Morgunblaðið - 08.06.1974, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ. LAUUARDAGUR 8 JUNI 1974
sem opnuð er í dag í Lista-
safni íslands.
Þessi fáu dæmi um það,
sem listahátíð 1974 hefur
upp á að bjóða, sýna, að vel
hefur verið að verki staðið
og þeir dagar, sem fram-
undan eru, verða áreiðan-
lega mörgum eftirminni-
legir. Stundum tala menn
með lítilsvirðingu um listir
og listamenn. En samt sem
áður er það nú svo, að það
eru einmitt listirnar og
STORAR STJORNUR
Á ÍSLENZKUM HIMNI
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Arvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Styrmir Gunnarsson
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10 100.
Aðalstræti 6, sími 22 4 80.
Askriftargjald 600,00 kr á mánuði innanlands
I lausasölu 35,00 kr eintakið
Listahátíð verður sett
í dag og er þetta í
þriðja sinn, sem efnt er til
listahátíðar á íslandi.
Listahátíðir þessar hafa
orðið skemmtileg tilbreyt-
ing í menningarlífi okkar
og meira en það. Vegna
þeirra höfum við fengið
tækifæri til þess að sjá og
heyra ýmsa frægustu lista-
menn heims, sem hingað
hafa komið af þessu tilefni.
Gildi þess fyrir íslenzkt
menningarlíf verður seint
of metið og hinu merka
listafólki ber aö þakka, að
það hefur lagt leið sína
hingað til lands.
Að þessu sinni, eins og á
hinum fyrri listahátíðum
tveimur, fáum viö að fylgj-
ast með og hlýða á ýmsa
fremstu tónlistarmenn
heims. Má þar nefna hina
frægu óperusöngkonu
Renate Tebaldi og enn-
fremur góökunningja frá
fyrri listahátíðum, svo sem
Barenboim, André Previn
og Zucherman, aö
ógleymdum Vladimir
Ashkenazy. Það er stór-
kostleg upplifun að fá tæki-
færi til þess að njóta listar
þessara merku listamanna.
Hið íslenzka framlag til
listahátíðar er einnig þess
virði, að eftir sé tekið.
Þannig mun Þjóðleikhúsið
frumsýna nýja óperu eftir
Jón Ásgeirsson tónskáld og
efnt verður til nokkurra
listsýninga, sem vafalaust
munu vekja mikla athygli.
Líklega ber þar hæst sýn-
ingu á Kjarvalsstöðum á
íslenzkri myndlist í 1100 ár
og yfirlitssýningu á verk-
um Nínu Tryggvadóttur,
verk listamannanna, sem
lyfta lífinu svolítið upp úr
hversdagsleikanum. Af svo
fámennri þjóð að vera má
fullyrða, að við íslendingar
búum við ótrúlega fjöl-
breytilegt listalíf. Málara-
list hefur verið f mikilli
grósku á undanförnum
árum. Þrjú atvinnuleikhús
eru rekin í Reykjavík og á
Akureyri með miklum
sóma að ógleymdum
áhugamannaleikhúsum um
land allt. Tónlistarlíf er
fjölbreytilegt og bók-
menntastarfsemi mikil-
virk. Þýðing þessa fyrir
okkar fámenna samfélag
200 þúsund sálna, verður
vart ofmetin og vió eigum
að leggja metnað okkar í að
veita listamönnum öflugan
stuðning og stuðla þannig
að gróskumiklu menn-
ingarlífi. Það eitt er í sam-
ræmi við sögu okkar og
langa hefð og sú venja að
efna til listahátíða annað
hvert ár hefur þegar sýnt
gildi sitt og má ekki falla
niður. Að þessu sinni er
listahátíð haldin á þjóð-
hátiðarári og markast
nokkuð af því. Það er mjög
við hæfi, enda sýnir saga
okkar í 1100 ár, að söguleg-
ar forsendur tilvistar okk-
ar sem sjálfstæðrar þjóðar
byggjast fyrst og fremst á
þeim menningarlegu af-
rekum, sem hér voru unn-
in fyrr á öldum.
Vaxandi stuðningur
við 200 mílur
IMorgunblaðinu í
fyrradag var frá því
skýrt, að fiskimálanefnd
þingflokks brezka íhalds-
flokksins hefði nýlega lagt
til, að Bretar styddu 200
sjómílna efnahagslögsögu
strandríkja á hafréttarráð-
stefnu Sameinuðu þjóð-
anna í Venezuela, en áður
hefur komið fram, að
helztu forystumenn í
brezkri útgerð og fiskiðn-
aði hafa sannfærzt um
nauðsyn þess, að Bretar
taki upp stuðning við 200
sjómílna lögsögu. Flest
bendir því til þess, að 200
sjómílur verði innan tíðar
opinber stefna brezkra
stjórnvalda.
Þegar þessi þróun í Bret-
landi og vaxandi stuðning-
ur við 200 sjómílur annars
staðar eru höfð f huga,
verður enn ljósara en áður
hversu rétt sú stefna Sjálf-
stæðisflokksins er, að ís-
lendingar eigi að færa fisk-
veiðilögsögu sína út í 200
sjómílur fyrir lok þessa
árs. Af einhverjum
óskiljanlegum ástæðum
tóku vinstri flokkarnir
mjög illa hugmyndinni um
útfærslu í 200 sjómílur,
þegar hún kom fram á síð-
astliðnu hausti og voru
ekki reiðubúnir til þess að
greiða fyrir samþykkt
þeirrar þingsályktunartil-
•lögu, sem þingmenn Sjálf-
stæóisflokksins fluttu um
þetta mál á síðasta þingi.
En hér er um svo stórfellt
hagsmunamál þjóðarinnar
að ræða, að ékki verður við
þaö unað, að vinstri flokk-
arnir verði dragbítar á því.
í þingkosningunum 30.
júní n.k. verður það eitt af
höfuðstefnumálum Sjálf-
stæðisflokksins, að fisk-
veiðilögsagan veröi færö út
f 200 sjómílur. Bersýnilegt
er, að af því verður ekki
nema Sjálfstæðisflokkur-
inn hljóti öflugan stuðning
þjóðarinnar í þeim kosn-
ingum. Þetta er ein af
ástæðunum fyrir því,
hversu mikilvægt það er,
að Sjálfstæðisflokkurinn
komist til stjórnarforystu á
ný. Náist sá árangur, verð-
ur fiskveiðilögsagan færð
út í 200 sjómílur.
Teppi á sýningunní, ofið af tilefni 1100 ára afmælis fslandsbyggða
Margar og fróðlegar listsýn-
ingar verða á listahátíð. Á Kjar-
valsstöðum er hin merka sýn-
ing um islenzka myndlist i
1100 ár, i Listasafni fslands
málverkasýning Nínu Tryggva-
dóttur, SUM-arar efna til sýn-
inga í sal sínum við Vatnsstig
og i Ásmundarsal, i Norræna
húsinu er norræn vefjarsýning,
i Landsbókasafni sýning fag-
urra handrita og i Stofnun
Árna Magnússonar verður
handritasýning, sem sérstak-
lega miðast við Þjóðhátiðarár
og er ekki tilbúin strax. Einnig
fellur niður höggmyndasýning i
Austurstræti, sem ekki er búið.
Ungu mennírnir í SUM hafa
tekið sér nokkuð sérstætt hlut-
verk og merkilegt, að safna
saman og sýna íslenzka al-
þýðulist i SUM-salnum við
Vatnsstig og Ásmundarsal.
Guðbergur Bergsson, sem er
frumkvöðull þeirrar hugmynd-
ar, sagði, að islenzk alþýðulist
hefði ekkert verið könnuð hér.
Hann hefði ekki haft hugmynd
um hver hún í rauninni væri.
Og því er efnt til þessarar
fyrstu könnunar.
Guðbergur sagði, að fólk
hafi tekið seint við sér, en
fjölmargir munir væru komnir,
um 40 talsins, og væri alltaf að
aukast við. Þarna kennir
margra grasa, þar eru t.d.
höggmyndir, skeljaverk, verk
unnin úr sandi, málaður reka-
viður og bátslikan frá ísa-
fjarðardjúpi. Taldi hann, að
þessi frumkönnun gæfi góða
mynd af list alþýðu manna F
landinu. Sagði Guðbergur, að
gerð yrði spjaldskrá yfir þetta
fólk, sem næst til, og reynt
yrði að senda sýninguna út á
land á eftir og þá gæti bætzt
við hana. Fer sýningin t.d. til
ísafjarðar eftir listahátið og
farið er að hafa samband við
kvenfélög og fleiri um hugsan-
!ega sýningu annars staðar.
Þannig ætti eftir þessa frum-
könnun að geta breiðzt út vit-
neskja um þessa tegund af list.
Safnað var sýningarmunum
á þann hátt, að auglýst var og
sagt frá hugmyndinni i fjöl-
miðlum og síðan er sýndur
hver gripur, sem borizt hefur.
Kemur i Ijós, að margir fást við
ýmiss konar listsköpun úti um
land. Flestir gripirnir eru frá
rosknu fólki og eru konur þar í
meirihluta.
LISTAHATÍÐ
Wl974
Á sýningunni á alþýðulist ber mikið á verkum unnum úr rekaviði, eins og
myndin, sem er næst. Þá eru klippimyndir og skeljamyndir o.fl.
Könnun á íslenzkri alþýðulist hjá SÚM