Morgunblaðið - 21.06.1977, Page 15

Morgunblaðið - 21.06.1977, Page 15
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. JUNÍ 1977 15 Og sá hugsunarháttur að djöflast bara áfram meðan eitthvað er að hafa, hvað sem það kostar af undirmálsfiski og drasli, hann er alveg búinn að vera. Það er orðið mjög algengt að við förum ótil- kvaddir úr smáfiski. Hitt er annað, að ég held að þessar löngu lokanir séu varhugaverðar, þvi þær binda skipin of mikið og beina þeim oft í verri fisk en vera þyrfti.“ — En er ekki nauðsynlegt að alfriða þessi svæði fyrir togveiðunum til að fiskurinn nái sér upp? „Hér fyrir Norðurlandi hefur alltaf verið blandaður fiskur. Aldrei stór- þorskur. Hér eru fyrst og fremst upp- eldisstöðvar og á slíkum stöðum á að beita skyndilokunum, en ekki loka fyrir fullt og fast. Glæpuf að henda Hfrinni Það er verið að tala um eitthvert milli- bilsástand i þorskinum hérna. En þetta verður alltaf svona, blandaður fiskur, stundum ágætur og stundum afleitur. Það er sjálfsagt að drepa sem minnst af smáfiskinum og þvi eru skyndilokanir góðar, en lokun á aðeins við meðan smá- fiskurinn gengur yfir. — En það er fleiru hent en fiski. „Já. Það er hróplegt, hvað miklu af þessu er hent til baka í sjóinn. Hugsaðu þér alla lifrina. Það þarf eng- an reiknimeistara til að sjá i henni verð- mæti upp á milljónir og aftur milljónir. Eg trúi bara ekki öðru en að á þessari tækniöld sé hægt að finna hagkvæma lausn á þessu. Þetta fyndist mér að mætti segja að jaðraði við glæp. En þessir fiskar, sem kastað er. Þeir eru ekkert sem nemur." — Telur þú, að við séum þegar búnir að gera nægar ráðstafanir I fiskveiðimál- unum? „Eg veit nú sannast sagna ekki, hvað ætti að gera fleira. Þessar ráðstafanir eru svo nýtilkomnar, að við getum engan veginn búizt við þvf að sjá raunhæfan árangur strax. Hins vegar hljótum við að vera vissir um að útfærsla landhelginnar og brott- hvarf Bretans séu stórkostlegir hlutir og að þetta hljóti allt að skila sér, þótt það kunni að taka nokkur ár, þar til árangur- inn sýnir sig.“ — En hvað með eftirlit? „Það tel ég að þyrfti að auka með öllum flotanum. Það þarf ekki síður að vakta litlu bátana en þá stóru. Og varla er nema von, að okkur togaramönnum sárni, þegar við fréttum um báta með ólöglega riða uppi í landsteinum." — Hvgr er þfn skoðun á stærð flotans? „Það er nú margt, sem spilar inn í það dæmið. Eitt er það, að afkastagetan er alltaf að aukast i landi. Þar sem einn skuttogari var nóg fyrir 5 árum eða svo, dugar hann ekki lengur. Um þetta eru mýmörg dæmi. Við getum bara séð hér á Ólafsfirði. Nú er svo komið að þessir tveir skuttogarar duga ekki til að halda uppi stöðugri atvinnu." — En hvað þá með kvóta? Vará irerst þannig aó ór 10 tonnum var háifu hent „Því skyldi kvóti ekki geta gefizt vel á þorski, eins og öðru? Annars er ég nú ekki viss um, að ástandið sé eins svart og margir vilja láta það vera. En það _er sjálfsagt að gæta sín. Hins vegar getur kvóti reynzt skut- skipunum erfiður, því þau hafa ekki í annan,fisk að venda. Það má náttúrlega kalla galla á sérhæfingunni. En ég segi fyrir mig, að kvótinn freist- ar mín ekki. Ég óttast, að honum fylgi það, að þá verði engir toppmenn til.“ Og.Ólafur, sem sjálfur hefur verið toppmaður í áratugi, horfir hugsi útum gluggann. — Gætirðu ekki hugsað þér að stunda sjóinn þannig? „Þegar að engu verður raunverulega að keppa? Nei, ætli ég hætti ekki um það leyti, sem mér verður gert að vinna bara á sjónum og hætta að fiska. Ég held það. Þeir verða þá ef til vill einhverjir sem vilja dunda sér við þetta. En ekki ég.“ Brýnna að tryggja það sem gert er, en leggja hausinn í bleyti til að f inna ný boð og bönn — segir Guðjón Jónsson, bátsmaður á Sólbergi frá Olafsfirði 4 „Ég hef nú aldrei lent I því öll mín ár á togurum að ekki hafi einhverju verið hent í sjóinn aftur. En þetta eru svo sárafá prósent f heildina, að þau taka varla tali,“ segir Guðjón Jónsson, báts- maður á skuttogaranum Sólbergi frá Ólafsfirði, þegar vib tökum tal saman í brekkunni fyrir ofan sundlaugina þar. Þetta er á sjómannadaginn og þeir eru að þreyta stakkasund í lauginni. Það eru annars hrein öfugmæli að tala um frídag sjómanna, eins og ræðumaður dagsins bendir á. Þeim er att í kappróður, kapp- sund og knattspyrnu og sárþreyttir og oft með harðsperrur ganga þeir í dans að kvöldi. Ég sé að orð ræðumanns um að þessu verði snúið við og landfólkið skemmti sjómönnum þennan dag falla í góðan jarðveg meðal viðstaddra. „Þetta er orðinn geysilegur munur frá þvl ég fór fyrst á togara," segir Guðjón. „Það má heita innivinna á þessum skut- togurum og öll hætta er miklu minni. Sjómenn hafa breytt sinni afstöðu iíka Veistu það. Ég held bara, að mér finn- ist stærsta framfaraskrefið hafa verið það, þegar ég komst f bað um borð f fyrsta skipti. Ég held að ekkert eftir það hafi valdið mér meiri undrun og ánægju." — En þú varst að tala um úrkastið? „Blessaður vertu. Það er miklu minna hent frá borði nú en áður var hér fyrir norðan. Við sjómenn höfum breytt okkar af- stöðu ekki sfður en þessir friðunarfuglar f landi, sem afltaf eru að bölsótast f okkar garð. En við höfum bara gert það þegjandi og hfjóðalaust úti í sjó. Ég held að þú finnir engan togarasjómann, sem ekki er fylgjandi stærri möskva, eins og nú er, og þessum skyndilokunum. Og það er orðið talsvert algengt að menn fari af miðum ótilkvaddir, þegar fiskurinn verður smár.“ — En hvað með aðrar lokanir? „Ja. Það er nú svo merkilegur and- skoti, að þegar lokað er fyrir togið hér nyrðra, er eins og aldrei megi opna aft- ur. Sjáðu svæðið við Kolbeinsey. Og Reykjaálinn. Þar var lokað á okkur fyrir tveimur árum, en síðan hafa menn feng- ið þar góðan fisk á lfnu og handfæri. Og taktu eftir því að það er engin friðun, að banna bara togveiðar, en leyfa öfl önnur veiðarfæri á eitthvert svæði. Jafnvel með skyndilokanirnar eru þeir oft seinir að opna aftur. Það er sjálfsagt að loka, þegar smáfiskgusurnar ganga yfir, en það þarf að fylgjast nánar með þessu. Það er eins og menn efist eitthvað um það að fiskurinn sé syndur, þegar við togararnir erum annars vegar.“ . — Þú sagðir áðan, að úrkastið væri ekki nefnandi. Nú hafa verið nefnd hundruð tonna... ...Elskan mfn góða. Ég hef aldrei séð slfkt á skuttogara. Ég var nú þarna fyrir vestan um áramótin og þetta var skin- andi fiskur. Við fengum 20 tonn f sfðasta holinu og mátti heita eingöngu stórfisk- ur. Undirmálsfiskurinn var sáralítið magn.“ — Og honum hent? „Já. Honum var hent.“ — Hvað Var það mikið? „Þetta voru örfá tonn í heildina í Örfá tonn í heiidina sem hent er Guðjón Jónsson mesta lagi. Ég segi það alveg satt, þetta var ekki meira. En ég get sagt þér ýmsar sögur af þvf að teljandi*magni var hent f sjóinn aftur. Tittirnir s/eppa siður út, þegar mikitt afii er Morgunblaðið ræðir við sjómenn á Ólafsfirði; Texti: Freysteinn Jóhannsson Vissulega megum við sjómenn nú naga okkur f handarbökin fyrir allan þann smáfisk, sem við höfum drepið, og undir- málsfisk, sem við höfum veitt og hent. Þetta vitum við núna. Og ég skal gefa þér eitt dæmi. Ég var einu sinni við Vestmannaeyjar og við fengum 39 tonn af ýsu. Ætli við höfum hirt nema 5—6 tonn. Þetta er að vísu Ekki óiögieg veiðarfæri svolítið hrikalegt dæmi, þó ekkert eins- dæmi. En þessi ósköp eru liðin tíð.“ — En hvernig stendur á þvf að þið eruð enn að henda undirmálsfiski? „Það kemur, þegar mikill afli er. Þá hefdur þetta aflt betur og smátittirnir sleppa ekki út, þótt möskvinn sé stór.“ — Getur það þá ekki oft orkað tvfmæl- is, hvað gera skal f blönduðum fiski? Það koma mjög oft blandaðar súpur, sem geta reynzt tvfbentar. Auðvitað hugsar hver um að ná i það, sem hann getur. En ég hefd nú að flestir hætti i tíma. Annars verða menn bara að treysta þvf að við séum skárri að innrætinu en verstu tungurnar segja nú. Og ég veit ekki betur en að eftirlitsmennirnir séu samvizkusamir f sínum störfum. Hins vegar þarf enginn að blekkja sig með því að aldrei komi til smáfiskadráps eða að aldrei fáis þeir tittir, að þeim sé hent fyrir borð aftur. Þetta er óhjákvæmifegt. En að tala um hundruð tonna hjá einum togara. Það eru svona álíka öfgar á hinn veginn, eins og að segja aldrei, ekki neitt. En vissulega er til ein leið, ef menn treysta ekki treysta okkur til að stunda sjóinn með sæmilegum drengskap. Þá er bara að leggja flotanum og koma okkur fyrir í álverum og járnblendiverksmiðj- um. — Tafandi um það. Nú hefur verið rætt um stöðva flotann einhvern ákveð- inn tíma. „I mínum huga er of margt, sem mælir Eigum að hætta aó fiytja skip inn í iandið á móti þvi. Ég held að myndu skapast óleysanleg vandamál, ef það ætti að stöðva yfir alla línuna í einu.'* — En einhverjar aðrar aðgerðir? Ég held að við ættum að láta staðar numið i bili og sjá, hvaö verður. Ég hef þá trú að nóg sé gert, en hins vegar má vel auka allt eftirlit. Það er brýnna að tryggja það sem gert hefur verið en leggja hausinn í bleyti eftir fleiri boðum og bönnum. Eitt er það þó, sem ég tel að við eigum að gera. Og það strax, Við eigum að hætta að flytja skip inn f landið. Með slikri ákvörðun held ég aö allt sé komið." — Nú hefur lfka verið talað um ólög- leg veiðarfæri togara. „Ég hef nú talað við þig f hreinskilni í dag. Margt hef ég séð og heyrt.' En ólögleg veiðarfæri hef ég aldrei séð i togara né heldur heyrt um svo ég taki mark á.“ Og það stóð á endum, að þegar við Guðjón lukum spjallinu, þá voru sjó- menn komnir á völlinn til á keppa í fótbolta — á frídegi sjómanna.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.