Morgunblaðið - 10.06.1977, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. JUNÍ 1977
17
Guðbjartur Finnbjörnsson, loftskeytamaður, ísafirði:
íslenzk s jómannastétt
á það varla skilið....
VW) I*htcn ó> hWn <M< Imm og HMum
«»lh«a0 v«tor lyro Unð NM *g Ktitrnn fahmt
♦ottor oo MfaOi «um »8 t»xob. öruHu itym.il
h*nn. H»nn vnrt ym hwrt v»< h^d>8 AtyHrvmo
tom t»ð.kk>v<8
— fa>B Wu8 t.RfayMU*á8u> IMtvtM m>n ,*»•>
Et FfiSnV. miklí he!8> halt tvono Anyqiings I dnu
Sttm>8 » »>*n o« vaktnw byriuðu Jonm
krikur h»ndt*in^fa» I m»S»n v»i *B wm. .»
honom No.wft »0 *w itownrn F.«« lAr 09
v«>tutog«. Norm* vto ntoB tvo ptntpok. .f ktkm-
htom 0« nokkur g)«« «* tng*<t fyrti. kvðhkO
jollumsl vö ( apótokrö 09 nABum f 0*Ho6 »t
morttnr. £g trvu. fuxn * mrmn* f borðtolnom ahx
ÉHHlMijUHUUAUUBliSa
ofl fin.r t.ygto' 09 mr» »m» 09 fattomnmtji fcwgar
mmn* vmtk, »vo hvMn og famk.8) f *p>knu Mrm
tvtnalk * nokkrom múrangum. A»t Mng og
nfant og tt«t«og Imrtai
ig v*r otkki fa*rn. Mf v.r mntnmr *tn wmi w>
*g tom ttéB vi 8 Nhh8 upp«6nto«ur og itotinn mn»
og torkfo. ixvbf ntnum fatetokknum meB t.k t
totoáto.■ÍMÚMimtotoi
KÆRI
VINUR
Kafli
úr
sögu
eftir
Hrafin
Gunnlaugsson
Um
sögukafla
Hrafns
Gunnlaugs-
sonar
r
1
Lesbók
Herra ritstjóri.
í Lesbók Morgunblaðsins hefur
,oft birst ýmis fróðleikur um
menn og málefni ásamt myndum.
Á minu æskuheimili var Lesbók-
inni jafnan haldið til haga og var
svo mikið við haft að láta binda
hana inn og mér er nær að halda,
að hún sé til þannig, nánast frá
byrjun.
Ég hef einnig haldið þeim sið,
að halda henni saman, þó að ekki
sé hún alltaf jafn læsileg.
Sérstakur umsjónarmaður efnis
eða ristjóri hefur að ég held, jafn-
an séð um efni Lesbókarinnar og
hún því breytt um svip með árun-
um og nýjum mönnum.
Ekki hefur þó frágangur henn-
ar að neinu leyti verið til bóta
undanfarin ár, að mínu mati.
Týúmer tölublaöa verið á reiki ef
þau eru þá prentuð. Jafnvel dag-
setning og ártöl vantað. Þó að hún
fylgi jafnan Morgunblaðinu er oft
ekki getið um ritstjóra eða um-
sjónarmann.
Um nokkur ár hefur Lesbókin
borið nokkurn svip menningarrits
og oft verið skreytt mörgum
myndum listamanna og öðru efni,
sem flokkast á undir list.
í Lesbókinni 20. tbl. ?29. maí
gat að líta kafla úr væntanlega
óprentaðri sögu eftir Hrafn Gunn-
laugsson og ber yfirskriftina
„Kæri vinur“.
Sá „menningarviti", sem valið
hefur umræddan sögukafla til
birtingar í þetta menningarrit
Morgunblaðsins virðist vera far-
inn að hafa furðulegan smekk á
því hvað er menning eða list.
Látum vera þó að Hrafn Gunn-
laugsson hnoði saman einhverri
þvælu, sem hann kallar sögu og
ætlar að bjóða almenningi til lest-
urs. Menn gera sér ýmislegt til
dundurs og fást við ýmislegt, sem
þeir jafnvel bera ekki skynbragð
á. Mér datt t.d. í hug það, sem haft
er eftir Steinari Steinarr: „Ungu
skáldin yrkja kvæði, án þess að
geta það.“ Annars ætla ég ekki að
fara að leggja dóm á skáldskap
Hrafns Gunnlaugssonar, ég hef
ekki séð svo mikið af honum.
Hitt finnst mér furðulegt ef um-
ræddur sögukafli á eitthvað skylt
við list eða yfirleitt nokkuð, sem
talið er hæft að bjóða fólki uppá,
sem lesefni.
Þessi þvæla, sem nefndur er
sögukafli og Alfreð Flóki hefur
léð mynd með eftir sig til birting-
ar, er svo langt fyrir neðan það,
sem Morgunblaðið getur verið
þekkt fyrir að láta frá sér fara, að
furðu vekur.
Það liggur við, að krefjast verði
þess, að ritstjórar blaðsins verði
að biðja heila stétt þjóðfélagsins
afsökunar á birtingu slíks efnis.
Hrafn Gunnlaugsson bíður trú-
lega sins dóms. Ég ætla ekki að
fara að vitna í umræddan sögu-
kafla, en legg til, að fólk og þá
ekki síst sjómenn lesi sögukafl-
ann og kynni sér hvernig ungur
rithöfundur kynnir þá stétt þjóð-
félagsins, það er fiskimenn, sem
hafa verið taldir ein afkastamesta
sjómannastétt i heimi og átt
drýgstan þátt i því að gera ís-
lenskt efnahagslíf og þjóðlíf að
þvi, sem það er í dag.
Ég hef um þrjátíu ára skeið
stundað togarasjómennsku og
kynnst öllum hliðum þess. Kynnst
mörgum sjómönnum, yfirmönn-
um i brú, í vél og undirmönnum,
en aldrei kynnst neinu þessu líkt
og kemur fram í þessum sögu-
kafla.
Ég fæ ekki skilið hvernig nokk-
urt skáld fær sig til þess að hnoða
saman öðrum eins óhróðri um
skipstjóra„ stýrimenn, vélstjóra
og gera eins litið úr undirmönn-
um um borð í skuttogara og þarna
er gert og þetta á, að því er virð-
ist, að gerast í gær eða í dag.
Jafnvel flétta inn i ósómann
glæpamáli.
Þeir menn, sem ábyrgð bera á
því, að umrædd ógeð komust inn á
síður Lesbókarinnar eru vissu-
lega á rangri braut.
íslensk sjómannastétt á það
varla skilið, að slikur skáldskapur
langt frá öllum raunveruleika og
heilli stétt þjóðfélagsins til megn-
ustu litilsvirðingar fái 'inni á síð-
um víðlesnasta blaðs þjóðarinnar.
Þrátt fyrir allt ritfrelsi eru þó
til takmörk.
Ljósvitar bila og slokkna og
slíkt virðist hafa hent einn menn-
ingarvita blaðsins.
Til sjómennsku þarf duglega
menn, en ef þeir standa sig ekki á
skipstjórinn ekki annarra kosta
völ en að segja þéim að hriða
pokann sinn og vita þá allir við
hvað er átt.
Slíkt þekkist ekki í landi, eða
hvað?
Guðbjartur Finnbjörnsson
loftskeytamaður,
ísafirði.
„ Að mörgu leyti
fiölbreytt starf”
Ingólfur Kristmundsson, 3.
vélstjðri á varðskipinu Ægi, er
búinn að vera til sjós í rúm 15
ár. Hann var 19 ára þegar hann
byrjaði á bátum frá Vest-
mannaeyjum, tðk síðan vélskðl-
ann 1966—69 og var vélstjóri á
fiskibátum þar til hann réð sig
til landhelgisgæzlunnar 1971. t
stuttu spjalli við Mbl. sagðist
Ingðlfur hafa valið varðskipin
éftir að hafa verið á fiskiskip-
um meira og minna 1 10 ár og
langað til að reyna eitthvað
nýtt.
Við spurðum hann fyrst hver
munurinn væri á sjómennsku á
fiskiskipum og varðskipum og
hvernig væri að vera sjómaður
á varðskipi.
— Miðað við mína reynslu er
það nokkuð gott. Þetta er auð-
vitað frábrugðið því að vera á
fiskiskipum. Maður er ekki
bundinn veiðarfærinu, að
þurfa að klára að draga trossur,
línu eða taka troll og að þvi
leyti nokkuð frjálst en þó bind-
andi starf. Varðskipin þurfa
alltaf að vera að ferðinni og til
þeirra eru gerðar miklar kröfur
og ekkert síður á „friðartím-
um“ en var i þorskastríðinu
þótt kröfurnar séu nú nokkuð
annars eðlis.
— Hvernig eru úthöldin?
— Að jafnaði eru þetta tvær
vikur nú, en voru 18—22 dagar
þegar á þorskastriðunum stóð,
þar á ég við 50 mílurnar og 200
milurnar. Þetta eru í sjálfu sér
ekki löng úthöld ef miðað er við
fraktskipin en þau eru að þvi
leyti frábrugðin að þegar við
förum út vitum við aldrei hvert
varðskipin í Reykjavik og
leystu af, því að þá virtust
menn halda að við værum svo
taugaveiklaðir eftir hverja ferð
að við ættum að fara beint heim
í rúm og hvíla okkur. Eftir að
þorskastríðinu lauk dagaði
þessi hugmynd einhvern veg-
inn uppi, en það er nú kannski
mannskapnum að kenna, að
hann skyldi ekki fylgja þessu
eftir.
— Er ekki svolítið erfitt fyrir
Ingðlfur Kristmundsson
Spjallað við Ingólf Kristmundsson vél-
st jóra á v/s Ægi í tilefni s jómannadagsins
á að fara né hvenær við komum
aftur sem mörgum finnst mesti
ókosturinn við að vera á varð-
skipi. Einnig bætist það ofan á
að þegar við erum í landi erum
við skuldbundnir til að vera á
vakt um borð þriðja hvern
sólarhring og ef að menn eru
óheppnir, getur landvistin kom-
ið þannig út að þeir hafi ekki
nema dag fyrir sjálfan sig til
að reka erindi. í þroskastriðinu
síðasta kom sú hugmynd fram
um að stýrimaður, vélstjóri og
matsveinn kæmu um borð í
fjölskyldur varðskipsmanna að
lifa við þetta?
— Flestar sjómannsfjöl-
skyldur verða auðvitað að sætta
sig við að geta ekki lifað eðli-
legu fjölskyldulifi, og þá eink-
um það, að ekki er hægt að
skipuieggja hlutina fram í tím-
ann. Það er t.d. dæmi um að
fresta varð brúðkaupi varð-
skipsmanns vegna þess að hann
komst ekki i land á tilsettum
tima og var þa i eitt af fáum
skiptum veitt undanþága til að
rjúfa talstöðvarþögn vegna per-
sónulegra mála til að brúðgum-
inn gæti tilkynnt brúðinni að
hann gæti ekki mætt.
— Hver er stærsti kosturinn
við að vera á varðskipi?
— Nú verð ég að hugsa mig
svolítið um, því að hann er ekki
augljós. Ætli svarið verði ekki,
að stærsti kosturinn sé ókostur-
inn. Eg á við þessi óregluleg-
heit. Þetta er að mörgu leyti
fjölbreytt starf, við vitum
aldrei á hverju við eigum von
en erum alltaf tilbúnir ef kallið
kemur. Það er líka kostur að
þurfa ekki alltaf að halda sjó í
vondum veðrum, að geta skotizt
í var þ^tt alltaf sé verið i við-
búnaðarstöðu. Sumir hafa
kvartað yfir þvi að lifið um
borð i varðskipi sé einhæft, er
ekki er staðið í þorskastríðum
en ég tel að það fari eftir hverj-
um og einum hversu mikla
ánægju hann fær út úr dvöi um
borð í „varðskipi. Menn geta
dundað við ýmis tómstunda-
störf þegar látið er reka eða
legið fyrir akkeri, smíðar, ljós-
myndun, skriftir og lestur sem
stytta stundir.
— Hvernig er mannahald um
borð í varðskipunum?
— Yfirleitt er mikið til sami
mannskapurinn í yfirmanna-
stöðum, en dálítil hreyfing á
undirmönnum.
— Hvernig eru launakjörin?
— Þau eru ekkert betri eða
verri en hjá farmönnum, enda
sömu samningar. Það hefur
verið rætt um að slita sig úr
sambandi við farmennina
vegna þess að störfin um borð i
varðskipunum eru að mörgu
leyti frábrugðin og við getum
ekki farið í verkfall þvi að vi
teljumst lögreglumenn rikisins,
en það mál er ekkert komið á
rekspöl og óvíst hvort nokkuð
gerist.
— Ætlar þú að halda áfram
hjá gæzlunni?
— 1 dag er ég ekkert að
hugsa um breytingar en auðvit-
að er maður alltaf með augun
opin fyrir góðu starfi í landi.