Morgunblaðið - 29.11.1975, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. NOVEMBER 1975
15
ERLENT
Sjálfstæði lýst
yfir á A-Tímor
Dili, Austur-Timor, 28. nóv. Reuter.
VINSTRI hreyfingin Fretelin
lýsti í dag óvænt yfir sjálfstæði
Austur-Timor sem hún kveðst
hafa að mestu leyti á valdi sínu. I
kvöld dansaði fólk á götum höfuð-
borgarinnar Dili til að fagna
sjálfstæðinu.
Fretelin hafði ekkert látið upp-
skátt um fyrirætlanir slnar og
þær jafngilda kúvendingu á
stefnu hreyfingarinnar. Hingað
til hefur hreyfingin krafizt þess
að fyrrverandi nýlendustjórn
Portúgala taki aftur við völdun-
um og hún hefur viljað hægfara
þróun til sjálfstæðis.
I Jakarta hörmuðu talsmenn
Indónesíustjórnar sjálfstæðisyfir-
lýsinguna en ítrekuðu að
Indónesar mundu ekki grípa til
íhlutunar nema að beiðni Portú-
gala. Þeir báru einnig til baka
staðhæfingar Fretelin um að skip
og flugvélar frá Indónesíu hefðu
ráðizt á bæinn Atabae, 45 km frá
Dili.
í Lissabon var sagt að sérstök
nýlendunefnd kæmi fljótlega
saman til að ræða einhliða yfirlýs-
ingu Fretelin. Sagt var að portú-
gölsku stjórninni hefði ekki verið
opinberlega tilkynnt um yfirlýs-
ingu Fretelin.
Fær Plyusch að flytj-
ast frá Sovétríkjunum
Moskvu, 28. nóvember — Reuter.
SOVÉZKI andófsmaðurinn og stærðfræðingurinn, Leonid Plyusch sem verið hefur
í
haldi á geðveikraspltala frá árinu 1973
sleppt og fá að fara úr landi að þvf er annar
andófsmaður, málfræðingurinn Tatyana
Khodorovich, sagði f dag. Plyusch sem er 43 ára
að aldri var handtekinn árið 1972 fyrir and-
sovézkan áróður og sendur árið eftir til „sér-
staks geðveikrahælis" með sjúkdómsgrein „Um-
bótaóra“. Khodorovich sagði vestrænum frétta-
mönnum að eiginkona andófsmannsins hefði
hringt til sfn frá Kfev og sagt að stjórnvöld
hefðu veitt umsókn sinni um að fá að flytjast úr
landi „jákvæða fyrirgreiðslu".
Mál Plyusch hefur vakið
verulega athygli á Vestur-
löndum og var talið áberandi
dæmi um að fólk sé sent á geð-
veikrahæli vegna stjórnmála-
skoðana þess. Einkum vakti
málið mikið umtal í Frakklandi
þar sem Georges Marchais, leið-
virðist
fengið loforð
verða
togi franska kommúnista-
flokksins, sagði að flokkurinn
myndi hvetja sovézk stjórnvöld
til að láta Plyusch lausan ef
varðhald hans væri óréttmætt.
Khodorovich sagði að frú
Plyusch væri sannfærð um að
herferðin á Vesturlöndum fyrir
málstað manns hennar hefði
leitt til ákvörðunar stjórnvalda
um að láta hann lausan, og
hefðu ummæli Marchais skipt
þar höfuðmáli. Er talið að
Plyusch-hjónin muni sækja um
að fá að flytjast til ísraels.
Virkur óvinur
var skotinn til
IRA
bana
London 28. nóvember — Reuter
ROSS McWhirter, virkur baráttu-
maður fhaldssamra pólitískra
skoðana, sem í fyrra mánuði hóf
herferð gegn sprengjuhermdar-
verkum frska lýðveldishersins,
Fraser hef-
ur forystu
Sydney 28. nóv. — Reuter
MALCOLM Fraser, forsætisráð-
herra bráðabirgðastjórnarinnar f
Ástralfu, nýtur fylgis 55% Ástra-
Ifumanna samkvæmt Gallupskoð-
anakönnun sem birt var f dag, —
aðeins 15 dögum fyrir þingkosn-
ingar. Hefur fylgi hans aukizt um
22% á tveimur vikum. Gough
Whitlam, fyrrum forsætisráð-
herra, hefur hins vegar fylgi
42%, samkvæmt könnuninni, sem
er óbreytt frá þvf-fyrir tveimur
vikum.
Erfið skilyrði
frá Sýrlendingum
— vegna umboðs S.Þ. í Gólanhæðum
Samcinuðu þjóðunum, 28. nóv. Reuter.
SVRLENDINGAR hafa tilkynnt
Kúrt Waldheim, framkvæmda-
stjóra Sameinuðu þjóðanna, að
þeif fallist með skilyrðum á að
framlengja umboð friðargæzlu-
sveita samtakanna í Gólanhæðum
um sex mánuði, að því er dipló-
matískar heimildir hermdu í dag.
Núverandi umboð rennur út á
sunnudag. En heimildirnar
hermdu hins vegar að skilyrði
Sýrlendinga kynni að skapa erfið
vandamál fyrir öryggisráðið sem í
kvöld sat á lokuðum fundi til að
hlýða á skýrslu Waldheims. Sýr-
lendingar eru sagðir hafa krafizt
þess að framlenging umboðsins
verði bfeínlfnis tengt nýjum og
Framhaid á bls. 31.
IRA, upp á eigin spýtur, var í
gærkvöldi skotinn til bana við
heimili sitt í London af tveimur
byssumönnum. Lögreglan segir
það hins vegar ekki víst hvort um
pólitískt morð hafi verið að ræða.
McWhirter var fimmtugur að
aldri, kunnur rithöfundur og
sjónvarpsmaður, og hafði m.a.
sett saman hina frægu heims-
metabók Guinness ásamt tvíbura-
bróður sfnum. Hann hafði í fyrra
mánuði boðið 50,000 sterlings-
punda verðlaun fyrir upplýsingar
sem leitt gætu til saksóknar á
hendur þeim sem bera ábyrgð á
sprengjuárásunum í Englandi
andanfarið.
McWhirter hafði sjálfur sagt að
hann teldi sig nú vera kominn á
„dauðalistann" hjá IRA. Morðið
átti sér stað er kona McWhirters
var að koma heim í bifreið sinni
og varð hún vitni að því. Byssu-
mennirnir flúðu síðan á bifreið
hennar. Morðið hefur nú leitt til
þess að ýmsir brezkir stjórnmála-
menn hafa krafizt þess að dauða-
refsing verði tekin upp á ný i
Bretlandi, og er Margaret Thatch-
er, leiðtogi Ihaldsflokksins þar
fremst f flokki.
Vísifingur -
morðmál
í Svíþjóð
Stokkhólmi, 28. nóvomber — N'TB.
TVÍTUGUR maður viðurkenndi i
gær að hafa myrt 27 ára gamla
stúlku, sem áður hafði verið til-
kynnt að hefði verið rænt í Hels-
ingjaborg í Svíþjóð. Maðurinn
sagði lögreglunni að hann hefði
kyrkt stúlkuna, Louise Maarstad,
í aftursæti bifreiðar og grafið
líkið í grennd við Hallsberg,
Framhald á bls. 31.
Kristján Asgeirsson
skipstjóri — Minning
F. 19. apríl 1929.
D. 7. nóvember 1975.
Föstudagurinn 7. nóvember
1975 mun seint úr minni minu
líða og sjálfsagt flestra Ölafsfirð-
inga, þegar sú harmafregn barst
utan af hafi að m.b. Kristbjörg
Ó.F. 11 hefði farizt og með henni
skipstjórinn Kristján Asgeirsson.
Við svona fregnir setur alla
hljóða, fólk á engin svör. Það er
aðeins hægt að spyrja sjálfan sig:
Hvernig stendur á því að þetta
getur gerzt, að ungur, hraustur og
duglegur maður í blóma lifsins er
allt í einu horfinn sjónum frá
vinum og kunningjum, konu og
börnum? Eg held að skýringin
verði erfið.
Ég sem þessar línur rita átti
þess kost að vera með Kristjáni til
sjós í sjö ár. Fyrst sem stýrimanni
á b.v. Norðlendingi og síðast
fjögur ár á m.s. Ölafi Bekk, 150
tonna skipi, sem smfðað var f
Noregi árið 1960.
Kristján var fæddur 19.04.
1929, sonur hjónanna Gunnlaugar
Gunnlaugsdóttur og Ásgeirs Frf-
mannssonar, skipstjóra. Einn af
sjö systkinum. Snemma mun hug-
ur hans hafa hneigzt að sjónum,
enda fór svo að það starf stundaði
hann til æviloka.
Fljótlega eftir að ég kom til
Ólafsfjarðar kynntumst við og
kom ég oft heim til foreldra hans,
enda einstakt fólk hfeim að sækja.
Eg man að mér leiddist mikið
fyrstu dagana og vildi hann ekki
una því. Enda kom það fljótlega í
ljós að hann vildi helzt allt fyrir
alla gera og þeir sem áttu við
erfiðleika að stríða gátu alltaf
leitað til hans og stóð þá ekki á
drengilegum viðbrögðum. Eg
held að allir sem þekktu hann
geti tekið undir þetta.
Kristján var kvæntur ágætustu
konu, Evu Williamsdóttur, og
eignuðust þau þrjár dætur og
myndarlegt heimili, sem var í alla
staði honum samboðið. Ekki fer
það á milli mála að margs er að
minnast eftir sjö ára samveru á
sjónum. Ég minnist þess, er ég
hætti hjá honum til sjós og fór til
starfa f landi, að ég sagði við hann
eftir skamma dvöl f starfi, að
hann ætti bara að fara í land líka.
Svarið var: Hvernig færi íslenzka
þjóðin að, ef sjómennirnir færu
allir í land. Slíkur var hugsunar-
háttur hans.
Oft heimsóttum við hvor annan
og ræddum þá gjarnan vandamál
lands og heims, virtist Kristján
hafa miklar áhyggjur af þeim
málum öllum.
Nú á þessum dimmu haust-
dögum er drungalegt og hljótt
yfir þessu fámenna byggðarlagi.
Ólafsfjörður hefir misst mikið.
Vandamenn og vinir eru hljóðir
og harmi lostnir. Við fráfall ungs
og dugandi manns er stórt skarð
höggvið, sem aldrei verður fyllt.
Ekki hefi ég trú á að skipstjórn
Kristjáns i þessari síðustu sjóferð
hafi verið frábrugðin öðrum
ferðum, sem voru margar og
sumar með hlaðið skip milli landa
og oft f vondum veðrum, en allt
fór vel. Þeir sem heima biðu gátu
verið öruggir um að skip og skips-
höfn kæmu heil i höfn. En svo
dynur ógæfan yfir þegar sízt
skyldi og örlögin grípa inní á svo
harkalegan hátt, að enginn fær
rönd við reist.
Nú að leiðarlokum, þegar vegir
skiljast, er mér ljúft að þakka þau
ágætu kynni, sem ég og fjöiskylda
mín höfðu af Kristjáni og fjöl-
skyldu hans. Við öll munum
minnast hans það sem eftir er
ævinnar, þar til við hittum hann
handan landamæranna.
Aðstandendum öllum, eigin-
konu og dætrunum þremur votta
ég dýpstu samúð.
Bjarni Sigmarsson.
I dag, 29. nóvember, verður
minnst í Ólafsfjarðarkirkju Krist-
jáns Ásgeirssonar skipstjóra, sem
fórst með skipi sínu, Kristbjörgu
ÓF 11, þann 7. nóvember s.l. Mig
langar til, af veikum mætti, að
skrifa niður minningu um Krist-
ján stéttarbróður minn og félaga.
En hvað á að segja, hvað a að
skrifa, þegar hugurinn er á ring-
ulreið?
Árla dags, þann 7. nóvember
s.l., barst mér þessi harmafregn
gegn um Siglufjarðar radio. Það
tekur tíma að átta sig á því, að
góður drengur skuli svo skyndi-
lega burt kallaður, og vanmáttur
okkar mannanna barna er svo al-
gjör á slíkum stundum. Kristján
Ásgeirsson fæddist í Ólafsfirði
19.4. 1929, sonur hjónanna Gunn-
laugar Gunnlaugsdóttur og Ás-
geirs Frímannssonar skipstjóra,
og var fimmta barn f röðinni af
átta systkinum. Bernsku- og
æskuárin liðu líkt og annarra
ungmenna þeirra ára. Þegar
Kristján var 12 ára, hóf hann sjó-
róðra á opnum vélbáti undir
stjórn hins kunna útgerð-
armanns, Þorsteins Þorsteinsson-
ar, og hefur hjá honum eflaust
lært margt, er siðar mætti að
gagni verða. Veturinn 1946—47
stundaði Kristján nám í vélskóla
á Akureyri og lauk prófi þaðan.
Er sfðan vélstjóri á m/b Einari
Þveræingi með föður sínum um
nokkurt skeið. Árið 1952 útskrif-
ast hann úr Stýrimannaskólanum
í Reykjavík. Kristján tók við skip-
stjórn á m/b Kristjáni árið 1954
og var skipstjóri upp frá því, að
undanskildu 1V4 ári, er hann var
stýrimaður á b/v Norðlendingi.
Arið 1959 lét hann i félagi við
mág sinn, Bjarna Sigmarsson,
smíða m/s Ólaf Bekk, en þeir
seldu skipið í smíðum. Kristján
tók þar samt við skipstjórn að
smíði lokinniogvarmeðþaðskip í
11 ár samfleytt, en þá var skipið
selt héðan. Varð hann þá skip-
stjóri á m/s Stíganda, þar til
haustið 1973, að hann keypti, í fé-
lagi við mig og mág sinn, Guð-
mund Williamsson, og eiginkonur
okkar, vélbátinn Kristbjörgu frá
Neskaupstað. Kristján tók þar við
skipstjórn 7. nóvember 1973 og
var þar, þar til yfirlauk, eða ná-
kvæmlega tvö ár. Kristján var alla
tíð einstaklega farsæll skipstjóri
og góður aflamaður. Hann var
mannasæll og hafði sömu skips-
höfn svo árum skipti, enda ein-
stakur geðprýðis maður. Ekki
verður Kristjáns minnst, án þess
að getið verði greiðvikni hans og
hjálpsemi, hverjir sem i hlut áttu,
og var hann ekki síst af þeim
sökum vinmargur. Ég kynntist
Kristjáni að sjálfsögðu strax eftir
að ég fluttist hingað til Ólafsfjarð-
ar, árið 1952, en ekki lágu leiðir
okkar saman f starfi, fyrr en við
stofnuðum til áður getins félags-
skapar, fyrir rúmum tveimur ár-
um. Það var mér mikil ánægja að
vinna með honum, enda var sam-
starfið eins og best varð ákosið.
Hinn 20. 11. 1956 giftist Kristján
eftirlifandi konu sinni, Evu
Guðrúnu Williamsdóttur. Þau
hjónin eignuðust þrjár dætur,
Jónínu, Gunnlaugu og Agústu.
Jónína er heitbundin Hauki Sig-
urðssyni, og eiga þau einn son,
sem ber nafn Kristjáns og var
hann hans augasteinn. Þau hjón-
in, Eva og Kristján bjuggu sér
snemma öndvegis heimili. em
alla tíð stóð opið hverjum sem að
garði bar, enda hallaðist ekki á
hjá þeim f einu eða neinu. Það
eru þvá margir sem sakna
Kristjáns.
Þeim sem sorgin ristir dýpst,
eiginkonu, dætrum og öllum nán-
um æítingjum og vcnslafólki,
vottum ég og fjölskylda min okk-
ar dýpstu samúð.
Gísli M. Gíslason.