Morgunblaðið - 19.10.1976, Blaðsíða 27

Morgunblaðið - 19.10.1976, Blaðsíða 27
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR, 19. OKTÓBER 1976 31 Úr dreifibréfí Félags ísL fískmjölsframleióenda: Meðalfita loðnunnar var 16-17% í ágúst t nýútkomnu dreifibréfi Félags fsl. fiskmjölsfram- leiðenda birtist eftirfarandi frásögn frá Rannsókna- stofnun fiskiðnaðarins: Fita í 104 loðnusýnum, sem Rannsóknastofnun fisk- iðnaðarins fékk til rannsóknar í ágústmánuði reyndist að meðal- tali 16—17%. Hæst mældist fitan 20.8%, en minnst 12.5%. Það er þvl ekki alls kostar rétt, sem bæði skipstjórnarmenn og sjómenn hafa haldið fram, að fitan I loðnunni I ágúst hafi almennt verið yfir 20%. Á tímabilinu frá 20. ágúst til mánaðamóta fékk stofnunin 44 sýni. Sjö þeirra mældust minna en 14%, önnur sjö mældust á bilinu 14—16%. Fimmtán sýni höfðu 16—18% fitu og fimmtán sýni 18—20% fitu. Á tímabilinu frá 2. til 18. ágúst höfðu aðeins 4 sýni meiri fitu en 19%. í september bárust alls 53 sýni. Eitt þeirra mældist innan við 11% feitt, 12 sýni voru 11—12% að fituinnihaldi, 12 á bilinu 12—13%, 13 á bilinu 13—14%, 8 á bilinu 14—15%, 4 á bilinu 15—16% og aðeins 2 reyndust yfir 16% feit. I fréttaauka i rfkisútvarpinu þann 1. okt, ræddi Helgi H. Jónsson, fréttamaður, við Björn Dagbjartsson, forstjóra Rannsóknastofnunar fisk- iðnaðarins. Leyfi hefur fengist til að birta viðtalið og fer það hér á eftir. Sv.Ben Loðnuveiðum fyrir norður- landi fer nú sennilega að verða lokið I sumar. Aðeins eru eftir 3—4 bátar á þessum veiðum. Fréttamaður útvarpsins spurði dr. Björn Dagbjartsson, hvernig þessar veiðar og vinnsla hefðu komið út að mati Rannsóknastofnunar fisk- iðnaðarins. „Ég er nú kannske ekki rétti maðurinn til að tala um veiðarnar, en ég held að þær hljóti að teljast hafa gengið nokkuð vel a.m.k. stundum, t.d. tilkynntu þessir rúmlega 20 bátar 2-svar sinnum um 5000 tonna afla á sólarhring. Vinnslan gekk alls staðar hálfilla fyrst í stað, enda voru menn óvanir þessu hráefni og loðnan var full af átu og mjög viðkvæm á stundum, og allt að því leystist upp fyrir augunum á mönnum. Verksmiðjurnar komust svo upp á lag með að vinna þetta og sjómenn voru samvinnuþýðir, þ.e. hreinsuðu sjóinn vel úr í bátunum, notuðu formalfn til rotvarnar og voru ekki of lengi úti með slatta, þó að þeir fengju ekki alltaf f fullt skip. Þetta gekk sem sagt ágæt- lega undir það sfðasta, það ég best veit. Ur þessum 75 þuáund tonn- um ættu að hafa komið um 10 þúsund tonn af mjöli og upp undir annað eins af lýsi svo að útflutningsverðmætið er örugg- lega vef á annan milljarð króna.“ Sp.: „Hvað halda menn um framhald þessara veiða næsta sumar?“ „Ég er alveg viss um að, ef veður og haffs leyfa, þá verða miklu fleiri bátar á þessum veiðum næsta sumar." Sp.: „Er ekki farið að hugsa um loðnuvertfðina f vetur?“ „Fiskifræðingar hafa spáð góðri loðnugöngu á komandi vetri og ég er viss um að margir hafa hug á veiðunum. Ég óttast að afkastagetan í landi tak- marki veiðarnar, þ.e. verk- smiðjurnar hafi hvergi nærri undan að bræða, ekki síst ef Norglobal verður ekki fáanleg- ur eins og gefið hefur verið í skyn. Það verða sjálfsagt langar siglingar og löndunarbið oft á tfðum. Mér finnst rétt að gera sér grein fyrir því núna, að þessi staða geti komið upp, það er of seint að hugsa til úrbóta þegar komið er fram á vertíð. Svo verður að taka það með I reikninginn, að loðnan skemmist um borð í bátum, sem bíða og þetta getur haft áhrif á hversu mikið verður hægt að frysta af loðnu og loðnuhrogn- um en þau eru ónýt ef þau geymast nokkuð að ráði í bátunum." Sp.: „Já, loðnuhrognin þau eru mikil verðmæti, er það ekki? Er ekki hægt að nýta þau betur er gert er? „Jú, við höfum orðið varir við mikinn áhuga fyrir söfnun loðnuhrogna. t fyrra voru fryst 7—800 tonn, þá var vfst hægt að selja 2—3000 tonn fyrir mjög gott verð, og talið er líklegt að hægt verði að selja a.m.k. svipað magn i vetur. Við höfum auðvitað ekki möguleika nú til að vinna eða selja nema hluta af þeim 20—30 þúsund tonnum, sem fræðilega mætti safna. Kannske má salta þau lfka eins og þorskhrogn. Nokkkrir skip- stjórar og útgerðarmenn eru að láta útbúa báta sfna til þessa og löndunarhafnir sem ekki gátu safnað hrognum í fyrra eru nú að koma sér upp aðstöðu. Það hefur töluvert verið rætt um það í blöðum undanfarið hvort það væri skaðlegt fyrir loðnu- klakið að hirða hrogn, sem kreistast úr við dælingu úr nót- inni. Ég held nú að það sé fráleitt. í fyrsta lagi veiðum við ekki nema á að giska 10% af hrygningarstofninum og alls ekki nema þriðjung til helming af því þegar loðnað er i hrygningarástandi, þ.e. með lausum hrognum. t öðru lagi kreistist tiltölulega lítill hluti af hrognum úr við dælingu úr nótinni. Okkur sýndist það kannske geta orðið um lÁ% af afla, en um hrygningartfmann eru hrognin alls 10—12% af afla. t þriðja lagi geta hrognin Framhald á bls. 37 EQutu Flórida- ferd í verd- laun frá Sól hf. FYRIRTÆKIÐ Sól h/f ákvað að bjóða þeim kaupmanni, sem yki hlutfallslega mest sölu af Tropicana appelsínusafa í verzlun sinni á þessu ári, til vikudvalar fyrir tvo á Flórída. Verzlun Sláturfélags Suðurlands á Akranesi reyndist hlutskörpust, en verzlunarstjóri er Eðvarð Frið- jónsson, sem sést hér á myndinni ásamt konu sinni, Laufeyju Runólfsdóttur, þar sem þau eru að leggja af stað til Flórida. Það er Árni Ferdínandsson hjá Sól h/f, sem óskar þeim hjónum góðrar ferðar. landbúnaðarafurðir SNJÓHJÓLBARÐAR aniands, og verðábyrgð ríkissjóðs hefur jafnað það sem á hefur vantað á verðin. Ull og gærur sem fóru til útflutnings þessi ár skil- uðu að fullu framleiðslu- og sölu- kostnaði. Fyrir hvern dilk sem fór til útflutnings fengust að jafnaði 74% framleiðslu- og sölukostnað- ar hér innanlands, en 26% greiddust vegna verðábyrgðar ríkissjóðs af útflutningsbótafé. Verðábyrgð ríkissjóðs vegna þessa útflutnings hefði orðið verulega lægri þessi ár, ef ekki þyrfti að greiða nema að takmörk- uðu leyti tolla og söluskatt af rekstrar- og fjárfestingarvörum f landbúnaði, svo sem réttilega er gert ráð fyrir hjá útflutningsat- vinnugreinum. Undanfarin ár hefur útflutn- ingur á kindakjöti aðallega verið til Norðurlandanna og mestur til Noregs. Nú er áætlað að 3500 tonn seljist Norðmönnum. Stjórnvöld þessara landa hafa á síðustu árum háð baráttu gegn hækkunum á framfærslukostnaði innanlands og m.a. beitt niðurgreiðslum á nauðsynjum, einkum mjólk og kjöti. Þetta hefur gert viðskipta- kjör fslensks landbúnaðar f þess- um löndum lakari en ella. T.d. voru niðurgreiðslur á kindakjöti í Noregi á s.l. ári hækkaðar um n.kr. 3.80 (ísl. kr. 135), sem leiddi til hliðstæðrar lækkunar á út- flutningsverði okkar. I Svfþjóð eru niðurgreiðslur á vöruverði um 3.200 millj. s.rk. (ísl. kr. 142 milljarðar). Væntanlega er hér um tímabundið ástand að ræða og bætt viðskiptakjör fyrir landbún- að okkar framundan í þessum löndum. Svo sem fram hefur komið verð- ur útflutningur á mjólkurafurð- um á næsta ári hverfandi, en út- flutningur kindakjöts verulegur. Utflutningsverðmæti ullar og skinna hafa vexið óðfluga á sfð- ustu árum, en ullar- og skinnaiðn- aður er vaxtarbroddur íslensks útflutningsiðnaðar. Að meðtöld- um ullar- og skinnavörum nemur útflutningur landbúnaðarafurða um 8% af öllum útflutningi. Ull- ar- og skinnaiðnaður úr íslensku hráefni getur þvf aðeins haldið áfram að vaxa og skila þjóðinni gjaldeyri, að honum sé séð fyrir nægu og góðu hráefni. Það fer ekki saman að auka þau hráefni og minnka framleiðslu á kinda- kjöti frá þvf sem nú er. Þó út- flutningsbætur þyki orðið háar að krónutölu, eru þær helmingi lægra hlutfall af ríkisútgjöldum en var fyrir áratug. Þær stuðla að framleiðslu hráefnis til útflutn- ingsiðnaðar okkar sem margfald- ast f meðförum og skila þjóðinni gjaldeyri sem hún getur ekki ver- ið án. Þá ber að undirstrika það, auk þess sem að framan er getið, að gjaldeyririnn, sem aflast við út- flutning landbúnaðarafurðanna, skilar rfkissjóði umtalsverðum tekjum vegna aukinna viðskipta, sém hugsanlega jafnar ríkissjóði greiðslur útflutningsbótanna. Þetta þyrfti sérstakrar könnunar við. Þá má heldur ekki gleymast að hinn sveltandi heimur þarf á aukinni matvælaframleiðslu að halda og það í ríkum mæli, og íslendingar eiga, ekki sfður en aðrar þjóðir, að leggja sinn skerf þar til málanna. Auk þess þarf okkar þjóð aukna fcamleiðslu til að leysa sín efnahá'gsmál, en hef- ur engin ráð á því að draga úr framleiðslu sinni. fyrir VÖRUBIFREIÐAR fyrirliggjandi HJÓLBARÐA- ÞJÓNUSTAN Laugavegi 172 — símar 28080 — 21240. HEKLA HF. Laugavegi 170—172 — Simi 21240

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.