Morgunblaðið - 12.11.1976, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. NÓVEMBER 1976
Peysur
Skyrtur
Blússur
Stakar buxur
Gallabuxur
Stakir jakkar
áfSmm. TlZKUVERZLUN UNGA FÓLKSINS
^j) KARNABÆR
Laugavegi 66
Simi frá skiptiborði 28155
Harð j axlinn
sem Smith
skildi eftir
í Genf
ÞEGAR lan Smith fór heim frá Genf
um daginn tók Pieter van der Byl,
utanríkisráðherra Ródesíu, við af
honum í samningaumleitaninni. Van
der Byl þykir mikill hægrimaður. Svo
mikill, að jafnvel hvítir Ródesíumenn
segja hann hægrisinnaðan. Þegar lan
Smith gaf Byl umboðið til samninga
fyrir sína hönd komst fréttamaður
nokkur frá Ródesíu svo að orði, að þar
hefði valizt sá allra ráðherranna í
Ródesíu, er sízt væri fallinn til þess að
semja við blökkumenn Þetta má lík-
lega til sanns vegar færa Byl trúir því
statt og stöðugt, að hvíti kynstofninn
sé þeim svarta langtum fremri að öllu
leyti Má búast við því fastlega, að
honum takist að reita hina blökku þjóð-
frelsissinna til reiði oft og mörgum
sinnum Hann gerir sér sannarlega
ekki háar hugmyndir um viðmælendur
sina í Genf Sagði hann fréttamanni
fyrir skömmu, að hann hefði verið
„settur til þess að fást við hóp atvinnu-
lausra umferðahermdarverkamanna '.
Þetta viðhorf þykir ekki boða gott
um samningaviðræðurnar i Genf. Með
þessu móti verður seint samið um
meirihlutastjórn blökkumanna i
Ródesiu Og þar er kominn mergurinn
málsins. Vestrænum diplómötum er
næst að halda, að Smith hafi falið Byl
að semja fyrir sig, af ásettu ráði, sem
nú skal rakið.
Diplómatar telja Smith eiga tveggja
kosta völ. Hann getur látið undan
blökkumönnum og orðið við kröfum
þeirra vafningalaust. Það er fyrri kost-
urinn. Hinn er sá að spilla samninga-
viðræðunum vísvitandi. Er talið að sú
sé ætlun Smiths; að öðrum kosti hefði
hann ekki sett í stað sinn slíkt hörkutól
sem Byl er. Fari samningaviðræðurnar
út um þúfur mun Smith svo liklega
snúa sér til John Vorsters, forsætisráð-
herra Suðurafríku, segja honum, að
engu sé um að kenna nema
þvermóðsku og ofstæki blökkumanna
Stjórnarskrá
eftir máli
Gerard Viratelle skrifar um Indland og það, sem
nefnt hefur verið „löglegt einræði” Indiru Gandhi
INDVERSKA þingið mun innan
skamms fjalla um frumvarp varðandi
breytingar á stjórnarskrá landsins.
Alls eru breytingarnar 59, fieiri og
viðameiri en nokkru sinni frá þvi að
stjórnaskrá Indlands varð að lögum
árið 1950. Breytingarnar eru samdar
af Indiru Gandhi forsætisráðherra og
koma fyrst og fremst henni sjálfri I
hag. Flokkur hennar, Congress-
flokkurinn, hefur 2/3 meirihluta I
báðum deildum. Raunar hefur flokk-
urinn 366 atkvæði á þinginu, stjórn-
arandstaðan aðeins 4, þar eð flestir
þingmanna hennar eru annað hvort I
fangelsi eða neita að taka þátt í
umræðum og kosningum um stjórn-
arskrá rbreytingarnar. Eftirfarandi
þýðing á grein, sem nýlega birtist I
Le Monde eftir Gerard Viratelle.
Þ. 29 október s.l. voru völd Indiru
Gandhi enn fremur aukin með laga-
setningu, sem takmarkar til muna völd
forseta landsins Hlutverk hans verður
nú fyrst og fremst táknrænt Aður var
forseta Indlands unnt að vera ósam-
mála forsætisráðherranum, ekki aðeins
í orði heldur einnig á borði, líkt og Giri
Eftirmaður Giri forseta og núverandi
forseti Indlands, Fakkrudin Ali Ahmed
skrifaði fúslega undir reglurnar varð-
andi neyðarástandið (júní 1975). Hann
hefur þó í seinni tíð reynt að setja sig
upp á móti ýmsum aðgerðum Indiru
Gandhi, eins og t.d. þegar hann veitti
andstæðingi hennar, Narayan, áheyrn.
Þá er Ahmed Múhameðstrúar og hefur
ekki leynt andúð sinni á „sjálfviljugum
ófrjósemisaðgerðum", sem hafa valdið
mótþróa meðal trúarbræðra forsetans.
En síðan 29 október er hann ekki
annað en leikbrúða forsætisráðherr-
ans.
Indverska þingið hefur enn fremur
samþykkt og lýst yfir, að kosningum
verði frestað um eitt ár, eða til ársins
1978 „Enn er ekki rétti tíminn til
kosninga,” segir dómsmálaráðherrann
Þó er hverjum þeim, sem undir núver-
andi kringumstæðum hefur stjórnar-
tauma Indlands í sínum höndum,
tryggður sigur Hér er aðeins verið að
kaupa frest. Indverska þingið kann aS
hafa virzt stofnun ófrjórra umræðna og
leiksvið þrýstihópa, en a.m k. var öll-
um stjórnmálaskoðunum Ijáð þar eyra
Það kann líka í eina tíð að hafa verið
tákn fyrir margbreytileika indverskra
stjórnmála. En nú hefur það gert valda-
leysi sitt að lögum og er aðeins
gúmmístimpill
E.t.v. munu lýðræðissinnaðir Ind-
verjar hugga sig við þá staðreynd, að
allar þær breytingar á lögunum, sem
stuðla að tryggari sessi stjórnarinnar,
hafa verið gerðar með því sem virðist
vera fullkomin virðing fyrir lagabók-
stafnum. Breytingarnar gera að lögum
allar reglugerðir og bráðabirgða-
ákvæði, sem stofnað hefur verið til frá