Morgunblaðið - 09.04.1975, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. APRlL 1975
Piltur og stúlka
Eftir Jón
Thoroddsen
hana fara til hennar maddömu, Ó., þá komdu henni
fyrir hjá henni maddömu Á.; og ég skal, ef þú vilt,
leiða þaó í tal viö hana.
Ormur spurði þá, hvort Sigríði væri þar gott aó vera,
en Þórarinn játti því og kvaðst þekkja maddömu Á.
að góðu; og hvort er þeir ræddu þetta mál lengur eða
skemur, þá varð það, að Þórarinn tókst þaó á hendur
að útvega vistina hjá maddömu Á., og varó þaö með
því skilyrði, að Sigríður skyldi hafa meira frjálsræði
en griókonur eru vanar að hafa og ekki ganga i
slitvinnu, heldur vera húsmóður til aðstoðar í allri
innanhússþjónustu; en ekki skyldi hún hafa þar
kaup.
Nú er skjótt yfir sögu aó fara, aó Sigríður fór til
Reykjavíkur um vorið. Maddama Á. var íslenzk að
ætt og uppruna; hún var væn kona yfirlitum og þá á
bezta aldri; bóndi hennar var verzlunarmaóur í
Reykjavík; hann var danskur maóur og nær því
fertugur að aldri. Hann hafði komið út hingað með
kaupmanni nokkrum dönskum, er vendi aftur til
Danmerkur eftir nokkur ár, en setti Á. sem
trúnaðarmann sinn fyrir verzlunina; var hann þá
ókvæntur um hríð, og græddist honum brátt fé; en
um þær mundir voru kaupmenn í Reykjavík ekki
mjög samlyndir og því síður hver öðrum hollir
afheyris, og rægði einhver af þeim hann svo við
lánardrottin sinn, að hann setti hann frá ráðs-
mennskunni; en Á. lét þá gjöra sér hús rétt við
hliðina á honum og tók aó verzla fyrir sjálfan sig. Þá
þótti Þóra, er síðar varó kona hans, einhver hin
laglegasta kona þar í Víkinni, og réði hann hana til
HÖGNI HREKKVÍSI
sín, en gjörói skömmu síðar brúökaup til hennar.
Vinir hans álösuöu honum fyrir það, að hann hefði
ekki leitað sér ríkara og göfugra kvonfangs; en hann
lét sem hann heyrði það ekki og svaraði sjaldan öðru
en þvi: Hvað átti ég þá að gjöra? — eða: Hvað
munduð þió hafa gjört í minum sporum? Enda þarf
ég ekki að iðrast þess — og var þaó sannmæli, því
Þóra var fríð kona og vel að sér um marga hluti; en
aftur var það ekki að furða, þó vinum hans virtist
þessi ráðahagur smávaxinn. Reykjavík samdi sig
mjög um þær mundir að siðum Dana og „annarra
stórmakta", þar sem lendir menn gengu sjaldan aó
eiga dætur ótiginna manna. Á íslandi hafa aldrei
vaxið upp greifar eða barúnar af innlendum rótum,
og hvaðan áttu menn þá aó fá þá nema þaðan, sem
flest annað-ágæti kom? Þeir, sem sakir jarðnæðis-
leysis gátu ekki orðið jarlar í Danmörku, en sendir
voru til íslands að vega saltfisk, stika léreft og mæla
brennuvín, þóttu ágætir barúnar, er þeir komu til
Reykjavíkur, og sögðu menn, að ekki mundu kvistir
verri en aðaltré. Af þessu kom þaó, að það þótti lítió
jafnræði, að danskur kaupmaður gengi að eiga ís-
lenzka bóndadóttur. Einkum gátu hinar tiginbornu
barúnafrúr lengi ekki gleymt því eður brotið svo odd
af oflæti sínu aö taka Þóru til jafnrar virðingar við
sig; en maddama Á. gaf sig lítið að því; hún sinnti búi
sínu og börnum, átti fáar vinkonur, en góðar, og
vandi ekki komur sínar þangað, er hún vissi, að hún
var ekki jafnt metin þeim, sem fyrir voru.
Það má nærri geta, að Sigríði varð í fyrstu margt
nýstárlegt þar, sem hún nú var komin; siðir og
búnaðarhættir voru þar allir aðrir en þar, sem hún
hafði verið áður. Hún var svo vel viti borin, að hún
fann fljótt, að margt varð hún að nema það, sem hún
haföi ekki áður numið, en vera varð og betur fór aó
kunna; sagði og maddama Þóra henni til með alúð og
hvatti hana til þess, sem henni þótti Sigríði vel
sæma. Tvennt var það, sem Sigríði virtist enginn
nauðsyn til bera, að hún breytti, og ásetti sér jafnan
að varðveita, en það var málið og klæðabúningurinn.
Danska tungu hafói hún að sönnu lært af Ormi
bróður sínum, og skildi hún hana allvel; en áldrei
hafói hún mælt á það mál, og þótti henni betra að
tala þaó óbjagað, sem hún kunni, en rammbjagaða
dönsku; annars var þar í húsi, eins og hvarvetna
annars staðar í Reykjavík, danska og íslenzka í
svörnu fóstbræðralagi, og enginn maður nema Sig-
ríður ein mælti þar svo orð einu atkvæði lengra, að
ekki væri annaðhvort meó dönskum hala eða höfði,
en að öðru leyti íslenzkt. Danskan hafði í Reykjavík
það einkaleyfi fram yfir íslenzkuna, að bezt þótti
fara á því að kenna börnunum hana fyrri en íslenzk-
una, ella, sögðu menn, gæti aldrei orðið lag á errinu;
á efra aldri tækist mönnum sjaldan að þröngva því
svo niður í kverkarnar sem vera ætti, og því væri
eina ráðið aö byrja nógu snemma á því. Þetta er
upphaf Reykjavíkurerrsins, sem um þær mundir
auðkenndi marga Reykjavíkurbúa, hvar sem þeir
komu fram í veröldu, eins og málið Galileumenn á

ílkÖlmei9unkQfflAu
Lundúnarbúi einn,
sem vann 500.000 sterl-
ingspund ca 180 milljón
ísl. krónur í getraunum
brezku knattspyrn-
unnar, var skömmu eftir
þennan happadag í lífi
sínu, tekinn ölvaóur við
akstur. I undirrétti var
maðurinn sviptur öku-
leyfi i 10 ár og gert aó
greióa málskostnaó.
Maóurinn heppni ók í
amerískum Kádilják er
hann var gripinn. Við
blóðmælingu kom i ljós
að vinanda innihald þess
var þrisvar sinnum
meira en hin leyfðu
mörk eru. 1 réttinum
mætti sálfræóingur, sem
upplýsti dómarann um
það, að sökunautur væri
alcoholisti og gæti ekki
sofið án þess að neyta
áfengis. Hinn ákærói
viðurkenndi sök sína en
lögreglan taldi hann,
auk þess að aka drukk-
inn, — hafa vióhaft
háskalegt gáleysi í um-
feróinni.
Á yíirstandandi
kvennaári hefur verið
opnuð flóttastöó fyrir
eiginkonur meó börn
sín, er hafa orðió íyrir
barsmíðum eiginmanna
sinna. Þetta flóttaheim-
ili eiginkvenna er i
þeirri gömlu konung-
legu húseign Sandring-
ham i West Norfolk.
Ég bið.... þetta verði
síðasti veturinn meó
kolunum.
Nei ég á þau ekki öll
sjálf, ég er seiðafóstra
fyrir helminginn.