Morgunblaðið - 29.11.1974, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. NÖVEMBER 1974
Páll J. Þórðarson:
Ástand í raf-
magnsmálum
Súgfirðinga
Frá Suðureyri við Súgandaf jörð
Þörf
NU ÞEGAR vetur er genginn í
garð, setur ugg að okkur Súg-
firðingum, þegar hugsað er til
ástandsins í rafmagnsmálum
byggðarlagsins. Eg held að ölium
hafi fundist að rafmagnsveitu-
stjóri Valgarð Thoroddsen hafi
heldur flausturslega og af IítiIIi
nákvæmni afgreitt skýringar á
ástandi rafmagnsmála á Vest-
fjörðum, f sjónvarpinu á dög-
unum, að ekki sé meira sagt.
Hans vegna vonum við að hann
hafi ekki vitað betur, þó það útaf
fyrir sig sé nógu slæmt. En hafi
þessi eftirminnilega afgreiðsla á
upplýsingum um ástand f raf-
magnsmálum á Vestfjörðum f
sjónvarpinu, verið gerð gegn
betri vitund, er hún vægast sagt
ámælisverð.
Kvíði okkar Súgfirðinga er ekki
til kominn að ástæðulausu. Dæmi
undanfarinna ára og þá ekki sfst
sl. vetur, vitna greinilega þar um,
og hafa truflanir á rafmagni or-
sakað mikil óþægindi þorpsbúa
og einnig valdið vinnslufyrir-
tækjum milljónatjóni, þar sem
vinnslutafir og rafmagnsskortur
hefir valdið skemmdum á hráefni
og mjög hækkandi launakostnaði,
svo ekki sé talað um skemmdir á
vélum og tækjum.
Ástand:
Nú i dag er orka sú, sem við
höfum á staðnum álitin um 150
kw hámark, frá tveim yfir 20 ára
gömlum Blackstone dieselvélum,
sem í raun eru löngu búnar að
skila fullu starfi, enda litt traust-
vekjandi og bilanagjarnar og við-
hald erfiðleikum háð, þar sem
varahlutir eru af skornum
skammti i svo gamlar vélar.
Þá er annað jafnvel enn veiga-
meira atriði frá okkar sjónarmiði,-
en það er að við verðum oft og
„Hermenn
gula skuggans”
PRENTSMIÐJAN Leiftur hefur
scnt frá sér enn eina bókina um
hinn fræga Bob Moran og að
þessu sinni nefnist bókin, sem er
eftir Henri Vernes, Hermenn
gula skuggans, og er þetta 27.
bókin í þessum bókaflokki, sem
er einn hinn vinsælasti, sem út
hefur komið hér á landi.
— En hverjir eru þessir óhugn-
anlegu hermenn Gula skuggans,
sem láta sér hvorki bregða við sár
né bana og att er út í ófrið við alla
veröld, og helzt er útlit fyrir, að
þeir í grimmdaræði sínu ætli að
gereyða öllu kviku. Það er í Norð-
urishafinu, sem Bob Moran og
vinur hans Bill Ballantine upp-
götva hið ótrúlega upphaf þessara
undravera og nú er bezt að láta
lesendurna um framhaldið.
tíðum að leggja allt okkar traust á
þessar vélar, þar sem aðeins ein
lína liggur til okkar frá aðal sam-
veitukerfi Vestfjarða, ef það er í
lagi. Og þessi eina lina liggur um
mjög slæman og illviðrasaman
fjallveg, enda samsláttur og ísing
mjög algeng um vetrarmánuðina.
Af þessu má ráða, að nauðsyn
okkur á öryggi í rafmagnsmálum
hlýtur að liggja í varaaflstöð, sem
ber uppi alla þörf bvggðarlaesins.
Horfur:
Þegar verst lét i fyrrsvetur í
rafmagnsmálum, og verið var í
viku hverri að aka skemmdu hrá-
efni í bræðsluna, staðhæfði Aage
Steinsson rafveitustjóri margt um
lagfæringar: svo sem endurbætur
á línum og 500 kw díeselstöð o.fl. í
þeim dúr. Og svo langt komust
þessi mál á veg, að sl. sumar var
óskað eftir leiguhúsnæði hjá Fisk-
iðjunni Freyju h.f. undir díesel-
stöð og var fyrirtækið|reiðubúið
að gera allt sem í þess valdi stóð
til að bæta hér um. **
Nú er staðfest af sveitarstjóra,
að fyrirhugað sé að koma hingað
gamalli díeselvél frá Þingeyri, að
vísu uppgerðri. Vél þessi er með
300 kw rafal, en hann er talinn of
þungur fyrir stærð vélarinnar, en
talið Ilklegt að óhætt sé að keyra
vélina til framleiðslu allt að 150
kw. Hvort vél þessi kemur og þá
hvenær, veit ég ekki.
Stjórn Myndlistarfélags Akur-
eyrar hefur afhent bæjarstjórn
Akureyrar fundargerðabók fé-
lagsins til varðveizlu með þeim
orðum, að vonandi geti sú bók
orðið síðar einhverjum áhugasöm-
um mönnum og konum að gagni
verði geró tilraun til þess að
endurvekja eða stofna samskonar
félag og Myndlistarfélag Akur-
eyrar var. Leyfi ég mér i stuttu
máli að rekja aðdragandann og
orsakir fyrir þvi hversvegna
félagið hættir störfum.
Myndlistarfélag Akureyrar
var alltaf fámennt félag, oft voru
fundir boðaóir, en fáir mættu,
margir kallaðir til starfa en fáar
hendur unnu þau verk, sem vinna
varð. (Svipaðar sögur geta án efa
fleiri sagt í öðrum félagasamtök-
um). En þrátt fyrir fáar vinnufús-
ar heridur hefur félagið staðið að
á annan tug sýninga og þykjast
félagsmenn hafa skilað drjúgu
skrefi I þá átt að gera Akureyri að
betri bæ og skemmtilegri með því
að bjóða upp á listsýningar, en
þann þátt fannst félagsmönnum
vanta í bæjarlífið.
Á meðal stærri verkefna
félagsins og kostnaðarmeiri voru
sýningar á verkum Þorvalds
Skúlasonar og Asgríms Jóns-
sonar, ennfremur hafa félaginu
borist fyrirspurnir frá þekktum
listamönnum um sýningaraðstöðu
hér í bæ. Starfsemi félagsins var
orðin öllum kunn, og sýndu fjöl-
miðlar félaginu míkinn áhuga,
sem því miður fékkst ekki hjá
yfirvöldum þessa bæjar.
Jafnt sýningahaldi hafði félag-
ið forgöngu um námskeið í sam-
einingu við Námsflokka Akur-
eyrar og síðan stofnun Mynd-
listarskóla í Myndsmiðjunni, þar
sem félagsmenn unnu mikið
endurbótastarf við að koma hús-
inu, sem var í niðurníðslu, í not-
hæft ástand. Það starf. tókst að
loknu þrotlausu starfi og erfiðu
og virtist langþráður draumur
vera að rætast, þar sem skólinn
var og sú sýningaraðstaða, sem
þar skapaðist. Hefur öll vinna,
Eftir upplýsingum frá rafveit-
unum sjálfum, mun lágmarksþörf
í dag vera yfir 400 kw til að halda
byggðarlaginu utan neyðarmarka,
félags- og atvinnulega séð. En það
sem hér á undan er nefnt og þá
bundnar vonir við áður nefndar
viðbætur, er í algeru hámarki, 300
kw.st.
Nú er verið að bæta við notkun
með þvi að leifa rafmagnshitun
nokkurra nýbygginga og svo eru
fiskvinnslufyrirtækin einnig stór-
lega að bæta við vélvæðingu sina.
Af öllu framan sögðu kemur
berlega í ljós, að sennilega er Súg-
sem félagsmenn lögðu þar fram,
orðið aö litlu, þar sem Akureyrar-
bær hefur keypt húsið fyrir
Námsflokka Akureyrar og nýtt
húsnæði starfsemi þeirra þó svo
að Myndlistarskólinn hafi fengið
þar inni.
Ljóst er, að málverkasýningar
verða ekki haldnar í húsinu þar
sem veggir hafa verið rifnir niður
til þess að húsnæðið megi betur
aðlagast þeirri kennslu, sem
Námsflokkar Akureyrar bjóða
upp á. Þarna hefur siðasta vígi
Myndlistarfélags Akureyrar
fallið og verður annað ekki hlaðið
i þess stað. Er þarna eini boðlegi
sýningarsalurinn, sem til var á
Akureyri, rifinn úr höndum
félagsins án þess að annar komi í
staðinn.
Fyrir um það bil 25 árum var
Akureyrarbæ gefið listaverk af
þeim hjónum Barböru og
Magnúsi A. Árnasyni, og átti það
að verða fyrsti vísir að listasafni á
Ég treysti þvi að Morgunblaðið
bregði fljótt við og birti leiðrétt-
ingar mínar varðandi minnismola
um dr. Sigurð Nordal í Lesbók
Morgunblaðsins 24. þ.m. En áður
en ég vík að þeim vil ég þakka
Gísla Sigurðssyni fyrir teikningu
hans af Sigurði Nordal.
1 kafla, sem fjallar um upp-
færslu M.R. á útilegumönnum
Matthíasar Jochumssonar, er get-
ið um bráðskemmtilega túlkun
Helga Hjörvar á Grasa-Guddu.
Rétt nafn leikarans er Helgi
Haraldsson. Ég bið hlutaðeigend-
ur velvirðingar á minnisglöpum
mínum, ég gat ekki betur munað,
en piltur þessi hefði gengið undir
nafninu Helgi Hjörvar á skólaár-
um sinum, og hefði þá ekki verið
einsdæmi, að unglingar séu
kenndir til ættarnafns, ef móðir
ber þaó. Ég get þess svona í leið-
inni, að ég hitti Helga Hjörvar
andafjörður verst settur þorpa á
Vestfjörðum, því öryggisleysið
varðandi not af samveitu Vest-
fjarða er svo uggvænlegt.
Byggðarlaginu er því lífsspurs-
mál að hafa varaaflstöð, sem ber
fullt álag, ekki með löngu úr sér
gengnum vélum, sem geta
stoppað hvenær sem er, fyrir fullt
og allt, heldur þar sem traust-
vekjandi öryggi er fyrir hendi.
Vinnslutæki staðarins hafa
framleitt fyrir um 400 milljónir
undanfarin ár, og framleiðslan
fer vaxandi með tilkomu stærri og
fullkomnari skipa og það er
ómetanlegt tjón, sem slík fram-
leiðslufyrirtæki verða fyrir, ef
Akureyri. Sá draumur hefur ekki
rætst. Þess má líka geta, að árið
1948 höfðu akureyskir frístunda-
málarar stofnað með sér félag;
var þess getið i blöðum, að bæjar-
búar mættu verða hreyknir af því
félagi því þá væri þess vonandi að
vænta, að.áhugi á myndlist myndi
glæðast og auka hin sorglegu fá-
breyttu tækifæri, sem bæjarbúar
hefðu til að kynnast listum. Enda-
lok þess félags veit ég ekki.
Myndlistarfélag Akureyrar
gerði sitt til þess að glæða áhuga
bæjarbúa á myndlist, en því
miður varð aðsókn að sýningum
dræm og fjáröflunarleiðir, sem
félagið reyndi, t.d. með því að
gefa áhugafólki um myndlist kost
á að gerast styrktarfélagar, mis-
tókst nær gjörsamlega.
Virðist hér gæta f vaxandi
mæli þreytu í andlegum efnum og
virðist hún aukast með hinni
efnalegu velsæld, hvernig svo
sem á því stendur. Hér hefur
(okkar allra) í leikslok, og hafði
hann haft hina mestu skemmtun
af því, hvernig nafni hans skilaði
hlutverki sinu.
Það er engu likara en prent-
viliupúkinn hafi verið tritilóður,
þegar gengið var frá siðustu Les-
bók, þar rekur hver prentvillan
aðra frá upphafi til enda. T.d.
stendur á einum stað: Kláus i
Flaustri, skilst væntanlega
hvaða orð eiga að standa þarna.
Ég vik nú að þeim villum, sem
við hraðan yfirlestur blöstu við
mér i minni grein: Númer kafl-
ana til glöggvunar: I. „Fálkinn
var mér tákn, er vakti mér marg-
víslegar hugsanir.“ Vantar orð í
setninguna. II. ,,Þar“ ekki það.
„Eitt af smáblómunum", ekki
smáglómum. Vantar kommu á eft-
ir orðinu „óburðugar".
„Aðstæðum“, ekki aðstæður.
„Féllu“ ekki félu. IV. „Nem
tíðar truflanireru áraforku og
vinnslustöðvanir-af þeim sökum.
Það er ekki aðeins það, að í fullri
vinnslu kostar klukkustundin,
bara í launum, um kr. 100.000.00,
heldur eru hráefnisbirgðir í
hættu og nýtingartjön hráefna
óbætanlegt. Skaði á vélum og
tækjum er smávægilegur i
þessum samanburði, þó , okkur
finnist það kannski nóg.
Næst þegar fjallað verður um
rafmagnsmál Vestfjarða í sjón-
varpinu, er vel þess vert að
staldra við og gefa raunhæfan
gaum að ástandinu.
Suðureyri 20. nóvember 1974.
Páll J. Þórðarson,
verið lögð rækt við tónlist og leik-
list um árabil og skáldskapur
hefur átt hér höfuðból, en mynd-
list ávallt átt erfitt uppdráttar og
virðist allt benda til þess, að svo
verði enn.
Án riflegra styrkja og aðstöðu
til sýningahalds getur Myndlistar-
félagið ekki starfað i fyrri mynd,
og vafasamt hvort grundvöllur sé
til að reyna það enn frekar.
Undirritaður veit, að það hefði
staðið öðrum nær að rita þessar
línur þar sem margir hafa lagt
fram meiri vinnu en hann, innan
Myndlistarfélagsins. Mér hefur
verið þetta bréf óljúft verkefni,
og ég hefði að sjálfsögðu kosið að
til þess hefði ekki þurft að koma.
En að lokum er þeim hér með
þakkað, sem lögðu félaginu lið í
erfiðu tafli, sem fór ekki í bið,
heldur varð það mát, ef til vill
heimaskitsmát en um það má
vafalaust deila.
staðar“ ekki nema st. „Dreypti
nettlega á koniakinu" ekki netti-
lega. V. „Landsteinana," stafa-
brengl í orðinu. VI. „Samkvæmt"
ekki amkvænr.t. „Menningarlífi“
ekki minningarlífi. VII. „Félags-
lífinu“ ekki félagalífinu. „Vegleg
leikskrá var gefin út og átti Einar
Már ritgerð í henni.“ Setningar-
lokin vantar. „Konung“ ekki
kongung. Gleymst hefur mér að
leiðrétta eftirfarandi í kafla IV.
„ .. . breyta örum atburðum“ ekki
öðrum.
Ég býst við að sumum lesendum
sjáist yfir meinlitlar prentvillur,
en aðrir lesi i málið, en vöntun
orða eða brenglun getur verið
ruglings, auk þess sem prent-
villur eru með fádæmum hvum-
leiðar.
Með fyrirfram þökk fyrir birt-
inguna og ósk um að betur takist
til með prófarkalestur framvegis.
Þórunn Elfa Magnúsdóttir.
Myndlistarfélag Akureyrar lagt niður
Valgarður Stefánsson.
Helgi Hjörvar og prentvillupiíkinn