Morgunblaðið - 04.03.1977, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGÚR 4. MARZ 1977
Halldór Jónsson stór-
kaupmaður - Minning
Halldór Jónsson, stórkaup-
maður og iðnrekandi, lézt hér f
Reykjavík hinn 23. febrúar síðast
liðinn. Að undanförnu haíði hann
átt við þungbæran sjúkdóm að
striða, dvalið á sjúkrahúsi, en var
þó talinn á batavegi, er andlát
hans bar skyndilega að. Útför
hans fer fram í dag frá Háteigs-
kirkju.
Halldór Jónsson var fæddur á
Kirkjubæ í Hróarstungu, Norður-
Múlasýslu, hinn 16. janúar árið
1916. Foreldrar hans voru Jón
Sigfússon Sigurgeirssonar, Jóns-
sonar, Þorsteinssonar prests að
Reykjahlíð og Kirkjubæ og
Kristin Halldórsdóttir, Jakobs-
sonar, Benediktssonar prests að
Miklabæ og Víðimýri. Þau hjón,
Jón og Kristín, voru í nokkur ár á
Kirkjubæ en fluttust siðan að
Hallfreðarstaðah jáleigu í sömu
sveit, þar sem þau bjuggu góðu
búi yfir 25 ár. I báðar ættir var
Halldór af dugnaðar- og gáfufólki
kominn. Hann stundaði nám við
Menntaskólann á Akureyri, en
þannig atvikaðist, að hann lauk
stúdentsprófi utanskóla í Mennta-
skólanum i Reykjavík haustið
1941. Þá fór hann í lagadeild Há-
skólans, en hætti brátt námi og
gerðist fulltrúi tollstjórans i
Reykjavik. Á árunum 1942—1955
var hann einn af eigendum og
jafnframt framkvæmdastjóri
Verzlunarinnar Gullfoss h.f. Eftir
það stofnaði hann Heildverzlun-
ina Halldór Jónsson h.f. og iðnað-
arfyrirtækið Vogafell h.f. Báðum
þessum fyrirtækjum stjórnaði
hann af miklum dugnaði og fyrir-
hyggju. Er ekki ofmælt, að þau
séu til fyrirmyndar, hvort á sinu
sviði. Hann var einn af stofnend-
um Verzlunarsparisjóðsins, siðar
Verzlunarbanka Islands h.f., Toll-
vörugeymslunnar, Iðngarða, og
kom við sögu fleiri fyrirtækja.
Þótt afskipti Halldórs væru
einkum á sviði atvinnu- og fjár-
mála, hafði hann mikinn áhuga
fyrir heilbrigðismálum og lét
ýmis mannúðarmál til sín taka en
ekki var því flíkað. Hann bar þvi
mjög fyrir brjósti gengi Hjarta-
verndar. Sérstaklega er mér
minnisstæð ósérplægni hans, er
hann hafði forgöngu um kaup á
mikilvægum rannsóknartækjum
fyrir hjartasjúklinga. Sjálfur gaf
hann svipaða upphæð og nokkur
af stærstu fyrirtækjum landsins,
sem til var leitað. Tæki Halldór
Jónsson að sér verkefni lét hann
það ekki frá sér fara, fyrr en því
væri fullkomlega lokið. Tvískinn-
ingur í starfi var honum svo fjarri
skapi. Hann átti mjög auðvelt
með að skipuleggja hlutina, og má
sjá þess glögg merki í fyrirtækj-
um hans. Hirðuleysi í störfum og
fjármálum þoldi Halldór ekki —
hvorki sjálfum sér né öðrum.
Árið 1948 kvæntist Halldór
Jónsson eftirlifandi konu sinni,
Ögnu Jensen frá Ringköbing á
Vestur-Jótlandi, hinni mætustu
konu. Áður hafði hann eignast
son, Öttarr, sem nú er kaupsýslu-
maður hér I borg, kvæntur Ingrid
Springer frá Wurtemberg, og eiga
þau hjón tvær dætur, Iris og
Inger. Systkini Halldórs eru: Ein-
ar, skólastjóri á Álftanesi, sem nú
er látinn, Sigríður húsfreyja á
Hjartarstöðum í Eiðaþinghá, Sig-
mar, úrsmiður í Reykjavík og
hálfbróðir, Ásgrímur Jónsson,
sjómaður í Kópavogi.
Ég hefi nú ístuttu máli rakió
æviferil vinar míns og skóla-
bróður, Halldórs Jónssonar, en
ýmsu mætti við bæta.
Okkar fyrstu kynni hófust í
Menntaskólanum á Akureyri. Þar
varð Halldór skjótt einn vinsæl-
asti félaginn, hrókur alls fagnað-
ar á góðum stundum. Hann var
aðeins eldri en flest bekkjar-
systkinanna og tvímælalaust með
meiri reynslu að baki en mörg
okkar. Það var því gott að leita til
hans með vandamálin — og enn
var það óspart gert eftir að suður
kom. Ráð hans og hjálpsemi
brugðust ekki Ég gleymi aldrei
stundunum, sem við bekkjar-
bræðurnir áttum á Vesturgötunni
með Halldóri. Er hann stóð þar
í„ ir veitingum var hann í essinu
sinu, og ekki breyttist hlutverkið,
I.................. ..............
þegar á ævina leið, enda naut
hann þá óspart liðveizlu konu
sinnar. Heimili þeirra Ögnu og
Halldórs var orðlagt fyrir
höfðinglegar móttökur. Má segja,
að þar hafi bekkjarsystkinin að
norðan komið oftast saman. En
gestrisni þeirra hjóna var ekki
hundin við þröngan hóp. Vina-
hópurinn hér I Reykjavík var
stór, og oft dvaldi aðkomufólk á
heimili þeirra.
Þegar Halldór Jónsson hóf at-
vinnurekstur hafði hann ekki úr
miklu að spila. Hann hlaut þvf að
treysta á eigin dugnað og fyrir-
hyggju. Hann naut fljótt trausts
margra góðra manna og Agna var
honum ómetanlegur förunautur.
Hún fylgdist með öllu og þegar
hún greip til handanna munaði
svo sannarlega um. Umsvif hans
jukust með ári hverju, en öll voru
viðskiptin fastmótuð og vel um
hnútana húið. Þáttur hans í at-
vinnulífinu minnir mig á feril
kunnra manna, sem ólust upp við
svipaðar aðstæður. Þeir sóttu á
brattann með fábrotið vegarnesti,
komust áleiðis, þótt ekki næðu
allir áfangastað. Án þeirra at-
beina og þrautseigju væri islenzkt
atvinnulíf ekki eins fjölbreytt og
það er nú orðið.
Er leiðir skilja, sækja að manni
minningarnar. Vinirnir eiga
erfitt með að sjá á bak Halldóri
Jónssyni — enn á góðum aldri.
Víst er, að hann hefði átt eftir að
koma mörgu til leiðar. Þjóðin er
einum dugnaðarmanninumst
hans fyrst og fremst sem glaða og
góða félagans, sem ætíð var reiðu-
búinn til þess að létta öðrum lífs-
baráttuna. Honum mátti treysta í
blíðu og stríðu.
Fjölskylda min vottar frú Ögnu,
Öttari, öllum vandamönnum og
ástvinum, innilegustu samúð.
Jónas G. Rafnar.
Þegar ég á sunnudegi sezt við
skrifborð mitt í því skyni að setja
á blað nokkur kveðjuorð til vinar
mfns, Halldórs Jónssonar, kemur
mér fyrst f hug, að flesta sunnu-
dagsmorgna hefir það verið venja
hans að líta inn og rabba yfir
kaffibolla um landsins gagn og
nauðsynjar og fregna, hvort allt
væri ekki í góðu lagi hjá okkur,
því að trygglyndari og hjálp-
samari vin var naumast hægt að
eignast. Þessar og ótalmargar aðr-
ar gleðistundir með Halldóri og
Ögnu gleymast okkur Ingibjörgu
aldrei. Það var lfka næstum van-
bundið, ef við fórum f ökuferð, án
þess að ákveðinn tilgangur væri,
að einhvern veginn æxlaðist það
oftast svo, að viðkomustaður varð
í Barðavogi. Og ekki þurfti að efa
móttökurnar þar. Það er þvi
sannarlega mikill tregi í huga,
þegar á bak er að sjá slikum góð-
vini fyrir ^ldur fram, og ýmsar
spurningar vakna um mannleg ör-
lög og lífsgátuna alla, en það væri
að reisa sér hurðarás um öxl að
reyna að svara þeim spurningum.
Staðreyndirnar blíva, og þótt
tregi sé í huga að sjá á bak góðum
vini, þá tjáir sút ekki til lengdar,
heldur yljum við okkur við góðar
minningar, og þær eru vissulega
margar og notalegar.
Aðrír munu rekja starfsferil
Halldórs Jónssonar, sem var fjöl-
þættur, en ég verð þó að geta
þess, að allt frá því að skólanámi
lauk, hneigðist hugur hans að
viðskiptaiífinu, og svo var áhugi
hans mikill og sannfæringar-
kraftur, að á háskólaárum mínum
tókst honum að fá mig til sam-
starfs á því sviði, að vísu mjög
skamma hríð, en engu að síður
sagði ég oft sfðar vini mfnum,
Halldóri, að þótt hann hefði byggt
upp traust og stór fyrirtæki, er
vitnuðu um framtak hans, þá væri
mér það ljósust sönnun um hæfi-
leika hans á viðskiptasviðinu að
hafa tekizt að fá mig út í kaup-
skap, jafn gersamlega áhuga-
lausan og hæfileikalausan á þeim
vettvangi, enda tókst honum með
i
eldmóði sfnum ekki að halda þeim
neista lengi lifandi i mfnum huga.
Margir eiga Halldóri Jónssyni
mikið að þakka að leiðarlokum,
en þó engir meir en bekkjarsyst-
kin hans i M.A. Það kann að þykja
sjálfshól eð segja, að stúdenta-
hópurinn frá M.A. 1940 hafi verið
einstæður, en þó læt ég það eftir
mér. Vafalaust finnast meiri
hæfileikamenn áýmsum sviðum í
öðrum stúdentahópum, en ég held
að samhentari hóp sé naumast
hægt að finna. Ljósust sönnun
þess er sú, að hvert einasta ár
hefir verið komið saman til gleði-
móts og til að rifja upp gömul
kynni. Og þvf nefni ég þet að ég
veit, að ég geri engum úr hópnum
rangt til, þótt ég fullyrði, að eng-
inn maður á ríkari þátt í þessum
vinartengslum og góða bekkjar-
anda en Halldór Jónsson. Þótt
Halldór kæmi viða við sögu í
félagslffi og eignaðist marga vini,
þá var allt, sem varðaði bekkjar-
systkinin honum jafnan efst i
huga. Og það var sannarlega
engin hálfvelgja í bekkjarhug-
sjón hans. Ef bekkjarbróðir bú-
settur erlendis kom heim, var
Halldór fyrstur til að taka á móti

honum. Ætti einhver úr hópnum
merkisafmæli, minnti Halldór
okkur hin á það. Giftingar og
önnur tímamót f lífi bekkjarsyst-
kina gleymdust aldrei. Og þegar
svo sorgin kvaddi dyra og
bekkjarfélagi á brottu kallaður,
sem því miður hefir sorglega oft
gerzt, þá var Halldór Jónsson
jafnan fyrstur á staðinn með
framrétta vinarhendi. Það er þvf
ekki að undra, þótt við heyrum
vábrest, þegar þessum burðarási
er kippt á brott. Og það er eðii-
legt, að tár komi í augu og spurn
vakni í huga, hvað verði nú um
hinn litla hóp.
Brottkvaðningin kemur að vfsu
ekki á óvart. Um árabil hefir Hall-
dór þjáðst af þeim sjúkdómi, er
nú varð honum að aldurtila. En
þessum sjúkdómi hefir hann
mætt með þeirri hetjulund, að
hann hefir jafnan verið kominn
til starfa sinna ótrúlega snemma
eftir hvert áfall, enda var starfs-
gleðin mikil, kannski heldur um
of eins og sakir stóðu. Einnig nú
eftir alvarlegasta áfallið var hann
farinn að huga að fyrirtækjum
sínum og starfsfólki, sem hanri
bar mjög fyrir brjósti. En þá kom
kallið.
Halldór Jónsson var mikill
gleðimaður og naut þess vel að
vera í glöðum vinahójioi. Átti
hann því harla erfitt með að til-
einka sér þá varúð f lifnaðar-
háttum, sem læknar hans töldu
nauðsynlega. Er mér nær að
halda, að viðhorf hans til að lifa
eða ekki lifa hafi verið svipað og
hjá hinum landskunna lækni Guð-
mundi Karli, sem átti við svip-
aðan sjúkdóm að fást, en svaraði
aðvörunumtarfsbræðra eitthvað á
þá leið, að það væri lítið varið í að
lifa, ef hann mætti ekki lengur
hlaupa upp kirkjutröppurnar á
Akureyri. Ég hygg, að Halldóri,
vini mfnum, hefði þótt það harla
dapurlegt líf, ef hann hefði skort
orku til að hlaupa sínar kirkju-
tröppur f starfi og leik. Halldór
var gæfumaður bæði f störfum og
einkalifi. Hann eignaðist frá-
bæran lífsförunaut, Ögnu, sem
hefir staðið við hlið hans í blfðu
og strfðu og veitt gestkvæmu
heimili forustu af miklum
I............................I I
myndarskap. Við vinir Halldórs
þökkum henni nú af alhug, hvað
hún hefir verið vini okkar á lffs-
braut hans.
Það átti að koma í hlut Halldórs
að undirbúa næstu samkomu
bekkjarfélagsins. Þótt honum
væri ekki ætlað af æðri máttar-
völdum að sinna því verkefni, þá
vitum við hin, að hann ætlast til
þess, að við höldum ótrauð áfram
að koma saman til að gleðjast og
rifja upp gamlar minningar Þar
mun þessi góði og trausti félagi
okkar og vinur skipa öndvegis-
sess, og mér segir svo hugur um,
að Halldór verði það nærstaddur,
þótt eigi verði hann séður mann-
legum augum. Ég tel einnig vafa-
lítið, að bekkjarsystkinin, sem
horfin eru yfir móðuna miklu,
hafi tekið vel á móti honum og
hann efni þar jafnvel til bekkjar-
móta, þótt með öðru sniði verði en
f okkar efnisheimi.
Við bekkjarsystkinin kveðjum
þennan góða félaga og vin með
miklum trega og miklum þakkar-
hug, og við biðjum honum bless-
unar guðs á eilifðarvegum. Frá
Einimel 9 sendum við einnig ein-
lægar þakkir og bænir. Ögnu,
konu hans, biðjum við guð að
blessa og vottum henni og Óttari,
syni Halldórs, og öðrum ástvinum
hjartanlegustu samúð.
Magnús Jónsson.
Þegar ég nú að leiðarlokum
kveð vin minn Halldór Jónsson,
forstjóra, er vissulega margs að
minnast, sem ekki verður talið f
þessum kveðjuorðum.
Ég minnist hans sem góðs
heimilisvinar og þeirra mörgu
ánægjustunda, sem ég og kona
mín áttum með Halldóri og hans
ágætu konu, frú ögnu, á þeirra
vinalega heimili. Það var ánægju-
legt að spjalla við þau kvöldstund
og njóta þeirrar hlýju og sérstöku
gestrisni, sem þeim báðum var í
blóð borin.
Hjá þeim hjónum var svo auð-
velt að láta hugan reika frá amstri
og erfiði dagsins og leiða hugann
inn á aðrar brautir sameiginlegra
áhugamála og minninga frá lið-
inni tíð.
Ég minnist Halldórs einnig sem
eins af forystumönnum í röðum
okkar sjálfstæðismanna, manns-
ins, sem átti ríkari þátt en flestir
aðrir í því að byggja upp Félag
sjálfstæðismanna f Langholti, en í
þvf starfi áttum við samleið f
fjölda mörg ár. Þeir mörgu góðu
eiginleikar Halldórs komu vel i
Ijós f slíku félagsstarfi. Hann var
að eðlisfari mjög félagslyndur,
átti sérstaklega gott með að sam-
lagast fólki og fá það til samstarfs
og samvinnu. Hann var glöggur á
menn og málefni og hafði gott lag
á því að laða menn saman til
sameiginlegra átaka. I félags-
starfinu ætlaðist hann til þess, að
hver gerði skyldu sína miðað við
hvað hverjum og einum var falið
á hendur að framkvæma, en sjálf-
ur var hann jafnan í fylkingar-
brjósti og hlífði sér aldrei, þrátt
fyrir þá vanheilsu sem hann átti
við að strfða síðari ár.
Halldór var í stjórn Full-
trúaráðs sjálfstæðisfélaganna f
Reykjavík sl. þrjú ár. Það sæti
skipaði hann með míkilli prýði.
Var hugmyndarfkur og tillögu-
góður. P'Ijótur að gera sér grein
fyrir þeim málum, sem þar komu
til umræðu og sjá hvað mestu
máli skipti hverju sinni.
Við í stjórn Fulltrúaráðsins
söknum hans mjög sem vinar og
góðs félaga. í þvf efni veit ég að
ég mæli fyrir munn okkar allra i
stjórn Fulltrúaráðsins. Með frá-
falli hans er þar eins og svo vfða
annars staðar „skarð fyrir skildi",
en okkar verkefni, sem eftir sitj-
um, er að halda á loft því merki,
sem hann hjálpaði okkur til að
hefja og með þvf held ég að við
minnumst hans bezt og í mestu
samræmi við huga hans og vilja.
Ég vil svo að lokum fyrir mína
hönd og konu minnar votta frú
ögnu og öðrum ástvinum hans
okkar innilegustu samúð við frá-
vall Halldórs. Minningin um ást-
ríkan eiginmann mun lifa þótt
hann deyi. Þær minningar með
Guðs handleiðslu veit ég að munu
lýsa eiginkonu hans veginn á
ókomnum ævibrautum.
Gunnar Helgason
Halldór Jónsson, stórkaup-
maður, sem jarðsettur er í dag,
var mikill öðlingur. Þvf kynnt-
umst við, sem nutum þess að
starfa með honum í Hverfafélagi
sjálfstæðismanna í Langholti.
Þegar formaðurinn sagði: Ekkert
vandamál! um einhverja uppá-
stungu eða áform, táknaði það
venjulega að hann hefði tekið
málið að sér og ætlaði að leysa það
— jafnvel leggja sjálfur út fyrir
þvf, ef það var vandinn, sem ekki
er ótftt f ungu, fjárvana félagi.
Þannig var það, er félagið i upp-
hafi réðst f það fyrst hverfafélag-
anna að koma sér fyrir í húsnæði.
Halldór réð ferðinni og félags-
heimilið varð myndarlegt og
fallegt, hver hlutur valinn af alúð
og smekkvísi af honum sjálfum,
með hjálp konu hans, Öglu, eins
og ætfð. Og saman stóðu þau þar
fyrir veitingum, ef á þurfti að
halda og höfðu ekki um það mörg
orð.
Þetta mun hafa verið raunin
um öll félög og góð málefni, sem
Halldór lét sér annt um. Og þau
voru mörg.
Stefnu Sjálfstæðisflokksins
fylgdi hann af heilum huga. Það
var f eðli þessa stórhuga manns
reisn, sem gerði ráð fyrir þvi að
einstaklingurinn stæði fyrir sinu,
bæri sínar skuldbindingar og
skyldur sfnar i þjóðfélaginu, og
hefði sjálfur ákvörðuniyrétt og
athafnafrelsi.
Vinur var Halldór öllum, sem
með honum og fyrir hann störf-
uðu. Velvild og hlýja stafaði frá
honum.
Við stjórnarmenn f Hverfafé-
lagi sjálfstæðismanna í Langholti
finnum sárt til þess f dag, að
skarð er fyrir skildi, er formaður-
inn er fallinn i valinn. Síðast var
hann með með okkur tveimur
kvöldum áður en hann lést, á
fundi f félagsheimilinu, þá að við
héldum að rísa upp úr erfiðum
veikindum — vildi þrátt fyrir allt
ekki láta sig vanta f hópinn.
Ögnu sendum við samúðar-
kveðjur.
Stjórn Hverfafélags
sjálfstæðismanna f
Langholti
Kveðjuorð
Veiztu ef þú vin átt,
þann er þú vel trúir,
far þú að finna oft.
Þvf að hrfsi vex
og hávu grasi,
vegur er manngi treður.
Þessi orð Hávamála eru verðug-
ur minnisvarði um vin minn og
bekkjarbróður, Halldór Jónsson,
þegar ferjumaðurinn hefir nú
flutt hann yfir móðuna miklu.
Halldór Jónsson var vissulega
vinur vina sinna og sá vel til þess,
að ekki yxi hrís á þeim leiðum.
Hann var maður glaður á góðra
vina fundi og jafnan fús til að
ganga erinda þeirra, sem á þurftu
að halda. Með ljúfu og frjáls-
mannlegu geði gekk hann til
verka, og með jákvæðri afstöðu til
manna og málefna vann hann sér
traust og tiltrú.
Hann brauzt úr algerri fátækt
til góðra efna, og þegar yfir lauk,
rak hann tvö stór, eigin fyrirtæki
með fjölda starfsfólks og miklum
eignum. Um hann eiga við orðin:
„Yfir litlu varstu trúr, yfir mikið
mun ég setja þig.“ Á sh'kum fram-
takssömum mönnum byggist fs-
lenzkt þjóðfélag.
Við hjónin þökkum langa og
ljúfa samfylgd og sendum Ögnu
innilegar samúðarkveðjur. 1 öll-
um málum vaf hún hans stoð og
stytta. Það kemur nú í hennar
hlut að halda starfinu áfram, —
og hún mun ekki liggja á liði sfnu
fremur en fyrri daginn. Vegurinn
til hennar mun ekki heldur hrísi
vaxa, meðan hún má þar nokkru
um ráða.
Önundur Ásgeirsson
i