Morgunblaðið - 13.05.1976, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. MAl 1976
Frumvarp um rannsóknarlögreglu:
Deilt um meðferð allsherjar-
nefndar á stjórnarfrumvarpi
Dómsmálaráðherra telur störf þingnefnda of tafsöm
Miklar umræður urðu um störf þingnefnda, einkum
alisherjarnefndar neðri deiidar, í þingdeiidinni f gær, í
framhaldi af ásökunum Sighvats Björgvinssonar (A) í
fyrradag, þess efnis, að nefndin kæmi ekki frá sér hinum
þýðingarmeiri málum.
mAlsvörn fyrir
ÞINGNEFNDINA
Ellert Schram (S), formaður
nefndarinnar, mótmælti harðlega
ásökunum Sighvats. Sagði hann
Sighvat eiga sæti í allsherjar-
nefnd, sem haldið hefði 16 fundi,
en Sighvatur verið fjarverandi 11
þeirra. Nefndin hefði afgreitt 16
mál, sum viðamikil, þar af 10 sem
lögð hefðu verið fram (frum-
vörp) af dómsmálaráðuneyti,
Ellert sagði frumvarp um rann-
sóknarlögreglu ríkisins hafa verið
sent fjölmörgum umsagnaraðil-
um. Þar af hefðu sumir komið
með ábendingar og athugasemdir,
er óhjákvæmilegt væri aðgaum-
gæfa nokkuð. 1 frumvarpinu
sjálfu væri gert ráð fyrir að það
tæki ekki gildi fyrr en 1. janúar
1977, þó samþykkt yrði nú af Al-
þingi. Af þeim sökum, sem og
umfangi málsins alls, framkomn-
um ábendingum og þeim stutta
tíma, sem áætlaður var til þing-
lausna (15. maí), hefði nefndin
einróma (Sighvatur fjarverandi)
komizt að þeirri niðurstöðu, að
rétt væri að bíða með endanlega
afgreiðslu þess til haustsins. Það
tryggði vandlegri undirbúning
frumvarpsins, án þess að seinka
gildistíma væntanlegra laga, sem
miðaður væri við áramót 1 frum-
varpinu sjálfu.
Hitt málið, þingsályktunartil-
laga Sighv. Björgvinssonar o.fl.,
sem hér væri einkum deilt um,
gerði ráð fy.rir ótakmörkuðum
heimildum til viðbótarráðninga í
rannsóknarlögreglu. Þetta mál
héldist nokkuð í hendur við frum-
varpið efnislega — en höfuð-
atriðið væri, hvort hægt væri að
veita slfka ótakmarkaða heimild,
eins og á stæði um aðhald og
samdrátt i ríkiskerfinu. Sér hefði
skilist að þingnefndin teldi það
hæpið, nema fjárveitingavaldið
þ.e. ríkisstjórnin gæfi þar nokkra
tilvísan um.
OF NAUMIIR TlMI TIL
AFGREIÐSLU FRUMVARPS
— ÞINGSALYKTUN
ÖAFGREIDD
Svava Jakohsdóttir (Alb) sagði
m.a., að sér hefði verið meinað að
tjá sig um þetta mál í gær af
forseta deildarinnar. Hún hefði
fallizt á það í þingnefnd, að of
naumur tími væri til að vinna úr
umsögnum og afgreiða frumvarp-
ið um rannsóknarlögreglu fyrir
ráðgerð þingslit (15. maí). Hins
vegar liti hún svo á, að nefndin
ætti eftir að og gæti afgreitt um-
rædda þingsályktunartillögu
Sighv Björgvinssonar o.fl. Um
þessa tillögu væri ekkert bókað í
fundargerð nefndar. Beindi hún
þeim tilmælum til forseta deildar-
innar að hann knýði á dyr um
tafarlausa afgreiðslu þessarar til-
lögu.
FUNDUR t FYRRAMALIÐ
Ragnhildur Helgadóttir (S),
forseti deildarinnar, sagði, að
fundartími neðri deildar i gær
hefði verið úti, er tveir þingmenn
báðu um orðið, og auglýstur
fundartími í sameinuðu þingi
kominn. Því hefði hún ekki getað
framlengt umræður i gær — en í
þess stað gefið þingmönnum kost
á að tjá sig um málið strax á næsta
fundi, þ.e. í dag. Hér væru ekkert
óvenjulegt á ferð. — Forseti
beindi siðar þeim tilmælum til
allsherjarnefndar deildarinnar að
hún kæmi saman til fundar þegar
í fyrramálið (í dag), þar sem um-
rædd mál yrðu enn reifuð. Hún
sagðist sem forseti deildarinnar
ekki kannast við ákvörðun um
þingslit 15. maí nk. Þingstörf
myndu sýnilega dragast eitthvað
lengur.
FJARVERANDI
VEGNA VEIKINDA
Sighvatur Björgvinsson (A)
kvaðst hafa verið fjarverandi
vegna veikinda en fundur alls-
herjarnefndar hefði verið
haldinn um þetta mál 7. maí.
Veikindaforföll væru naumast
ásökunarefni. Ösk dómsmálaráð-
herra um afgreiðslu frumvarps
um rannsóknarlögreglu á þessu
þingi væri jafnframt ósk rtkis-
stjórnarinnar í heild. Við slíkum
tilmælum bæri að verða og vildi
Z-an hitar þingmönnum í hamsi:
Frávísun á z-una
felld í neðri deild
— að viðhöfðu nafnakalli
Fyrir Alþingi liggja nú fyrir tvö frumvörp um fslenzka starfsetn-
ingu:
1) Frumvarp VILHJALMS HJALMARSSONAR, menntamálaráð-
herra, þess efnis að menntamálaráðuneytið setji reglur um fslenzka
stafsetningu, er gildi um stafsetningarkennslu I skólum, kennslu-
bækur og embættisgögn. Reglugerðin sé sett að fengnum tillögum
nefndar, sem skipuð sé sérhæfðum aðilum eftir nánari fyrirmælum
þar um. Samþykkis Alþingis sé þó leitað á viðkomandi reglugerð f
formi þingsályktunar.
2) Frumvarp GYLFA Þ. GtSLASONAR (A), SVERRIS HER-
MANNSSONAR <S), ÞÓRARINS ÞORARINSSONAR (F),JÓNAS-
AR ARNASON4R (Alb.) GUNNLAUGS FINNSSONAR (F) og
ELLERTS B SCHRAM (S) um fslenzka stafsetningu. Frumvarpið
gerir ráð fyrir þvf að eins skuli vera stafsetning fslenzkrar nútfma-
tungu. Er þar ftarlega gerð grein fyrir þeim meginreglum, er um
siafsetningu skuli gilda, sem I stuttu máli eru hliðstæðar þeim, er
voru fyrir þá breytingu er varð með auglýsingu menntamálaráðu-
neytis f september 1973 og maf 1974 (Magnús Torfi Ólafsson), um
niðurfellingu z o.fl.
Q Meginregiur.
Þingmannafrumvarpið kveð-
ur m.a. á um:
1) Að rita skuli stóran upp-
hafsstaf í sérnöfnum, þjóða- og
þjóðflokkaheitum, nöfnum
fbúa landa, landshluta, héraða,
borga og bæja. 2) Rita skuli y, ý
og ey í samræmi við uppruna
(hljóðvarp) og fornan fram-
burð. 3) Rita skuli Z fyrir upp-
Framhald á bls. 21
Vegaáætlun 1976-1979:
Rúmar 19.000 milljónir kr. í
viðhald og nýframkvæmdir
Skiptar skoðanir á þingi um ráðstöfun vegafjár
MILLI 19 og 20 þúsund milljónir króna fara til vega-
mála, viðhalds, nýframkvæmda, verkfræðiiegs undir-
húnings og stjórnunar á árum 1970—1979, samkvæmt
vegaáætlun, er llaildór E. Sigurðsson, samgönguráð-
herra mælti fyrir í sameinuðu þingi í fyrradag. Stærstu
verkefnin, sem á áætlun þessari eru, og ráðherra gerði
sérstaklega að umræðuefni, eru m.a.: 1) Brúargerð yfir
Borgarfjörð, 2) jarðgöng um Oddsskarð (við Neskaup-
stað), vegur um Hoitavörðuheiði, brú á Ölfusá hjá
Ósevri, vegur á Fjarðarheiði og vegur fvrir Lónsheiði.
fjaröflun
1 máli ráðherra kom fram að
meginþa'ttir fjáröflunar til vega-
mála væru tveir: markaðar tekjur
(s.s. innflutningsgjald, þunga-
skattur og gúmmígjald) og al-
mennar og sérstakar lánsfjárút-
veganir.
Markaðar tekjur lækka í áætlun
vegna hlutfallslega minnkandi
bensínnotkunar, sem lækkaði t.d.
milli áranna 1974 og 1975 úr 1750
lítrum að meðaltali á bifreið i
1600 Itr. eða um 9%. Hins vegar
hefur þungaskattur hækkað, skv.
nýrri reglugerð.
Innflutningsgjald, sem fram
kemur í bensínverði, er nú um kr.
17.59 á hvern lítra, og er talið
muni gefa 1873 m.kr. f ár. Þunga-
skattur er talinn munu gefa á
sama tíma 562 m.kr. og gúmmí-
gjald urn 77 m.kr.
Stærsti þáttur fjáröflunar er
hin sérstaka fjáröflun sem svo er
nefnd. sem nema á rúmum
milljarði hvort árið 1976 og 1977.
I lánsfjáráætlun 1976 er gert ráð
fyrir sömu upphæð til Vegasjóðs í
samræmi við gildandi végaáætl-
un. Af þessari fjárhæð er gert ráð
fyrir að 500 m.kr. verði aflað með
sölu happdrættisskuldabréfa
vegna Norður- og Austurvégar.
Gert er ráð fyrir að almenn láns-
fjáröflun til Vegasjóðs nemi á
milli 1300—1400 m.kr. í ár og jafn
mikið á næsta ári.
Heildarfjáröflun til ráðstöfunar
á þessu ári verður 4.614 m.kr.
RAÐSTÖFUN VEGAFJAR
Ráðherra gat þess að áætlaður
kostnaður við viðhald þjóðvega
væri 1411 m.kr. á yfirstandandi
ári eða 30.6% heildarútgjalda.
Þessu víðhaldi er skipt í þrennt:
sumarviðhald, vetrarviðhald (þar
í snjóruðningur) og merkingar.
Af framangreindri fjárhæð fara
yfir 1100 m.kr. í sumarviðhald.
Vetrarviðhald (með snjóruðn-
ingi) hefur ekki numið nema
milli 200—300 m.kr. og er ekki
fyrirhuguð breyting þar á.
Heildarfjárveiting til nýrra
þjóðvega á þessu ári er áætluð
2124 m.kr. eða 46% af heildar-
fjárveitingu. 2016 m.kr. 1977 og
1940 m.kr. 1978 og 2026 m.kr.
1979. Þessi fjárhæð skiptist skv.
vegalögum milli hraðbrauta, þjóð-
brauta og landsbrauta. Þá er
varið fé til sérstakra áætlana
(landshlutaáætlana).
Þá gerði ráðherra grein fyrir
fjárveitingum til fjallvega, til
brúargerða, til sýsluvegasjóða, til
vegagerðar í þéttbýli, til véla og
Halldór E. Sigurðsson
samgönguráðherra.
verkfærakaupa, tilrauna í vega-
gerð o.fl., sem ekki er rúm til að
rekja ítarlega hér á þingsíðunni.
AUSTURLAND AFSKIPT
Lúðvfk Jósepsson (Abl.) gat
þess m.a. að um helmingur fjár til
nýframkvæmda í vegagerð færi
til hraðbrauta, en af þeirri hrað-
brautarhelft færi ekki ein króna
hann stuðla að því að það næði
fram að ganga. Þingsályktunartil-
laga sú, sem hann hefði með
öðrum flutt, væri og þess eðlis, að
afgreiða mætti hana nú þegar,
enda væri ástæða til. Krafðist
þingmaðurinn þess að nefndin af-
greiddi umrædd mál til þing-
deildarinnar nú þegar.
SLAKTSTARF
ÞINGNEFNDA
Ólafur Jóhannesson dómsmála-
ráðherra sagðist hafa óskað eftir
því að frumvarp ríkisstjórnar-
innar um rannsóknarlögreglu,
ásamt fylgifrumvörpum, fengi
fuilnaðarafgreiðslu á þessu þingi.
Rétt væri að vísu að frumvarpið
ætti ekki að taka gildi fyrr en 1.
janúar 1977, en nokkurn undir-
búning þyrfti frá samþykkt Al-
þingis á frumvarpinu til fram-
kvæmdar þess. Þingnefndir væru
um of hæglátar í störfum, t.d.
væri heppilegra að kalla um-
sagnaraðila á fund þingnefnda 1
stað þess að óska ætíð skriflegra
umsagna um þingmál. Hann
minnti á ýms mál, sem velktust 1
nefndum, ekki bara umræddri
þingnefnd heldur fleirum.
Skipunarvald hefði hann ekki
gagnvart þingnefndum né þingi
— en hann teldi sig hafa gert sitt
með framlagningu frumvarpanna
og eindregna ósk um afgreiðslu
þeirra.
SETT OFAN 1 VIÐ
ÞINGNEFNDIR
Karvel Pálmason (SFV) sagði
þetta f annað sinn á þessu þingi
sem dómsmálaráðherra setti ofan
í við þingnefndir fyrir slakleg
störf. Mál, sem snertu betrum-
bætur í dómsmálum og rannsókn-
um sakamála, væru þess eðlis, að
ekki mætti tefja þau í meðferð
Framhald á bls. 21
til Austurlands. Hér væri hróp-
andi ranglæti á ferð, sem ekki
yrði við unað. Þá gat hann þess og
að eitthvað skyti skökku við lög
frá fyrra ári um happdrættislán
fyrir Norður-Austurveg, sem ekki
virtist með i sjálfri vegaáætlun-
inni, en þar hefði verið um við-
bótarfjármagn að ræða umfram
almennar vegaframkvæmdir.
LJÓTASTI SKAPNAÐUR
I TILLÖGUFORMI
Ragnar Arnalds (Alb.) sagði
þessa vegaáætlun ljótasta skapn-
að sinnar tegundar i sinu minni.
Of mikil áherzla væri lögð á hrað-
brautir, eða svokallaða varanlega
vegagerð, en of Iítil á nýtanlega
vetrarvegi (malarvegi). Gilti þar
einu þótt hefja ætti varanlega
vegagerð í sínu kjördæmí.
FRAMKVÆMDA-
NIÐURSKURÐUR
VEGSKATTUR
Karvel Pálmason (SFV) sagði
verðbólguna hafa skorið niður
gildi þeirra fjárhæða, sem verja
ætti til vegamála. í raun hefði
umfang framkvæmda minnkað
um 50% í tíð núverandi sam-
gönguráðherra síðan hann tók við
þeim málum. Þar við bættist að
um helmingur nýframkvæmda
færi í hraðbrautir og um helm-
ingurinn af hraðbrautarfjár-
magninu í eitt kjördæmi: Vestur-
landskjördæmi.
Þá sagði Karvel að ná mætti
meira fjármagni til vegafram-
Framhald á bls. 21