra jarðeigna minna.“
Hinn ungi Charles virtist verða hrifinn af þessu um
stund, en svo hristi hann höfuðið og sagði: „Þakka
yður fyrir, herra, en ég vil heldur verða prestur eins
og hann faðir minn.“ Wesley-feðgarnir þekktu vel
skort og fátækt en þeir fluttu heiminum nýjan
boðskap um Guð og ruddu hinni miklu siðbót í
Bretlandi braut.
Guðsmenn segja, hvort sem þeir eru leikir eða
lærðir: „Hvað mun það stoða manninn, þótt hann
eignist allan heiminn, en fyrirgjöri sálu sinni?“
Jón Þ. Þ<)r.