Morgunblaðið - 14.09.1975, Qupperneq 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. SEPTEMBER 1975
kvik-H
mynd< u
/íðQA f
SIGURÐUR SVERRIR PALSSON 1
þar sem 10 kvikmynda-
hús auglýstu myndir sín-
ar með jafnmörgum lýs-
ingarorðum: „Stórfeng-
leg, Mjög vel gerð, Bráð-
skemmtileg og djörf,
Stórbrotin, Afburða-
spennandi, Hörkuspenn-
andi, Æsispennandi,
Mjög spennandi, Spenn-
andi, Framúrskarandi."
Það hefur sem sagt verið
æðisgengið úrval mynda
þennan dag, ef marka má
auglýsingarnar, — en því
miður vita íslenzkir á-
horfendur betur. Það er
né brezkar. Hinir dauða-
dæmdu (Borgarbíó) er
ítölsk / frönsk / spænsk /
vestur-þýzk og Köttur
með 9 rófur (Austur-
bæjarbíó) er ítölsk /
vestur-þýzk / frönsk.
Slíkar upplýsingar falla
bíógestum greinilega
ekki í geð að mati for-
ráðamanna kvikmynda-
húsanna, því þeir vita, að
„standard-hálfvitinn“
vill amerískar myndir og
ekkert röfl. Nú, ef mynd-
in kemur annars staðar
frá, er annaðhvort að
Um villandi bíóauglýsingar
ÞAÐ vakti nokkra at-
hygli og umtal í síðustu
viku, þegar Stjörnubíó
tók sig til og breytti úr-
skurði dómnefndar Osc-
arsverðlaunanna og
veitti Nikulási og Alex-
öndru 6 verðlaun í stað
þeirra tveggja, sem
myndinni voru upphaf-
lega veitt fyrir þremur
árum. Hins vegar voru
það leið mistök að birta
gamla úrskurðinn með á
ensku, það mátti alltaf
búast við að einhver ræki
augun í það.
Það hefur annars verið
fróðlegt að fylgjast með
auglýsingum kvikmynda-
húsanna í gegnum árin,
því í þeim hefur iðulega
verið hægt að lesa það
álit, sem forráðamenn
kvikmyndahúsanna hafa
á gestum sínum. Eitt öm-
urlegasta dæmið, sem ég
man eftir í svipinn, var
auglýsing Nýja Bíós á
mynd Jean-Luc Godards,
if if The Seven-ups,
bandarísk, 1973.
Leikstjóri: Philip
D’Antoni.
ÞETTA er fyrsta mynd
D’Antonis sem leikstjóra,
en hann var þegar orðinn
þekktur sem framleið-
andi fyrir myndirnar
Bullitt og The French
Connection, vegna þess
að hann var ótrauður í að
eyðileggja hvert dollara-
grfnið á fætur öðru
áhorfendum til yndis-
auka. The Seven-ups seg-
ir frá sérdeild innan
lögreglunnar í New
York, sem á í höggi við
klíku bófaforingja, er
nefnist „Shylocks”, en
þessi hópur á jafnframt í
höggi við tvo bófa, sem
dulklæðast sem lögreglu-
menn og ræna einum og
einum úr hópi klíkunnar
og heimta lausnargjald í
staðinn. Fyrsti hluti
myndarinnar er nokkuð
þungur í vöfum, meðan
leikstjórinn er að undir-
búa jarðveginn, en þegar
lögreglumennirnir kom-
ast á sporið, hitnar held-
ur betur undir hjól-
Alphaville, sem sögð var
vera „ný, spennandi
Lemmy-mynd“, og á
þann hátt voru saklaus-
ir „Lemmy-mynda“-að-
dáendur prettaðir inn
á mynd, sem ætluð
var allt öðrum áhorf-
endahóp, en sá hópur
missti hins vegar af
myndinni vegna rang-
túlkunar í auglýsingu.
Þetta er aðeins eitt dæm-
ið um það, hvernig alls
kyns kvikmyndir, sem
hér eru auglýstar, eru
sveigðar inn í einn far-
veg, að einu marki, og
það er að höfða til ein-
hvers „almennings” eða
öðru nafni „standard
hálfvita", en þessi vesa-
lingur á að hafa gaman af
„æsispennandi, bráð-
fyndnum, amerískum
myndum í litum og
(helzt) Cinemascope."
Ég las að gamni mínu bíó-
auglýsingar í Mbl. á
fimmtudaginn (11. sept),
börðunum. 1 kjölfarið
fylgir einhver bezti
kappaksturskafli, sem
hér hefur lengi sézt, og
kemur aðallega tvennt
til. Eltingaleikurinn fer
fram á götum New York-
borgar innan um mikla
bílatraffík og fólks-
mergð, og eykur það
spennuna um allan
helming, þegar saklausir
vegfarendur forða sér í
allar áttir. í öðru lagi set-
ur D’Antoni kvikmynda-
vélina oft í mjög lága
stöðu niður við götuna og
eykur það á tilfinningu
áhorfandans fyrir mikl-
um hraða. Auk þessa fitj-
ar hann upp á ýmsum
öðrum brögðum, sem ef
til vill eiga eftir að sjást
síðar í öðrum myndum.
Fyrir utan þetta er ekk-
ert um myndina að segja.
Eftir að hún er komin á
stað er atburðarásin
hröð, leikur í meðallagi
allan tímann og ekkert
gert til að leyna þvi, að
höfundurinn er aðeins að
reyna að búa til „æsi-
spennandi“ glæpamynd.
SSP.
ekkert að marka þetta,
því svona úrval er búið
að vera um árabil. En
þessi lýsingarorðafarald-
ur er orðinn hefð og vart
hægt að amast við honum
enda meinlaus.
Öllu alvarlegri er þó
önnur hefð, sem við-
gengst í þessum auglýs-
ingum og það er sú ár-
átta, að allar myndir
þurfa að vera amerískar
eða I versta falli brezkar.
Það kemur fram þennan
sama dag í bíóauglýsing-
um, að 5 af þessum 10
myndum séu amerískar,
sem ekki er rétt, þar sem
ein þeirra er
brezk/frönsk (Sjakal-
inn). Tvær eru auglýstar
brezkar og ein
brezk/itölsk. í tveim aug-
lýsingum er hinsvegar
ekki getið um uppruna
myndanna, þó sagt sé að
önnur þeirra gerist í
Ameríku. Og það er ekki
að furða, þó ekki sé getið
um uppruna þeirra, því
við nánari athugun eru
þær hvorki ameriskar —
kvik-H f
mund<
/iSonj 1
SIGURÐUR SVERRIR PALSSON
skrökva því til, að mynd-
in sé samt amerísk eða
láta mann halda það, með
því að geta ekki um upp-
runa hennar. Ég hef áður
hér á siðunni rekið slík
ósannindi ofan í tvö kvik-
myndahús (annað þeirra
tvívegis) og er orðinn
hálfþreyttur á þessari
staðreyndafölsun, sem
endurtekur sig viku eftir
viku í einni eða fleiri
auglýsingum. Það er
hvorttveggja hneyksli og
lítilsvirðing, að þeir
menn, sem semja þessar
auglýsingar, skuli eigna
þjóðinni þann smekk, að
hún vilji ekki sjá annað
en amerískar eða brezkar
myndir. Nóg um það.
Það var fleira athyglis-
vert á þessari síðu þenn-
an dag. Nýja Bíó auglýsir
að The Seven-Ups sé
„gerð af Philip D’Antoni,
þeim er gerði myndirnar
Bullit og The French
Connection.” Að vísu
gerði þessi ágæti maður
The Seven-Ups, en hann
gerði hvorki Bullit eða
The French Connection.
Nýja Bíó kemur upp um
sig á sama hátt og
Stjörnubíó gerði með því
að birta enskan texta
með, þar sem segir:
„From the producer of
„Bullit“ and „The
French Connection.” Það
er nokkur munur á fram-
leiðanda og leikstjóra og
þegar talað er um þann,
sem þitt myndina, er átt
við þann, sem ber ábyrgð
á endanlegu útliti mynd-
Framhald á bls. 37
Lausnargjaldið
if if Ransom, bresk,
1974.
Leikstjóri: Casper
Wrede.
MANNRÁN og flugvéla-
rán, glæpir, sem að
undanförnu hafa komizt
mjög í tízku og þá um leið
notaðir sem kvikmynda-
efni. Leikstjórinn,
Casper Wrede, garði m.a.
myndina One Ðay in The
Life of Ivan Denisovitch
og þá kvikmyndaði Sven
Nykvist og er hann enn
að verki hér. Líkt og i
One Day lofar upp-
bygging myndarinnar
nokkuð góðu og efnisríku
innihaldi, sem því miður
verður að engu, eftir því
sem líður á myndina.
Alla myndina í gegn er
vélræn lýsing á fram-
kvæmd ránanna mjög vel
útfærð en um leið og leik-
stjórinn virðist vera far-
inn að nálgast persónur
sínar aðeins meir, hverf-
ur hann frá þeim aftur og
í lokin situr áhorfandinn
eftir aðeins með enn eina
glæpamynd að baki. En
myndin er spennandi, og
þar eð hluti hennar er
tekinn í Noregi er Ny-
kvist á heimavelli og það
sýnir sig í kvikmyndatök-
unni.
SSP.
Begglaðar
blikkdósir
Punktar
0 Á síðustu síðu var
sagt, að Westworld
yrði sýnd næst á eftir
One Russian Summer
í Gamla Bíó, en því
var síðar breytt og
mun hún nú verða
sýnd strax á eftir
Disney-myndinni.
0 Mynd Ken
Russels, Tommy,
verður sýnd í Tóna-
bíói í byrjun október,
en þessa dagana er
verið að ganga frá
sérstökum hljóm-
burðartækjum fyrir
sýninguna. Tónabíó
hefur einnig hug á að
sýna eldri mynd eftir
Russel, Women in
Love (gerð 1969),
seinna I haust, en
Glenda Jackson hlaut
Oscarsverðlaun 1971
fyrir leik í þessari
mynd.
0 Mynd Fellinis,
Roma, er einnig á
dagskrá hjá Tónabíó
fljótlega eftir
Tommy. Reyndar
hefur staðið nokkuð
lengi til að sýna
myndina, en vegna
erfiðleika í sambandi
við misræmi milli
textahandrits og
myndar, hefur þýð-
ing tafizt, en er nú
komin í fullan gang.
0 John Schlesinger
(Midnight Cowboy)
lauk nýlega við enn
eina mynd The Day of
the Locust og af því
tilefni fór ég að velta
því fyrir mér, hvað
hefði orðið um Sun-
day, Bloody Sunday,
sem þessi ágæti leik-
stjóri gerði 1971. Þeg-
ar ég fletti henni upp
kom í ljós, að Tónabíó
mundi eiga
dreifingarréttinn á
henni, en þar fékk ég
þær upplýsingar, að
sennilega yrði hún
sýnd sem mánudags-
mynd. Friðfinnur
Ólafsson í Háskólabíó
var hins vegar
erlendis og hefur
þetta því ekki fengizt
staðfest enn.
SSP.
i
i