Morgunblaðið - 19.06.1977, Qupperneq 1

28 SÍÐUR
132. tbl. 64. árg.
SUNNUDAGUR 19. JUNÍ 1977
Prcntsmiðja Morgunblaðsins.
Oft hljóta
góðar tenn-
ur illt að
tyggja ....
Sextíu og fjögurra ára gömul
kona í Maryland í Bandaríkj-
unum varð fyrir þvi að fá
byssuskot upp i sig i vikunni
og reiddi svo vel af, að hún var
til frásagnar um atburðinn.
Bertha Lowe sat í strætisvagni,
þegar skot úr byssu leyni-
skyttu kom i gegnum glugg-
ann, fór í gegnum neðri vör
konunnar og stöðvaðist á tönn.
Lögreglan segir, að konan
hefði særzt til ólifis ef ekki
hefði viljað svo til, að hún var
með lokaðan munninn þegar
skotið hæfði hana. Hún var
flutt í sjúkrahús en þaðan fékk
hún svo strax að fara heim.
Frú Lowe var á ferð ásamt
eftirlaunafólki frá New York
til Grensboro i Norður-
Karólinu. Átta 22 kalibera kúl-
ur hæfðu bílinn en ekki er
vitað hver tilgangur leyni-
skyttunnar hefur verið.
... Kannski ekki alveg fyrstu
sporin hjá þeim smáa en samt
allt eins liklegt að þetta sé
fyrsta sumarið sem hann getur
sýnt sig og séð aðra þar sem
áður var aðal „rúnturinn"
Reykvíkinga. — Bankastrætið i
baksýn. (ói.k.m.>
Austantjaldsríki auka
umsvifin á Eystrasalti
Kaupmannahöfn, frá fréttaritara Morgun-
bladsins, Erik A. Larsen.
„VITANLEGA munum við taka
athafnir Varsjárbandalags-
ríkjanna á vesturhluta Eystra-
salts til gaumgæfilegrar fhugun-
ar,“ sagði L. Domröse, hers-
höfðingi, f aðalstöðvum Atlants-
hafsbandalagsins í samtali við
Morgunblaðið. „Við verðum hins
vegar að gera okkur grein fyrir
þvf, að Sovétrfkin og bandamenn
þeirra í Austur-Evrópu eru f full-
um rétti þegar þau sigla á alþjóð-
legu hafsvæði."
Samkvæmt dönskum heimild-
um innan Nato, verður að auki
innan skamms gerð áætlun um
aukna stöðlun innan bandalags-
ins. Dæmi um slika stöðlun eru
sameiginleg kaup Hollendinga,
Belga, Dana og Norðmanna á
orrustuþotunni F-16, en stefnt er
að þvi að staðla einnig önnur
vopn.
„En aðrar hagræðingaraðgerðir
eru einnig óhjákvæmilegar,“ seg-
ir Domröse, sem er háttsettasti
Dani i aðalstöðvunum. „Það verð-
ur til dæmis ekki þolað lengur að
tvíverknaður eigi sér stað á mörg-
um sviðum vegna lítillar samræm-
ingar i varnarstarfi þjóðanna.
Ákveðin hagræðing gerir okkur
kleift að leysa verkefni okkar
betur og meðal annars á þann
hátt mætum við auknum umsvif-
um Varsjárbandalagsins
Orka og efnahagur
I aðalstöðvum Nato viðurkenna
menn vandamál Dana, bæði á
framhald á bls. 17
Árangursleysi í París:
Gæti hækkað olíu-
reikninginn um 815
milljónir kr. á dag
ÞAÐ, að Norður-Suður viðræð-
urnar i Parfs fóru út um þúfur,
mun Ifklega kosta vestræn iðnrfki
um 815 mitljónir fslenzkra króna
f viðbótarkostnað á dag vegna
hærra olíuverðs frá Arabalöndun-
um, að því er brezka blaðið
Observer skýrir frá. Ilóflegar
verðhækkanir á olíu frá Saudi-
Arabfu voru háðar þvf, að sam-
komulag yrði um breytt efnahags-
kerfi heimsins og frið í Mið-
Austurlöndum.
Vegna árangursleysis Parísar-
viðræðnanna er búizt við því, að
stjórn Saudi-Arabiu hækki olíu-
verð um 5% í júli á fundi samtaka
olíuframleiðenda og útflytjenda
(Opec) i Stokkhólmi, og bindi
þannig enda á verðágreininginn,
sem olli klofningi innan samtak-
anna í desember siðast liðnum.
Eftir að meirihluti Opec hafði
fallið frá fyrirætlun sinni unt 5%
verðhækkun í júli, hafa Saudi-
Arabar gefið i skyn aö þeir muni
eyða þeim verðmismun, sem nú
er, og álitið er aö þeir komist vart
hjá því eins og málum er komið.
Nú.er að auki heppilegur timi
fyri Saudi-Araba að samræma
verð sitt verði íraka, ef það verð-
ur ljóst að Abqaiq-olíueldarnir
verða til þess að draga um langan
tima úr vinnslugetu. Saudi-
Arabar og bandamenn þeirra i
Abu Dhabi flytja nú út meira en
10 milljón tunnur af oliu á dag, en
það er ekki nóg til að gera þá
leiðandi í verðmyndun.
Norðurlönd:
Horfir þunglega
um efnahagsþróun
LITLAR horfur eru á örum hagvexti og aukinni atvinnu i þremur af
fjórum Norðurlandanna, að íslandi ekki meðtöldu, og undantekningin
er Noregur, samkvæmt nýútkomnu yfirliti félaga iðnrekenda f þessum
löndum. Yfirlitið var birt í vikunni f höfuðborgum landanna fjögurra,
en í þvf er gerð grein fyrir helztu efnahagsþáttum og horfur skýrðar.
Ljósi punkturinn í heildarmyndinni er Noregur, og segir að hagvöxt-
ur þar verði 10% árið 1978 og helntingur þess vaxtar stafi af gas- og
olíuframleiðslu.
Staðnaður efnahagur Svfa mun verða til að þess að draga úr
viðskiptum innan Norðurlanda, og aðeins veruleg sveifla upp á við f
efnahagi heimsins getur dregið Svfa upp úr öldudalnum sem er sá
krappasti, sem þeir hafa komizt f sfðan eftir stríð.
„Skýjað,“ segir í yfirlitinu um
horfurnar í Danmörku. Segir að
stundum virðist sem Danir séu að
nálgast það mark að skuldabyrðin
gagnvart útlöndum verði pólitískt
óþolandi. Þvi hljóti það að vera
fremsta markmið danskra stjórn-
málamanna að draga úr greiðslu-
hallanum.
Bættur viðskiptajöfnuður
Finna á árinu 1976 stafaði aðal-
lega af viðskiptum við Efnahags-
bandalagið. Útflutningur þangað
jókst um 30% en innflutningur
minnkaði um 4%. í byrjun þessa
árs hafði þvi tekizt að minnka
greiðsluhallann um helming frá
1975. Hins vegar jókst atvinnu-
leysi í marz upp í 130.000, sem cr
5% af vinnuaflinu, miðað við
90.000 að meðallali í fyrra.
Um verðbólgu segir að minnst
verði hún i Noregi eða 'A% en
mest í Finnlandi 14'/4%. Einnar
mestrar svartsýni gætir í kaflan-
um um Sviþjóð, þar sem segir að
horfur útflutningsiðnaðarins séu
framhald á bls. 17
Rfki Varsjárbandalagsins hafa
á undanförnum árum aukið um-
svif sfn f Eystrasalti, meðal
annars með heræfingum og reglu-
bundnum siglingum herskipa og
flugi orrustuflugvéla. Hafa um-
svifin náð allt til eyjarinnar
P’iigen, rétt suður af Falster og
minna en 60 kílómetra frá
danskri landhelgi. Var þetta
vandamál til umræðu á sfðasta
fundi stjórnarleiðtoga Nato-
rfkjanna f London og á fundi
varnarmálaráðherra f Briissel f
byrjun júní
Eining
„Á þessum fundum urðu stjórn-
arleiðtogar og varnarmálaráð-
herrar sammála um að auka
þyrfti fjárveitingar til sameigin-
legra varna um 3%,“ sagði Dom-
röse. „Einnig var stefnt að því að
ná samkomulagi um fljúgandi
aðvörunar- og stjórnstöðvar, hið
svokallaða Awacs-kerfi."
Stalín f jarlægður úr
sovézka þ jóðsöngnum
SOVÉZK yfirvöld hafa birt endur
skoðaðan texta þjóðsöngs Sovét-
rfkjanna, en úr honum hefur verið
fjarlægt allt lof um Jósef Stalín. í
hinum nýja þjóðsöng er heldur
ekki minnzt á bardaga seinni
heimsstyrjaldar, en þess í stað
hvatt almennt til þess að sigrar
verði unnirfyrir kommúnismann.
Ákvörðunin um að taka upp nýj-
an þjóðsöng var tekin á allsherjar-
fundi miðstjórnar kommúnista
flokksins þann 24. maí. Sovézki
þjóðsöngurinn, sem saminn var
árið 1944 að undirlagi Stalins,
hefur ekki verið sunginn við opin-
ber tækifæri allt frá árinu 1953 að
Stalin lézt og hafizt var handa við
að afneita honum. Laglfnan hefur
aðeins verið leikin á hljóðfæri og
fólk hefur trallað undir eða þagað.
Þjóðsöngnum frá 1 944, sem kom
í stað Internasjónalins, var lína þar
sem lof var borið á Stalin þar sem
segir: ..Stalin ól okkur til trúar á
alþýðunni, hann gaf okkur innblást-
ur vinnu og framfara ‘
í nýju útgáfunni hafa allar tilvitn-
anir til Stalins verið f)arlægðar en
þess í stað vísað til Lenms. stofn
anda sovézka ríkisms
..Hann (Lenin) ól þjóðir til rétt-
lætisbaráttu hann gaf okkur inn:
blástur vinnu og afreka
I gömlu útgáfunm er talað um
baráttu Sovétmanna gegn nazis
manum og talað um myndun hers.
sem sópar burtu innrásarherjum og
ákveður örlög komandi kynslóða
með þeim stríðum og leiði föður
landið til dýrðar Þessar Ijóðlinur eru
þurrkaðar út og þess í stað talað um
sigur ódauðlegra hugmynda
kommúnismahs og eilifa tryggð við
hann
Mestur hluti texta nýja söngsins
er samsvarandi þeim gamla Hrns
vegar er gert meira úr hlutverki
kommúnistaflokksins með þvi að
bæta við tveimur Ijóðlinum
..Flokkur Lenins er styrkur
þjóðarmnar.
hann leiðir okkur til sigurs
kommúmsmans '
Jósef Stalin.