Morgunblaðið - 16.03.1977, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. MARZ 1977
19
Helgi Ólafs-
son teflir í
Kaliforníu
HELGI Ólafsson skákmaður fer á
föstudaginn til Lone Pine f Kali-
forníu, þar sem hann mun tefla á
mjög sterku skákmóti. Ekki ligg-
ur ljóst fyrir hve margir stór-
meistarar verða þarna meðal þátt-
takenda, en f fyrra voru þátttak-
endur alls milli 50 og 60, þar af
rúmlega 20 stórmeistarar. Banda-
rfskur milljónamæringur fjár-
magnar þetta mót, og eru fyrstu
verðlaun tæpar 2 milljónir króna.
í fyrra bar Petrosjan sigur úr
býtum i þessu móti.
Á mótinu i Lone Pine verða
tefldar 9 umferðir eftir sviss-
neska kerfinu. Mótið hefst á
sunnudaginn 20. marz og því lýk-
ur 30. marz. Helgi Ólafsson fer á
þetta mót með styrk Taflfélags
Reykjavíkur.
— Hreinn
Framhald af bls. 32
Huseby, sem varð Evrópu-
meistari í kúluvarpi 1946 og
1950. — Ég hafði gert mér von-
ir um að Hreinn yrði framar-
lega á mótinu, þar sem hann
hefur verið í svo mikilli fram-
för að undanförnu. En að hann
sigraði var meira en ég þorði að
vona. Ég hélt að hann myndi
ekki koma upp svona strax.
Þegar Huseby varð Evrópu-
meistari 1946 varpaði hann
kúlunni 15,63 metra og þegar
hann varð meistari 1950
varpaði hann 16,74 metra. Þá
voru yfirburðir Husebys slíkir
að hann hefði getað staðið aftan
við hringinn en sigrað samt. Og
nú varpaði Hreinn tæplega 4
metrum lengra en Huseby
gerði! — Þetta eru stórkostleg-
ar framfarir, sagði Huseby —
það er allt sem hefur breytzt, og
þá ekki hvað sízt kasttæknin
sjálf.
Munum gera það
sem við getum
Sú spurning var lögð fyrir
Örn Eiðsson, formann Frjáls-
iþróttasambandsins, hvað FRI
hygðist gera til þess að auð-
velda Hreini æfingar og bæta
aðstöðu hans, en það vakti
mikla athygli á Evrópumótinu
er það spurðist, að Hreinn væri
i fullri vinnu, en flestir keppi-
nautar hans hafa mjög rúman
tima til æfinga.
— Það er ekki gott að segja
hvað við getum gert fyrir
Hrein, sagói örn — en eitt er
hins vegar víst aó við munum
gera allt sem I okkar valdi
stendur. Ég vona að þetta glæsi-
lega afrek hans opni augu ríkis-
valdsins fyrir gildi þess að eiga
svo frábærum íþróttamönnum
á að skipa.
Og vist er að Hreinn hefur
hug á þvi að auka enn við
æfingar sinar og stefna hærra.
— Það sem ég þarf fyrst og
fremst er meiri tími til æfinga,
sagði hann — ef vel á að vera
þarf ég að æfa sex daga vik-
unnar, og þá tvisvar á dag.
— Fæðingarorlof
Framhald af bls. 32
sætt megnri óánægju og hörðum
mótmælum kvenna.
Flutningsmenn þessa frum-
varps vilja láta leysa þennan
vanda sem allra fyrst. Telja þeir
rétt að tekið verði af tvímæli með
þvi að festa berum orðum í lög þá
framkvæmd, sem var á greiðslu
fæðingarorlofs s.l. ár og var í sam-
ræmi við tilgang laganna, sem
Alþingi samþykkti um þetta efni
vorið 1975.
Flutningsmenn fagna þvi, að
ráðherra hefur ákveðið að skipa
nefnd til að gera heildarendur-
skoðun á lögunum um atvinnu-
leysistryggingar. Þar er margra
lagfæringa þröf. Ljóst er, að
heildarendurskoðun verður flók-
ið verk og tímafrekt. Það eina
atriði, sem þetta frumvarp fjallar
um, þolir hins vegar ekki bið og
er i raun staðfesting á vilja
Alþingis í þessu máli. Flutnings-
inenn vonast til að Alþingi veiti
þessu máli skjóta og greiða af-
greiðslu.
Svava Jakobsdóttir (Abl) hefur
og lagt fram frumvarp til laga um
svipað efni. Hún leggur til að 16.
gr. laganna falli niður og inn
komi bráðabirgðaákvæði, hlið-
stætt því sem er f tillögu fyrr-
greindra þingmanna.
— Bræðslunum
Framhald af bls. 2
brigðisnefnd Hafnarfjarðar. —
Þetta er dýr útbúnaóur, sem
gerir afurðirnar betri, auk þess
sem gufumagnið minnkar til
mikilla muna. Við viljum miklu
frekar, ef hægt væri að fá fjár-
magn til þess, setja upp slik
tæki en að eyða allt að þvi jafn
miklu fé i reykháf, sem siðan
kæmi aðeins að takmörkuðum
notum. Það finnst okkur alls
ekki rétta leiðin.
— Við höfum í vetur verið
með til reynslu hreinsibúnað
frá Jóni Þórðarsyni og hefur
hann gefið nokkuð góða raun,
en hreinsar þó aðeins litinn
hluta. Þá höfum við lagt á það
áherzlu að reyna að fá loðnuna
sem allra nýjasta og lyktin er
ekki eins afleit og fólk er að
tala um. Það er a.m.k. ekki
kvartað yfir henni að ráði á
minni stöðunum, aðallega á
þéttbýlissvæðunum. Þá mætti
það alveg koma fram, að ég veit
ekki til þess að fram hafi farið
rannsóknir á því hversu mikil
mengun og óhollusta fylgir
reyknum frá fiskimjölsverk-
smiðjunum, sagði Árni Gíslason
að lokum.
— Álorkan
Framhald af bls. 18
því, að álverksmiðjan í Straums-
vík væri byggð og þjóðin hefur
hagnast á því. Þjóðin hefur
fengið, síðan álverksmiðjan tók
til starfa, 24 þús. millj. kr. í
erlendum gjaldeyri, 24 milljarða
kr. fyrir orkusölu, fyrir vinnu-
laun, flutninga og ýmsa þjónustu.
Og orkusalan er stór þáttur í
þessu eins og ég lýsti áðan, sem
gerir það fært að Landsvirkjun,
eða réttara sagt þjóðin, eignast
stórvirkjun á tiltölulega fáum
árum; virkjun, sem álverið hefur
borgað. Það má þess vegna segja,
að samningurinn við ÍSAL hafi
verið þjóðinni hagstæður.
Hreinsitækin
Hitt er svo annað mál, að
hreinsitæki eru ekki enn komin í
verksmiðjuna, en þau verða að
koma. En menn vita það, að fyrir
aðeins þremur árum var gerð til-
raun með íslenzk tæki, sem ekki
reyndust duga, og það er ekki
nema eins og hálft annað ár síðan
fullkomnustu tæki, sem við
þekkjum nú, vóru fullreynd
annars staðar og það eru þau
tæki, sem verða sett upp í
Straumsvík. Við fáum beztu
hreinsitækin, sem nú eru þekkt;
og minnstu mengun, sem getur
orðið af stóriðju, eins og frá áli.
Um þetta er enginn ágreiningur.
Það er heldur enginn ágreiningur
um það, að ef hér verður reist
aftur verksmiðja, stóriðjuverk-
smiðja, hvort sem það er járn-
blendi eða annað, þá ber að
tryggja fullkomnustu mengunar-
varnir, sem hægt er að fá. Það
þarf ekki að deila um það. Þar eru
menn sammála.
— Rætt við
Sigurð
Framhald af bls. 10
Að lokum vildi hann koma
á framfæri smákveðju til un-
ga fólksins.
— Eg vil að endingu óska
ungu kynslóðinni góðs gen-
gis — þeim sem eiga að
bvQQÍa landið eftir okkur. Ff
ég mætti ráðleggja unga fól-
kinu nokkuð þá er það að
neyta ekki víns eða tóbaks,
kveikja ekki i fyrstu sigaret-
tunni og fá sér ekki fyrsta
sopann — þá verður það til
gæfu — það get ég sagt
með vissu, því ég hef verið
bindindismaðuralla ævi.
— Minning
Steinunn
Framhald af bls. 22
húsfreyju'að veita forstöðu mann-
mörgu heimili, annast dagleg
störf og eiga annan þáttinn í upp-
eldi margra barna. En heimili
Steinunnar Magnúsdóttur hafði
sérstöðu, er hér var komið sögu.
Kona háskólakennara, — og síðar
biskups — hlaut i mörgum tilfell-
um að annast fjölþættari störf og
vandleystari en húsfreyjur flest-
ar verða af höndum að inna.
Tvennt kom þar til fyrst og
fremst, og var hvorttveggja tengt
þeim trúnaðarstörfum, er maður
hennar hafði með höndum; mót-
töku gesta og langferðir innan-
lands og utan. Óhætt er að segja
án orðlenginga, að þjónusta henn-
ar við gesti var slík, að á betra
varð ekki kosið.
Ferðalög ýmiskonar, innan-
lands og utan, voru embættis-
skylda Ásmundar Guðmundsson-
ar, eftir að hann var kjörinn
biskup. Kona hans mun alloft
hafa tekið þátt í þeim ferðum.
Það hefur vafalaust verið henni
ljúft, hvort sem henni hefur verið
það skylt, svo samhent sem þau
voru i langri sambúð.
A Laufásvegi 75 hefur um ára-
tugi verið mikið menningarheim-
ili. Saga Steinunnar Magnúsdótt-
ur og Ásmundar Guðmundssonar
er fyrst og fremst tengd því. En
fleiri eiga þó hlutdeild að henni.
heil fjölskylda. Börn þeirra ólust
þar upp að miklu leyti. Þaðan
lögðu þau leið sína, sum ef til vill
á „dýpstu mið“, með veganesti úr
foreldrahúsum sem best varð á
kosið. En leiðin lá aftur heim, ef
ekki til langdvalar, þá til að njóta
samvista með fjölskyldunni
stundarkorn.
Siðustu æviár frú Steinunnar
var heimili hennar sá miðdepill,
er seiddi og dró til sín skyldmenn-
in.
Biskupssetur var að Laufási í
Reykjavik 1908 — 1916. Þann
garð gerðu frægan Þórhallur
Bjarnarson og Valgeróur Jóns-
dóttir. Sr. Magnús Helgason,
nákunnugur biskupshjónunum,
segir á einum stað f minningar-
grein um Þórhall biskup: „Laufás
var góður skóli. Hvergi voru hús-
bændur prúðari og hispurslausari
í senn, hvergi voru börn betur
uppalin.“ Ég tel að fyrrverandi
húsbændur að Laufásvegi 75
verðskuldi einnig slika einkunn.
Börn Steinunnar Magnúsdóttur
og Ásmundar Guðmundssonar í
aldursröð: Andrés læknir, Þóra
bankaritari, Sigríður húsfrú,
Áslaug ritari, Guðmundur lög-
fræðingur, látinn, Magnús lækn-
ir, Tryggvi læknir. Auk þess
dvaldist Magnús Guðmundsson,
sonarsonur þeirra hjá þeim eftir
lát föður sins.
Steinunn Magnúsdóttir átti við
vanheilsu að búa síðustu misserin
sem hún lifði. Siðastliðið sumar
gekkst hún undir hættulega
skurðaðgerð. Næstu mánuði
dvaldi hún öðru hvoru á sjúkra-
húsi, en þó oftar heima, og hafði
hún þá jafnan fótaferð. Naut hún
ástúðlegrar umhyggju barna
sinna og annarra ástvina. Að-
fararnótt 6. desember s.l. veiktist
hún og var flutt i skjúkrahús. Þar
andaðist hún fáum klukkustund-
um siðar, rúmlega 82 ára að aldri.
Þórgnýr Guðmundsson
fyrrverandi
skólastióri.