Morgunblaðið - 14.03.1975, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. MARZ 1975
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn Aðalstræti 6, sími 10 100.
Auglýsingar Aðalstræti 6, sími 22 4 80.
Fram til þessa hefur
verið litiö svo á, að
stjórnmálaflokkarnir bæði
í stjórn og stjórnarand-
stöðu og aðilar vinnu-
markaðarins væru á einu
máli um, að við núverandi
aðstæður í efnahagsmálum
skipti mestu máli aö
styrkja stöðu láglauna-
fólksins. 1 framkvæmd þýð-
ir þessi stefna það, að kaup-
máttur ráðstöfunartekna
láglaunamanna er aukinn
með beinum launahækkun-
um og sérstökum ráðstöf-
unum eins og t.d. í skatta-
málum, en þeir, sem hafa
háar tekjur og miólungs-
tekjur veróa á hinn bóginn
aó axla auknar byröar
meðan núverandi ástand
helzt óbreytt. Engum
dettur í hug, að unnt sé að
treysta sérstaklega stöóu
láglaunafólksins, nema
aðrir leggi eitthvað þar á
móti.
Það athyglisveróa hefur
nú gerzt, aó forystumenn
Alþýðubandalagsins og
dagblaðið Þjóóviljinn hafa
skyndilega snúið frá þess-
ari stefnu og sett fram ský-
lausa kröfu um kjarasamn-
anga, er tryggi þeim, sem
hafa há laun, meiri kaup-
hækkanir og kjarabætur
en láglaunamönnum. Þess-
um kröfum hefur verió
fylgt fram meó harka-
legum árásum á helztu for-
ystumenn í verkalýðs-
hreyfingunni og þar á
meðal á marga af verka-
lýðsleiðtogum Alþýðu-
bandalagsins sjálfs eins og
Eðvaró Sigurðsson, Björn
Bjarnason og Snorra Jóns-
son. Þó að þessi sjónarmið
hafi ekki komið afdráttar-
laust fram fyrr en nú, er
ljóst, að þegar á sl. hausti
var þessara viðhorfa farið
að gæta í málflutningi tals-
manna Alþýðubandalags-
ins.
Þegar ríkisstjórnin setti
lögin um launajöfnunar-
bætur í september sl., lágu
fyrir tillögur Alþýðu-
bandalagsins um sama
efni. Þær tillögur gerðu
ráð fyrir mun rýrari launa-
jöfnunarbótum en lög-
festar voru. Þannig vildi
Alþýðubandalagið aðeins
greiða fullar launajöfn-
unarbætur á laun, er væru
36 þúsund krónur eða
lægri, en ríkisstjórnin miö-
aði viö 50 þúsund króna
laun. Þá vildi Alþýðu-
bandalagið lækka niður-
greióslur á landbúnaðar-
vörum mun meira en ríkis-
stjórnin gerði. Þá gerði
Alþýðubandalagið engar
ákveðnar tillögur um
hækkun fjölskyldubóta,
sem ríkisstjórnin stór-
hækkaði, og samkvæmt til-
lögum Alþýöubandalagsins
var ekki gert ráó fyrir, að
elli- og örorkulífeyrir
hækkaöi í tengslum við
launajöfnunarbæturnar.
Ef litið er á þessar stað-
reyndir, þarf engum að
koma óvart, þó að forystu-
menn Alþýðubandalagsins
á Alþingi fordæmi þá
stefnu, sem fylgt er af
stjórnvöldum, að þeir sem
betur eru staddir taki á sig
byrðarnar til þess að unnt
verði aö treysta aðstöðu
láglaunafólksins. Magnús
Kjartansson krefst þess
nú, að pappírssamningarn-
ir frá því í febrúar 1974
verði endurnýjaðir, en þar
báru láglaunamenn skarö-
an hlut frá borði í saman-
burði við aðra. En í heild
voru samningarnir óraun-
hæfir. Aó loknum síðustu
kjarasamningunum sagði
Eðvarð Sigurðsson, að þaö
væri eitt þaó nöturlegasta
við samningana, að þaó
sem gert væri fyrir lág-
launafólkið færi á þann
hátt, að launþegarnir með
háu launin fengju allt þaó
sem náðst heföi fyrir lág-
launafólkió. Það er þessi
nöturlega staðreynd, sem
Eðvarð Sigurðsson kallar
svo, er Magnús Kjartans-
son vill nú knýja fram á
nýjan leik.
Þá er þaó önnur helsta
krafa forystumanna
Alþýðubandalagsins á
Alþingi, að kjarabætur
þær, sem nú á að ná fram í
formi skattalækkana, verði
einvörðungu gerðar með
lækkun á söluskatti. Ljóst
err,að lækkun á söluskatti
kemur fram sem kjaralyót
fyrir alla launþega, hvort
sem þeir hafa há laun eða
lág. Lækkun beinna skatta
má hins vegar haga á þann
veg, aó öll sú upphæð komi
láglaunafólki einu til góóa.
Því er ekki óeðlilegt að
lækka jöfnum höndum
beina skatta og óbeina,
þegar tryggja á kjara-
bætur með lækkun skatta.
Alþýðubandalagið vill á
hinn bóginn einhliða
lækkun á söluskatti, sem
þýðir, að minni hluti
heildarskattalækkunar
kemur í hlut láglaunafólks-
ins.
Hverjum manni má vera
ljóst eins og sakir standa,
að þessar kröfur Alþýðu-
bandalagsins eru óhyggi-
legar. Það er ekki grund-
völlur fyrir almennum
kjarabótum fyrr en þjóóar-
tekjur aukast á ný og við-
skiptakjör batna verulega.
Þess vegna er það rétt-
lætismál, að bæta fyrst og
fremst kjör láglaunafólks-
ins. Fullvíst má telja, að
meginþorri þjóðarinnar
styður þessa stefnu og
hafnar um leið óraun-
hæfum kröfum forystu-
manna Alþýðubandalags-
insi Alþingi.
Alþýðubandalagið leggst
á sveif með hátekjumönnum
Lofsvert fram tak
SÍÐASTLIÐINN sunnudag var
opnuó í Menningarstofnun
Bandaríkjanna sýning á graf-
ískum verkum 17 bandarískra
nútímalistamanna og munu öji
verkin unnin á árinu 1973 og
eru 30 að tölu. Er hér um að
ræða mjög svo menningarlegt
framtak sem vert er allrar
athygli, og tii viðbótar eru einn-
ig sýndar stuttar litkvikmyndir
um þrykklist og ýmislegt úr
amerískri myndlist daglega til
21. mars að helgidögum undan-
skildum. Verkin á sýningunni
kynna mjög fjölbreytilegar
grafískar aðferðir og eru að
auki frammúrskarandi vel upp
sett í umgjörð og frágangur
allur svo sem best gerist um
grafísk verk, þannig að hin
margvíslega tækni kemst mjög
Nr. 18 „Untitlet", eftir M. Denise Mullen
Nlyndllst
_____s____
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
vel til skila. Vil ég benda á að
hér er gullið tækifæri fyrir
myndlistarkennara í unglinga-
skólum að kynna grafíska
tækni fyrir nemendum sínum
svo sem hún gerist einna full-
komnust í handverki, þótt
skiptar skoðanir séu sjálfsagt
um gæði einstakra verka, en
þau eru að mínum dómi upp og
ofan á sýningunni. En gæðin
eru ekki eina gilda atriðið á
sýningunni heldur mikil fjöl-
breytni tæknibragða og sá lær-
dómur sem sú kynning veitir
skoðendum. .
Frjáls grafík er sú grein
myndlistar, sem gefur ríkasta
möguleika til að kynna almenn-
ingi góóa list gildra myndlistar-
manna, því að hér er um að
ræða listrænt tjáningarmeðal
sem, er best lætur, stendur
jafnfætis málverkinu og þrátt
fyrir að myndirnar þrykkjast í
allstórum upplögum eiga þær
ekkert sameiginlegt með fjölda-
framleiðslu á eftirprentunum.
En mikilvægt er fyrir almenn-
ing að taka eftir stærð upplag-
anna, því að þar eru miklar
upplýsingar faldar um verð-
mæti myndanna og mikilvægt
er að þessar upplýsingar standi
undir hverri mynd t.d. „1/30“,
sem þýðir nr 1 af 30 þrykktum
myndum eða t.d. „223/500“,
sem þýðir sjálfsagt nr. 223 af
500 þrykktum myndum. í fyrra
fallinu er upplagió margfalt
minna og því í langflestum til-
vikum margfalt verðmætara ef
um góða mynd þekkts lista-
manns er að ræða. Varast ber
ómerktar myndir og svonefnd
ræningjaþrykk, sem er heiti á
Nr. 13 „Untitlet", eftir Frank Lind
fölsuðum grafík-myndum en
mikið er af slíku í umferð eigi
síður en fölsuðum málverkum,
mun ég væntanlega fjalla ítar-
legar um það í sérstakri grein
seinna, því að þetta er raunar
útúrdúr hér en þó mikilsverðar
upplýsingar fyrir ókunnuga en
fróðleiksfúsa.
Ég vil benda á nokkrar mjög
tæknilega eftirtektarverðar
myndir, en þær eru nr. 5
„Landscape" eftir Hersell
George, nr. 10 „Cola Up“ eftir
Allan K. Kaneshiro, nr. 13
,,Untitled“, eftir Frank Lind,
nr. 18 ,,Untitlet“ eftir M. Den-
ise Mullen og loks nr. 30 ,,The
Photo Finish", en innbyrðis
samanburður tæknilegra
vinnubragða í þessum myndum
er mjög fróðlegur.
íslenzkir myndlistarmenn
eiga enn langt í land varðandi
það að eignast fullkomið graf-
ískt verkstæði, en að því hlýtur
að koma fyrr eða síðar og ber að
hafa sem einarðlegt stefnu-
mark, því að einmitt með graf-
ískum listaverkum getur hin
einangraða þjóð kynnt list sína
betur og veglegar en með
nokkrum öórum tæknibrögðum
innan myndlistarinnar. Því eru
allar sýningar með myndarlegu
Framhald á bls. 18