Morgunblaðið - 11.06.1977, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. JUNÍ 1977
Aðalsamningur ríkisstjóm-
arinnar og Elkem-Spigel-
verket genginn í gildi
kvæmdastjóri, og Knut Nygárd,
hagfræðingur.
Á stjórnarfundi sama dag var
Hirti Torfasyni, varaformanni,
veitt prókúruumboð fyrir félag-
ið, en dr. Gunnar Sigurðsson,
stjórnarformaður, hefur einnig
slíkt umboð.
Meðal fyrstu verkefna félags-
ins á næstunni verður ráðning
á framkvæmdastjóra, í stað Ás-
Á aðalfundi íslenska járn-
blendifélagsins h.f., er haldinn
var í Reykjavík miðvikudaginn
11. þ.m., gerðist norska fyrir-
tækið Elkem-Spigerverket a/s
hluthafi i félaginu við hlíð
ríkissjóðs, í samræmi við aðal-
samning milli ríkisstjórnar ís-
lands og Elkem-Spigerverket
a/s frá 8. desember 1976 og
heimildir í lögum nr. 18, 11.
maí 1977 um járnblendiverk-
smiðju i Hvalfirði, er afgreidd
voru á Alþingi í fyrri viku.
Verður hlutur Elkem-
Spigerverket a/s í íslenska
jarnblendifélaginu h.f. 45%, en
hlutur ríkissjóðs 55%.
Á fundinum var mættur dr.
Gunnar Thoroddsen, iðnaðar-
ráðherra, er fer með þau mál,
er varða eignarhlutdeild rík-
isins í félaginu, og með honum
þeir Páll Flygenring, ráðu-
neytisstjóri, og Árni Þ. Arna-
son, skrifstofustjóri. Af hálfu
Elkem-Spigerverket a/s sótti
fundinn Karl Lorck, aðalfor-
stjóri félagsins, og með honum
Kasper K. Kielland, varafor-
stjóri og fyrirhugaðir fulltrúar
þess í stjórn íslenska járn-
blendifélagsins.
Þeir Gunnar Thoroddsen og
Karl Lorck undirrituðu á fund-
inum yfirlýsingu þess efnis, að
aðalsamningur ríkisstjórnar-
innar og Elkem-Spigerverket
væri genginn í gildi, þar sem
samþykki Alþingis væri fengið
við ofangreindum lögum og
fulinægt hefði verið öðrum
þeim skilyrðum, sem sett höfðu
verið öðrum við gildistökunni.
Jafnframt aðalsamningnum
gengu í gildi þeir samningar,
sem Járnblendifélagið hefur
gert varðandi starfrækslu fyrir-
hug: ðrar kísil j árnverksmiðj u
sinnar að Grundartanga, þ.e.
tæknisamningur við Elkem-
Spigerverket a/s um tækni-
aðstoð og kaup á tækjum, sölu-
samningur við sama aðila um
markaðsmál kísiljárnverk-
smiðjunnar, viðauki við raf-
magnssamning við Lands-
virkjun, Lóðarleigusamningur
við ríkissjóð og hafnarsamn-
ingur við Hafnarsjóð Grundar-
tangahafnar.
Á aðalfundinum voru Járn-
blendifélaginu settar nýjar
Karl Lorck, aðalforstjóri Elkem-Spigerverket a/s, og dr. Gunnar Thoroddsen iðnaðarráðherra undir-
rita yfirlýsingu um gildistökudag aðalsamnings rfkisstjórnarinnar og Elkem-Spigerverket a/s þ. 11.
maf 1977.
samþykktir, og eru þær óbreytt-
ar i aðalatriðum frá fyrri sam-
þykktum að öðru en því, sem
leiðir af skiptunum á samstarfs-
aðila rikisins i félaginu.
Jósef H. Þorgeirsson, vara-
formaður félagsins á liðnu
starfsári, flutti skýrslu stjórnar
og gerði þar grein fyrir starf-
semi félagsins undanfarna
mánuði, sem lotið hefur að
samningsgerð og réttindaöflun
i samstarfinu við hinn norska
aðila og undirbúningi að fram-
kvæmdum við Grundartanga.
Sömuleiðis hefur verið unnið
að útvegun stofnlána, frá
Norræna fjárfestingarbank-
anum í Helsinki og útflutnings-
lánastofnuninni Eksportfinans
í Osló, svo og frá Den norske
Creditbank í samvinnu við
Landsbanka íslands. Verður
endanlegum frágangi þeirra
mála lokið á næstu vikum,
þannig að fjárhagsgrundvöllur
verksmiðjubyggingarinnar sé
að fullu tryggður.
Á aðalfundinum var dr.
Gunnar Sigurðsson, verk-
fræðingur, Garðabæ, endur-
kjörinn sem stjórnarformaður
félagsins. Varamaður hans og
varaformaður var kjörinn
Hjörtur Torfason, hæstaréttar-
lögmaður, Reykjavik, og mun
hann gegna formannsstörfum
fyrst um sinn i forföllum
stjórnarformanns. Aðrir aðal-
menn í stjórn af hálfu rikisins
voru og endurkjörnir, þeir
Eggert G. Þorsteinsson, al-
þingismaður, Reykjavik, dr.
Guðmundur Guðmundsson,
verkfræðingur, Akranesi, og
Jósef H. Þorgeirsson, lögfræð-
ingur Akranesi. Varamenn
þeirra eru Helgi G. Þórðarson,
verkfræðingur, Hafnarfirði,
Húnbogi Þorsteinsson, sveita-
stjóri, Borgarnesi, og Hörður
Pálsson, bæjarfulltrúi, Akra-
nesi.
Af hálfu Elkem-Spigerverket
a/s voru kjörnir í stjórnina þeir
dr. Rolf Nordheim, fram-
kvæmdastjóri járnblendideild-
ar, Jan P. Romsaas, lögfræðing-
ur, og Gunnar Viken, fram-
kvæmdastjóri hagsýsludeildar.
Varamenn þeirra eru Leif
Kopperstad, framkvæmda-
stjóri, J.K.L. Andersen, fram-
geirs Magnússonar, lögfræð-
ings, er féll frá á s.l. hausti.
Hefur dr. Gunnar Sigurðsson
gegnt stöðu þessari til bráða-
birgða að undanförnu, meðan
verið var að ganga frá sam-
starfsgrundveilinum við hinn
norska aðila. Jafnframt fram-
kvæmdastjóra verður ráðinn til
félagsins tæknilegur fram-
kvæmdastjóri, er Elkem-
Spigerverket leggur til sam-
kvæmt tæknisamningi. Er það
Fredrik Schatvet, verkfræðing-
ur frá Osló, og verður hann
búsettur á Akranesi.
Við byggingarframkvæmdir
að Grundartanga verður hönn-
un og verkfræðieftirlit í hönd-
um Elkem-Spigerverket i sam-
vinnu við verkfræðistofur og
arkitekta i Reykjavík, sem
Járnblendifélagið hefur gert
samninga við. Byggingarstjóri
verður Hans J. Skau, verkfræð-
ingur, sem búsettur verður í
Hafnarfirði fyrst um sinn, en
staðarstjóri að Grundartanga af
hálfu Járnblendifélagsins er nú
Guðlaugur Hjörleifsson, verk-
fræðingur. Aðalfyrirsvarsmað-
ur íslenzku verkfræðistofanna
við eftirlit á byggingarstað er
Baldur Jóhannesson, verkfræó-
ingur. Aðrir helztu starfsmenn
Járnblendifélagsins eru nú
þeir Jón Steingrimsson, verk-
fræðingur, sem er settur fram-
kvæmdastjóri, og John Fenger,
viðskiptafræðingur.
Félagið mun nú hefjast
handa um byggingarfram-
kvæmdir við kísiljárnverk-
smiðjuna að Grundartanga i
framhaldi af þeim aðgerðum,
sem fram hafa farið að undan-
förnu til að tryggja þeim eðli-
lega framvindu. Er fram-
kvæmdaáætlun miðuð við, að
verksmiðjan geti byrjað starf-
rækslu með hinum fyrri af
tveimur bræðsluofnum
snemma árs 1979. Afkastageta
fyrri ofnsins er miðuð við 30
megavött, en hin síðari við
30—45 megavött. Verður árs-
framleiðsla allrar verksmiðj-
unnar á þeim grundvelli um
eða yfir 50.000 lestir af 75%
kísiljárni.
Jafnframt verksmiðjunni
verður gerð höfn að Grundar-
tanga, sem Hafnamálastofnun
mun byggja fyrir Hafnarsjóð
Grundartangahafnar. Verður
það stálþilsbryggja með 120 m
viðlegukanti innantil móti
norðaustri, með 7.5 m dýpi, og;
55 m viðlegukanti á framhlið
móti suðaustri með 10.0 m dýpi.
Miðað er við, að höfnin verði
fullbyggð síðla árs 1978. Mann-
virki þessi verða einfaldari í
sniðum og ódýrari en sú hafnar-
gerð, sem upphaflega var miðað
við, en jafnframt verður auð-
velt um vik að stækka þau síð-
ar. Hafnarsjóður Grundar-
tangahafnar er i eigu Hval-
fjarðarstrandarhrepps, Innri-
Akraneshrepps, Leirár- og
Melahrepps, Skilmannahrepps,
Akraneskaupstaðar og sýslu-
nefnda Mýra- og Borgarfjarðar-
sýslu f.h. annarra hreppa i sýsl-
unum. Stjórn sjóðsins skipa
þeir Sigurður Sigurðsson,
Stóra-Lambhaga, formaður,
Anton Ottesen, Innra-Hólmi,
Ásgeir Pétursson, sýslumaður,
Borgarnesi, Daníel Ágústinus-
son, Akranesi, og Valdimar
Indriðason, Akranesi.
Af hálfu Landsvirkjunar er
nú verið að leggja 220 kV há-
spennulínu frá Geithálsi fyrir
Hvalfjarðarbotn að Brennimel
ofan við Grundartanga. Verður
sú lina hluti af byggðalinunni
til Norðurlands, og er ráðgert
að taka hana í notkun sem slíka
fyrir lok yfirstandandi árs.
(Frá stjórn
íslenska járnblendi-
félagsins hf.)
Nýjung í þingstörfum:
Sérstök skýrsla og umræða
um norrænt samstarf
Sú nýjung var í störfum
Alþingis tslendinga,
skömmu fyrir þinglausnir,
að iögð var fram sérstök
skýrsla og höfð sérstök um-
ræða um norrænt samstarf
(1976), en þessi háttur
hefur verið á hafður á
þingum annarra Norður-
landa um árabil. Ragnhild-
ur Helgadóttir (S), for-
maður íslandsdeildar
Norðurlandaráðs, tók
þessa skýrslu saman, og
mælti fyrir henni í samein-
uðu þingi.
Aðalstarfsvettvangur Norður-
landaráðs, sem verður 25 ára á
þessu ári (1977), eru þing þess,
sem að jafnaði eru haldin einu
sinni á ári. Þar eiga sæti 78 þing-
menn, til þess kjörnir, og ríkis-
stjórnafulltrúar, svo margir frá
hverju landi sem hver ríkisstjórn
kýs úr sínum hópi, auk þess full-
trúar fyrir landsstjórnir Færeyja
og Álandseyja. Hinir kjörnu full-
trúar skiptast þann veg milli land-
anna: Þjóðþing Danmerkur kýs
16 þingmenn, Ríkisþing Finna 17,
Alþingi íslendinga 6, Stórþing
Noregs og Ríkisþing Svía 18 þing-
menn hvort. Lögþing Færeyinga
velur tvo þingmenn og Landsþing
Álandseyja einn. Auk þess kýs
hvert þing jafn marga varamenn.
Á þingum Norðurlandaráðs
hafa aðeins kjörnir þingmenn at-
kvæðisrétt. Ráðherrar hafa þar
aðeins málfrelsi og tillögurétt.
Norðurlandaráð er eina fjölþjóð-
lega samkoman, þar sem allar
ríkisstjórnir Norðurlandanna,
allir ráðherrar þeirra, geta átt
sæti samtímis. Milli þinga starfa
þessir 78 þingmenn i 5 málefna-
deildum, auk forsætisnefnd-
arinnar, en hún hefur aðalskríf-
stofu i Stokkhólmi.
Framkvæmdastjóri hennar og
aðalritari er Helga Seip, fyrrum
ráðherra í Noregi. Auk þess starf-
rækja landsdeildir sérstaka skrif-
stofu. Hér á landi gegnir skrif-
stofa Alþingis þessu hlutverki.
Friðjón Sigurðsson, skrifstofu-
stjóri Alþingis, er ritari íslands-
deildar Norðurlandaráðs.
Ragnhildur Helgadóttir vék i
máli sínu litillega að aukaþingi i
Stokkhólmi síðla árs 1975, af því
tilefni, að þar var samþykkt
stofnun Norræna fjárfestingar-
bankans, sem mjög mikla þýðingu
hefur fyrir samnorræn verkefni,
en sú lánastofnun fjármagnar
m.a. að hluta til járnblendiverk-
smiðjuna á Grundartanga.
Þing Norðurlandaráðs var
haldið í Kaupmannahöfn 28.
febrúar til 3. marz 1976. Forsætis-
nefnd ráðsins gaf á þessu þingi
mjög þýðingarmikla stuðnings-
yfirlýsingu við íslendinga í land-
helgisbaráttu þeirra þá, sem vakti
athygli víða um veröld. Tveir
islenzkir listámenn hlutu verð-
laun ráðsins: Atli Heimir Sveins-
son tónlistarverðlaun og Ólafur
Jóhann Sigurðsson bókmennta-
verðlaun. Á þessu ári tók til
starfa norræni fjárfestingar-
bankinn: norrænn umhverfissátt-
Ragnhildur Helgadóttir form.
Islandsdeildar Norðurlandaráðs.
máli tók gildi: endurskoðaður
norrænn menningarsamningur
tók gildi: ákvæði um sameigin-
legan norrænan kostningarétt til
sveitastjórna tók gildi í nokkrum
landanna: og i september 1976
gekkst forsætisnefnd ráðsins
fyrir merkri ráðstefnu um
pólitískt lýðræði. Allt eru þetta
viðburðir, sem marka spor i sögu
Norðurlandaráðs, og allt eru þetta
spor fram á yið, segir í skýrsl-
unni.
Fyrir Islendinga skipti
stuóningsyfirlýsingin i land-
helgisdeilunni hvað mestu máli,
þvi þar kemur óbeint fram að
verndun fiskistofna i Atlantshafi
sé sameiginlegt norrænt hags-
munamál. Þessi samþykkt vakti
þeim mun meiri athygli sökum
þess, að ráðið ályktar yfirieitt
ekki um utanríkispólitísk mál-
efni. Yfirlýsingin var svohljóð-
andi. „Forsætisnefnd Norður-
landaráðs staðfestir, að Norð-
urlandaþjóðirnar hafa með
þungum áhyggjum fylgst með
deilu þeirri, sem þróast hefur
milli Stóra-Bretlands og íslands f
sambandi við fiskveiðarnar innan
hinna nýju 200 mflna fiskveiði-
takmarka. Forsætisnefndinni er
ljóst, að nýting auðæfa hafsins er
tilverugrundvöllur hinnar
fslenzku bræðraþjóðar og að sér-
stakar ráðstafanir eru nauðsyn-
legar til þess að tryggja að
þessum auðæfum verði ekki eytt.
Þá fjallaði Ragnhildur í ræðu
sinni og skýrslu um störf ein-
stakra nefnda á vegum Norður-
landaráðs: laganefndar, félags-
málanefndar, samgöngumála-
nefndar, efnahagsmálanefndar og
menningarmálanefndar. Laga-
nefndin fjallaði m.a. um reglur á
sviði persónuréttar, sérstaklega
verndun og friðhelgi einkalífs í
sambandi við tölvulöggjöf.
Félagsmálanefnd ræddi tillögur
ráðherranefndar um verkefna-
áætlanir um vinnumarkað og
aðbúnað á vinnustöðum. í sam-
Framhald á bls. 23