Morgunblaðið - 16.07.1977, Page 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. JULI 1977
Þegar Færeyjar rísa úr hafi i
suöri og blasa við íslenzkum gest-
um á leið í heimsókn til næstu
frænda okkar, eru þær mjög ólík-
ar íslenzku ströndinni, ef flogið
er i hina áttina, norður á bóginn,
á leið heim. Háir snarbrattir klett-
ar í sjó fram fanga athygli okkar,
og ekki siður iðgrænar hlíðar upp
af þeim, grónar upp á fjallatinda.
Þannig blöstu eyjarnar við
nokkrum borgarfulltrúum
Reykjavíkur, er þeir komu með
flugvél Flugfélags íslands 26.
júní I boði bæjarstjórnar Þórs-
hafnar. En þeir voru auk borgar-
stjórans í Reykjavík, Birgis ísl.
Gunnarssonar og Sonju konu
hans, Elín Pálmadóttir, Magnús
L. Sveinsson, Sigurjón Pétursson
og Kristján Benediktsson, auk
eiginkvenna þeirra. Ekki er
ætlunin hér að rekja höfðinglegar
móttökur i fjóra daga, heldur
aðeins birta nokkrar myndir og
hugleiðingarmola undirritaðrar.
Mest í þeim tilgangi að minna
Islendinga á að oft leita þeir langt
yfir skammt í utanferðum, þeir
fljúga yfir næsta nágranna okkar
i suðri. En nú er mjög auðvelt að
komast til og frá Færeyjum, flug
til Vogeyjar i hverri viku, auk
þess sem Smyrill siglir þangað á
18 timum frá Seyðisfirði og flytur
bila. En meðan skipið stendur við
í Færeyjum siglir það frá Þórs-
höfn til Suðureyjar i dagsferð og
kemur við í tveimur bæjum.
Slíka dagsferð fóru borgarfull-
trúar úr Reykjavík frá Þórshöfn i
fylgd með gestgjöfum sínum og
var ekið um Suðurey meðan stað-
ið var við yfir daginn. Siglingin
frá Þórshöfn með fram Nolsoy og
Sandoy, er ákaflega fögur. Hver
víkin eftir aðra opnast inn i þess-
ar háu klettaeyjar og þar sem
eitthvert hlé er, er byggðin, nokk-
ur hús í þyrpingu, en nær ófær
klif á milli. Klettaeyjarnar Stóri
Dímon og Litli Dímon gnæfa úr
haffletinum með sínum fallegu
formum og auðuga fuglalífi.
Fuglalifið setur alls staðar svip á
Færeyjar — og Tjaldurinn með
sína rauðu fætur er einkenni
Færeyja. Ekki er lengur búið all-
an ársins hring í Dimonum, enda
erfitt að komast upp í eyjarnar en
upplýst var að þar gengju samt
skepnur úti. í Stóra Dímon
gengju sauðir og naut og væri
farið út og slátrað á haustin. En
svo erfitt væri oft að lenda, að eitt
haustið hefði bóndinn orðið þar
veðurtepptur í tvo mánuði eftir
að hann hafði lokið slátrun og
ekki komizt þaðan burt.
Einhvern tima, meðan búið var
þarna — sem var til skamms tíma
—, hafði útvarpsmaður farið út i
eyjuna og haft tal af bóndanum.
M. a. spurði hann bóndann hvort
hann væri ekki hræddur við að
búa við svo erfiða lendingu og
hættulega leið upp klettana úr
vörinni. Er hann svaraði neitandi,
spurði útvarpsmaðurinn hvernig
faðir hans hefði dáið, og svo afi
hans og svarið var alltaf:
— Hann hrapaði á leið upp
klettana heim! Þá spurði bóndinn
á móti: — Hvar dó faðir þinn, en
afi ...? Og fékk það svar að þeir
góðu menn hefðu dáið I rúminu.
— Jæja, ertu ekki hræddur við
að fara i rúmið? sagði bóndinn.
Víðar í eyjunum blasa við
merki um hið erfiða líf, sem lifað
var i eyjunum til skamms tíma.
Til dæmis var komið i útgerðar-
stað i Suðurey, litla skoruvík inn i
klettana, þaðan sem róið var.
Naustin standa, sum enn með bát-
um, langt uppi í snarbrattri hlið-
inni, og þangað þurftu menn að
draga bátana undan briminu
langa leið ef eitthvað var að veðri,
til að verja þá, eins og sést á
meðfylgjandi mynd. Þegar svo
róðri var lokið, búið að ganga frá
bátunum, báru menn fiskinn i
laupum i böndum á bakinu yfir
fjallaskarð um langan veg, til
næsta bæjar, til að selja fiskinn.
klettar og iðgrænar
npp áfiallatimia
Háir klettar í sjó fram. Það er einkenni á Færevium.
I gamla bænum f Þórshöfn. Þar eru öll hús nú varðveitt, og engu breytt 1 útliti þeirra.
iií*

A leið til Suðureyjar er siglt fram hjá Litla Dfmon, klettaeyju með miklu fuglalffi.
Á Suðurey eru mörg lítii og
hlýleg þorp og bæir. I einu slíku
þorpi með fáum húsum og fallegri
gamalli krikju sátu nokkrir aldnir
skútukarlar undir skemmuvegg í
iólskininu. Við gáfum okkur á tal
/ið þá. Þeir höfðu allir verið á
ikútum á Islandsmiðum og sitja
aú í elli sinni og spjalla um þá
góðu gömlu, en erfiðu daga, þegar
fékkst stór þorskur á tslandsmið-
um. Fiskur sem orð er á gerandi,
en ekki sést lengur.
— Fallegar stúlkur á Islandi,
sagði einn 84 ára skútukarlinn.
Það var falleg stúlka á Eyrar-
jakka — þá v^r ég 18 ára.
— Nei, sú fallegasta sem ég hefi
séð er á Norðfirði, sagði annar 89
ára gamall. Hún heitir Svanhvít.
Þá var ég 17 ára gamali.
Og þeir spurðu um verðlag á
þessu og hinu á Islandi og hristu
höfuðið alveg furðu losnir. En að
sjálfsögðu hafa tímarnir breytzt í
Færeyjum, eins og annars staðar.
Við að ganga um Þórshöfn, þar
sem mest er nýbyggðin, ibúum
hefur fjölgað úr 6 þúsund i 12
þúsund á undanförnum 12 árum,
— dettur manni í nug að Færey-
ingum hafi tekizt betur en okkur
á Islandi að halda samhengi i
sinni þróun á bústöðum sinum.
Fyrir utan það að þeir hafa betur
varðveitt gamla menningu i húsa-
gerðarlist, virðast þar ekki hafa
orðið jafn hranaleg skil milli nýs
og gamals. Nýju húsin, sem eru
mest rúmgóð einbýlishús í takt
við nútimann, eru ekki öll fer-
kantaðir kassar, heldur þök með
bratta eins og eldri húsin og mörg
með torfþaki, þó úr steinsteypu
séu. Bárujárn og timbur er lika
notað óspart í nýjum húsum. Er
haft var orð á þessu við einn
heimamanna sagði hann eitthvað
á þá leið, að menn flyttu bæði
timburhús og sement frá Noregi,
en mörgum þætti steinhús svo ljót
að þeir klæddu þau bárujárni.
Hvort sem það var sagt í gamni
eða alvöru, þá virðast fortið og
nútið ekki hafa orðið þar eins
misstiga og hér hjá okkur.
Verndun gamla bæjarins er svo
kafli út af fyrir sig og Færeying-
um til sóma. Þeir hafa nú sam-
þykkt verndun á húsunum í eista
hlutanum. Efnt var til samkeppni
um viðhald gamla bæjarins og
hlaut núverandi bæjararkitekt
Þórshafnar, Gunnar Hoydal, verð-
launin ásamt dönskum arkitekt.
Verða húsin í gamla bænum, inn-
an við tiltekna linu, vernduð. Er
bannað breyta þeim að utan. En
gömlum sögulegum byggingum
heldur bærinn sjálfur við. Nýlega
var t.d. gerð upp garnla smiðjan
og notuð sem sýningarsalur.
Skildist mér aó á þessu hefðu
bæjarbúar mikinn áhuga. Enda
heldur Þórshöfn séreinkennum
sínum og er ekki á leiðinni að
verða eins og hvaða bær sem vera
skal annars staðar í veröldinni.
Það gerir sérlega skemmtilegt að
koma þangað.
Ekki er í þessu örstutta spjalli
farið út í að gefa lýsingu á Fær-
eyjum, eða nýjum og gömlum
bæjarhverfum Þórshafnar með
nútima listasafni, vönduðu frysti-
húsi og skipasmiðastöð. þar sem
starfa ávallt nokkrir Islendingar
o.s.frv. En í Færeyjum mæta Is-
lendingar hlýlegum móttökum og
geta vióa talað sitt eigið mál — ef
talað er hægt og skýrt.
E. Pá.
Borgarstjórinn f Reykjavfk spjallar við gamla skútukalla, sem áður fyrr stunduðu Islandsmið.
Fallegasta stúlkan var á Seyðisfirði — hún hét Svanhvft, sagði einn.

"J....' ^
V, » '
SK

1 Vetrarbrimi þurfti að draga bátana upp brattann úr vörinni með handafli og koma þeim fyrir í skjóli
— ganga svo yfir f jallaskarð með fiskinn f laupum á markað. Ljósmyndir E. Pá.