Morgunblaðið - 14.03.1975, Qupperneq 23
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. MARZ 1975
23
Helgi Guðmundsson
Fáein kveðjuorð
hann leit við hjá okkur og yljaði
okkur með þægilegri nærveru
sinni. Hann var margfróður og
víðlestinn og gaman að eiga við
hann samræður.
Geðprýði var hans aðalsmerki
og sá ég hann aldrei skipta skapi.
Því mióur varð þeim og Eiríki
ekki barna auðið, en barnelska
þeirra og umhyggja fékk þó að
njóta sín i ríkum mæli, því að
heimili þeirra varð eftirsóttur
staður barnanna og síðar barna-
barnanna í húsunum tveim. Oft
var leitað til Eiríks með lausn
vandamálanna, hvort heldur var
að fá aðstoð við nám eða leik.
Ekki brást Eiríkur, þolinmæli
hans var viðbrugðið.
Nú er hann horfinn og eftir
stöndum við og getum aðeins
þakkað fyrir að hafa notið sam-
vistar við hann svo lengi.
Ég mun minnast Eiríks Þor-
steinssonar er ég heyri góðs
manns getið.
Ólafur G. Karlsson.
I dag fer fram útför mágs míns
Eiríks Þorsteinssonar. Mér er
bæði ljúft og skylt að minnast
þessa mikla valmennis.
Eiríkur var fæddur að Háholti í
Gnúpverjahreppi 30. marz 1896.
Foreldrar hans voru hjónin Ingi-
björg Þorsteinsdóttir frá Reykj-
um og Þorsteinn Bjarnason frá
Háholti. Eiríkur ólst upp á fæð-
ingarstað sínum ásamt mörgum
systkinum og var hann elztur
þeirra. Foreldrarnir voru bæði
vel gefin og gæða menneskjur.
Þorsteinn kynnti sér mikið ættar-
tölur og hafa komið út eftir hann
æviskrár. Ekki munu efnin hafa
verið mikil þar fremur en víða
annars staðar á þeim árum. Þrjú
barnanna dóu ung, en þau sem
upp komustu urðu dugandi fólk,
sem fór snemma að vinna fyrir
sér. Bústörf og lestur góðra bóka
hefur verið þessum samheldnu
systkinúm gott veganesti út í lífið.
Guðríði systur sína og mág, Egil,
missti Eiríkur fyrir nokkrum
árum. Var mjög kært milli heim-
ila þeirra og ferðuðust þau oft
saman á sumardögum og tjölduðu
á einhverjum fögrum <stað. Mun
Eiríkur hafa farið snemma til sjó-
róðra á vertíðum og unnið ýmis
önnur störf, sem til féllu og lagði
þannig hinu stóra heimili lið.
Meðal annarra starfa var hann
vinnumaður á Stóra-Núpi, þar
sem hann kynntist konu sinni,
sem þar var kaupakona. Hún heit-
ir Stefanía Katrín Ófeigsdóttir,
dóttir Guðrúnar Stefánsdóttur frá
Núpstúni og Ófeigs Jónssonar frá
Eystra-Geldingaholti.
Voru þau gefin saman 19. maí
1934 og hefur hjónabandið ávallt
verið eins og bezt verður á kosið.
Fyrstu árin bjuggu þau á Ljós-
F. 26. ágúst 1889.
D. 24. febrúar 1975.
LÁTINN er á Skarði í Dalsmynni
Jón bóndi þar Jóhannsson. Þó að
ég heyri tæplega til þeirra sem
væru taldir til nánustu fjölskyldu
hans og þó að hann bæri gæfu til
að ná háum aídri, er að þessu
þvílíkur sviptir, hvað snertir mig
persónulega, að ég, sem tel mig
ekki gjarnan á að skrifa minn-
ingargreinar, sest niður og skrifa
að þessu tilefni nokkurskonar
kvittun honum til handa, fyrir
það, hvað hann hefur verið mér.
Hann var og er eitt sterkmótað-
asta kennileiti þess umhverfis
sem ég er vaxinn upp í, svo að í
heild sé talin sú mold og það blóð
sem ég er vaxinn af. Og þarmeð
gegnir hann áfram því hlutverki
sem hann hefur reyndar gegnt
alllengi hingað til, að vera eitt af
meiriháttar atriðum í þeim parti
sjálfsvitundar minnar, sem er
sprottin af vitundinni um þá mold
og það blóð sem ég er vaxinn af, í
þeirri sjálfsvitund sem hlýtur að
vera eitt helsta lifsakkeri sér-
hvers manns.
vallagötu 30 í húsi systur og mágs
okkar Stefaniu óg nutu börnin
þar hjartagæzku þeirra og alltaf
hefur gagnkvæm tryggð verið þar
á milli og svo barnabarnanna
einnig. A Brávallagötu 6 hafa þau
búið í 35 ár og hef ég verið í þvi
sama húsi öll þessi ár svo ég þyk
ist þekkja vel allan þeirra kær-
leika, hvort heldur að menn eða
málleysingjar áttu í hlut. Þeim
varð ekki barna auðið, en ég held
samt að barnahópurinn hafi verið
orðinn stór, sem þau hlynntu að,
með sinni miklu hlýju og fórnfýsi.
Öll börn hændust að Eiríki, hann
hafði eitthvað það til að bera, sem
gerði þau róleg og sæl í návist
hans. Hin mikla þolinmæði hans
og rólegheit og svo fróðleiksmol-
arnir, sem hann' lét þeim í té,
þegar tilefni var til, gerði hann
eftirsóknarverðan. Við hjónin
höfum ekki farið varhluta af
þessu, þar sem börnin okkar áttu í
hlut og svo barnabörnin, sem
varla máttu af honum sjá, eltu
hann út í búðirnar-, út í bæ, þar
sem hann var við innheimtu og
átti Eiki, en sve kölluðum við
hann oft, þá alltaf barnamiða í
strætó. Margar ferðir voru farnar
niður að Tjörn og Eiki hafði þá
mulið eitthvað góðgæti í poka til
að gefa fuglunum. Mörg sporin
voru farin út i garð, sópað frá snjó
og smáfuglunum gefið í harðind-
um. Oft fóru börnin með lær-
dómsbækur sínar til hans. Það
var eins og allt gengi betur og
námið yrði léttara, ef hans nyti
við. Alltaf gátu bæði ungir og
gamlir fræðst af Eika því mikið
hafði hann lesið og minnið gott.
Eiríkur var sértaklega dagfars-
prúður maður og aldrei man ég
eftir, að okkur hér í húsinu hafi
orðið sundurorða við hann. Mikla
kímnigáfu átti hann til og mörg
hnyttin tilsvör, og gat þá verið
græskulaus stríðni í þeim.
Hann vann hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur um margra ára skeið
og var hann mjög samviskusamur
og trúr í starfi. Hann var hættur
þar fyrir nokkru vegna aldurs, en
fram á síðústu stund var hann þó
sístarfandi. Fyrir okkur hjónin
átti hann mörg sporin með reikn-
inga fyrir verzlun ökkar.
Við hefðum svo sannarlega vilj-
að hafa hann lengur hjá okkur, en
lögmáli Drottins verður ekki
breytt. Ég efast ekki um að vel er
tekið á móti honum handan landa-
mæranna, og hann á svo sannar-
lega skilið að hafa ekki þurft að
líða langar þjáningar hér á jörðu.
Þess vegna veróur eigirgirni okk-
ar að víkja og biðjum Guð að
varðveita hann, en vonumst til að
fá að hitta hann aftur.
Kæri vinur, hafóu þökk fyrir
allt og allt, far þú I friði, friður
Guðs þig blessi.
Guðrún Ofeigsdóttir
Hjaltested.
Ég tel hann hafa verið gæfu-
mann um margt. Á aðra öld hefur
ætt hans setið Skarð, og þaraf var
Jón heimilismaður þar öll þau
áttatíu og fimm ár sem honum
auðnaðist aó lifa, fyrst yngsta
barn í föðurgarði, síðan forveri
búsins eftir lát föður síns, þá
kornungur, en lengstaf sat hann
Skarð sem bóndi þar ásamt konu
sinni, Sigrúnu Guðmundsdóttur,
en hún er ein af ástæðunum til
þess að ég tel hann hafa verið
gæfusaman. Og loks auðnaðist
honum að sjá afkomendur sína
bera áfram þann arf sem honum
auðnaðist að lyfta.
Ég hygg að vandfundið sé á
Islandi dæmi um annan eins sam-
runa manns og umhverfis og líf
hans var. Skógurinn, Geitakofa-
grundin eða Guðrúnarhóll, allt er
þetta svo tengt honum og hann
því, í huga þeirra sem þekkja til,
að tilvera annars væri alltönnur,
ef ekki væri hitt.
Þetta eru helstu ástæður til
þess að ég tel hann gæfumann. En
honum voru, ekki alllöngu fyrir
Fæddur 7. aprfl 1919
Dáinn 6. mars 1975
Fáein kveðjuorð um minn kæra
mág, sem andaðist á Land-
spítalanum eftir langa og stranga
baráttu við ólæknandi sjúkdóm.
Helgi sýndi mikið þrek og dugnað
til hinstu stundar. Hann vissi að
hverju stefndi, en lífslöngunin
var svo mikil, því honum fannst
hann eiga svo margt eftir ógert.
Hugurinn reikar víða eftir þau
27 ára kynni, sem ég hef haft af
Helga. Margt væri hægt að skrifa,
en það yrði of langt mál. Helgi
fæddist á Gerði í Norðfirði. Hann
var sá þriðji í hópi 14 systkina, en
sá fimmti sem hverfur úr hópn-
um, og má segja að það sé mikil
lífsreynsla fyrir háaldraða for-
eldra hans. Ekki var Helgi hár í
loftinu, þegar hann byrjaði að
vinna, því að í sveitinni hans
þurfti að stunda sjóinn ásamt
búskapnum. Enda lék líka allt í
höndum hans, hann var svo frá-
bærlega laghentur. Helgi
stundaði sjómennsku um tíma en
gerði hana ekki að ævistarfi sínu.
Svo lá leið hans til Vestmanna-
eyja, og þar gekk hann að eiga
eftirlifandi konu sina, Fífu Ólafs-
dóttur, þann 22. júlí 1944. Þau
eignuðust tvö börn, Ólaf og Ás-
dísi, sem eru uppkomin, en dvelja
enn í heimahúsum. Þau hafa öll
misst mikið, því Helgi var sérstak-
ur heimilisfaðir, bar mikla um-
hyggju fyrir þeim, fram á hinstu
stund. Helgi var líka þannig
manngerð, sem hugsaði meira um
aðra en sjálfan sig. Þau hjónin
fluttust til Reykjavíkur 1946 og
hafa búið þar síðan. Síðast liðin
27 ár, eða þar til Helgi lagðist á
sjúkrahús þann 18. júli s.l., var
hann í fullu starfi hjá Verslun-
inni Geysi í Reykjavík. Hann
vann mest við útkeyrslu og af-
greiðslustörf. Óhætt er að full-
TIL VINAR, HARÐAR GESTS-
SONAR
Fæddur 2. október 1910
Dáinn 6. marz 1975.
Samfara þrautum, vonleysi og
dauðadómi sást aldrei nema bros
og gleði.
andlátið, greidd þyngri hökk en
flestir verða að þola: að sjá á bak
tveimur sonum um og innan við
miðjan aldur. Annar hafði til að
bera allt inntak þess sem mann-
lýsingin „hvers manns hugljúfi“
hefur öðlazt í islenzku máli. Hinn
var gæddur þeim eiginleikum föð-
ur síns sem gerðu persónu þeirra
feðga minnisstæðari en annarra
manna.
Þegar ég hitti Jón nokkru eftir
seinna höggið sem var rétt að
honum, kom vel í ljós einkenni
sem hann bjó annars ætið yfir,
æðruleysi og jafnvægi, þessi sér-
kennilega rólega hlýja, sú sama
sem hann styrkti mig með, þegar
hann tók á móti mér fyrstur ætt-'
menna minna, þegar höggvið
hafði verið i sameiginlegan
frændgarð okkar, og í það sinn
nær mér en honum. Þetta æðru-
leysi hans var liður i þvi samsafni
eiginleika sem er kallað húmor.
Hann er ekki aðeins fyndni, eins
og stundum er talið, heldur liggur
nær að kalla hann aðferð til að
bregðast við vandamálum eða að
taka hlutunum svo að notað sé
daglegra mál. Eiginleiki sem Jón
var gæddur ríkulega var spaug af
því tæi sem létti samferðamönri-
um hans erfiðið, sá eiginleiki sem
oft er talinn sá sami og húmor, en
var hjá honum hluti húmors í
hinum umfangsmeiri skilningi,
aðferðarinnar til að bergðast við
hlutunum. Það er þeim mun
minnisstæðara að hafa orðið þess
yrða að fyrirtækið hefur misst
þar góðan og samviskusaman
starfskraft. Að lokum vil ég
þakka Helga alla vináttu á undan-
förnum árum. Það verður mér
ógleymanleg lífsreynsla að hafa
kynnst honum og ekki sist hina
löngu mánuði hans á sjúkra-
húsinu.
Fífa mín, ég og fjölskylda mín
óskum þér ’og börnum þínum
bjartra daga í framtíðinni. Þó
sorgin sé mikil og dimmir dagar
framundan, þá birtir upp um sið-
ir, því þið geymið í hugum ykkar
minningar um góðan eiginmann
og föður.
Kristin.
í dag verður til grafar borinn
Helgi Guðmundsson til heimilis
að Haðarstíg 8 hér í borg, er lést i
Landspítalanum hinn 6. mars s.l.
eftir langa og harða baráttu.
Helgi var fæddur 7. apríl 1919 að
Gerði í Norðfirði. Hann var sonur
hjónanna Guðmundar Halldórs-
sonar frá Gerði i Norðfirði og Guð
bjargar Halldórsdóttur frá Sand-
vík við Norðfjörð. Helgi ólst upp í
stórum systkinahópi að Gerði og
snemma varð hann eins og títt var
um unglinga á þeim árum að
vinna á heimili foreldra sinna og
að heiman. Aðeins níu ára gamall
stundaði hann sjóróðra með föður
sínum og bræðrum. Þegar fram
liðu stundir fór Helgi á vetrarver-
tíðir til Vestmannaeyja, en
hjálpaði foreldrum sínum við
búskap og sjóróðra á sumrin.
Reyndist Helgi foreldrum sínum
ætíð sem traustur og góður sonur.
Árið 1944 kvæntist Helgi eftirlif-
andi konu sinni Fifu Ólafsdóttur
frá Bakka í Vestmannaeyjum.
Bjuggu þau tvö ár i Vestmanna-
Þar sem hann stóð, stóðu allir
glaðir. Hann var að vekja gleði og
hlátur. Hann sá aldrei eftir að
gleðja aðra.
Tjaldið er fallið.
Gleði fylgi hinum megin.
Halldór Lárusson.
aðnjótandí að umgangast persönu
gædda þessum eiginleika, sem
hann er af einhverjum orsökum
sjaldgæfur I íslenzkri bænda-
menningu.
Stráklingar fara með vorrekst-
ur utan Dalsmynni, og ætla með
hann útfyrir Ytra Höfðagil, hafa
lagt að baki þriðjung af leiðinni,
eiga eftir háheiðina, og hana oft-
ast um hánótt, og oft i þoku, og
lömbin varla þriggja vikna, sum
hver. Jón tekur á móti við ytra
hliðið á Skarði, býður öllum í bæ-
inn, og við erum dubbaðir upp
fyrir lokaátökin með því að tómir
magar eru fylltir. En ekki er látið
sitja við það: Ekki er öðru við
komandi en að hafa féð innan
garðs á meðan. Þeir sem vita
hvers virði tún í sprettu uppúr
fardögum er, vita líka hvern
mann sá hefur að geyma, sem
gerir slíkt.
Þessi orð fjalla mjög um hvað
Jón hafi verið mér. Það má
spyrja, til hvers ég sé að bera slíkt
á torg. Því er til að svara, að það,
hvað hann hefur verið mér, eru
ekki alllitlar upplýsingar um,
hver hann var sjálfur. Það er til
sú skoðun, að líta á manninn sem
samsafn þeirra tengsla sem hann|
á við aðra menn. Og svo er enn
það, að hafi tengsl mín við ömmu-1
bróður minn verið slík, hver voru
þau þá milli hans og þeirra sem
stóðu nær honum?
Egill Egilsson.
eyjum, en fluttust síðan til
Reykjavíkur. Tvö börn eignuðust
þau Helgi og Fífa, en þau eru
Ólafur og Ásdís. Helgi vann um
tíma við sjómennsku, en starfaði
síóan í 27 ár hjá versluninni Geysi
við Vesturgötu hér í borg. Rækti
Helgi þau störf með trúmennsku
og dugnaði eins og allt það er
hann tók sér fyrir hendur. Sem
heimilisfaðir var Helgi til fyrir-
myndar og annaðist heimili sitt af
stakri umhyggju. Helg var að
eðlisfari hógvær og prúður mað-
ur. Þótt hann ætti við vanheilsu
að stríða hin síðari ár, heyrði ég
hann aldrei minnast á veikindi
sín, en hafði þeim mun meiri
áhyggjur af veikindum eiginkonu
sinnar, sem hefur átt við mikla
vanheilsu að stríða. Við sem
þekktum Helga minnumst hans
ætíð sem hins drengilegasta
manns í hvívetna. Hann var hjálp-
samur og ætíð reiðubúinn til að
rétta ættingjum og vinum
hjálparhönd. Við sem eftir stönd-
um og þekktum Helga þökkum
honum fyrir góða kynningu og
erum þess fullviss, að sá sem hef-
ur verið trúr yfir litlu mun verða
settur yfir meira. Eiginkonu,
börnum, foreldrum og öðrum ná-
komnum aðstandendum votta ég
mína innilegustu samúð.
Halldóra Árnadóttir.
Lofið börnunum að koma til
mín og bannið þeim það ekki, því
þeirra erGuðsríki. (Lúk, 18—16).
Nú kveð ég afa minn hinztu
kveðju meó beztu þökkum fyrir
allar sólskinsstundirnar sem
hann gaf mér.
1 fyrra sumar kom ég til hans á
sólríkum sumardegi, þá þurfti
ekki aó leita hans innan veggja.
1 grænúm lundi fann ég hann
og enn birti þegar hann rétti bros-
andi fram hendurnar og sagði:
Nei, ertu kominn nafni minn.
Þegar svo haustaði að og hann gat
ekki lengur verið úti vió, settist
ég i gluggann við rúmið hans og
var þá margt skrafað. Hann hafði
ætíð tima og þolinmæði til að
hlusta á mig og þau hændust að
honum eins og flugur að litríku
blómi.
Hann var eins og blómið, kyrr-
látur, fallegur og góður. Eg á
eldri systkini sem muna hann
meðan hann hafði enn fulla
heilsu. Þau senda honum sínar
beztu kveðjur og þakkir fyrir allt.
Við afi sjáumst svo aftur á
sólarströndinni þar sem aldrei
haustar.
Hörður — nafni.
Jón Jóhannsson
Skarði—Minning
Hörður Gests-
son — Kveðjuorð