Morgunblaðið - 29.11.1974, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. NÓVEMBER 1974
23
SÝNISHORNIÐ
-----
Sveinbjörg Pálsdóttir, Grundargötu 3,
Akureyri:
„Ég get nú lítið horft á sjónvarpið vegna
augnsjúkdóms, og í síðustu viku horfði ég
á óvenju fátt. En ég iæt nú aldrei fréttirn-
ar fram hjá mér fara, og horfi svona
venjulega á einn þátt á kvöldi. I sjónvarp-
inu er ég mest hrifin af viðtölum úr
atvinnulífinu. Af þessum föstu framhalds-
þáttum sem nú eru í gangi finnst mér
Onedin-skipafélagið með því betra og ég
er dálítið spennt fyrir því. Hins vegar
finnst mér „Læknir á lausum kili“ að
verða fyrir neðan allar heliur, en ég veit
að margir hafa gaman af honum og auðvit-
að er þetta smekksatriði.
A útvarpið hlusta ég talsvert mikið, og
núna er ég sérstaklega hrifin af kvöldsög-
unni hans Theodórs Friðrikssonar, sem
Gils Guðmundsson les. Ég fylgist líka með
sögunni eftir Ólaf Jóhann Sigurðsson sem
Þorsteinn Gunnarsson les, og hef dálítið
gaman af henni. Verst fellur mér nú við
sinfóníurnar í útvarpinu. Það er nú senni-
lega vegna þess að ég hef ekkert vit á
músík. En ég er mjög gefin fyrir söng, og
finnst stundum að t.d. kóra- og kvartett-
söngur mætti koma í staðinn fyrir
sinfómurnar."
Valdls Óskarsdóttir, Kjartansgötu 2:
I sjónvarpi horfi ég helzt á Heimshorn
og Kastljós, ef ég á annað borð opna tækið,
en aldrei á alla þessa framhaldsþætti. Mér
finnst yfirleitt ekki taka þvi að horfa á
sjónvarpið. Það er orðið hreinasta
hörmung, dagskráin yfirkeyrð af fram-
haldssögum og fræðsluþáttum, en sára-
lítið af innlendu efni, sem ég mundi vilja
fá. Ég vil taka það fram, að mér fannst
„Fiskur undir steini“ gott framlag og
hlakka til að sjá fleiri þætti frá sömu
mönnum. Stundin okkar þykir mér mjög
léleg, ekkert nema teiknimyndir og sögur
með teiknimyndum. Mér finnst eiga að
yanda miklu betur efni fyrir börn, nota
t.d. tilbúnar figúrur með ívafi, eins og
þeir voru söngfuglarnir og Glámur og
Skrámur. Bezti barnatími, sem ég hefi
séð, er Sesam Street, sem ég kynntist i
sjónvarpi í New York. Þar er börnunum
líka kennt að telja, þekkja stafina og
margt fleira um leið og þeim þykir gaman.
A útvarp hlusta ég litið nema ég detti
niður á efni sem mér finnst athyglisvert.
Helzt að ég hlusti á fréttir og þessa þætti,
sem eru eftir fréttirnar. Þeir eru oft
ágætir og fróðlegir.
Árni Hreiðar Róbertsson, Bragagötu 26 A
(9 ára)
Mér þykir Onedín skipafélagið
skemmtilegasti þátturinn í sjónvarpinu og
horfi alltaf á hann. Það er svo gaman að
sjá þá á seglskútunum úti á sjó. Barna-
tímarnir eru líka ágætir. Sérstaklega er
gaman að Fílahirðinum. Ffllinn getur gert
svo margt, t.d. flutt tré. Leiðinlegastar
finnast mér fréttirnar. Þá eru allir full-
orðnir að hlusta og maður verður að þegja.
skrá BBC
Agnar Þórðarson me8 frumsamiS
leikrit
Helga les nýja útvarpssögu
HVAD ER AÐ HEYRA?
I útvarpsdagskránni má sjá
athyglisverða dagskrárliði, þegar
litiS er á vikuna 1.—7. desember.
Á mánudag byrjar Helga Bach-
mann lestur nýrrar útvarps-
sögu eftir Karen Blixen, á
þriðjudag færir Björn Th. Björns-
son okkur I þætti slnum
Á hljóðbergi dagskrá BBC
vegna 1100 ára afmælis íslands-
byggðar, og á fimmtudag verður
frumflutt nýtt leikrit eftir Agnar
Þórðarson „Fingraförá hálsi", svo
nokkuð sé nefnt.
Sagan Ehrenburg mun vera
síðasta saga dönsku skáldkon-
unnar Karen Blixen. Kom hún út á
ensku árið 1963, en skáldkonan
skrifaði mörg verka sinna á þvl
máli, enda bjó hún lengi meðal
enskumælandi fólks I Kenya.
Kristján Karlsson þýddi bókina á
íslenzku og kom hún hér út 1 965.
Þýðingin er alveg gullfalleg, segir
Helga Bachmann. Og er ekki
að efa að skemmtilegt verður
að hlusta á þennan
framhaldssöguflutning, þegar
leggja saman svo vandaðir
listamenn sem Karen Blixen,
Kristján Karlsson og Helga
Bachmann. Hve miklu máli skiptir
að góðir lesarar flytji góðar út-
varpssögur höfum við heyrt í út-
varpinu að undanförnu, er Þor-
steinn Gunnarsson hefur lesið
Gangvirkið eftir Ólaf Jóh. Sigur-
jónsson.
Helga sagði okkur. að það hefði
glatt sig, þegar hún var beðin um
að lesa einmitt þessa sögu, sem
hún þekkti vel. Hún kvaðst vera
ákaflega hrifin af skáldskap
Karenar Blixen, byrjaði að lesa
bók eftir hana eitt sinn i sumar-
leyfinu og las svo önnur verk
hennar i framhaldi af þvi t einni
lotu. Raunar virðast lesendur
annað hvort heillaðir af frásagnar-
stil skáldkonunnar eða þeir kunna
alls ekki að meta hann. Ehrenburg
er stúlkunafn. Gerist sagan i til-
búnu furstadæmi og fjallar um
I___________________________________
prinsinn, sem búið er að gefa upp
alla von um að eignist erfingja. En
svo finnur hann eiginkonu og það
rétta prinsessu, en hún er bara
komin tvo mánuði á leið með
erfingjann, þegar brúðkaupið er
haldið Söguhetjan Ehrenburg er
þó ekki sú, heldur nokkurs konar
stássdama og merkileg söguper-
sóna. Raunar hafa sögur Blixen
oft þennan skemmtilega
höfðingjahúmor og eru dásamlega
snobbaðar. Sagan endist i 5
lestra, hálftima i hvert sinn, og var
Helga Bachmann að Ijúka við að
lesa Ehrenburg inn á band, þegar
við höfðum samband við hana.
( þættinum Á hljóðbergi á
þriðjudagskvöld verður forvitni-
legt að heyra hátiðardagskrá
brezka útvarpsins BBC, sem gerð
var og flutt i tilefni 1100 ára
afmælis íslandsbyggðar. Alan
Boucher, sem búsettur er hér á
landi, setti saman efnið, en hann
starfaði lengi hjá BBC og gerði þá
margar sögulegar dagskrár, m.a.
fyrir skólasjónvarp. En þátturinn,
sem tekur 45 minútur, var fluttur
af starfsfólki brezka útvarpsins og
útbúinn þar. Nú hefur Björn Th.
Björnsson fengið hann til flutn-
ings Á hljóðbergi og fengum við
upplýsingar um gerð hans hjá hon-
um.
Björn sagði, að þessi þáttur
væri mjög hugvitsamlegur og
haganlega gerður, og forvitnilegur
fyrir okkur, þó við þekkjum að
sjálfsögðu efnið. Hann nefnist
„The four Seasons of lceland" og
landnámið, þjóðveldistimann,
fátæktaraldirnar og nútimann —
eða kannski bara árstiðirnar. En
þarna eru ofnar saman svipmyndir
úr sögu okkar og bókum allt frá
öldugjálfrinu við vikingaskipshlið i
upphafi landnáms og fram til
nútímans. Þar eru fornsögur og
kvæði, sögulegir atburðir og þýdd
Ijóð. og ofið i „áhrifa-músik", allt
frá helgisöngvum miðalcfa 'til rokk-
tónlistar. Margir lesarar flytja dag-
skrána, þar á meðal þekktir flytj-
endur frá BBC, svo sem Sheyla
Grant, og Gabriel Woolf og stjórn-
andi er Michael Maser, sem hefur
gert margar veigamiklar dagskrár
i brezka útvarpinu. Verður for-
vitnilegt að heyra hvernig brezkir
túlka og flytja þetta íslenzka efni.
Fimmtudagsleikritið í flokknum
íslenzk leikrit verður nú i fyrsta
sinn frumsamið leikrit, „Fingraför
á hátsi" enda komið að nútima-
höfundum. f sumar kom Þorsteinn
Ö. Stephensen að máli við Agnar
Þórðarson, þann nútimahöfund
okkar, sem einna mest hefur
unnið að leikritagerð (byrjaði
1955 með leikritinu „Þeir koma i
haust"), og bað hann um að semja
leikrit i tilefni þessa flutnings á
islenzkum leikritum. Agnar átti
drög að leikriti, en hefur síðan
unnið að þvi að skrifa það og
fullgera. Nafnið minnir svolítið á
sakamálefni Agötu Christie, en
þegar við höfðum orð á þvt við
Agnar, veitti hann þær upplýs-
ingar að þetta væri aðallega per-
sónusaga, þó lögreglan kæmi að
visu þar við sögu Itka. Og við
höfum fyrir satt að atburðarásin
sá spennandi.
Þetta er nútímaleikrit, gæti
gerzt nú alveg siðustu daga, að
þvi er Agnar sagði. Aðalhlutverkin
leika Þorsteinn Ö. Stephensen,
sem er garðyrkjumaður og lista-
maður I eigin heimi, Þóra Friðriks-
dóttir, sem er Itfsreynd fyrirsæta.
Erlingur Gislason er glæframaður,
Pétur Einarsson rannsóknalög-
reglumaður, Gunnar Eyjólfsson
forstjóri og Anna Kristin Arngrims-
dóttir óreynd stúlka. Leikstjóri er
GIsli Alfreðsson. Sagði Agnar
okkur að hann væri búinn að
heyra flutninginn og væri mjög
ánægður með túlkunina.
Það verður gaman að heyra
þetta nýja leikrit, sem bætist
þarna í útvarpsbókmenntir okkar.
Agnar hefur lagt þar ýmislegt gott
til, svo sem skopleikinn Vixlar
með afföllum og Ekið fyrir stap-
ann.
í útvarpssal á föstudagskvöld
ræða menn undir stjórn Páls
Heiðars Jónssonar um fjölmiðla
og upplýsingaskyldu þeirra.
Verður þátturinn, eins og áður,
byggður upp af fólki i útvarpssal,
áheyrendum sem hringja og
mönnum, sem þekkingu hafa á
efninu og eru sérstaklega fengnir
til að ræða málið. Kvaðst Páll
Heiðar ætla að reyna að fá rit-
stjóra blaða og útgefendur, for-
stöðumenn útvarps og sjónvarps
og fréttamenn frá þessum stofn-
unum og fjalla um það hvort fjöl-
miðlarnir gegni þeirri upplýsinga-
skyldu, sem ætla megi að þeim
beri að gera.
IGLEFS
ÞRÁTT fyrir ýmsar breytingar á
útvarpsdagskrá meö nýrri árstíð
eða nýjum herrum, þá halda
nokkrir fastir. liðir sínum sess ár
eftir ár, lítt eða ekki breyttir. Og
með tímanum verða slíkir þættir
nokkurs konar hluti af lifi manns,
ef maður á annað borð kann að
meta þá og hlustar á þá, þegar
tækifæri gefst. Tvo slíka fasta
punkta á ég í dagskrá útvarpsins.
Kannski af því að þeir eru á þeim
tima, sem ég er oftar heima i
rólegheitum en aðra tíma dagsins,
en þó held ég a.m.k. ekki síður af
því ég hefi af þeim ánægju.
Annað er sigilda tónlistin milli kl.
9 og 11 á sunnudagsmorgnum og
hitt er þátturinn Á hljóðbergi kl.
11 á þriðjudagskvöldum. Báða
þessa þætti, svo ölikir sem þeir
eru, hlusta ég á þegar ég má, það
er að segja ef síðarnefndi þáttur-
inn er ekki á einhverju tungu-
máli, sem ég annað hvort skil ekki
eða hefi of mikið fyrir aó hlusta á,
til að nenna þvi seint á degi. Oft-
ast er það þó enska, eða Norður-
landamálin, sem mörg okkar
a.m.k. höfum gagn af, enda kennd
i skyldunámsskólunum og stöku
sinnum franska eða þýzka.
Báðir þessir þættir voru ein-
staklega ljúfir i siðustu viku.
Morguntónlistin á sunnudaginn
sígild og þekkt, eftir Bach og
Mozart. Engin sérstök ævintýri
eða spenningur. Hver kærir sig
raunar um að vakna til slíks á
makindalegum frídegi? Hvað er
þá indælla en að staulaSt að út-
varpinu, snúa takkanum og láta
fallega músik, sem ekki lætur
mann hrökkva við, flæða um her-
bergið með kaffilyktinni. Og
þegar slíkur sunnudagsmorgunn
upphefst með leik á sembal sem
er mitt uppáhaldshljóðfæri, þá
getur rólegur fridagur varla
byrjað betur. Ég er fegin meðan
nýjungagjarnir og duglegir út-
varpsmenn hrófla ekki við
þessum sígildu morgunstundum á
sunnudögum.
Hinn fasti þátturinn var lika
við mitt hæfi í þessari viku. Á
hljóðbergi færði útvarpshlustend-
um eina af skemmtisögum banda-
ríska höfundarins James
Thurbers fyrir fullorðin börn,
flutta á ensku. Og þó ég hafi alltaf
gaman af að lesa eina og eina af
þessum skrýtnu vel gerðu dæmi-
sögum Thurbers og skoða kostu-
legu teikningarnar hans, sem
venjulega fylgja, þá er enn
skemmtilegra að heyra þær vel
lesnar og það var þessi vissulega,
þar sem brezki leikarinn Peter
Ustinov las hana. Það er gott að fá
svona vel gerða og hressandi
gamansögu seint á kvöldi, i lok
langs vinnudags. En það er líka
kostur hve seint þátturinn A hljóð-
bergi er á dagskránni, því þá þarf
hann ekki að trufla eða fara í
taugarnar á þeim, sem ekki geta
notfært sér hann vegna skorts á
málakunnáttu. Hann er eiginlega
ábót á venjulega dagskrá, sem
þeir skrúfa fyrir, sem ekki kæra
sig um. Aðrir eiga þar kost á
perlum heimsbókmenntanna,
fluttum af beztu lesurum og leik-
urum heims. Og helzt eiga allir að
fá eitthvað við sitt hæfi, ekki
satt? — E. Pá.
TÓNHORNIÐ
Háskólakantata dr. Páis
lsólfssonar verður flutt í út-
varpi 1. desember kl. 3.30, að
afioknu útvarpi frá hátíðarsam-
komu stúdenta. Ljóðið gerði
Þorsteinn Gfslason í tilefni af
stofnun Háskóla Islands, en
vegna 50 ára afmælis
Háskólans árið 1961 samdi dr.
Páll tónlistina. Er Háskóia-
kantata hans fiutt nú til að
minnast höfundarins, sem er
nýiátinn.
Andlát mætra manna og
mikiimenna þjóðarinnar hafa
nú á skömmum tíma orðið tii-
eíni margra góðra dagskráriiða
í útvarpi og sjónvarpi. Má þar
nefna dr. Sigurð Nordal, Þór-
berg Þórðarson og dr. Pál Is-
ólfsson — auk Hallgrims
Péturssonar, þó lengra sé frá
því hann kvaddi. Er það vel að
merkra manna sé minnst með
flutningi verka þeirra. En
mætir listamenn þjóðarinnar
hverfa nú hratt — og þegar
linnir má sjálfsagt merkja
nokkuð tómahljóð 1 þessum
fjölmiðlum.
Háskólakantötu dr. Páls
flytur Sinfóníuhljómsveit ts-
lands undir stjórn Atla Heimis
Sveinssonar. Guðmundur Jóns-
son og Þjóðleikhúskórinn
syngja.
Að öðru leyti virðist ekki fyr-
irhugaður músikflutningur,
sem ástæða er til að vekja
athygli á, I útvarpi eða sjón-
varpi vikuna 1.—7. desember.