Morgunblaðið - 24.05.1975, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. MAt 1975
13

eftir RAGNAR
BORG
Þeim fjölgar svo félögunum í
Myntsafnarafélagi Islands, að ég
fór nýlega að velta þvf fyrir mér,
af hve miklu væri að taka. ef allir
söfnuðu jafn grimmt og sumir
hinna nýkomnu. Einhvers staðar
sá ég, að það eru ! umferð
$360,65 á mann ! Bandarikjun-
um. Ég hefi fengið þær upplýsing-
ar hjá Seðlabankanum, að eftirfar-
andi mynt og seðlar séu ! umferð:
31.12. 1973
Seðlar 2.701.100.000
Mynt 154.800 000
Samtals 2.855.900.000
Af þessu sést að af nógu er að
taka, jafnvel þótt hart sé barist.
og ekki er nein minnsta ástæða til
að örvænta um að ekki sé nóg
handa öllum. Þetta gerir 717.025
krónur á mann hér á landi, en
þessir 360,65 dollarar, sem að
ofan greinir, eru 54.315 á mann f
Bandaríkjunum. Það, að svona
miklu meiri peningar eru ! umferð
á mann ! Bandaríkjunum en hér á
landi, er sjálfsagt vegna þess, að
bandarfkjadollar er notaður um
heim allan, en íslenzka krónan
aðeins hér á landi. Við höfðum öll
tækifæri til að eignast sterkan
gjaldmiðil, en það eyðilagði vinstri
stjórnin. Þess ber og að geta, að
þrátt fyrir að bandaríkjamenn noti
alls konar „credit cards'' og tékka
! slnum viðskiptum, er tékkanotk-
un hér á landi orðin slík, að hún
hefir mikil áhrif á myntmagnið I
umferð. Mér er sagt, að tékka-
notkun hér á landi sé meiri en
vlðast hvar annars staðar. Ætli
söfnun tékka fari ekki að verða
söfnunaratriði úr þessu!? Þar get-
ur þó verið um þekktar undirskrift-
ir að ræða á hverjum tlma,
undirskriftir. sem segja einhvern
hluta af sögu landsins, eins og
undirskriftir á seðlunum!
Út frá þvt, sem að ofan greinir,
er rétt að gera sér grein fyrir þv!
hvaða peningar eru nú ! umferð.
Seðlabankinn hefir auglýst, um
síðustu áramót, að hann innkalli
einseyringa. tveggjeyringa. fimm-
Aukning
I prósentum
31.12.1974 fráfyrraári
3.481.700.000 28,9%
195.800.000 26,6%
3.677.500 000 28,7%
eyringa, tfeyringa, tuttuguog
fimmeyringa og fimmtfueyringa,
svo og tveggja króna peninga og
krónuseðla (quislinga). Þessi mynt
er lögleg til næstu áramóta. Eftir
það eru hér f gildi krónu, fimm,
tiu, fimmtfu, fimmhundruð (2, gull
og silfur), þúsund og tlu þúsund
króna peningar. Af þeim eru !
umferð aðeins 4 hinir fyrstu. Silf-
ur og gullpeningarnir, þ.e. Jóns
Sigurðssonar 500 króna guilpen-
ingurinn og silfur og gullmyntin
frá síðasta ári, er varla gangmynt.
Mér sýnist Seðlabankinn vera á
tlmamótum, að þvi leyti, að hann
Um mynt
í umferð
og fleira
gott. . .
geti nú farið að taka upp mynt-
stærðir. Eins og að ofan greinir
hefir vinstri stjórnin eyðilagt
grundvöllinn fyrir þvf, að við höf-
um sterkan gjaldmiðil, og er þv!
ekki um annað að ræða en stokka
upp á nýtt. Mér dettur ! hug, að
nú sé tækifærið til að taka I notk-
un nýja peninga og jafnvel nýjar
gerðir peninga.
Það hefir nokkuð borið á þvi, að
eldra fólk, en þvl fer fjölgandi !
velferðarþjóðfélagi eins og okkar,
á erfitt með að greina milli einnar
krónu og fimmkróna peninga.
Stærð þeirra er svo Ifk. Ég veit að
Seðlabankinn fer eftir alþjóð-
legum staðli hvað varðar mynt-
stærðir og hlutföllin milli þeirra.
en það er kannski ekki alltaf alveg
nóg. Blindir menn eiga auðveldara
með að greina milli myntstærða
en gamalt fólk, það gerir það að
þeim er kennt að greina milli
myntstærða, en gamalt fólk sem
ekki nýtur þessarar kennslu lætur
kannski 5 krónur af hendi ! stað
einnar krónu, af þv! peningarnir
eru svo Ifkir að stærð.
Við þessu er það ráð að hafa
peningana mismunandi að lögun.
Ég læt fylgja þessari grein mynd
af nokkrum peningum, en þar eru
einnar og fimm króna peningarnir
íslenzku, svo og peningar frá
helztu viðskiptalöndum okkar 50
penny frá Englandi og 5 cent frá
Surinam (en þaðan kemur mikið
af oliunni, Curacao). Það er eng-
inn kominn til að segja að pen-
ingar þurfi endilega að vera kringl
óttir. Þeir geta verið allavega í
laginu.
Myntuppboð Guðmundar Axels-
sonar i Klausturhólum tókst
mætavel. Það fór eins og vænta
mátti, að sumir gerðu góð kaup og
keyptu ódýrt, en sumir fengu þá
peninga og seðla, sem þá vantaði i
safniðsitt og keyptu dýrt.
í dag er svo fundur hjá Mynt-
safnarafélaginu ! Templarahöllinni
klukkan 14.30. Það er þessi vana-
legi skiptafundur, þar sem menn
koma með mynt, sem þeir vilja
láta ! staðinn fyrir annað. Einnig
er uppboð fyrir •* lagsmenn á mynt
frá Íslandi og Danmörku og fleiri
löndum. Einnig eru myntir frá
nokkrum öðrum löndum svo sem
Túnis, Búlgarfu. Marokkó og Eng-
landi. Þarna verða og nokkrir
seðlar frá 2. og 3. útgáfu Lands-
bankans og 2. útgáfu FUkissjóðs á
krónuseðlum (Quislingum).
Félag isl.
bifreiðaeigenda,
mun gefa út
minnispeninga í tilefni fyrstu
Rallykeppninnar
sem haldin er hér á landi. Minnispeningarnir
eru gefnir út í 150 tölusettum eintökum, það
eru aðeins fáein eintök eftir. Þvermál penings-
ins er ca. 4 cm og steyptir í bronz.
Gull og Silfursmiðja Bárðar Jóhannessonar,
Hafnarstræti 7, teiknaði og steypir peninginn.
Pöntunum veitt móttaka á skrifstofu F.í. B.,
sími 33614, og Email, Hafnarstræti 7, sími
20475.
|embit
myntskáparnir komnir.
Margar tegundir. Einnig lausar mynt-skúffur.
Frímerkjamiðstöðin, Skólavörðustíg 21a, sími
21170.