Morgunblaðið - 30.03.1977, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. MARZ 1977
Minning:
Guðjón Bjarni
Guðlaugsson
F. 4. ágúst 1906
D. 21. marz 1977
„Vinn þú meðan dagur er, því
nóttin kemur þá enginn getur
unnið.“ Ljóst mátti öllum vera, er
Guðjón þekktu, að slík var hans
óbrigðula lifsstefna.
Aðeins 10 ára gengur hann í
barnastúku þar vestra og hvikar
aldrei frá þeirri hugsjón
ævilangt.
Guðjón bar nafn frænda sins, er
verið hafði forustumaður í héraði
og alþingismaður og mér skilst að
móðir hans hafi einnig verið
sterkur persónuleiki sem ekki
hafi beðið hvern sem yar að leiða
sig í einu eða neinu. Ekki er ólik-
legt að þetta allt hafi haft sterk
mótunaráhrif á drenginn og hinir
eldheitu baráttumenn eins og
Helgi Sveinsson bankastj. og
Vilmundur læknir orðið þess
valdandi að hann setti sér svo
sterkar líf.stefnulínur sem reynd
varð, að reyna heldur að vera
leiðandi annarra, en láta leiða sig
blindan. Líkama og sál skyldi
hann rækta svo sem unnt væri, en
hart var þá í ári eins og þetta litla
ljóð hans sýnir, er hann kom
hingað frá eins vetrar námi á
Hvítárbakka:
Minn háskóli var kreppa
og Htið vinaval
þvf varð ég oft að hfma
niðri & Eyri.
Það þykir kannski barlómur
og bölvað eymdatai,
en bitur reynsla,
og hana þekktu fleiri.
Ungur mun Guðjón hafa numið
sund vestur á Reykjanesi er hann
iðkaði síðan alla tíð, var og um
skeið baðvörður við Skerja-
fjörðinn. Aldrei kunni hann að
hlífa sjálfum sér, og þar nutu
aðrir þeirrar sterku fyrirmyndar,
er hann hikaði ekki við iöng sund
í köldum sjó eða neinar æfingar
tii að ná settum mörkum, ekki
aðeins í Viðeyjarsundinu sem
hann var heiðraður fyrir 1953,
heldur mörgum öðrum og við
margan vanbúnað er nú mundi
kallað vera. Þá nær fimmtugur.
Engin hætta var á því að Guðjón
léti neinn leiða sig útí þann mein-
leysislega leik, eins og það var oft
orðað, um reykingar. Þar skyldi
hann og vera fyrirmynd annarra,
og gerðist harður baráttumaður
Krabbameinsfélagsins móti
reykingum og þótti þar ekki
myrkur í máli um þær hættur
báðar, áfengið og tóbakið.
Hann átti líka því láni að fagna,
að öli fjölskyldan stóð saman í því
sem öðru, og vera umvafinn um-
hyggju sinnar góðu konu og allra
sinna, er þrek og heilsa fóru að
bila.
Kynni mín af Guðjóni hófust
ekki fyrr en ég kom i st. Fram-
tíðina 1961. Þar gegndi Guðjón
ýmsum embættum var m.a.
æðstit., ritari, gjaldkeri ofl. ofl. og
nú siðast fjármálaritari.
Ætið var Guðjón vakandi á
verðinum og gott til hans að leita
til starfa á mörgum sviðum.
Það munaði um hann við
bindindismótin.
Þeir, sem mest hafa unnið við
undirbúning mótanna og fram-
kvæmd þeirra, hafa gerst reynt
hans góðu samvinnu bæði sem
smiðs og til hvers er var á nótt
sem degi bæði að Húsafelli og
Galtalæk. Slíkar gleðistundir
hjálpaði hann líka til að endur-
lifa, er hann hafði flettað endur-
minningarnar í gamanbragi, og
flutti á skemmtikvöldum.
Guðjón taldi ekki eftir sér neitt
það er til heilla gæti verið hug-
sjóninni um fyrirbyggjandi starf,
eins og það að búa sem best i
haginn til þess að sem flestir
gætu lært að skemmta sér án
eiturlyfja og eiga aðeins gleði-
legar minningar þar frá.
Margt af sínum og annarra
ljóðum, gamni og alvöru,
varðveitti hann í myndarlegri bók
stúkunnar, og mun margt af því
hvergi annarsstaðar að finna.
Eins og hann hafði bætt við
sundnám sitt með virku starfi i
K.R. bætti hann líka við sitt bók-
nám með þátttöku i Námsfl. R,-
víkur. Það nýtti hann líka vel í
þágu I.O.G.T. var sívakandi til
sóknar og varnar og siðasta grein
hans, „Við Reykjavíkurbarinn“,
kom í Tímanum tveim dögum
eftir að hann var allur og varð
m.a. sú kveikja, að Timinn birti
næsta dag á heilsíðu þingræðu
Vilmundar læknis frá 1932:
„Áhrif öldrykkju á áfengis-
neyzlu".
Á þessa ræðu hafði Guðjón áður
minnt i stúkunni, og er hún enn
vel þess virði að vera lesin sem
allra tíma reynd bjórhættunnar.
Auk félagsstarfanna reyndi ég
oft hversu gott var til hans að
leita ef einhverja smíðavinnu
skorti þar sem ég var að störfum,
hvort sem vélavinnu þurfti við,
eða vinnu úti í bæ.
Allt heimilið sýndi samhug allr-
ar fjölskyldunnar, hlíðfarlausa
vinnu úti sem inni, reglusemi og
myndarskap. Sumir láta sér
a.m.k. nægja „að moka frá sínum
eigin dyrum“ en Gújón sópaði
gjarnan langt út á götu.
Trúnað í störfum mátti marka á
því, að áratugum saman innti
Guðjón af hendi viðhaldsþjónustu
fyrir sama fólk og fyrirtæki.
Þar á verkstæðinu tók ávallt á
móti manni eins og hlýr andblær
glettni og tvíræðnisorðaleikur,
gjarnast i ljóðlínum, rann saman
við verkið, létti lúnum höndum
starfið, eins og mig rámar í eitt
sinn við hálfgerða fúaspýtu er
hann bar saman við sínar hendur
lúnar - og bætti svo við: „Ég yrki
mitt ljóð í ónýtt tré, sem eins og
ég sjálfur fúnar.“
Margar bjartar bernsku-
minningar átti Guðjón vestan frá
„Djúpi“, og væri eitt kvæða hans
um þann landskunna stað
Óshlíðina verðugt að komast
lengra en í handskrift niður í
skúffu, þar sem leiðin þar er
rakin með tugum örnefna, sem
hann taldi þó vanta nokkuð i en
honum entist ekki þrek né tími,
eins og hann sagði:
Bilað þrekió, farió fjor,
fer að halla degi.
Slitin brynja, brotinn hjör,
barist get ég eigi.
Ekki háfði hann samt látið
svartsýni ná tökum á sér þó
snjóþyngra væri en nú, er hann
eitt sinn kvað:
Þó að ís og fannafans
flestum þyngi sporið,
syngjum innf sálu manns
sumarið og vorið.
Og,
Vetrarneyðin dökka dvín
dimman eyðist þétta.
Sól f heiði skært mér skfn,
skýríst leiðin rétta.
Guðjón vandist sjómennsku frá
barndómi og gerði glögglega mun
á að renna upp að eða upp með
vararvegg. Okkur land-
kröbbunum er þetta máske svo-
lítið ljósara, eftir að hið erlenda
skip rann EKKI upp með varnar-
veggnum — bólverkinu þar
eystra-, heldur að veggnum og á
hann, til skaða fyrir sjálft sig,
bólverkið og önnur skip.
Nú er Guðjón gerði sér alveg
ljóst, hver sigling væri fram-
undan, á þessi staka hans vel við
(þó eldri sé):
Renni ég upp með vararvegg
verða mun ég feginn,
þegar ég að landí legg
loksins hinumegin.
Og gott er að ala svo bjartan
hug sem þessi bendir til:
Léttist róður, land ég sé
er Ift ég yfir sundið.
Fyrir stormi fæ ég hlé
og fleytuna mína bundið.
Með þeirri öruggu trú er þessi
staka hans bendir til mun hann
hafa kvatt hervistina um hádegis-
bilið mánud. 21. marz.
Guðjón var I framkvæmda-
nefnd UMDÆMISSTUKUNNAR
nr. 1 er staðið hefur fyrir
bindindismótunum og má hún,
við stúkusystkini hans í Framtíð-
inni og öll Góðtemplarareglan
þakka hversu dyggilega hann
vann meðan dagur entist. Ég
votta fjölskyldu hans samhug og
þakkir.
I trú, von og kærleika.
IngþórSigurbjs.
Þann 21. þ.m. andaðist Guðjón
Bj. Guðlaugsson á Borgarspítalan-
u.m. Hann hafði undan farin ár átt
við vanheilsu að strlða og af þeim
sökum þarfnast með nokkru milli-
bili sjúkrahússvistar. Honum var
fyllilega ljóst að hverju stefndi en
tók þvi með æðruleysi og
hugprýði.
Guðjón fæddist í Unaðsdal á
Snæfjallaströnd við Isafjarðar-
djúp 4. ágúst 1906 Foreldrar hans
voru Þóra Guðmundsdóttir, Þor-
leifssonar, bónda í Unaðsdal, og
Guðlaugur Bjarnason, Guðlaugs-
sonar bróður Guðjóns Guðlaugs-
sonar alþingismanns frá Ljúfu-
stöðum.
Guðjón Bjarni bar nöfn
Guðjóns afabróður síns frá Ljúfu-
stöðum og Bjarna föðurafa síns.
Fullyrða má að hann hafi ekki
kafnað undir nafni, eins og
stundum er sagt.
Þegar Guðjón var tveggja ára
gamall fluttu foreldrar hans til
Bolungarvíkur og ólst hann þar
upp hjá þeim til ellefu ára aldurs,
er þau fluttu til Hnifsdals, og þar
bjuggu þau uns þau árið 1929
fluttu til Reykjavíkur.
I Bolungarvik og Hnífsdal ólst
Guðjón upp og átti þar sín
bernsku- og umdómsár.
Á þessum árum rikti mikil
fátækt i vestfirsku sjávarþorpun-
um, og var um algjöra örbirgð að
ræða á f jölda heimila.
Heimili Guðjóns fór ekki var-
hluta af þessum erfiðleikum, en
styrkar voru stoðir þess bæði í
andlegum efnum og líkamlegum,
svo að ekki hlaust skipbrot af, þó
að oft gæfi á bátinn og barningur-
inn væri erfiður, við að hafa í sig
og á.
Strax í æsku lagði Guðjón sig
fram um að verða heimili foreldra
sinna að liði og byrjaði því
snemma að vinna öll þau verk er
til féllu og fáanleg voru fyrir ung-
linga en þar var einkum um að
ræða illa launaða stritvinnu, sem
lítið gaf I aðra hönd, og kallaði á
langan vinnudag.
En hann var snemma harðger,
duglegur, samviskusamur og trúr
hverju verki, sem hann gekk að,
og entust þeir eiginleikar honum
til æviloka.
Á uppvaxtarárum Guðjóns voru
litlir möguleikar fátæku æsku-
fólki til framhaldsnáms. Barna-
skólanámið mátti duga flestum,
þar eð ungmennin urðu strax að
hasla sér völl á vettvangi brauð-
stritsins til að hjálpa til við fram-
færslu heimilanna.
Guðjóni heppnaðist þó að
stunda nám einn vetur við Hvítár-
bakkaskóla, sem þá laut stjórn
hins merka skólamanns Lúðvigs
Guðmundssonar. Taldi Guðjón
þann vetur hafa verið sér mikils
virði.
Guðjón hóf nám i húsasmíði hér
í Reykjavík hjá mági sínum Sig-
urði Waage, húsasmíðameistara,
| raðauglýsingar — raðauglýsingar — radauglýsingar
tilkynningar
Reykjavíkurmót
12 ára og eldri
í svigi og stórsvigi, verður haldið í Bláfjöll-
um 2. og 3. apríl. Stórsvig laugardaginn
2. 4. og svig sunnudaginn 3.4. Nafnakal!
hefst kl. 11 og keppni kl. 12 báða
dagana. Þátttökutilkynningar berist kl.
8.30 miðvikudaginn 30.3. í síma
438^2 Mótsstjórn.
ÝR, félag aðstandenda
Landhelgisgæzlumanna,
heldur umræðufund á Hallveigarstöðum
miðvikudagskvöld 30. marz kl. 21. Elín
Skeggjadótt formaður félagsins talar um
starf Ýrar og síðan eru frjálsar umræður.
Félagar og gestir eru hvattir til að koma
stúndvíslega.
Aðalfundur
Meistarafélags húsasmiða verður haldinn
miðvikudaginn 30. marz kl. 8.30 í
Hreyfilshúsinu við Grensásveg.
Fjölmennið.
Stjórnin.
Til sölu
bifreiðin A-12
Merzedes Benz 280 S
Arkitektar—Verkfræðingar
Byggingafræðingar —
Tæknifræðingar
Sérfræðingar frá danska fyrirtækinu
Everlite A/S
sem framleiðir m.a. þakljós og reyklúgur,
verða til viðtals og gefa uppl. um fram-
leiðsluna á skrifstofu vorri í dag frá kl.
2—6 e.h. Nánari uppl. í símum 28200
— 82033
Samband ísl. samvinnufélaga,
inn flu tningsdeild.
Aðalfundur
Vinnuveitendasambands íslands verður
haldinn fimmtudaginn 31. marz og hefst
hann kl. 13.30 í húsakynnum
samtakanna, Garðastræti 41, Reykjavík.
Dagskrá:
Venjuleg aðalfundarstörf.
Þá mun Jónas Haralz, bankastjóri flytja
erindi á fundinum.
Vinnuveitendasamband íslands.
1971, sjálfskiptur, ekinn 66 þús km.
Kristján P. Guðmundsson.
Símar 96-22244
heimasími 96-24876.
Til sölu
Willys Jeep 1973 með Mayers húsi í
topp lagi.
fíaftækjaverzlunin fíafmagn
Vesturgötu 10, sími 14005