Morgunblaðið - 30.03.1977, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. MARZ 1977
pltrgtnmWaliil*
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarf ulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingasjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10100.
Aðalstræti 6, sfmi 22480
Áskriftargjald 1100.00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 60.00 kr. eintakið.
Jákvætt viðhorf
r
Ikjarasamningum þeim, sem I hönd fara, skiptir að vonum miklu
máli með hvaða hugarfari og afstöðu /ulltrúar samningsaðila
setjast að samningaborði. I því sambandi er fróðlegt að kynnast þeim
viðhorfum, sem Davfð Sch. Thorsteinsson, formaður Félags íslenzkra
iðnrekenda, setti fram i ræðu á ársþingi iðnrekenda i sfðustu viku, þar
sem hann fjallaði almennt um málefni iðnaðarins og svigrúm hans til
þess að greiða starfsfólki hærra kaupgjald, en iðnverkafólk er einmitt f
hópi þeirra launþega, sem búa við lægst laun.
1 ræðu þessari sagði Davfð Sch. Thorsteinssoni m.a.: „Ég vif við þetta
tækifæri þakka skilning og drengilegan stuðning samtaka iðnverka-
fólks í þeirri baráttu, sem við höfum háð fyrir bættum starfsskilyrðum
iðnaðarins. Forystumenn þeirra gera sér ljóst, að eina leiðin til
raunverulegra kjarabóta er aukning framleiðslu og framleiðni. Þeir
hafa skilið að frumskilyrði þess, að iðnaðurinn geti greitt starfsfólki
sínu sómasamleg laun er, að hann búi vð sambærilega starfsaðstöðu og
keppinautar hans.
Ég veit, að aðrir leiðtogar launþega skilja þessa staðreynd, og í þeim
samningum, sem framundan eru, vona ég, að okkur takist sameiginlega
að koma f veg fyrir, að þjóðarógæfan — hið ónauðsynlega allsherjar-
verkfall f fyrra — endurtaki sig. Ég segi ónauðsynlegt verkfall vegna
þess, að það hafði f raun og veru engin áhrif á sjálfa kjarasamningana.
Það minnkaði þjóðarframleiðsluna — minnkaði það sem til skiptanna
var — og dró úr getu atvinnuveganna til að greiða hærri laun. Auk
þess skaðaði tekjumissirinn í verkfallinu beint allt það fólk, sem þátt
tók f þvf. Við hljótum að geta leyst þessi mál f sameiningu með
friðsamlegum hætti, snúið frekar bökum saman til að auka framleiðsl-
una í landinu — byggja upp í stað þess að rffa niður —. Ég fullyrði, að
engin deila stendur um það milli atvinnurekenda og launþega, að
lífskjör þurfa að batna á tslandi. Ég vil nota þetta tækifæri til að lýsa
þvf yfir, að íslenzkir iðnrekendur eru reiðubúnir að greiða starfsfólki
sínu verulega hærri laun, ef iðnaðinum verða búin sömu starfsskilyrði
og keppinautar hans búa við. Vörn iðnaðarins hingað til gegn óeðlileg-
um starfsskilyrðum hefur verið að halda niðri launum starfsmanna
sinna. Þetta verður að breytast. Starfsfólk iðnaðarins á ekki að vera
láglaunafólk, það er hvorugum aðilanum til góðs.“
Þetta er drengilega mælt og lýsir jákvæðri afstöðu formanns Félags
fslenzkra iðnrekenda til þeirra vandamála, sem framundan eru á
vinnumarkaðinum. Ef allir samningsaðilar setjast að samningaborði
með þvf hugarfari, sem fram kemur f þessari ræðu Davfðs Sch.
Thorsteinssonar er ekki ástæða til að ætla annað en samningar takist
og friður haldist.
Drögum úr ríkisrekstri
Um fátt hefur verið meira rætt undanfarnar vikur en nauð-
syn þess að draga úr rfkisbákninu og minnka umsvif opinbera
kerfisins. Kröfur um þetta hafa komið úr öllum áttum, jafnt frá vinstri
sem hægri.
Ekki hefur sfst vakið athygli, að kröfur um minnkandi samneyzlu og
aukna einkaneyzlu á hennar kostnað hafa komið fram úr röðum
verkalýðsmanna, m.a. í greinargerð kjaramálaráðstefnu Alþýðusam-
bands Islands.
Nú hefur Matthfas Á. Mathiesen fjármálaráðherra skipað sérstaka
nefnd, sem hann raunar boðaði við fyrstu umræðu fjárlaga á sl. hausti
og er verkefni hennar að gera athugun á því, hvort unnt sé að færa
ýmsa framleiðslu- og þjónustustarfsemi, sem opinberir aðilar hafa með
höndum, til einstaklinga eða samtaka þeirra og alveg sérstaklega er
nefndinni ætlað að athuga, hvort aðild rfkisins að atvinnustarfsemi í
landinu í samkeppni við einkaaðila sé æskileg. Nefnd þessi á að ljúka
störfum fyrir lok þessa árs og hljóta menn að binda verulegar vonir við
störf hennar, enda stendur það ráðherrum Sjálfstæðisflokksins næst
að hafa frumkvæði um slfkan samdrátt f ríkisumsvifum og opinberum
rekstri.
Fráleit tillaga
Sex þingmenn úr öllum flokkum nema Sjálfstæðisflokknum
hafa lagt fram á Alþingi tillögu, sem felur f sér að leggja skuli
sérstakan hraðbrautarskatt á bifreiðaeigendur í Reykavfk, Reykjanesi
og Suðurlandi og á þessi skattur að leggjast á í formi tveggja króna
gjalds á hvern lftra bensíns og dfselolfu. Hér er sem sagt um að ræða
tillögu um sérstaka skattlagningu á íbúa suðvesturhorns landsins,
sem aðrir eiga að vera lausir við.
Um þessa tillögugerð vill Morgunblaðið segja tvennt. í fyrsta lagi
það, að nú er ekki tími til að auka skattaálögur á almenning f einu eða
öðru formi. Þær einu breytingar, sem ástæða er til að gera í þeim
efnum eru þær að lækka opinberar álögur á almenning. I öðru lagi er
það skoðun Morgunblaðsins, að tillögugerð sem þessi verði einungis til
þess að hleypa illu blóði f íbúa þéttbýlissvæðisins á Suðvesturlandi,
sem hafa með skattgreiðslum sínum á undanförnum árum staðið
straum af kostnaði við margvíslega uppbyggingu út um allt land, bæði
með vegalagningu og annað og ekki talið það eftir sér. Ösanngjarn
tillöguflutningur af þessu tagi dregur úr skilningi manna á nauðsyn
þess að byggja landið allt og er því versti óvinur sanngjarnrar og
raunhæfrar byggðastefnu.
Brunarústir í Bernhöfts-
torfu fjarlægðar í dag
AKVÖRÐUN hefur verið tekin
um það f fjármálaráðuneytinu
að fjarlægja rústir húsanna f
Bernhöftstorfunni, sem eyði-
lögðust af eldi s.I. laugardag.
Hefst verkið f dag, og að sögn
Þórs Magnússonar, þjóðminja-
varðar, mun maður frá húsfrið-
unarnefnd borgarinnar fylgj-
ast með verkinu og hirða það
sem heillegast er. Hefur Stefán
örn Stefánsson verkfræðingur
tekið það verk að sér. Húsin,
sem verst urðu úti, stóðu við
Skólastræti.
Húsfriðunarnefnd hélt fund
á mánudagsmorguninn og bar
málefni Bernhöftstorfunnar
þar á góma. Engar samþykktir
voru gerðar um framtfð hús-
anna sem þar standa, en að
sögn Þórs Magnússonar eru
nefndarmenn á einu máli um
að rétt sé að varðveita húsin og
endurbyggja þau, sem nú hafa
orðið eldi að bráð.
Þá hafði Morgunblaðið
einnig samband við Guðrúnu
Margir aðilar
vildu fá
húsin leigð
Jónsdóttur, einn forráðamanna
Torfusamtakanna svonefndu.
Hún sagði að samtökin hefðu
ekki haft fund vegna brunans á
laugardaginn en vafalaust yrði
hann haldinn hið fyrsta vegna
þeirra breyttu viðhorfa, sem
orðið hafa vegna brunans. „Það
er mín skoðun að ekki komi
annað til greina en byggja
húsin upp að nýju og þetta er
eflaust skoðun meginþorra
félagsmanna i Torfusamtökun-
um,“ sagði Guðrún.
Hún sagði að samtökin hefðu
fyrir tveimur árum gert tillög-
ur I grófum dráttum um varð-
veizlu húsanna í Bernhöftstorf-
unni, hvernig bezt væri að haga
viðgerðum og lagt fram drög að
leigusamningi. Ekkert svar
hefði enn borizt frá stjórn-
völdum. Guðrún sagði að fyrir
lægju hjá samtökunum óskir
frá fjölmörgum einstaklingum
og samtökum, sem vildu fá leigt
I húsunum, ef þau yrðu gerð
upp. Nefndi hún t.d. Heimilis-
iðnaðarfélagið, aðila sem vilja
setja þarna upp kaffisölu og
aðila sem vilja setja á stofn
leikhús f Bernhöftstorfunni.
Nú sfðast hafa 11 einstaklingar
ritað fjármálaráðuneytinu bréf
og óskað eftir að fá Land-
læknishúsið á leigu fyrir til-
tekna starfsemi, en svar hefur
ekki borizt.
Jón Sigurðsson, ráðuneytis-
stjóri, sagði f samtali við Mbl. í
gær, a& ekki hefði neitt verið
afráðið með framtíð húsanna á
Bernhöftstorfunni, aðeins yrði
unnið að því að hreinsa rústirn-
ar svo þær yrðu ekki hættuleg-
ar, og kvaðst hann ekki vita um
hvenær ákvörðunar væri að
vænta.
— Spassky
Framhald af hls. 32
Spassky að samband yrði haft við
Skáksambandið og dómnefndina
og þeim sagður vilji hans.
Þarf dómnefnd einvígisins því
ekki að hafa frekari afskipti af
máli þessu a.m.k. i bili. Hefur
Spassky rétt á að fresta þremur
skákum f einviginu og hafði hann
ekki frestað neinni skák fram til
þessa, en Hort hins vegar einni.
Þar sem ýmislegt var óákveðið
með keppnisdaga næstu vikuna
verður örugglega ekki teflt fyrr
en á miðvikudag og e.t.v. ekki
fyrr en á fimmtudag.
Einar S. Einarsson, forseti
Skáksambandsins, sagði á fundi
með fréttamönnum f gær, að ýms-
ir erfiðleikar væru með húsnæði.
Um næstu helgi verður ráðstefna
á Hótel Loftleiðum og um pásk-
ana veróur þar bridgemót. Sagðist
Einar þó gera sér góðar vonir um
að takast mætti að gera einhverj-
ar tilfæringar þannig að einvígið
gæti byrjað á sama stað og áður í
næstu viku. Byrjað var að taka
niður sjónvarpsútbúnað á Loft-
leiðum í gær, en lagnir og lýsing
látin vera áfram, þannig að ekki
er mikið fyrirtæki að setja búnað-
inn upp að nýju, ems og var á
Loftleiðum á sunnudaginn.
Er Hort var að því spurður
hvort hann hefði einhverjar at-
hugasemdir vió þennan gang
mála sagði hann svo ekki vera.
Frá sinni hálfu væri allt í lagi þó
Spassky frestaði þremur skákum
og tefldi á miðvikudaginn. Er
honum var sagt að eíns kæmi til
greina að ekki yrði teflt fyrr en á
fimmtudegi, sagði Hort að það
væri lengri frestur en hann hefði
hugsað sér.
Morgunblaðið ræddi við doktor
Max Euwe, forseta Alþjóða Skák-
sambandsins, f gær og sagði hann
að Spassky hefði rétt til að fresta
þremur skákum, en að þeim tima
liðnum yrði hann að sætta sig við
ósigur yrði hann ekki orðinn
nægilega hress til að tefla. Sagðist
Euwe þó vona að ekki kæmi til
þess að úrskurða yrði Hort sigur-
vegara f einvíginu án frekari tafl-
mennsku, það væri hans einlæg
von að Spassky gæti teflt. Ef hann
gæti það ekki í næstu viku, þá
síðar, og myndi FIDE, ef með
þyrfti, mælast til þess við Tékk-
neska skáksambandið og Hort að
Spassky fengi lengri frest. — Ef
Hort gerir hins vegar kröfur um
sigur f einvíginu eftir þrjár skák-
ir frestaðar er ekki hægt annað en
að úrskurða hann sigurvegara.
Reglur FIDE kveða skýrt um
frestanir vegna veikinda og f
þessu tilviki virðist mér þær vera
Horts megin, sagði dr. Max Euwe.
— Fjárlagafrum-
varp
Framhald af bls. 1.
í framsöguræðu sinni sagði
Healey, að frumvarpið gerði ráð
fyrir þeirri breytingu að fram-
vegis yrðu óbeinir skattar rikari
þáttur í fjáröflun rfkisins en bein-
ir skattar. Sagði Healey, að verð-
'bólgan f Bretlandi væri um þessar
mundir 16.2 af hundraði miðað
við 12 mánaða tímabil, og væri
þetta háa hlutfall ein orsök þess
hve hlutur beinna skatta hefði
verið mikill í skattheimtu, en nú
stæðu vonir til að um mitt ár 1978
yrði verðbólgan komin niður fyrir
10 af hundraði.
Þá sagði ráðherrann, að núver-
andi tekjuskattsprósenta mundi
lækka um 2 af hundraði en hún er
nú 35 af hundraði.
Efasemdir virtust vera fyrstu
viðbrögð verkalýðsleiðtoga við
frumvarpinu, og Len Murray, for-
seti brezka alþýðusambandsins,
sagði, að efnahagsvandinn ætti
rót sína að rekja til verðlagsins í
landinu en ekki kaupgjaldsins.
Aðrir verkalýðsleiðtogar létu
hafa eftir sér, að hið skilyrta
skattalækkunartilboð stjórnar-
innar mundi torvelda samninga-
viðræðurnar, sem framundan eru.
Margaret Thatcher, leiðtogi
stjórnarandstöðunnar, sagði að
frumvarpinu væri ekki ætlað að
bæta hag brezkrar alþýðu heldur
að lengja lffdaga stjórnarinnar.
I efnahagslífinu hefur frum-
varpið þegar haft jákvæð áhrif-
Sterlingspundið hækkaði nokkuð
á gjaldeyrismarkaði og hlutabréf
hækkuðu í verði.
— 50 MW . . .
Framhald af bls. 32
ölduvirkjun reiknuðu með því að
fyrsta vélin kæmist f gagnið 15-
júní síðastliðinn. Sagði Egill að
miklar tafir á byggingarstiginu.
verkföll og fleira hefðu seinkað
mjög byggingu stöðvarhússins,
það verk var í höndum Energo
Projekt. — Um tfma a.m.k. var
bygging stöðvarhússins eina n'u
mánuði á eftir áætlun og það er
nánast það, sem við höfum verið
að berjast við, sagði Egill staðaar-
verkfræðingur. — Frágangsvinna
er að miklu leyti eftir í stöðvar-
húsinu, en það fer engan veginn
saman vinna við byggingarvinnu
og niðursetning á vélum °S
búnaði, þar sem allur véla-
rafbúnaður er mjög viðkvæmu
fyrir ryki, sem óhjákvæmileg
fylgir allri byggingarvinnu.