Morgunblaðið - 09.04.1975, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. APRlL 1975
3
Qg Píl^lQYJfíjÓflXCL Söngsveitin Fílharmónla á æfingu. Vid flutning Sálmasinfónlunnar skipa
á hljómleikum
Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar
annað kvöld
sveitina 105 manns.
13. REGLULEGU hijómleikar
Sinfóníuhljómsveitar tslands
verða I Háskólabíói annað
kvöld. Stjórnandi verður
Karsten Andersen en Vladimir
Ashkenazy leikur einieik I 2.
píanókonsert Beethovens.-Síð-
ast á efnisskrá er Sálmasinfónl-
an eftir Igor Stravinsky, sem
söngsveitin Fílharmónia flytur
með hijómsveitinni.
Þetta er i annað sinn, sem
söngsveitin flytur þetta verk
ásamt Sinfóníuhljómsveitinni,
hið fyrra sinnið var árið 1965,
en þá var stjórnandi kórs og
hljómsveitar dr. Róbert A.
Ottósson. Að þessu sinni hefur
sá háttur verið á hafður, að
Garðar Cortes hefur æft söng-
sveitina en Karsten Andersen
tók við stjórninni á hljóm-
sveitaræfingum.
Blaðamaður Morgunblaðsins
brá sér sem snöggvast á æfingu
hjá söngsveitinni á dögunum og
spurði Garðar, hvernig honum
félli þetta fyrirkomulag. Hann
lét vel af því: „Ég kann þessu
ágætlega,“ sagði hann, „það er
gott fyrir mig, að fá þessa
starfsreynslu og kynnast nýjum
og nýjum verkum og vonandi
kemur að því einhvern tima, að
ég fái að spreyta mig á því að
stjórna svona hljómleikum. Ég
hef raunar stjórnað Sinfóniu-
hljómsveitinni einu sinni, á
aukahljómleikum í Keflavík og
Sálmasinfónían eftir
Stravinsky flutt á ný
Eitthvað að? Garðar Cortes, söngstjóri, skýrir málið.
einnig hluta hennar, ásamt kór
Söngskólans i Reykjavík, þegar
við fluttum Nelson-messu
Haydns i Háteigskirkju. Og árið
1972 stjórnaði ég útvarpsupp-
tökunni á „Friður á jörðu" eftir
Björgvin Guðmundsson, sem
Fílharmónía og Sinfóniuhljóm-
sveitin fluttu. Þá starfaði ég
með Filharmóniu i fjarveru dr.
Róberts, sem um svipað leyti
stjórnaði flutningi á Ödipus
Rex eftir Stravinsky með karla-
kórnum Fóstbræðrum. Svo var
ég honum til aðstoðar hjá Fil-
Það kemur sér vel að hafa heitan kaffisopa til að dreypa á I hléinu.
Talið frá vinstri: Margrét Finnbogadóttir, Hanna Bergsdóttir, Ulf-
hildur Grlmsdóttir og Hrefna Magnúsdóttir.
Þessi þrjú voru ekki alveg á einu máli um hversu gaman væri að
syngja Sálmasinfóníuna, en lærdómsríkt — ekkert efamál. Frá
vinstri Helga Magnúsdóttir, kennari, Jóhannes Arason, þulur, og
Reynir Þórðarson, bókari hjá Flugleiðum.
harmóniu aftur siðasta árió,
sem hann lifói.“
Aðspurður um samvinnuna
við Karsten Andersen, hvernig
henni væri háttað, sagði Garð-
ar, að hún hefði verið alveg
prýðileg, bæði við flutning C-
dúr messunnar eftir Beethoven
sl. haust og Sálmasinfóníunnar
nú: „Við höfum lesið verkin
saman i upphafi en siðan hef ég
ekki séð Karsten fyrr en rétt
fyrir hljómsveitaræfingarnar,
þá hefur hann gert athuga-
semdir, ef eitthvað hefur þurft
lagfæringar við og sióan tekið
við stjórninni. Þegar byrjaó var
að æfa með hljómsveitinni."
Æfingar á Sálmasinfóniunni
hafa gengið vel er mér óhætt að
segja," hélt Garðar áfram,
„mióaó við, að verkið er ákaf-
lega erfitt í flutningi og ekki
nærri þvi eins aðgengilegt og
flest þau kórverk, sem söng-
sveitin hefur fengizt við. 1 upp-
hafi leizt mörgum hreint ekki á
blikuna, verkið er á köflum
nokkuð ómstrítt en þegar fólkiö
fór aó venjast þessu og finna
hve lagrænar raddirnar voru,
hver fyrir sig, gekk allt vel og
ég held mér sé óhætt aó full-
yrða, að við höfum haft af
þessu mikla ánægju og gagn.“
Einstakir söngvarar tóku
undir þessi siðustu orð Garðars.
Þeirra á meðal sr. Jón Bjarman,
formaður söngsveitarinnar, og
Bjarni Kristmundsson, verk-
fræðingur, gjaldkeri hennar.
Þeir sögóust báðir hafa haft
mikla ánægju af aó syngja
Sálmasinfóniuna. „Nokkrir Fíl-
harmóniufélagar skirrðust við
að syngja með okkur i þessu
verki," sagði Bjarni „en ég er
þeirrar skoóunar, að þeir muni
sjá eftir þvi. Þetta er fallegt
verk og ákaflega lærdómsrikt
að syngja það.“
Séra Jón sagði, þegar við
spurðum hann álits á Sálmasin-
fóniunni sem trúarverki:
„Texti verksins er tekinn úr
Daviðssálmum, þar á meóal
150. sálminum, sem ég tel
þeirra fegurstan og ég verð aó
vióurkenna, að þetta er allt
öðru vísi tónlist en ég hafði gert
mér i hugarlund við þennan
sálm, og sýnu hógværari. En
þessar hugmyndir byggðust
vitaskuld á þeim rómantíska
anda trúarlegra tónverka, sem
maður hefur alizt upp við og
kynnzt. Þessi músik er öðruvisi,
nýstárlegri en sem trúarlegt
verk tel ég hana hafa mikið
gildi og hef haft mikla ánægju
af að syngja hana."
Aórir sveitarfélagar voru
sama sinnis; nokkurn veginn
einróma álit þeirra var: „Erfitt
verk en fallegt og gaman að
syngja það“.
Ungu konurnar, sem saman
koma úr Mosfellssveitinni,
sögðu: „Við erum svo sem van-
ar sálmásöng, höfum sungió ár-
um saman í kirkjukórnum okk-
ar — en þessir sálmar eru
býsna frábrugðnir þvi, sem vió
eigum að venjast. Það er hins-
vegar ákaflega garnan aó kynn-
ast þessari tónlist."
Sálmasinfónía Stravinskys
var frumflutt árið 1930. Höf-
undurinn tileinkaði hana Sin-
fóníuhljómsveitinni i Boston á
30 ára afmæli hennar, en hann
var þá fluttur til Bandarikj-
anna. Þegar Stravinsky samdi
þetta verk, hafði tónlist hans
breytzt mjög frá þeim verkum
sem öfluðu honum frægðar.
Hann hafði tekið að endurvekja
áhrif gömlu meistaranna og
skrifa i nýklassiskum stil, sem
varð talsvert umdeildur. Um
Sálmasinfóniuna segir í efnis-
skrá tónleikanna: „Hinn latn-
eski söngtexti er tekinn úr Dav-
íðssálmum hinnar kaþólsku
Bibliu, byrjar með bænarákalli,
hugleiðir hin helgu lögmál
hjálpræóisins og lýkur með lof-
söngsmálí hljómlistarinnar og
alls hins lifanda. Hljómramm-
inn, sem umlykur kórsönginn,
er gerður með öflugri blásara-
sveit, tveimur píanóum, slag-
verki, hörpu, knéfiðlum og
bassafiðlum. I innganginum
vixlast harðar hljómhrynur og
tvíradda tónstigar, áður en kór-
inn upphefur sitt bænarákall.
Þessi einræna hljómabæn stig-
ur síóan og hnigur i tviundar-
hvörfum allan fyrsta kaflann.
Miðkaflinn hefst i beinu fram-
haldi á alvarlegri fúgu tréblás-
aranna. Kórraddirnar eru unn-
ar úr stefi, sem gert er úr litilli
þríund og hljómhvarfi hennar,
sem er einn af hyrningarstein-
um verksins og tengir þætti
saman að meira og minna hætti.
Auk þess bætist nýtt stef í kór-
raddirnar, sem myndar nýja
fúgu í gagnröddun vió hina
fyrri og rís upp i volduga
hljómviðju, sem hinn hátíðlegi
og fagnandi lokakafli er gerður
af.“ — mbj.
Gamlir söngfélagar gantast. Frá vinstri: Eyþór Einarsson, grasa-
fræðingur, Markús Einarsson, veðurfræðingur, Jóhannes Arason,
útvarpsþulur.og Sigurður Þórðarson, verkfræðingur.
Sr. Jón Bjarman: „Oðruvlsi tónlist en ég hafði hugsað mér við 150.
Davíðssálm." — og Bjarni Kristmundsson, verkfræðingur: „Fallegt
verk og mjög lærdómsríkt.“