Morgunblaðið - 18.03.1977, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 18. MARZ 1977
JltacgtiitÞlftfófe
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarf ulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingasjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavik
Haraldur Sveinsson.
Matthias Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn GuSmundsson
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstrætí 6. simi 10100.
ASalstræti 6, simi 22480
Áskriftargjald 1100.00 kr. i mánuSi innanlands.
í lausasölu 60.00 kr. eintakiS.
Of mikil kauphækk-
un = óðaverðbólga
= kjaraskerðing
Viðbrögð Alþýðubandalagsins
við málflutningi Morgun-
blaðsins sfðustu vikur um við-
horfin f kjaramálum hafa verið
afar mðtsagnakennd. 1 öðru orð-
inu er þvf haldið fram eins
og gert er f forustugrein Þjðð-
viljans f gær, að Morgunblaðið
„hafi bðtað kauplækkunum,
gengisfellingu, aukinni verð-
bðlgu, efnahagslegri koll-
steypu“ og að tilgangur Morg-
blaðsins sé sá, að „hræða
verkafðlk f landinu ... frá þvf að
krefjast réttlátrar kauphækkun-
ar“. t hinu orðinu talar málgagn
Alþýðubandalagsins hins vegar
um málflutning Morgunblaðsins
sem „kveinstafi" og ráðleggur
lesendum sfnum að hafa þá að
engu.
Erfitt er að sjá, hvernig hægt er
að finna samræmi í slfkri lýsingu
enda skiptir það f sjálfu sér engu
máli. Aðalatriðið er það, að við-
brögð Alþýðubandalagsins hafa
verið ðvenju tryllingsleg og
ástæðan er nærtæk.
Kjarninn f þvf, sem Morgun-
blaðið hefur sagt um kjaramálin
undanfarnar vikur er sá, að al-
mennar kauphækkanir á bilinu
30—60% hljðti að leiða til nýrrar
ððaverðbðlgu. Morgunblaðið hef-
ur hvatt til þess, að menn horfist f
augu við þá staðreynd, að slfk
verðbðlga þjðnar ekki hagsmun-
um láglaunafðlks og Iffeyrisþega.
Hún er híns vegar eins og stðr
skattfrjáls happdrættisvinningur
fyrir þá verðbðlgubraskara, sem
hafa sðpað til sfn geysilegum auð-
æfum og eignum á undanförnum
árum þeirrar ððaverðbðlgu, sem
vinstri stjórnin hleypti af stað.
Mesta hagsmunamál og stærsta
kjarabðt láglaunafðlks, lffeyris-
þega og sparifjáreigenda er að
takast megi á hægja mjög veru-
lega á verðbðlgunni. Skynsamleg
stefna f baráttu ASt fyrir hags-
munamálum láglaunafðlks
mundi vera meginkrafa um að
dregið yrði úr verðbðlgunni. Eng-
in ráðstöfun myndi þýða jafn
drjúgar raunverulegar kjarabæt-
ur fyrir láglaunafðlk og lffeyris-
þega eins og einmitt, ef takast
mætti að skera verðbðlguna mjög
verulega niður.
Niðurstaða Alþýðusambands-
þings var sú að leggja ætti megin
áherzlu á að bæta kjör láglauna-
fðlks. Eðlileg kröfugerð f fram-
haldi af þvf væri sú að gerðar
yrðu ráðstafanir f efnahagsmál-
um til þess að draga úr verðbðlg-
unni. Heilbrigð skynsemi segir
okkur, að þetta sé hin rétta leið
til þess að bæta hag þeirra, sem
verst eru settir f þjððfélaginu.
Það er lfka hægt að sýna fram á
það með einföldum og augljðsum
röKum, að miklar kauphækkanir,
sem hafa f för með sér nýja koll-
steypu f efnahagsmálum og stðr-
fellda ððaverðbðlgu, eru f hag til-
tölulega fámennum hðpi þjðð-
félagsþegna. Reynsla verðbðlgu-
áranna að undanförnu sýnír, að
þeir eru til, sem kunna að græða á
verðbðlgu og þeir nafa sðpað til
sfn eignum. Eignatilfærsla f sam-
félagi okkar á þessum verðbðlgu-
tfmum hefur verið margfalt
meiri en við höfum gert okkur
grein fyrir. Ef nýtt ððaverðbólgu-
tfmabil er framundan er alveg
augljðst, að þessi eignatilfærsla
heldur áfram og að það þjððfélag,
sem við búum í að því loknu verð-
ur allt annað og verra þjððfélag
heldur en áður. Munurinn á milli
efnafðlks og efnaminni verður
margfalt meiri en verið hefur á
allra sfðustu áratugum. Kröfu-
gerð um kauphækkanir, sem eru
langt umfram það, sem atvinnu-
vegir og þjððarbú geta staðið und-
ir, er þessum verðbðlgubröskur-
um f hag en engum öðum.
Þetta vita forystumenn verka-
lýðssamtakanna ðsköp vel. Þetta
vita forystumenn hinna „verka-
lýðsfiokkanna" ðsköp vel. En
þessir menn, hafa ekki haft kjark
til þess að segja umbjððendum
sfnum og stuðningsmönnum
þennan sannleika umbúðalaust.
Þeir hafa ekki haft þrek til að
mðta djarfa og skynsamlega
kjarastefnu, sem tekur mið af
þeim ðhagganlegu staðreyndum
að of miklar kauphækkanir þýða
verðbólgu, sem þýðir kjaraskerð-
ingu fyrir láglaunafðlk en kjara-
bætur fyrir verðbólgubraskara.
Það er illa gert við láglaunafðlk
og Iffeyrisþega að telja þvf fðlki
trú um, að verið sé að berjast
fyrir hagsmunum þess með kröfu-
gerð um stðrfeildar kauphækkan-
ir, sem hljðta að leiða til nýrrar
ððaverðbðlgu, þegar sú kröfugerð
þýðir f raun og veru að enn einu
sinni á að höggva f sama knérunn-
inn. Enn einu sinni á að leggja
grundvöllinn að þvf, að Iffskjör
þessa fðlks verði stðrskert og enn
einu sinni er verið að búa f hag-
inn fýrir verðbðlgubraskara og
stðrgróðamenn, sem vissulega
þurfa ekki á meiru að halda en
þeir hafa nú þegar undir hönd-
um. Á hinn bóginn leikur enginn
vafi á þvf, að ef verkalýðssamtök-
in ganga til heiðarlegs samstarfs
um ráðstafanir f kjaramálum og
efnahagsmálum, sem tryggja
stórminnkandi verðbðlgu og batn-
andi hag láglaunafðlks og Iff-
eyrisþega, þá er rfkisstjórn Sjálf-
stæðisflokks og Framsðknar-
flokks reiðubúin til samstarfs og
samráðs um þær aðgerðir, ekki
aðeins á hinu þrönga sviði kjara-
mála heldur einnig f efnahags-
málum almennt.
Skák - Skák - Skák - Skák - Skák - Skák - Skák - Skák -
HVAÐ sem annars má segja um
nlundu einvígisskák Horts og
Spassky I gærkvöldi, þá voru
áhorfendur á Loftleibahótelinu
sammála um að skákin hefSi veriB
skemmtileg og spennandi. Miklar
sviptingar voru f skákinni og skipt-
ust stórmeistararnir á a8 hafa
frumkvæSiS. Hort þótti fá betra
tafl úr byrjuninni, sfSan hafSi
Spassky tögl og hagldir um skák-
ina miBja, en er kapparnir sömdu
þótti Hort hafa betri stöBu.
Það var eftir 36 leiki að Spassky
bauð jafntefli. sem Hort þáði um-
svifalaust. Var hann þá orðinn
naumur á tíma, átti rúmar tvær
minútur á fimm leiki. Ef til vill voru
það mikil mistök hjá honum að
þiggja jafnteflið. hann hafði ekki,
svo venjulegir leikmenn fengju séð.
nokkru að tapa. Hann hótaði máti
uppi i horni og þó að Spassky ætti
ef til vill möguleika á að sleppa fyrir
Málin skoðuð — Jóhann Þórir Jónsson, GuSmundur Sigurjónsson og
EinarS. Einarsson.
Báðir ánægðir með jafntefli
en Hort aldrei nær vinningi
horn, þá hlýtur Hort að minnsta
kosti að hafa átt jafnt í stöðunni
þegar hér var komið sögu.
Hvað um það, jafntefli varð niður-
staða þessarar skákar og enn færist
Spassky nær sigri I þessu áskor-
endaeinvígi. Tefldar hafa verið níu
skákir, átta hefur lyktað með jafn-
tefli, Spassky hefur unnið eina.
Verði jafntefli í þremur næstu skák-
um er Spassky orðinn sigurvegari í
einvíginu og beiti
Hort ekki sjálfan
sig og andstæðing
sinn meiri hörku
lýkur þessu einvígi
sennilega eftir 1 2
skákir. Nái Hort
eftir
Ágúst I.
Jónsson
hins vegar að jafna metin og verði
staðan 6:6 eftir 1 2 skákir, þá er ekki
úr vegi að rifja það upp að þá tefla
skákmennirnir tvær skákir, þ e með
sínn hvorum litnum, þar til annar
nær 1 ’/z vinningi út úr hverjum
tveimur skákum.
Ólafur Magnússon fyrrum ís-
landsmeistari stóð I ströngu við
skákskýringarnar i gærkvöldi. Hann
var mættur á pallinn i ráðstefnusaln-
um upp úr klukkan fimm i gærdag
og stóð þar til klukkan var að verða
hálftíu Hljóp Ólafur á milli skáka —
ýmist var það Spassky — Hort,
Friðrik — Karpov eða þá Larsen —
Portisch.
Var að vonum mikill fögnuður
meðal áhorfenda þegar tilkynnt var
um sigur Larsens, enda Larsen vin-
sæll mjög meðal skákunnenda fyrir
dirfsku sfna Þá voru menn lengi vel
ánægðir með frammistöðu Friðriks
gegn Karpov, en undir lokin, áður
en skákin fór í bið, var Friðrik
kominn I mikið timahrak — ekki i
fyrsta skipti, sagði einhver — og
Karpov heimsmeistari náði úrslita-
frumkvæði i skákinni Höfðu menn á
orði að þarna færu saman tveir verð-
ugir fulltrúar skáklistarinnar. annars
vegar heimsmeistarinn og hins veg-
ar tilvonandi forseti FIDE
En það var vist skák þeirra
Spassky og Horts, sem ætlunin var
að fjalla um hér í 21 leik var
Spassky skyndilega kominn með
mjög góða stöðu, á sama tima og
Hort var rlgbundinn i báða skó með
menn sina Ingvar Ásmundsson
hafði á orði að það væri eðlilegt að
Spassky hugsaði sig lengi um. —
Þegar menn eru allt i einu komnir
með svona stöðu, þá hugsa þeir sig
lengi um og trúa varla sinum eigin
augum, sagði Ingvar.
Áhorfendur i skákskýringasalnum
voru nú almennt sammála um að
Spassky væri með mun betra tafl
Annars er það athyglisvert að það er
ekki sama hvar maður er i húsinu Á
sama tima og í skákskýringasalnum
er ekki glæta hjá Hort, sjá einhverjir
spekingar frammi á gangi mikið spil
hjá honum, fórn i fimmta leik og
mát I þeim tlunda Allt eftir þvi
hverjir eru háværastir á hverjum
stað og með hverjum menn halda.
í næstu leikjum magnaðist aðeins
vissa manna á sigri Spasskys. en
svo lék hann allt ieinu ..kerlingunni"
upp I borð, nánar tiltekið á Hannes
sex. Ólafur skákskýrandi reyndi að
finna þessum leik ýmislegt til máls-
bóta, en var þó sjálfur greinilega
óánægður með að Spassky skyldi
ekki blása til sóknar Nei, i staðinn
lokaði hann frúna inni og nú fór
Hort smátt og smátt að losa sig úr
..pressunni''.
Eftir 27. leik sögðu menn að
siðustu leikir Spasskys hefðu verið
kostulegir — Ætli þetta sé ekki að
taka sina venjulegu stefnu og endi
fljótlega með jafntefli, sagði Ólafur.
— Svona staða er það einföld að þó
að hvitur sé með betra þá dugar það
ekki til vinnings — nema hjá Lar-
sen
Hort lumaði á ýmsu og þegar
Ingvar Ásmundsson leysti Ólaf af
hólmi klukkan 21.20 var eitt það
fyrsta sem hann sagði að Spassky
væri greinilega hræddur. — Það er
jú lika eitt af þeim atriðum, sem
skákmenn mega ekki gleyma, sagði
Ingvar
Það var lika fyllsta ástæða fyrir
Spassky að vera uggandi um sinn
hag i þessari skák Hort var kominn
með ..bullandi" spil með fórnum og
tilheyrandi og þegar samið var i 36.
leik kom það eins og þruma úr
heiðsklru lofti i skýringasalnum
Hort átti að vísu lítinn tima eftir,
fjóra leiki á rúmar tvær minútur, en
annað eins hefur nú sézt og þvi ekki
láta dr. Alster spreyta sig á skemmti-
legri biðstöðu i nött? En sem sagt:
það var ekki gert Gunnar Gunnars-
son aðstoðardómari sagði að báðir
hefðu verið ánægðir þegar þeir
höfðu samið jafntefli, það hlýtur að
vera fyrir miklu og hinn fjölmenni
áhorfendahópur á Loftleiðahótelinu
hafði fengið að sjá skemmtilega
stórmeistaraskák eftir lognmolluna
að undanförnu
„ÞETTA var mjög kurteislega tefld
skák," sagði stórmeistari Smyslov
um áttundu skákina. Vonandi halda
þeir uppteknum hætti, kapparnír í
Kristalssalnum, og sýna hvor öðrum
tilhlýðilega kurteisi Klukkan hallar I
fimm og Hort kneifar kókómjólk i
bakkabúðinni ásamt með Inga R
Þeir eru að spjalla um skák þeirra
Petrosjans og Kortsnojs, þar sem
Armeníumaðurinn náði sér niðri á
„Jóni Strok" eins og þeir eru farnir
að kalla flóttamanninn og stór-
meistarann Kortsnoj.
Annars er það dálitill misskilning-
ur, sem upp kom á milli skák-
sambandsmanna og yfirvalda hér á
Loftleiðahótelinu Sannleikurinn er
nefnilega sá, að þeir hér á hóteelinu
stóðu i þeirri trú þegar þeir sömdu
við skáksambandið, að skákeinvigi
þeirra Petrosjans og Kortsnojs yrði
haldið hér og í fylgd þeirra kæmi
hingað hundruð erlendra blaða-
manna og mikill bissnes En eins
og alþjóð veit runnu þeir samningar
út í sandinn og þeir hér og auðvitað
við sátum uppi með þá Spassky og
Hort eða með öðrum orðum venju-
lega séntilmenn,
skáksambands-
menn fengu lag-
legan samning en
þeir hótelmenn
sitja með sárt enni.
NU ANDAR Sl
Nú geng ég á bak orða minna í
von um að eitthvað gerist við skák-
borðið í dag, enda er Hort kominn f
hvíta skyrtu og blaðafulltrúi skák-
sambandsins búinn að láta klippa
sig og er næstum óþekkjanlegur
Spassky er enn með fax niðrá herð-
ar. Sólin skin eins og á Kanari og ég
er búinn að panta miða til Vin í vor
með framsókn í gær hitti ég Sólnes
fyrrverandi samborgara minn og ná-
granna sem tók i hendina á mér og
þakkaði mér skemmtileg tilskrif Það
var óvæntur heiður og sýnir bezt
hve lítillátur og altilegur Sólnes er
að minnsta kosti innst inni
Á morgun er ég að hugsa um að
gera innrás í einhvern af þjóð-
bönkunum og slá mér víxil og þessa
stundjna er ég að velta því fyrir mér,
hvaða bankastjóra hægt er að slá
einhverja gullhamra á prenti, en mér
kemur enginn í hug og þess vegna
verður það að ráðast, hvernig til
tekst á þeim vígstöðvum eins og svo
margt annað
Einkaritari minn er farinn úr bæn-
um og ég stend aftur einn uppi og
að auki er mér tregt um tungu af
öðrum ástæðum og þess vegna má
búast við að þetta greinarkorn verði
ekki eins létt á bárunni eins og það
sem á undan er komið Ég reyni
samt að kreppa hnefana, horfa i
sólina og ef vel tekst til að brosa
innan í mér. Á dögunum sagði Hort
vinur minn frá þvi að höfundur
„Góða dátans Svejk", Jaroslov
Hasek, hefði á efri árum stofnað
flokk sem hann kallaði „hægfara
framsóknarflokkinn" Ég er að hugsa
um að gera slikt hið sama ef „sam-
tökin" tækju upp á því að leggja upp
laupana og ég er viss um að Páll
Heiðar sækir fljótt um inngöngu I
þann flokk, þvi hann er akkúrat i
hópi þeirra manna sem telur sig
hægra megin við íhaldið ásamt með
nokkrum bændum í Húnavants-
sýslu
Sem ég skrái þessi orð gengur
nefndur Páll Heiðar hingað inn i
blaðamannastúkuna. Páll hefur
virðulegt fas og skaftfellskan þokka í
kringum sig. Leikkonan Bardot
þekkti mig ekki þegar ég rakst á
hana hér i anddyrinu á dögunum,
en Bragi á Dagblaðinu segist hafa
verið í huggulegu kokteilparty með
henni þegar hann gerði strandhögg