Morgunblaðið - 24.05.1975, Blaðsíða 8
8
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. MAl 1975
Humartroll
135 feta til sölu. Einnig 6 tonna togspil, astik
og dexel á Lister — Blackstone. Upplýsinqar í
síma 40695.
Frá Sjúkrasamlagi
Reykjavíkur.
Læknarnir Guðmundur B. Guðmunds-
son og ísak Hallgrímsson, hætta störfum
sem heimilislæknar 1. júní 1 975.
Samlagsmenn sem hafa haft þá sem
heimilislækna, snúi sér til afgreiðslu
samlagsins, hafi með sér samlagsskír-
teini sín og velji sér lækni í þeirra stað.
SJÚKRASAMLAG REYKJAVÍKUR.
Garðeigendur
Blómstrandi stjúpmæður
Rósastilkar
Hansarósir, Dornrósir
Fjölærar blómplöntur, steinhæðapl. og fl.
Rifs og sólberjarunnar
Rabbabarahnausar
Brekkuvíðir, Viðja- og Alaskavíðir
í limgerði.
Opið kl. 10—22 alla daga.
Sendum um allt land.
Uppl. og pantanir aðeins í s. 35225.
Breiðholti
Verð á sementi
Iðnaðarráðuneytið hefir ákveðið, nýtt verð á
sementi frá 16. maí 1 975.
Frá og með 16. maí 1975 verður útsöluverð á
sementi svo sem hér segir:
Án söluskatts Með söluskatti
Portlandsement Kr: 8.460.00 pr. tonn Kr: 10.160.00 pr.
tonn
508.00 pr.
Portlandsement Kr: 423.00 pr. sk.
Hraðsement
Hraðsement
Kr:
sk.
Kr: 9.500.00 pr. tonn Kr: 11.400.00 pr.
tonn
Kr: 475.00 pr. sk. Kr: 570.00 pr.
sk.
SEMENTSVERKSMIÐJA RÍKISINS
Frá Sjúkrasamlagi
Reykjavíkur
1. Enn er rúm fyrir nokkur hundruð samlags-
menn hjá þrem heimilislæknum.
2. Þar til annað verður ákveðið, er samlags-
mönnum heimilt að snúa sér til hvaða heimilis-
læknis sem er, af þeim, sem hafa heimilis-
lækningar að aðalstarfi, en þeir eru:
Axel Blöndal,
Bergþór Smári
Guðmundur Benediktsson
Guðmundur Elíasson
Halldór Arinbjarnar
HaukurS. Magnússon
Jón Gunnlaugsson
Jón Hj. Gunnlaugsson
Jón K. Jóhannsson
Kari Sig. Jónasson
Kristjana Helgadóttir
Ólafur Ingibjörnsson
Ólafur Jónsson
Ólafur Mixa
Ragnar Arinbjarnar
Sigurður Sigurðsson
Stefán P. Björnsson
Stefán Bogason
Valur Júlíusson
Þórður Þórðarson
Þorgeir Gestsson
Þorvarður Brynjólfsson.
Þegar þessir læknar sinna heimilislæknislaus-
um sjúklingum, taka þeir sama gjald og
heimilislæknir sjúklings hefði gert.
Sjúklingur skal framvísa samlagsskírteini sínu, til
þess að sýna að hann hafi ekki heimilislækni.
SJÚKRASAMLAG REYKJAVÍKUR.
Sigurlaug Bjarnadóttir:
Vandi fylgir vegsemd hverri —
um þingfararkaup og þingstörf
Á síðustu dögum nýafstaðins þings
kom til umraeðu frumvarp til laga frá
Gylfa Þ. Glslasyni og Ellert B.
Schram um breytingu á lögum um
þingfararkaup I þá átt. að launakjör
þingmanna skuli ákveðin af kjara-
dómi I stað þess, að Alþingi sjálft
hefir frá upphafi haft ákvörðunar-
vald i þessum efnum. Einhvernveg-
inn fór það svo. að ég komst ekki að
f umræðum um málið en tel mér það
á vissan hátt skylt. þ.e. ég á sæti I
þingfararkaupsnefnd. Það. sem ég
vildi sagt hafa er i meginatriðum
þetta:
Ég er mótfallin þeirri breytingu,
sem [ umræddu frumvarpi felst
vegna þess, að með því væri rift
gamalli hefð Alþingis og vegna þess,
að með þvl væru alþingismenn að
lýsa vantrausti á sjálfa sig. visa frá
sér vanda, sem þeir eiga að vera
vaxnir. Hafi Alþingi með einhverjum
hætti orðið á mistök i ákvörðun sinni
um launakjör þingmanna. þá ber að
leiðrétta þau mistök undanbragða-
laust.
Mér sýnist litill vafi á, að þetta
frumvarp er tilkomið nú. vegna
óvenju háværrar gagnrýni að undan-
förnu á launakjör þingmanna —
ákvörðuð af þeim sjálfum. Ég er jafn
viss um, að sú gagnrýni er ekki
tilkomin vegna þess, að laun þing-
manna þyki, i sjálfu sér, of há,
heldur vegna hins undarlega ósam-
ræmis, sem óneitanlega gætir
i sumum aukagreiðslum, utan
hins fasta þingfararkaups. sem
reyndar fylgir launaflokkum
opinberra starfsmanna. Vil ég
þar sérstaklega nefna greiddan
bifreiðakostnað þingmanna, sem riú
er ákveðinn hinn sami fyrir alla þing-
menn án tillits til þess, hvort hans
kjördæmi er i Reykjavík, á Reykja-
vikursvæðinu eða i hinum viðáttu-
mestu og erfiðustu kjördæmum úti á
landi. Misræmið i þessu atriði er svo
augljóst, að ekki þarf að eyða að þvi
fleiri orðum og það er hart, að
Alþingi skuli hér gefa svo greini-
legan höggstað á sér.
Ég vil leggja áherzlu á, að spurn-
ingin um misræmi eða samræmi i
þessu tilviki er hafin yfir öll peninga-
sjónarmið. Hér er einfaldlega um það
að ræða, hvort hlutlægt mat og rétt-
sýni á að ráða eða ekki.
Þá er það og engin furða, þótt það
mæltist ekki vel fyrir meðal al-
mennings, er ákveðið var að hækka
um 20% þessar aukagreiðslur: bif-
reiðarkostnað, fæðispeninga og
húsaleigukostnað, s.l. haust, á
meðan allt kaupgjald i landinu var
fastbundið með lögum og óvenjulega
stórfelldir efanhagsörðugleikar i
þjóðarbúskapnum sem hlutu að
koma fram i skertum kjörum allra
landsmanna. Auðvitað hlutu al-
þingismenn að þola þá sömu kjara-
skerðingu — og máttu mun betur
við þvi en margur annar. Þessi 20%
hækkun var því, eins og á stóð,
engan veginn réttlætanleg. Reglan
um opinbera starfsmenn á þingi,
sem taka 60% af fyrri launum, ef
þeir geta sinnt sinu starfi eitthvað
daglega og um hina, sem taka 30%
launa, hvort sem þeir geta rækt starf
sitt að einhverju — eða alls engu
leyti, þarf og endurskoðunar við.
Alþingismenn eru orðnir ýmsu
vanir, og vist er, að stundum verða
þeir að þola gagnrýni, sem er ýmist
ósanngjörn eða byggð á misskilningi
og vanþekkingu á störfum þeirra —
nema hvorttveggja sé. Óþarft er að
verða uppnæmur fyrir þannig löguðu
hnútukasti. En jafn slæmt er það
lika, ef þeir, kjörnir fulltrúar lög-
gjafarsamkomu þjóðarinnar. telja sig
upp yfir það hafna, að hlusta á raddir
almennings, ábendingar og að-
finnslur, þyki tilefni til. Það er nú
löngum svo, að vandi fylgir vegsemd
hverri og eðlilegt er og nauðsynlegt,
að störf og athafnir Alþingis séu
undir smásjá heilbrigðs og vakandi
almenningsálits.
Það er haft fyrir satt, að virðingu
Alþingis hafi hnignað i seinni tið.
Hvað þýðir það? Beinist þessi smásjá
almenningsálitsins ef til vill fremur
að því, sem miður fer i þingstörfum.
Bátur til sölu
Til sölu er 7 lesta fiskibátur í smíðum hjá Baldri
Halldórssyni Hlíðarenda, Akureyri sími 96-
23700.
Útboð
Tilboð óskast í grunngröft og undirstöður fyrir
orlofshús á vegum Landssambands ísl. sam-
vinnustarfsmanna að Hreðavatni. Útboðsgögn
verða afhent á verkfræðiskrifstofu Ólafs Jens-
sonar að Þinghólsbraut 55, Kópavogi gegn
3.000.00 skilatryggingu. Tilboð verða opnuð í
Hamragörðum, Hávallagötu 24, Reykjavík,
þriðjudaginn 3. júní n.k. kl. 1 1.00 á.d.
heldur en því, sem vel er gert? Eða
gæti þessi vaxandi gagnrýni skoðazt
sem ánægjulegur vottur um það, að
almenningur fylgist betur með þvi,
sem er að gerast á Alþingi, sýni þvi
meiri áhuga en áður? Eða veljast
hreint og beint lakari menn til
Alþingis nú en þeir gömlu og góðu
hér áður fyrr?
Hvað sem um það má segja, þá
virkar það varla hvetjandi til þing-
mennsku, ef viðhorf fólksins i land-
inu eru orðin þau, að framagirni og
fégræðgi ráði mestu um val manna
til Alþingis. Það þarf liklega nokkurn
kjark til fyrir sæmilega ærukært fólk
að hætta sér út i slikt. Og hvað um
hinn gagnkvæma trúnað og tiltrú
stjórnmálamanna og almennings, ef
svo er komið?
Myndum við betur settir i þvi til-
liti, ef þingmönnum væri bannað að
gegna öðrum störfum, jafnframt
þingmennskunni? Tillaga i þá átt
kom fram á Alþingi í vetur. Ég tel
hæpið, að lögboðin einangrun þing-
manna frá virkri þátttöku i almenn-
um athöfnum þjóðlifsins væri til
bóta. Hinsvegar ætti það ekki að
viðgangast, að þingmenn, með það
góð laun, sem þeir hafa i dag, hlaði á
sig alls kyns aukastörfum, meðan á
þingi stendur, svo að sýnt er, að þeir
fái ekki sinnt neinu þeirra sem
skyldi. Sú bót sem varð á launakjör-
um þingmanna fyrir fjórum árum átti
einmitt að fyrirbyggja slikt og hefir
gert það að vissu marki en þó ekki til
fulls. Tómir þingsalir á reglulegum
þingfundartima bera þvl dapurlegt
vitni. Þar fyrir tek ég heilshugar
undir þá ábendingu. sem oft — og
réttilega hefir komið fram i umræð-
um um störf Alþingis, að auður stóll
þingmanns á þingfundi þarf engan
veginn að þýða hyskni eða slæping
frá hans hálfu. Fjarvera hans getur
átt sér fyllilega eðlilega skýringu og
vafalaust er það rétt, að minnstur
hluti af þingmannsstörfum erfólginn
i setu hans á þingfundunum sjálfum.
Það situr sist á mér, svo stutta
þingsetu og þingreynslu, sem ég á
að baki, að setja mig á háan hest og
gerast dómari yfir hinu háa Alþingi
og störfum þess. En sagt er, að
glöggt sé gestsaugað og kannski
sjáum við, nýir þingmenn hlutina i
nokkuð öðruvisi Ijósi heldur en hinir,
sem setið hafa árum eða áratugum
saman á þingi. Ég neita þvi ekki, að
ég hefi oft, á nýafstöðnu þingi,
furðað mig á hinum stopulu mæting-
um á þingfundum, og ég hefi ekki
getað fundið fullnægjandi skýringu
til að réttlæta þrálátar fjarvistir
mikils þorra þingmanna, — þó vissu-
lega með nokkrum heiðarlegum
undantekningum.
Ég sé ekki, að það ætti að vera
þingmönnum ofætlan að sitja
nokkurnveginn um kyrrt a.m.k.
þessa tvo klukkutima, frá kl. 2—4,
hinn reglulega fundartima Alþingis,
4—5 daga vikunnar, og fylgjast
þannig með gangi mála og umræð-
um. Nefndarstörf fara fram að
morgninum og timi til annarra erinda
ætti að vera nógur utan þessara
tveggja klukkustunda. Framsögu-
ræður fyrir þingmálum og um-
ræður um þau eru að sjálfsögðu
misjafnlega áheyrilegar og áhuga-
verðar, en flest eru þetta þó „góð
mál" I sjálfu sér, sem þingmenn
hljóta að gera sér það ómak að
kynna sér og taka afstöðu til. þó
ekki væri til annars en að vita
nokkurnveginn með eða móti hverju
þeir eru að rétta upp höndina, þegar
að atkvæðagreiðslunni kemur. Og
hve oft er ekki atkvæðagreiðslu
frestað æ ofan i æ, einfaldlega
vegna þess, að það er enginn — eða
alltof fáir ( þingsalnum til að greiða
atkvæði þegar umræðum er lokið?
Augljóst er, að slikur losarabragur
á þingfundum gerir sitt til að seinka
afgreiðslu mála, enda virðist það
orðið þinghefð. að siðustu daga eða
vikur þings er einn samfelldur hraða-
sprettur, með kvöld og næturfund-
um upp á hvern dag, þar sem
stór og vandasöm mál, ásamt sæg af
„smærri málum" eru afgreidd með
meiri hraða og þrýstingi en æskilegt
getur talízt. Einstakir þingmenn
malda i móinn en er svarað þvi til að
svona hafi þetta alltaf verið, við þvi
sé vist ekkert að gera, þótt allir séu á
einu máli um, að farsælla væri og
trúverðugra að vinnubrögð Alþingis
væru jafnari og hnitmiðaðri en nú
tiðkast. Það virðist þvi fyllilega tima-
bært, að hér verði gerð breyting á, i
Framhald á bls. 27