Morgunblaðið - 26.03.1976, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. MARZ 1976
23
Sérstök orlofs-
nefnd sett á fót
Svipmynd frá Alþingi.
Margt bendir til að aukinn skriður sé að komast á þingstörfin. Fjöldi stjórnarfrumvarpa hefur komið
fram sfðustu daga: um aflatryggingarsjóð, upptöku ólöglegs sjávarafla, veiðar utan fiskveiðilandhelgi
og lax- og silungsveiði; lyfsölulög, frumvarp um sálfræðinga, frumvarp um gleraugnasérfræðinga og
sjónfræðinga; frumvarp um stafsetningu og frumvarp til breytinga á lögum um Háskóla tslands, svo
nokkur séu nefnd. — Hér sjást nokkrir þingmenn hlýða á umræður: Benedikt Gröndal (A), Magnús
Torfi Úlafsson (SFV), Eyjólfur Konráð Jónsson (S), Gunnlaugur Finnsson (F), Björgvin Sighvatsson
(A) og Jóhann Hafstein (S).
Aðild stúdenta að rektorskjöri breytt:
Brey ting á prófafyrir-
komulagi er leiðir til
verulegs sparnaðar
Eining innan Háskólans um efni stjórnarfrumvarps
til breytinga á lögum um Háskóla Islands
GUNNAR Thoroddsen félags-
málaráðherra mælti i efri deild
Alþingis fyrir stjórnarfrumvarpi
um orlof. Helztu breytingar á nú-
gildandi orlofskerfi, sem frum-
varp þetta gerir ráð fyrir, eru:
• — Sett verði á fót sérstök or-
lofsnefnd, sem skipuð verði full-
trúum launþega og vinnuveit-
enda, en oddamaður verður til-
nefndur af ráðherra.
• — Starfssvið orlofsnefndar er
m.a.: að afgreiða kvartanir frá
launþegum og vinnuveitendum
sem telja sig misrétti beitta sam-
Stjórnarfrumvarp:
Aukning láns-
fjár til kaupa á
eldra húsnæði
Gunnar Thoroddsen félags-
málaráðherra mælti i efri
deild Alþingis í gær fyrir
stjórnarfrumvarpi til breyt-
inga á lögum um Húsnæðis-
málastofnun ríkisins. Frum-
varpið ertviþætt. Annarsvegar
er gert ráð fyrir því að hús-
næðismálastjórn geri árlega
tillögu til ráðherra um þá
heildarfjárhæð húsnæðismála-
stjórnarlána, sem heimilt er að
veita á ári hverju til kaupa á
eldri íbúðum og til endurbóta
á eigin húsnæði öryrkja. Til
þessa hefur það verið bundið i
lögum, hve hárri heildarfjár-
hæð heimilt hefur verið að
veita í þessu skyni, en nú er
gert ráð fyrir að ráðherra
ákveði í reglugerð að fengnum
tillögum húsnæðismálastjórn-
ar, hver heildarlánsfjárhæð
skuli vera Hins vegar er nú
lagt til að 8. gr. viðkomandi
laga breytist á þá lund, að auk
heimildar til lána til byggingar
leiðuíbúða, nái heimildin
einnig til söluíbúða. Síðari
breytingin er tilkomin að til-
lögu Sambands íslenzkra sveit-
arfélaga.
Við fyrstu umræðu um frum-
varpið boðaði Oddur Olafsson
(S) flutning breytingartillögu
þess efnis að lán til endurbóta
á eigin húsnæði öryrkja nái
einnig til eigin húsnæðis elli-
lífeyrisþega.
MORGUNBLAÐINU hafa borizt
fréttatilkynningar og samþykktir
funda og félagasamtaka ýmissa
hópa nemenda þar sem mótmælt
er harðlega framkomnu laga-
frumvarpi um námslán og náms-
styrki. Leggja námsmenn á það
áherzlu, að þeir njóti ekki óhag-
stæðari lánakjara en aðrir lán-
þegar i landinu. Þá er einnig
átalið það endurgreiðslukerfi
sem gert er ráð fyrir í frum-
varpinu og að full brúun umfram-
Ritgerðarsam-
keppni sjómanna-
dagsráðs
SJÖMANNADAGSRÁÐ hefur
ákveðið vegna fjölda áskorana að
framlengja skilafrest i ritgerða-
samkeppni þeirri er ráðið efndi
til, en skilafrestur hafði verið
ákveðinn 26. þ.m.
Hefur skilafrestur nú verið
ákveðinn hinn 5. apríl n.k.
kvæmt lögum þessum; að hafa
umsjón með framkvæmd orlofs-
laganna; að hafa eftirlit með út-
borgun og ávöxtun orlofsfjárins;
að gera tillögur um vaxtafót skv.
12. gr. laganna og að úthluta fé úr
orlofssjóði skv. 14. gr. til orlofs-
mála.
• — Orlofsárið skal að jafnaði
vera frá 1. apríl til 31. marz, þ.e.
orlofsárið er hér fært aftur um
einn mánuð. Orlofstímabilið skal
vera frá 16. mai til 30. september,
þ.e. fært fram um hálfan mánuð.
Myndast þarna l'A mánaðar tíma-
bil frá því að orlofsári lýkur þar
til orlofstaka hefst. Þetia er nauð-
synlegur vinnslutími fyrir Póst og
síma, en hingað til hefur þurft að
greiðaorlof í tvennu lagi.
• — Samkomulag um skemmri
tima en 21 orlofsdag á orlofstíma-
bilinu skapar launþega rétt til
orlofsuppbótar i formi viðbótaror-
lofs eðá orlofsgreiðslu.
• — Orlofsfé verði vaxtareiknað
samkvæmt nánari ákvæðum í
Gunnar Thoroddsen, félagsmála-
ráðherra.
reglugerð. Gert er ráð fyrir að
launþegi fái greidda vexti sem
svarar mismuni á innlánsvöxtum
og þeim kostnaði, sem Póstur og
sími þarf að standa undir við
rekstur kerfisins.
% — Fyrningarfrestur orlofsfjár
er lengdur úr einu í tvö ár. Gert
er ráð fyrir að fyrnt orlofsfé
renni i sérstakan orlofssjóð, er
það rennur nú í lífeyrissjóð við-
komandi launþega sem aukafram-
lag af hans hálfu.
fjárþarfar skuli ekki verða að
raunveruleika heldur aðeins
stefnt að þvi.
Af þeim fréttatilkynningum,
sem blaóinu hafa borizt eru fimm
frá nemum i ýmsum deildum
Háskóla Islands, en þær eru:
fundur læknanema á 4. ári sem
stunda nám á Landspítalanum,
almennur fundur laganema,
almennur fundur heimspeki-
deildar, fundur nemenda i verk-
fræði- og raunvisindadeild og
fundur Félags viðskiptafræði-
nema. Þá eru einnig fréttatil-
kynningar frá nemendaráði
Kennaraháskóla Islands, fundi
fóstrunema og fundi Myndlista-
og handiðaskóla Islands. Margir
fundanna lýsa stuðningi við hug-
myndir og tillögur kjarabaráttu-
nefndar. Þá mótmælir fundur
fóstrunema því að K-lánþegum
skuli aðeins verða reiknuð 70% af
umframfjárþörf þegar öðrum lán-
þegum eru reiknuð 83% umfram-
fjárþarfar. Einnig taka nokkrir
fundanna fram að frumvarpið sé
algjörlega ófullnægjandi að þvi er
varðar hagsmuni námsmanna og
yfirlýstrar stefnu stjórnvalda um
jafnrétti til náms.
Vilhjálmur Hjálmarsson
menntamálaráðherra mælti í
neðri deild Alþingis í gær fyrir
stjórnarfrumvarpi um breytingu
á lögum um Háskóla Íslands. Efn-
isatriði ræðu hans fara hér á eftir.
Ég mæli hér fyrir frumvarpi
um breytingu á lögum um
Háskóla Islands. Allnokkur að-
dragandi er aó gerð þessa frum-
varps. En efni þess er komið frá
háskólaráði. Breytingar þær, sem
frumvarpið inniheldur, varða
eftirtalin atriði:
% 1. Kjör rektors og stjórn
deilda.
% 2. Stofnun nýrrar deildar, fé-
lagsvísindadeildar.
% 3. Fyrirkomulag prófa, einkum
varðandi prófdómara.
Með örfáum orðum verður nú
vikið að hverjum þessara þátta.
Aðild stúdenta og starfsmanna
háskólans annarra en prófessora
að rektorskjöri og stjórn deilda
hefur mjög verið til umræðu í
háskólaráði undanfarin tvö ár.
Hefur orðið full samstaða í há-
skólaráði um þá tilhögun, sem
greinir i 1.—5. gr. frumvarpsins
og svo í 7.—9. gr. Kveðið er á um
atkvæðisrétt allra, sem fastráðnir
eru eða settir til fulls starfs við
háskólann og stofnanir hans og
hafa háskólapróf. Þá eru ákvæði
um gerbreytta aðild stúdenta að
rektorskjöri. Samkvæmt ákvæó-
um frumvarpsins fá þeir þriðj-
ungsaðild og hafa allir stúdentar
atkvæðisrétt i stað þess, að nú
eiga atkvæðisrétt fulltrúar stú-
denta í háskólaráði, og tveir full-
trúar i háskóladeildum.
Ekki er hér gengið lengra með
aukna aðild stúdenta i stjórnun
háskólans en títt er í nálægum
löndum nema síður sé. En eins og
áður sagði er fullt samkomulag i
háskólaráði um þessar tillögur.
Lagt er til, að hin nýja deild,
félagsvísindadeild, verði til með
þeim hætti, að sálarfræði, uppeld-
isfræði og bókasafnsfræði, sem
nú er skipað i heimspekideild,
flytjast þaðan i hina nýju deild,
þar sem einnig verða greinar þær,
sem nú falla undir námsbraut í
almennum þjóðfélagsfræðum.
Einnig er gert ráð fyrir, aó
kennsla í félagsráðgjöf fari fram í
deildinni, þegar sú kennsla er
komin á laggirnar. Talið er, að
hér sé um beina hagræðingu að
ræða. En tillagan um stofnun fé-
lagsvisindadeildar er reist á álits-
gerð nefndar, sem háskólarektor
skipaði 6. janúar 1975 til þess að
kanna, hvort stofna skuli nýja
deild við háskólann, er nái yfir
áður nefnd fræði. Álitsgerð
nefndarinnar er allýtarleg og eru
þar færð fram rök fyrir því, að
hagkvæmt sé að stofna til þessar-
ar nýju deildar.
Um undirbúning að breyttu
prófdómarafyrirkomulagi er það
að segja, að menntamálaráðuneyt-
ið skipaði í nóbember 1975 að
frumkvæði háskólaráðs nefnd til
þess að kanna möguleika á lækk-
un prófkostnaðar við Háskóla ís-
lands. Nefndin skilaði áliti litlu
siðar og fylgir það með frumvarp-
inu sem fylgiskjal.
AIÞinGI
Gert er ráð fyrir gerbreytingu
prófdómarafyrirkomulagsins, en
prófdómarar eru felldir niður við
skrifleg próf, en haldi samkvaemt
fyrra hætti við munnleg próf. v.
Þar sem frumvarpi þessu fylgja
ýtarlegar athugasemdir, svo og
álit nefnda prentuð sem fylgi-
skjöl, þá sé ég ekki ástæðu til að
fjölyrða um málið hér við 1. um-
ræðu. Eg legg áherzlu átvennt.
1 fyrsta lagi er þetta sparnaðar-
frumvarp. Breytingin á stjórn há-
skólans hefur engin útgjöld í för
meó sér. Stofnun hinnar nýju
deildar er talin siður en svo út-
gjaldaaukandi og muni fremur en
hitt leiða til sparnaðar. Og breyt-
ingin á prófafyrirkomulaginu er
talin spara á ári hverju 7—8
milljónir króna eða sem svarar til
launa 6—8 lektora i fullu starfi.
Fjárlaga- og hagsýslustofnunin
hefur fjallað um þessa hlið frum-
varpsins og segir svo i bréfi
þeirrar stofnunar dagsett 16.
þessa mánaðar með leyfi hæstv.
forseta:
„Þetta ráðuneyti gerir engar at-
hugasemdir við þær breytingar
sem frumvarpið gerir ráð fyrir,
en lýsir sig mjög fylgjandi fyrir-
huguðum breytingum á próf-
dómarafyrirkomulaginu og telur,
að stefna beri að þvi aó fella niður
prófdómara á öllum skólastig-
um.“
I annan stað vil ég itreka að
innan háskólans er fullt sam-
komulag um efni þessa frum-
varps i einu og öllu og hefur
rektor tjáð mér, að þar riki mikill
áhugi fyrir framgangi málsins.
Herra forseti, Eg legg til, að
frumvarpinu verði að 1. umræðu
lokinni visað til menntamála-
nefndar.
Námsmenn mótmæla
frumvarpi um námslán