Morgunblaðið - 09.07.1974, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. JULI 1974
35
Vinstri og
sósíaldemó-
kratar vinna á
SAMKVÆMT NTB frétt frá
Kaupmannahöfn á laugardag
bendir Gallupskoðun þar til vax-
andi fylgis Vinstri og sósiai-
demökrata en minnkandi fylgis
hjá Framfaraflokknum, Réttar-
sambandinu og Miðdemókrötum.
Ef fram hefðu farið kosningar
um þær mundir f júnfmánuði, er
Gallupskoðunin var gerð, hefði
Réttarsambandið sennilega ekki
komið manni á þing.
Fylgi flokkanna var í júní sem
hér segir, samkvæmt skoðana-
könnuninni: (Tölurnar í svigun-
um eru annars vegar samkvæmt
Gallupkönnun í maí, hins vegar
úrslitin í síðustu kosningum f des.
1973) Sósíaldemókratar: 29,4%
(26,3%, 25,6%), Framfara-
flokkurinn (Mogens Glistrup):
13,8% (14,6%, 15,9%), Róttækir
Vinstri: 9% (9,1%, 11,2%),
íhaldsmenn 7% (6,5%, 9,2%) SF
5,7% (4,9%, 6%) kommúnistar:
5,6% (9,4%, 3,6%) miðdemókrat-
ar: 2,8% (4%, 7,8%) Kristilegi
þjóðarflokkurinn: 4,8% (4,9%,
4%) Vinstri: 17,7% (15,3%,
12,3%). Aðrir flokkar í júní 3,6%
en þeir eru skv. svigatölunum:
Réttarsambandið með 2,5% í maí
og 2,9% í desember og vinstri
sósialistar með 2,5% í maí og
1,5% f des.
1 dag fer fram frá Akureyrar-
kirkju útför Arna Kristjánssonar
amtsbókavarðar og menntaskóla-
kennara. — Minningargreinar
um Árna birtast f Mbl. á morgun,
miðvikudag.
Dregið hjá
Samhjálp
Dregið hefur verið f Happ-
drætti Samhjálpar. Aðalvinning-
urinn var Citroén Super og kom
hann upp á miða nr. 11477.
Nánari upplýsingar eru veittar að
Hátúni 2, þar sem bækistöðvar
Ffladelffusafnaðarins eru.
Setberg laust
til umsóknar
Biskup landsins hefur auglýst
Iaust til umsóknar Setbergs
prestakall — Grundafjörð, me<1
umsóknarfresti til 1. ágúst næst-
komandi.
Magnús Guðmundsson prestur
þar hefur af heilsufarsástæðum
óskað eftir lausn frá preststarfi
sfnu
— Rányrkja
Framhald af bls. 36
anförnu. Það er staðreynd, að
hér er um talsverða rányrkju að
ræða, sérstaklega þegar tekið er
tillit til, hve mörg skip eru þarna
á veiðum. Það vita allir hvernig
þorskstofninn er, og því er lokun
svæðisins það eina, sem hægt er
að gera, sagði Sigfús.
Hann sagði ennfremur, að þessi
fiskur myndi ganga út af þessu
svæði, þegar hann eltist, og því
þyrftu sjómenn ekki vera hrædd-
ir um, að hann yrði ellidauður.
Staðreynd málsins væri sú, að
með hirini miklu sókn og miklu
tækni, sem viðhöfð væri, væri
hver fiskur drepinn. Æskilegast
væri, að minnka sóknina á ís-
landsmið, en þvf miður yrði þvf
ekki komið við enn. Þvf væri eina
ráðið að beita friðunaraðgerðum.
— Það þarf enginn að halda, að
fleiri skip gefi aukinn afla. Nú er
svo komið, að það er ekki hægt að
auka aflamagnið á miðunum við
ísland. Og fleiri skip þýða ekkert
annað en óhagstæðari útgerð,
sagði Sigfús að lokum.
— Þorskblokkin
Framhald af bls. 36
sfðasta ári, næmi lækkunin nú á
ársgrundvelli nálægt 15 milljón-
um dollara, eða á núverandi gengi
rúmum 1400 milljónum króna.
Þrátt fyrir þetta mikla verðfall
væru blokkir óseljanlegar um
þessar mundir, svo sennilega yrði
útflutningstap S.H. ennþá meira.
Þegar Eyjólfur var spurður um
hina slæmu afkomu frystihús-
anna svaraði hann:
Það er óhætt að segja, að frysti-
húsin eru rekin með stórtapi f dag
og virðist einsýnt að nokkur
þeirra muni loka á næstunni
vegna greiðsluþrota. Um s.l. ára-
mót var gert ráð fyrir, að um
smávægilegan hagnað gæti orðið
að ræða eða 1% til 2% af heildar-
veltu. Þessi afgangur var þó ein-
ungis til á pappírnum, þar sem
reiknað var með nokkurri hækk-
un á markaðsverði, en eins og
hefur komið á daginn, þá Var það
algerlega óraunhæft. Síðan komu
kauphækkanir við síðustu kjara-
samninga, ásamt margháttuðum
hækkunum ýmissa kostnaðarliða,
sem af leiðir, auk erlendra
kostnaðarhækkana eins og t.d. á
efni til umbúða, að ótöldum þeim
hækkunum, sem olfuhækkunin
hefur haft í för með sér, eins og
t.d. á farmgjöldum. Við þetta allt
saman bættist svo stórfelld lækk-
un á fiskmjöli á heimsmarkaði,
sem aftur hefur bein áhrif til
verðlækkunar á fiskúrgangi frá
frystihúsunum. Þegar svo hér við
bætist mikil verðlækkun á fram-
leiðslu frystihúsanna á mörkuð-
Addis Abeba 8. júlf — AP.
ÞRETTAN eftirlýstir stjórnmála-
menn gáfu sig fram við herinn á
mánudag, að þvf er segir f til-
kynningu uppreisnarmanna.
Segir f tilkynningunni, að þeir 15,
sem enn hafa ekki gefið sig fram
verði álitnir útlægir og leitaðir
uppi ef þeir gefa sig ekki fram án
tafar.
Ríkisútvarpið, sem er meðal
stofnana, sem herinn lagði undir
sig fyrir 11 dögum, útvarpaði
beiðni til þjóðarinnar um aðstoð
unum, þá þarf varla að koma á
óvart, þótt rekstrargrundvöllur
þeirra sé algjörlega brostinn. Því
er óhjákvæmilegt að gera ráð-
stafanir sem allra fyrst til að þau
geti haldið áfram eðlilegri fram-
leiðslu, þrátt fyrir þá erfiðleika,
sem nú er við að etja, þvf væntan-
lega eru þeir tfmabundnir.
— Hvaða ráðstafanir koma
helzt til greina til að rétta við hag
frystihúsanna?
— I þvf efni kemur margt til
greina. Ég vil nefna, að við núver-
andi erfiðleika, sem eins og ég
sagði áður eru væntanlega tíma-
bundnir, þá mætti létta af þeim
ýmsum opinberum álögum eins
og t.d. launaskatti. Við núverandi
kostnaðarverðlag hér og markaðs-
verð hins vegar, þá liggur áfram-
haldandi gengissig beint við sem
eðlileg ráðstöfun. Loks mætti
nefna, að greiddar yrðu fram-
leiðslubætur úr Verðjöfnunar-
sjóði, en slfkt hefur áður verið
gert.
— Þú talar um að þetta ástand
sé tfmabundið, áttu þá við verð-
lækkanirnar á mörkuðunum?
— Ég á við, eins og ég tók fram í
upphafi, að eftir hækkanirnar f
vor þá var orðið ósamræmi f til-
kostnaði hér og hæsta markaðs-
verði, sem við höfum þekkt og
slfkt hlýtur að verða að leiðrétta,
en hvað markaðsverð snertir, þá
er hér um alveg óeðlilega lækkun
að ræða, en hvenær eðlilegt
ástand skapast á mörkuðunum á
ný eru sjálfsagt skiptar skoðanir
um, en mér sýnist að óvarlegt sé
að gera ráð fyrir neinum veru-
legum bata fyrr en í byrjun næsta
árs.
við að finna hina eftirlýstu.
Nokkrir þeirra hafa sézt á gisti-
og veitingahúsum f Addis Abeba
síðustuNviku en herinn hefur auð-
sjáanlega ekki haft aðstöðu til að
nálgast þá.
I þeirri herferð, sem herinn
hefur hafið gegn spillingu f land-
inu, fyrir afnámi átthagafjötra og
auknu lýðræði, hafa 56 stjórn-
málamenn verið handteknir.
Haile Selassie keisari hefur að
mestu verið sviptur völdum og er
nú vart annað en toppfígúra.
— Heildarlausn
Framhald af bls. 1
Stokkhólms-ráðstefnunni í 1972,
og þau samtvinnuð samþykkt al-
þjóðlegra viðmiðunarákvæða, þar
sem fundið verði jafnvægi milli
ákvæða fyrir einstök ríki og al-
þjóðlegra ákvæða.
0 7. 1 grundvallaratriðum verði
aðgangur til vfsindalegra rann-
sókna frjáls, en strandrfkjum
tryggð þátttaka í hinum ýmsu
rannsóknar verkefnum og að þau
hafi aðgang að niðurstöðum.
• 8. Lögmætir hagsmunir
landluktra ríkja verði tryggðir.
Að lokum sagði Hans G. Ander-
sen, að ef fulltrúar á ráðstefnunni
gætu nú beint athyglinni óskiptri
að því að vinna að heildarlausn á
ofangreindum grundvelli, væri
góð von um að hægt væri að ná
góðum árangri þegar í þessum
áfanga hafréttarráðstefnunnar,
sem fram færi í Caracas.
I AP-frétt frá Caracas var haft
eftir norska landkönnuðinum og
rithöfundinum Thor Heyerdahl,
að hann teldi mengun hafsins
mestu hættu, sem að mannkyninu
steðjaði nú, — og meir en hætt-
una af kjarnorkusprengjum og
loftmengun. Heyerdahl kvaðst
þeirrar skoðunar, að ráðstefnan í
Caracas væri mikilvægasta ráð-
stefna sem nokkru sinni hefði
verið haldin, en hann hefði
áhyggjur af því, að árangur
næðist ekki nógu fljótt. „Ég hef
það á tilfinningunni," sagði
Heyerdahl, „að fulltrúarnir
hérna, sem virðast ýmist vera
lögfræðingar eða stjórnmála-
menn, séu að bræða það með sér,
hvemig heppilegast sé að nota
epli, sem nú þegar er farið að
rotna — og þeir leyfa þvf að halda
áfram að rotna, meðan þeir rök-
ræða hvernig þeir geti bezt skipt
því á milli sín.“
— Þjóðhátíð
Framhald af bls. 1
úrslitaleiknum og má þar nefna
Kissinger utanríkisráónerra
Bandarfkjanna, Bernharð prins
af Hollandi, Rainer fursta af Mon-
aco og Grace konu hans. Að sjálf-
sögðu fylgdust svo þýzkir stjórn-
málamenn með viðureigninni af
lífi og sál, me Helmut Schmidt
kanslara og Va.ter Scheel forseta
í fararbroddi. Umhverfis þetta
fólk gengu þrekvaxnir lögreglu-
þjónar og gættu þess, að allt færi
fram samkvæmt hinni nákvæmu
skipulagningu.
Lok þessarar mestu knatt-
spyrnusýningar voru á margvfs-
legan hátt hjá fólki. A elliheimili
Eþíópía:
Stjórnmálamenn gefa
sig fram unnvörpum
á Mainz lézt gamall knattspyrnu-
áhugamaður úr hjartaslagi og
Hollendinga varð að flytja á
sjúkrahús vegna sömu orsaka er
úrslit leiksins lágu fyrir. Tveir
óánægðir Hollendingar hentu
sjónvarpstækjum sfnum út á götu
er þeir heyrðu um tap sinna
manna og áfram er hægt að rekja
viðbrögð fólks. í Amsterdam var
óvenju fátt fólk á götum úti, mest
megnis erlendir ferðamenn.
Hollendingar sátu hnfpnir fyrir
framan sjónvarpstækin sfn,
meðan Þjóðverjar dönsuðu af
gleði.
Það geta ekki allir orðið sigur-
vegarar f íþróttum, það fengu
Hollendingar að reyna á sunnu-
daginn. Eigi að sfður var knatt-
sþyrnumönnunum vel fagnað er
þeir komu til sfns heimalands f
gær. Flugvöllurinn f Amsterdam
var að mestu lokaður, því þar
lentu silfurmennirnir frá heims-
meistarakeppninni. Meira að
segja Kurt Waldheim aðalritari
Sameinuðu þjóðanna og Bernharð
prins urðu að nota annan flugvöll.
Knattspyrnumönnunum var ekið
um Amsterdam og sfðan til Haag
þar sem ríkisstjórnin hélt þeim
veizlu. Nokkuð sem ekki hefur
gerzt áður þar f landi, en Holland
hefur heldur aldrei áður komist í
úrslit heimsmeistarakeppninnar.
Svartamarkaðsbraskarar höfðu
litið hýru auga til úrslitaleiksins í
heimsmeistarakeppninni í knatt-
spyrnu. Fyrir viku sfðan var
verðið á svörtum markaði komið
upp í 60 þúsund krónur. Sfðustu
dagana féllu miðarnir aftur í
verði og margir hverjir máttu
þakka fyrir að fara þó með gróða
út úr viðskiptunum.
Brasilíumenn voru fyrrverandi
heimsmeistarar, en máttu nú gera
sér fjórða sætið í keppninni pð
góðu. Brasilfumenn eru blóðheitir
að eðlisfari og eftir þessa slæmu
útreið, að þeirra dómi, hótuðu
þeir fjölskyldu landsliðsþjálfar-
ans lífláti. Þyrptist æstur múgur-
inn að húsi þjálfarans og stendur
lögreglan enn vörð um húsið.
— Bellonte
Framhald af bls. 2
New York var gerð 13. júlf 1929
og var þá farið frá Le Bourget-
flugvelli eins og f sfðara skiptið.
Þeir félagar biðu lengi eftir
heppilegu veðurútliti og dag
hvern hittu þeir Pólverja á
veðurstofunni, sem voru f sömu
hugleiðingum. Báðar flugvél-
arnar héldu svo af stað sama
daginn, þegar veðurútlit var
álitlegt og lögðu Pólverjarnir af
stað 20 mfnútum á undan
Bellonte. Flugvél Bellonte var
hraðfleygari og þegar flogið
hafði verið f 12 klukkustundir
og f ljós hafði komið, að vindar
höfðu ekki verið sem hagstæð-
astir, var ákveðið að snúa við,
skammt vestan við Azoreyjar.
Pólverjarnir lentu á Azoreyjum
og þarkviknaði f flugvél þeirra
og fórst einn af áhöfninni.
Bellonte var spurður að þvf,
hvernig hann og félagi hans
hefðu farið að þvf að talast við á
leiðinni, en stjórnklefar voru
opnir og aðgreindir. Bellonte
sagði, að bæði vegna hávaðans
frá hreyflinum og eins vegna
þytsins f vindinum hefðu þeir
ekki heyrt hvor til annars. Þvf
skrifuðust þeir á. Þessa miða,
sem þannig fóru á milli þeirra
félaga, segist Bellonte hafa
fundið nýlega og hafi þeir verið
mikil fróðleiksnáma um ferð-
ina og margt komið fram, sem
hann hafi verið búinn að
gleyma. Ennfremur hafi hann
fundið á meðal þessara miða
hæðarrita úr ferðinni. Með
þessar upplýsingar f höndum
sagðist Bellonte nú ætla að gefa
út bók um ferðina.
Nafn vélarinnar, sem þeir
félagar notuðu, var „Spurn-
íngarmerkið". Hann sagði, að
upphaflega hafi flugvélin ekki
borið neitt nafn. En menn
hefðu alltaf verið að spyrjast
fyrir um það, hvenær ætlunin
væri að fara af stað, hvað þeir
hygðust vera lengi á leiðinni
o.s.frv. En þeir félagar voru
svarafáir og loks kallaði blaða-
maður einn flugvélina f blaði
sfnu þessu nafni, „Spurningar-
rnerkið". Einn tæknimannanna
greip nafnið á lofti og morgun
einn, er þeir félagar komu að
flugvélinni, var búið að mála
spurningarmerki á flugvélina.
Þannig varð nafnið til.
Bellonte mun á fimmtudags-
kvöld klukkan 20.30 halda fyr-
irlestur í ráðstefnusal Loft-
leiðahótelsins og sýna þar kvik-
myndir um sögu flugsins, sem
hann segir að skipta megi f
fjögur aðaltfmabil. Fyrsta tfma-
bilið hefst 1919 og stendur til
1930. 1 fyrirlestri sfnum sagðist
hann m.a. mundu skýra frá
flugi brautryðjandans John
Alcock, sem flaug frá Ný-
fundanlandi til Irlands o.fl.
Annað tfmabilið er tfmbabil
flugbátanna, sem stóð fremur
stutt eða frá 1937 til ’39, er Pan
American og Imperial Airways
notuðu til áætlunarflugs. Þvf
tfmabili lauk með heimsstyrj-
öldinni sfðari og tekur þá við
þriðja tfmabilið — herflug yfir
Atlantshafi. Þvf lýkur 1945 og
við tekur aimennt áætlunarflug
— tfmabil, sem enn stendur yf-
ir og lfklegast á eftir að þróast
mikið — eins og það hefur gert
til þessa og er nú komin svo-
. kölluð þotuöld.
Á blaðamannafundinum f
gær með Bellonte-hjónunum
voru Björn Jónsson, formaður
Flugmálafélagsins, Agnar
Kofoed-Hansen, flugmálastjóri,
Leifur Magnússon, varaflug-
málastjóri og Helga Ingólfsdótt-
ir, blaðafulltrúi Loftleiða h.f.
— Reykholt
Framhald af bls. 3.
Akraness, sleit síðan hátfðinni
laust fyrir klukkan 18, og var
þá jafnframt opnuð sýning í
anddyri skólans á útgáfum rita
Snorra Sturlusonar. Var sýn-
ingin sett upp af þeim Bjarna
Bachman bókaverði í Borgar-
nesi og frú Stefaníu Eiríks-
dóttur bókaverði á Akranesi.
Bækurnar og handritin voru öll
fengin að láni f Landsbókasafni
Islands, og veitti Ólafur Pálma-
son bókavörður góða aðstoð við
uppsetninguna. Þjóðhátfðar-
nefnd Borgfirðinga hefur gefið
út kvæðið „1974“, og er það lýst
af Einari Hákonarsyni list-
málara. Ritið er prentað í Lit-
brá hf. Kvæðið var selt á hátíð-
inni og var það mikið keypt.
Upplag er takmarkað, en þjóð-
hátfðarnefndin mun síðar koma
því á almennan markað.
— Fréttaritari.
— Kútter
Sigurfari
Framhald af bls. 3.
Arndfsi Magnúsdóttur Blöndal,
en Jóhannes Guðmundsson var
sfðasti skipstjórinn á Sigurfara,
áður en hann fór úr landi, og
gaf útgerð skipsins honum fán-
ann. Gefendur eru börn sonar-
dóttur þeirra hjóna, þau Magn-
hildur Sigurbjörnsdóttir og
Magnús Bl. Sigurbjörnsson. Þá
gáfu dætur Gunnsteins Einars-
sonar skipstjóra, Ólöf og Ásta,
bárufleyg, sexkant og sjókort,
sem fylgt hafði Sigurfara
fyrstu árin. —
Gamli Sigurfari liggur nú hér
f höfninni innan um sér yngri
og óreyndari skip svo sem nýju
Akraborg, tvo nýja skuttogara
og fleiri glæsileg fiskiskip.
Hann hefur nú skilað sfnu hlut-
verki við að afla björg f bú, en
tekur nú við nýju, það er að
sýna komandi kynslóðum þá að-
stöðu, sem fslenzkir sjómenn
upp úr aldamótum unnu við, og
samanburð við þær miklu
tækniframfarir, sem orðið hafa
sfðustu áratugina.
Fyrirhugað er, að Sigurfari
fari I slipp, og verður hann
færður f það horf, sem hann
upphaflega hafði. Kostnaður
við þessar breytingar mun
verða nokkur, en stofnaður hef-
ur verið „Sigurfarasjóður”, og
er þess vænst, að velunnarar
skipsins láti eitthvað af hendi
rakna svo fyrirhuguð fram-
kvæmd við skipið komist heil f
höfn.
Asm.