Morgunblaðið - 30.06.1977, Side 1
44SÍÐUR
141. tbl. 64. árg.
FIMMTUDAGUR 30. JCNl 1977
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Sjálfsstjórn til þeirra
héraða sem þess óska
Maririfi 2Q innf Rpiitpr-A P
Madrid 29. júní Reuter-AP.
ADOLFO Suarez forsætisráðherra Spánar hóf í dag
formlegar viðræður um stjórnarmyndun í landinu eftir
sigur sinn í þingkosningunum 15. þessa mánaðar. Suarez
sagði í gær, að hann lyki stjórnarmyndun á nokkrum
dögum. Suarez hélt í dag sinn fyrsta blaðamannafund frá
því að hann var útnefndur forsætisráðherra fyrir tæpu
ári. Suarez sagði á fundinum, að stjórn sín fylgdi mið-
flokkastefnu og myndi án þess að hika verða við óskum
þjóðarinnar.
Mesta athylgi á fundinum vöktu
ummæli forsætisráöherrans um
sjálfsstjórnarkröfur Katalónfu-
héraðs og Baksahéraðanna en
Suarez lýsti því yfir, að skilningur
Francos heitins einræðisherraj
landsins á mjög miðstýrðul
spánsku ríki hefði verið óraun-
hæfur og sagði: „Miðstjórn leiðir
ekki til einingar á meðal Spán-
verja." Ráðherrann sagði, að þótt
grundvallarskilyrði væri að
tryggja einingu meðal spænskuj
þjóðarinnar ættu þau héruð, sem
Líbýa og írak
þrjóskast við
Vínarborg 29. júni AP —
Reuter.
ENN ER ekki Ijóst hvernig þróun
mála verður f verðlagningu oifu
meðal OPEC-rfkjanna þótt 9 af 11
rfkjum, sem boðað höfðu 5%
verðhækkun á hráolfu frá og með
morgundeginum, 1. júlf, hafi fall-
ið frá þeirri hækkun f dag f þeirri
von, að Saudi-Arabfa og Samein-
aða furstadæmið hækkuðu sitt
verð um 5% og samræmdu þann-
ig á ný verðlag hráolfu f heimin-
um. Ástæðan fyrir óvissunni er að
ríkisstjórnir Iraks og Lýbfu skár-
ust f dag undan þvf að undirrita
yfirlýsingu um að fallið sé frá
hækkun, þótt stjórnmálafréttarit-
arar telji, að þær muni neyðast til
að fylgja f kjölfarið innan fárra
daga. Þesi ákvörðun þýðir 2.5
nplljarða dollara sparnað á olfu-
reikningi vestrænna ríkja.
11 af 13 OPEC-ríkjunum til-
kynntu sem kunnugt er í janúar
sl. 10% verðhækkun á olíu frá 1.
febrúar og 5% hækkun fyrsta
júlf, en Saudi-Arabía og Samein-
aða furstadæmið klufu sig frá og
hækkuðu aðeins um 5%, sem átti
að gilda fyrir allt þetta ár. Var
þetta f fyrsta skipti, sem eining
OPEC um verð á olíu var rofin og
hafa allt frá þeirri stundu verið í
gangi umfangsmiklar tilraunir til
að ná samkomulagi. Höfðu ríkin
tvö gefið til kynna að þau væru
tilbúin að hækka sitt verð um 5%
ef hin ríkin féllu frá sinni hækk-
un nú. írak og Líbýa eru 4. og 7,
stærstu framleiðslu ríkin innan
OPEC með 14% af ársframleiðsl-
unni, en Saudi-Arabía og Samein-
aða furstadæmið 47% samtals.
Stjórn íraks og Líbýu hafa löng-
um fylgt harðlfnustefnu f olíu-
verðlagningu, að hluta af stjórn-
málaástæðum, en þau hafa einnig
Rússar
sprengdu
Uppsölum, Svfþjóð, 29. júnf AP.
J ARÐSKJÁLFTASTOFNUN f
Uppsölum tilkynnti í dag, að
Rússar hefðu f nótt sprengt kjarn-
orkusprengju f Sfberíu neöan-
jarðar. Mældist sprengjukraftur-
inn 6.2 stig á Richterskvarða.
sakað hin OPEC-rfkin um að selja
olíu með afslætti undir borðið.
Talið er ólfklegt aó Saudi-Arabfa
fallist á að hækka verð sitt ef írak
og Libýa falla ekki frá fyrirhug-
aðri hækkun.
óskuðu eftir sjálfsstjórn, að fá
hana. Hann sagði að viðræður sfn-
ar i gær við Josep Tarradellas,
forseta útla.gastjórnar Katalóníu,
sem kom til Madridar í boði
stjórnarinnar hefðu verið mjög
mikilvægar og skref í átt til sjálfs-
stjórnar. Tarradellas kom á
mánudag mjög óvænt frá Parfs til
fundar við Suarez og Juan Carlos
konung, sem hann hitti í dag.
Þetta var fyrsta heimsókn hans til
Spánar frá þvf að hann fór í út-
legð 1939 í lok borgarastríðsins.
Tarradellas ræddi i dag við kon-
ung í tvær klukkustundir og segja
stjórnmálaritarar, að konungur
hafi rétt fram sáttarhönd. Ráð-
gjafar Tarradellas sögðu í dag, að
hann stigi ekki fæti á katalóniska
grund fyrr en sjálfsstjórnarríkis-
stjórn hans hefði hlotið fulla
viðurkenningu. Fastanefnd Kata-
lóniuþings kom saman til fundar f
gær og fagnaði viðræðum kon-
ungs og Tarradellas og hvatti til
áframhaldandi samningavið-
ræðna um sjálfsstjórn héraðsins.
1 blaðamannafundi sinum sagði
Suarez að auk sjálfsstjórnarmál-
anna væru mikilvægustu verkefn-
in, sem biðu nýrrar stjórnar, að
rétta efnahag landsins við og
koma á lýðræðislegum sveitar-
stjórnarkosningum.
Fundur Carters
og Brezhnevs í
Alaska bráðlega?
Washington og Moskvu
29. júnf AP-Reuter.
VESTRÆNIR diplómatar f
Moskvu brugðust í kvöld af var-
kárni við fregnum frá
Washington um að Brezhnev,
forseti Sovétrfkjanna, væri
reiðubúinn til að eiga fund með
Carter Bandarfkjaforseta.
Sögðust þeir engin merki hafa
séð um breytingu á opinberri
afstöðu Sovétstjórnarinnar um
að halda ætti toppfund er nýr
SALT-samningur væri tilbúinn
til undirritunar.
Blöð í Moskvu sögðu ekkert
frá ummælum Zbigniew Brzez-
inski, ráðgjafa Carters forseta í
öryggismálum, er hann skýrði
Framhald á bls. 24.
Unnu milljarð
í happdrætti
Það er engin furða þótt þessi bandarfsku hjón séu glaðleg á svipinn
á myndinni, þvf að hún var tekinn skömmu eftir að þeim hafði verið
tilkynnt, að þau hefðu unnið hæsta happdrættisvinninginn f fylkis-
happdrættinu f Massachusetts, 100 þúsund dollara á ári það sem
eftir er ævinnar. Hjónunum Chandler og Mariu Johnson eða
erfingjum þeirra eru tryggðar sem lágmark tvær milljónir, en ef Johnson skyldi lifa það að verða 85
ára eins og amma hans, sem enn er f fullu fjöri, yrði vinningur hans 5.5 milljónir dollara eða 1.1
milljarður fsl. kr.
AP-símamynd.
Hernaðaraðstoð sam-
þykkt í Öryggisráðinu
Sameinuðu þjóðunum 29. júnf
Reauter-AP.
AFRlKUÞJÓÐIR og vestrænar þjóðir innan örygg-
isráðs Sameinuðu þjóðanna féllust f dag á mála-
miðlunartillögu, sem miðar að þvf að búa her
Mozambique betur til að hann eigi hægara með að
verjast innrásum Rhódesfuhers. Bretar og Frakkar
Ivor Richard, sendiherra Breta,
sagði við fréttamenn f kvöld, að
þetta þýddi, að sérstaklega væri
tekið fram að erlend rfki ættu
ekki að senda herlið til Mozam-
bique. Þá hermdu heimildir einn-
ig, að fulltrúi Mozambique hjá
S.Þ. við þessar umræður, hefði
sagt að stjórn sfn réði yfir nægi-
legum herafla, en skorti hergögn
höfðu lagzt gegn fyrri tillögu þar sem hvatt var til,
að Mozambique yrði þegar send veruleg hernaðar-
aðstoð. Sögðu fulltrúar þeirra, að túlka mætti þessa
tillögu sem boð til erlendra rfkja um að senda
herlið til Mozambique. I málamiðlunartillögunni,
er samkomulag varð um eftir að fulltrúar höfðu
setið á einkafundum f allan dag, var skipt á orðinu
„veruleg" og „raunsæ“.
og ýmsan búnað. Richard sagði
einnig, að annarri umdeildri
grein i tillögu Afrfkurikjanna
hefði ekki verið breytt, en að
Framhald á bis. 24
Danmörk;
Ottast stór-
aukið atviraiu-
leysi vegna
veiðibanns
Kaupmannahöfn og London
29. júni AP.
DANSKIR fiskimenn óttast nú
stóraukið atvinnuleysi f kjölfar
einhliða ákvörðunar brezku
stjórnarinnar um að banna sfld-
veiðar f Norðursjó á yfirráða-
svæði sfnu fram að áramótum.
Talsmaður danskra fiskimanna
sagði f dag, að hann vonaðist til að
ákvörðun Breta yrði til að knýja á
EBE um að finna hið bráðasta
lausn á ágreiningi um fiskveiði-
réttindi EBE-rfkjanna á Norður-
sjó.
Bretar tilkynntu veiðibannið f
dag eftir að mistekizt hafði innan
EBE að komast að samkomulagi
um stefnu bandalagsins og sagði
Bruce Millan, Skotlandsmálaráð-
herra, f ræðu i brezka þinginu, að
Bretar hefðu heimild til að gripa
til slíkra aðgerða ef EBE næði
ekki samkomulagi.
Heimildir f Brússel sögðu í dag,
að framkvæmdanefnd EBE væri
sammála Bretum um nauðsyn al-
gers veiðibanns til að vernda
sfldarstofninn, en Danir, V-
Þjóðverjar, Hollendingar og
Frakkar hefðu haldið fast við
kröfur sfnar um kvóta til að
bjarga síldariðnaði sfnum frá
hruni. ÁÍgert sildveiðibann hefur
verið f Norðursjó frá 1. janúar, en
bannið nú nær aðeins til brezkra
svæða. Danir hafa veitt megnið af
sinni sfld á þeim miðum og einnig
keypt sfld þaðan af skipum ann-
arra þjóða.