Morgunblaðið - 01.08.1974, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. AGÚST 1974
3
Ekki aðrir
betri gestir
á þjóðhátíð
í KVEÐJUHÓFI, sem Vestur-
Íslendingar, er hingað komu á
þjóðhátfð, efndu til f Frfmúr-
arahúsinu sfðdegis í gær, af-
henti formaður Þjóðræknisfé-
lags tslendinga f Vesturheimi,
Skúli Jóhannsson, gjöf til
Listasafns rfkisins, stóra ljós-
mynd af málverki, sem þckkt-
asti fslenzki málarinn vestan
hafs, Arni Sigurðsson, gerði af
fyrsta varanlega fslenzka land-
náminu I Vfðinesi við Winni-
pegvatn 21. október 1875. Sr.
Bragi Friðriksson formaður Is-
landsdeildar Þjóðræknisfélags-
ins veitti gjöfinni móttöku og
ætlar að koma henni til skila.
Fleiri gjafir voru f þakklætis-
skyni færðar þeim, sem vel
höfðu við gestina gert.
Vestur
Þetta myndarlega kveðjuhóf
sátu 500—600 manns, vestur-
heimski hópurinn og íslenzkir
vinir og velunnarar. Viðstaddir
voru m.a. Ólafur Jóhannesson
forsætisráðherra, Halldór E.
Sigurðsson fjármálaráðherra,
sendiherra Kanada á lslandi,
dr. Þorláksson, fulltrúi Kanada
á þjóðhátíð og fleiri.
Fyrsti og stærsti hópurinn,
frá Winnipeg, fer heim á laug-
ardagsmorgun eftir mjög
ánægjulega ferð til Islands, að
því er allir sögðu. Formaður
Þjóðræknisfélagsins, Skúli Jó-
hannsson, þakkaði fyrir hönd
Vestur-Islendinganna ógleym-
anlegar móttökur og ræddi
samskipti íslendinganna báð-
um megin hafsins og baráttu
Vestur-lslendinga við að halda
tungu feðra sinna og samskipt-
um. Ennþá kemur út íslenzkt
blað í Kanada Lögberg-Heims
kringla, þó að það beri sig eng-
an veginn og sé rekið með stór-
tapi ár hvert.
Þá afhenti Skúli gjöfina til
Listasafnsins og aðrar gjafir í
þakklætisskyni. Pétri Thor-
steinsson ráðuneytisstjóra og
Matthíasi Johannessen for-
manni þjóðhátíðarnefndar 1974
voru færðar innrammaðar ljós-
myndir af fyrrnefndu mál-
verki. Matthías þakkaði fyrir
hönd þjóðhátiðarnefndar með
stuttri ræðu, þar sem hann
sagði, ma.a., að ekki hefði Is-
land getað fengið betri gesti á
þjóðhátíð en Vestur-íslending-
ana. Hann vitnaði i ljóðið „Þótt
þú langförull legðir sérhvert
land undir fót, bera hugur og
hjarta samt þíns heimalands
mót“, og sagði, að við fyndum
Skúli Jóhannsson afhendir Braga Friðrikssyni gjöf til Listasafns rfkisins, mynd af fyrstu íslenzku
landnemunum að stfga á land I Vfðinesi við Winnepcgvatn.
S ’
-Islendingar kveðja
sannarlega, að Vestur-lslend-
ingar bæru þetta heimalands
mót.
Þá afhenti Skúli öðrum þjóð-
hátíðarnefndarmönnum m.vnd-
ir til minja, þeim Indriða Þor-
steinssyni, Höskuldi Ólafssyni,
Gísla Jónssyni, Agli Sigurgeirs-
syni og Gunnari Eyjólfssyni.
Einnig Hallgrími Hallgríms-
syni aðalræðismanni Kanada á
tslandi, Finnboga Guðmunds-
syni landsbókaverði, sem m.a.
var fyrsti kennari í islenzku-
deild Winnipegháskóla, Gísla
Guðmundssyni, sem hefur ann-
azt móttöku gestanna að vestan
í sumar, og Heimi Hannessyni,
sem Skúli þakkaði sérstaklega
aðstoð við förina og dvölina
hér. Fyrrverandi formanni Is-
landsdeildar Þjóðræknisfélags-
ins, Sigurði Sigurgeirssyni,
færði Skúli þakklæti fyrir að
hafa í meira en tvo áratugi veitt
Vestur-lslendingum ómetan-
lega aðstoð. Sigurður sagði i
þakkarræðu sinni, að aldrei
hefði hann fyrr séð jafn fjöl-
mennt og glæsilegt hóf Vestur-
Islendinga hér og sýndi það, að
öll svartsýni um að ekki kunni
að vera hægt að halda tengslun-
um yfir hafið væri óþörf. Færði
Skúli honum mynd af fyrstu
landnemunum í Víðinesi og
minjagjöf.
Þá lék Snjólaug Sigurðsson,
kunnur píanóleikari, sem er
með í för Vestur-Islendinganna
prelude eftir Debussy á píanó
við mikla ánægju gesta.
Ólafur Jóhannesson forsætis-
ráðherra, sem nú þurfti að yfir-
gefa þetta hóf, ávarpaði gesl-
ina. Vitnaði hann í ljóðlínurnar
„Hvað er svo glatt sem góðra
vina fundur“ og kvaðst viss um,
að vesturheimsku gestirnir
hefðu fundið hér, að þeir væru
góðir gestir. Bað hann þá færa
þakklæti frá íslenzku þjóðinni
til Vestur-Islendinga heima og
bauð vestur-íslenzku gestina
velkomna sem fyrst aftur til
íslands. Fleiri stóðu upp: Stef
án Stephensen fararstjóri
Winnipeghópsins ræddi brott-
förina og kvaðst klökkna við
tilhugsunina. Bragi Friðriksson
formaður íslenzku deildarinnar
þakkaði þetta veglega og fal-
lega samkvæmi sem væri Vest
ur-Islendingum líkt að bjóða til,
og hann þakkaði öllum hér á
landi, sem hefðu verið boðnir
og búnir að gera dvöl gestanna
sem ánægjulegasta. Hann
skýrði frá því, að í fyrsta skipti
hefðu stjórnir begggja félag-
anna, í Reykjavík og Winnipeg,
getað haldið fund saman í gær
hér á landi og þá rætt væntan-
lega hópferö Islendinga vestur
um haf á 100 ára afmæli ís-
lenzka landsnámsins næsta
sumar. Lýsti Bragi persónu-
legri reynslu sinni og konu
sinnar af dvöl með Islendingum
í Kanada. Þau hefðu komið
heim betri Islendingar en fyrr.
Tani Björnsson frá Seattle
fararstjóri hópsins frá Banda-
ríkjunum þakkaði viðtökur og
minnti sinn hóp á brottför frá
íslandi næstkomandi miðviku-
dag og Eyfells aðstoðarfarar-
stjóri ræddi brottförina. Sess-
elja Eldjárn þakkaði þetta boð
fyri-r sína hönd og gestanna. Þá
talaði Þorsteinn Matthíasson og
að lokum steig i ræðustól dóttir
Stephans G. Stephanssonar,
Rósa Benediktsson, og fer ræða
hennar hér á eftir:
Herra forseti lslands, for-
sætisráðherra, háttvirtir gestir
og ferðafélagar.
Það er mér mikil ánægja að
vera viðstödd hér i dag á þessu
móti.
Sömuleiðis er það mér
fagnaðarefni að vera komin
heim i annað sinn á ævinni.
Eldra fólk vestra talaði svo oft
um að „fara heirn". Faðir minn
sagði svo í kvæði sínu:
r,Ég legg á hafið heiman
þvi heim ég komast vill.“
Þó að ég sé borin og barn-
fædd vestra finnst mér ég vera
svo heima hjá mér á Islandí.
Mér finnst ég hafi svo mikið
til að vera þakklát fyrir. I
fyrsta lagi það að vera af is-
lenzku bergi brotin og að hafa
átt þá foreldra, sem ég átti.
Vil ég nú bera Islandi og Is-
lendingum kveðjur frá Islend-
ingum i Alberta og sérstaklega
frá fjölskyldu minni og mér.
Svo þakka ég ykkur öllum
fyrir gestrisnina og góðsemina,
sem mér hefur verið auðsýnd i
svo ríkum mæli. Allt hefur
hjálpað til að gjöra veru mína
hér svo ánægjulega. Vil ég svo
enda með kvæði föður mins,
Veizlulok, ortu 1914:
Vinir sem vin ei gleyma
Við áttum snöggvast heima —
Dátt var dillað kátum!
Drógum sem við gátum,
þetta lokalag —
Öllum er eitt að þakka.
Allt sem létu flakka
Gleðina, glettnina frakka,
Grátinn með hlátur brag.
Skjótari von og vilja
Við erum nú að skilja!
Tæmd er teyguð minni,
Tómleg húsa-kynni,
Autt er um bekk og borð —
Leiðirnar út í löndin
Leggja á tungu böndin —
Þarna er þögul höndin!
Þegar mig brestur orð.
Hluti af salnum 1 hinu geysif jölmenna kveðjuhófi Vestur-Islendinganna.
Þjóðhátíð Reykvíkinga:
Hlaupið með kyndilinn frá
Ingólfshöfða hefst í dag
Fjölþætt dagskrá hátíðarhaldanna um helgina
ÞJÓÐHATÍÐ Beykvlkinga verður
um næstu helgi. Fjölþætt dagskrá
hefur verið undirbúin fyrir hátlð-
arhöldin og er leitazt við að gera
sem flestum til hæfis. Dagskráin
hefst á laugardag á þvf, að Bessi
Bjarnarson, Glsli Alfreðsson og
Ómar Ragnarsson fara 1 vfkinga-
skipum um borgina að úti-
skemmtunum, sem haldnar verða
fyrir börn við ýmsa skóla f borg-
inni og þeir stjórna.
Eftir hádegið hefst hátíðin
formlega með ræðuhöldum og
dagskrá á Arnarhóli. Við opnun
hátíðarinnar verður komið með
kyndil og tendraður eldur við
styttu Ingólfs, en hlauparar munu
hlaupa með kyndilinn frá Ingólfs-
höfða til Reykjavíkur. Vegalengd-
in er um 385 km og munu tæplega
300 hlauparar taka þátt í hlaup-
inu, sem hefst í dag. Á laugar-
dagskvöldið verður kvöldskemmt-
un við Arnarhól með ýmsum at-
riðum til skemmtunar og fróð-
leiks, dansað verður við fimm
skóla í borginni að lokinni dag-
skránni.
Á sunnudaginn verða hátíðar-
messur f öllum kirkjum borgar-
innar kl. 11, en eftir hádegi hefst
dagskrá á íþróttavellinum í Laug-
ardal, þar verður m.a. iþrótta-
keppni og skákkeppni Friðriks
Ólafssonar og Noregsmeistarans
Sven Johannessen með lifandi
taflmönnum. Um kvöldið verður
knattspyrnuleikur milli úrvals-
liða Reykjavikur og Kaupmanna-
hafnar á Laugardalsvellinum og
er búizt við mjög sterku liði frá
Danmörkú til þátttöku í þeim
leik. Þá verður um kvöldið hátíð-
arsamkoma i Dómkirkjunni i til-
efni 100 ára afmælis þjóðsöngs-
ins.
Fyrir hádegi á mánudag verða
barnaskemmtanir við sömu skóla
og áður, sem Bessi, Gisli og Ómar
stjórna, en eftir hádegið verður
síðdegisskemmtun við Arnarhól
með ýmsum atriðum við allra
hæfi.
Á mánudagskvöldið verður
kvöldskemmtun við Arnarhól, en
að henni lokinni verður dansað í
miðborginni á þrem stöðum til kl.
1 eftir miðnætti, en þá verður
mikil flugeldasýning við Arnar-
hól i umsjá Hjálparsveitar skáta
og hátíðinni slitið.
I tilefni þjóðhátíðarinnar verð-
ur sérstök þjóðdansasýning á
föstudagskvöld og dansar þar
dansfólk úr Þjóðdansafélagi
Reykjavíkur dansa eftir Sigríði
Valgeirsdóttur við tönlist eftir
Jón Asgeirsson.
Ókeypis aðgangur verður að öll-
um atriðum dagskrárinnar, sem
fram fara undir beru lofti, þ.á m.
íþróttaleikir. Stefán Kristjánsson
framkvæmdastjóri þjóðhátiðar-
nefndar Reykjavikur sagði i sam-
tali við Mbi. i gær, að nefndin
vænti þess, að Reykvikingar
tækju þátt í hátíðarhöldunum og
sæju sóma sinn í, að hátíðin færi
sem bezt fram.
Eins og áður sagði leggur hlaup-
ari I dag af stað með logandi
kyndil frá Ingólfshöfða til
Reykjavíkur. Áður en hlaupið
hefst verður afhjúpaður minnís-
varði uin Ingólf Arnarson á höfð-
anum og afhjúpar Sigurður bóndi
á Kvískerjum varðann. Viðstadd-
ir verða m.a. borgarstjórinn i
Reykjavík og nefndarmenn í þjóð-
hátiðarnefnd Reykjavikur.
Peningar
fundust
Breiðholti
I SlÐUSTU viku fannst i neðra
Breiðholti peningabudda með
töluvert miklum peningum í. Það
var skilvis 6 ára gamall drengur,
sem fann budduna og kom henni
til lögreglunnar. Ef einhver telur
sig hafa týnt þessari buddu, má
hann eða hún snúa sér til Bjarka
Elíassonar, yfirlögregluþjöns,
sem skilar henni gegn haldgóðri
lýsingu.