Morgunblaðið - 22.07.1977, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. JULI 1977
Fjölmennustu söngför ís-
lendinga farsællega lokið
ir Bach á 3 stöðum, hvarvetna
við fádæma hrifningu áheyr-
enda, sem kölluðu flytjendur
fram aftur og aftur að flutningi
loknum með bravóhrópum og
lófataki, sem aldrei ætlaði að
linna, þótt liðið væri langt af
miðnætti.
Söngferðin hófst að kvöldi 24.
júní, og var flogið beint til Piza
í fullskipaðri 250 sæta DC-8
þotu Flugleiða, þvi að nokkrir
vinir og velunnarar slógust í
förina. Þaðan var ekið til
Sienna og komið þangað
snemma morguns. Síðdegis var
æfing í hinni mikilfenglegu
dómkirkju og fyrstu hljómleik-
arnir hófust kl. 21.30 um kvöld-
ið. A fremst-a bekk sat Dr.
Sanna, rektor tónlistarakadem-
íunnar í Siena, sem er heims-
fræg stofnun, ásamt öðru stór-
menni og var ekki laust við að
nokkurs taugaóstyrks gætti í
fyrstu, en allt fór vel. Kirkjan
var skipuð um 2000 áhorfend-
um og hrifning gífurleg, svo að
Pólýfónkórinn á Markúsartorginu í Feneyjum.
Pólýfónkórírm kominn heim
Pólýfónkórinn er nú kominn
heim úr söngferðalagi sfnu til
Ítalfu, og boðaði stjórn kórsins
til blaðamannafundar af þvf til-
efni.
Var þar ferðinni lýst f stórum
dráttum og sagt frá lofsamleg-
um dómum sem kórinn fékk f
fjölmiðlum á ttalfu. Einnig
voru sýndar myndir sem teknar
voru f Ítalfuförinni.
Aðspurður kvaðst Ingólfur
Guðbrandsson, endanlega vera
hættur sem stjórnandi Pólýfón-
kórsins, en hins vegar kom ekki
fram á fundinum hvort kórinn
sjálfur yrði þar með leystur
upp.
Blaðamönnum var afhent
eftirfarandi fréttatilkynning
frá stjórn Pólýfónkórsins:
„Stór hópur söngvara úr
Pólýfónkórnum kom heim með
leiguflugi Utsýnar í nótt (21.
júl.) frá Italíu úr stærstu söng-
för, sem íslendingar hafa ráðizt
I til þessa. Þessi söngglaði hóp-
ur hefur dvalizt síðustu 2 vik-
urnar í baðstrandarbænum
Lignano við Adríahaf og notið
sólar og sumars að lokinni stór-
kostlegri hljómleikaför með
180 þátttakendum.
Auk Pólýfónkórsins voru
þátttakendur í hljómleikahald-
inu 33 hljóðfæraleikarar, sem
komu fram undir nafni
Kammersveitar Reykjavíkur og
einsöngvararnir Kathleen
Livingstone, Margrét Bóasdótt-
ir, Ruth L. Magnúsdóttir, Neil
Mackie, Michael Rippon,
Hjálmar Kjartansson og Hall-
dór Vilhelmsson. Einleikarar
með hljómsveitinni voru syst-
urnar Rut og Maria Ingólfsdæt-
ur, sem léku d-moll konsert
Bachs fyrir 2 einleiksfiðlur og
hljómsveit. Tvær efnisskrár
voru fluttar, oratorfan Messías
eftir Handel í 4 borgum og
Gloría eftir Vivaldi ásamt fiðlu-
konsertinum og Magnificat eft-
sumir áheyrendur gátu ekki
tára bundizt. Dr. Sanna, sem
hafði veg og vanda af undir-
búningi hljómleikanna, faðm-
aði stjórnandann að sér að lok-
um og sagði — „Þið verðið að
koma aftur næsta ár.“ Hinn
þekkti hljómsveitarstjóri Hu-
bert Soudant var meðal áheyr-
enda og var svo þrifinn, að
hann slóst í för með kór og
hljómsveit til Flórens í tveggja
daga fríi sínu. Um söng kórsins
sagði hann: „Þessi kór hefur
himneskan hljóm. Enginn
menningarþjóð hefði ráð á að
leggja hann niður.“
Messías var fluttur í Siena,
en næstu hljómleikar voru 2
dögum síðar i listaborginni
Flórens, og voru þar flutt verk
Bachs og Vivaldis i hinni vold-
ugu og undurfögru kirkju
Santa Croche að viðstöddum
4000 áheyrendum. Santa
Croche er einskonar West-
minster Abbey Italíu, því að
þar hvila mörg stórmenni
þjóðarinnar, s.s. sjálfur
Michaelangelo, tónskáldið
Rossini og fjöldi annarra sögu-
frægra snillinga. Stemningin á
þessum hljómleikum var
ólýsanleg og lófatakinu linnti
ekki fyrr en eftir endurtekn-
ingu á „Fecit potentiam" úr
Magnificat. Tónlistarfólk frá
mörgum löndum kom að máli
við flytjendur að hljómleikun-
um loknum til að láta í ljós
hrifningu sína.
Að kvöldi næsta dags var
Messias fluttur í Vicenza I fag-
urri barrokkirkju, þar sem að-
staða flytjenda var fremur
erfið en hljómburður frábær.
Uppselt var á hljómleikana
löngu fyrirfram, en þeir voru
hinir síðustu á listahátið
borgarinnar, sem kennd er við
vorið, „Primavera a Vicenza."
Hrifningaraldan var hér svo
sterk, að gera varð margsinnis
hlé á flutningum undir dynj-
andi lófataki og fagnaðarhróp-
Framhald á bls. 19
Jakob Björnsson, orkumálastjóri:
Full mikil bjartsýni að
nota orðið endurvinnsla
— frekari boranir eru eina leiðin til gufuöflunar
„VIO LEGGJUM áherzlu á að
gufuleit verði haldið áfram fyrir
Kröfluvirkjun og helzt á nýjum
svæðum og ég er ekki úrkula von-
ar um. að af frekari borunum verði
i sumar", sagði Jakob Björnsson,
orkumálastjóri, í viðtali við Mbl. í
gær. „Ég vil líka benda á að orðið
endurvinnsla í sambandi við þær
holur sem fyrir eru, lýsir full mik-
•IIi bjartsýni og meiri bjartsýni, en
við viljum skrifa undir. Þær að-
gerðir, sem gerðar verða á holun-
um eru fyrst og fremst til að afla
upplýsinga um orsakir tregs
rennslis úr þeim, en likurnar á því
að þær auki árangurinn í gufunni
eru langt frá því að nálgast nokkr-
ar líkur".
Út af fyrir sig skil ég að það sé
erfitt að afla fjár til borana, en fyrir
Kröfluvirkjun er brýnast að ná í gufu
eins fljótt og verða má, þótt segja
megi, að úr því sem komið er skipti
ekki meginmáli, hvort það verður í
haust eða næsta sumar. En við von-
umst eftir því að fá fé til að bora
eitthvað i sumar Allavega lít ég svo
á að ekki sé endanlega búið að
ákveða að ekki skuli gert meira en
bara fara í holurnar, sem fyrir eru".
Mbl spurði orkumálastjóra í
hverju aðgerðirnar á holunum, sem
boraðar voru í fyrra, væru fólgnar.
„Það sem við ætlum að reyna að
komast að, er, hvort það er holan
sjálf, sem á sök á hinu trega rennsli,
eða hvort orsökin er í svæðinu
sjálfu Þessar 100 milljónir, sem
ákveðið hefur verið að setja í verkið,
ættu í sjálfu sér að duga til þess, ef
sæmilega tekst til Það, sem við
hyggjumst gera, er að fjarlægja göt-
uð fóðurrör úr tveimur holum, það
verða sennilegast holur 6 og 7 og
svo ætlum við að dýpka holu, sem
boruð var i 11 — 1200 metra í
fyrra, í 2000 metra og skilja hana
eftir án fóðurröra
Áður en af þessu getur orðið þarf
talsverðan undirbúning, meðal ann-
ars verðum við að kæfa holurnar
niður og áður en við förum með
borinn á holuna, munum við ganga
úr skugga um að hún sé heil, en við
höfum áður lent i því á holu 5, að
þegar við vorum komnir með borinn
á þá holu, þá reyndist hún hafa
skekkzt svo, að það var ekkert hægt
að gera
Samhliða þessu viljum við svo
auka mælingar á yfirborði jarðhita-
svæðisins við Kröflu
Jakob Björnsson sagði, að enn
ætti að vera tími til að bora tvær
holur í suðurhliðum Kröflu í sumar.
„Fyrir vinnslu er það nauðsynlegt að
finna betri svæði og því lengur, sem
það dregst því verra".
Borinn fór að Kröflu
að ósk ráðuneytisins
— En nú virðist af skýrslu dr
Gunnars Böðvarssonar að hann setji
fram nokkra gagnrýni á þá tækni
sem beitt hefur verið við Kröflu
„Ég tel nú ekki að hann hafi verið
að gagnrýna okkar vinnuaðferðir.
Hitt bendir hann réttilega á, að
þegar við stóðum frammi fyrir því að
fá niðurstöður, sem ekki hafa áður
fengizt á háhitasvæði á íslandi. þá
kallar það auðvitað á ný viðbrögð
Þær tillögur okkar að fara á önnur
svæði til gufuöflunar teljum við að
sé að bregðast við þeim vanda, sem
þarna er við að etja Við erum sam-
mála meginhluta skýrslu dr. Gunn-
ars, eins og fram kemur i okkar nýju
Jakob Björnsson
tillögum, en þess má geta til að sýna
hversu einstakt vandamál við glím-
um við, að þegar dr Gunnar kom
hingað til lands, þá stakk hann upp
á því að við hefðum samband við
bandarískt fyrirtæki sem hefur sér-
hæft sig í því að örva rennsli í olíu-
og gasholum Við höfðum að vísu
áður haft -sambandi við þetta fyrir-
tæki í sambandi við bortæknimál en
eftir ábendingu dr. Gunnars fóru
tveir sérfræðingar frá okkur ásamt
honum í þetta fyrirtæki Þá kom í
Ijós, að þeir höfðu aldrei reynt sína
tækni á jarðhitaholum og senmlega
er nú staðreyndin sú, að reynsla í
því að örva jarðhitaholur er hvergi í
heiminum meiri en hér á íslandi. Að
vísu höfðum við bara reynslu af
lághitasvæðum".
— Nú hafið þið að undanförnu
verið að undirbúa borstæði í Hvít-
hólum Þýðir það að þið hafið verið
svo öruggir um að fá fé til frekari
borana, að þið hafið lagt út í undir-
búning án nokkurra fyrirheita?
„Á sínum tíma var borinn fluttur
að Kröflu að ósk iðnaðarráðuneytis-
ins án þess að fé væri til borana
Þetta hefðum við ekki gert upp á
okkar eindæmi.
Við bjuggum okkur svo undir að
geta byrjað boranir á þeim tveimur
svæðum, sem við lögðum til Það að
við byrjuðum á Hvíthólasvæðinu, en
ekki i suðurhliðum Kröflu, kom nú
til af því, að ófært var að vinna á
síðarnefnda staðnum vegna bleytu
og einnig hefur náttúruverndarráð
með hann að gera En okkur er
ekkert að vanbúnaði nú að gera þar
borstæði og þurfum þess vegna ekki
að fara í Hvíthólasvæðið
Ég veit að til frekari borana þarf
fé, sem ekki er á fjárlögum, og skil
að það geti reynzt erfitt að útvega
það".
— Nú hefur komið fram að fram-
kvæmdir á síðasta ári fóru langt
fram úr áætlunum.
„Slíkt er nú ekkert einsdæmi hér á
landi, þegar 30 — 40% verðbólga
ríkir.
En það er rétt að ýmsar tafir urðu
á gufuveitunni í fyrrasumar og þvi
færðist ýmislegt yfir á veturinn og
erfiðari vinnuaðstöðu. sem gerði
verkin dýrari Og svo bættist verð-
bólgan við".
Innstreymistregðan
ekki af umbrotunum
—■' Nú hefur sú skoðun komið
fram að rétt sé að hætta fram-
kvæmdum við Kröflu og bíða af sér
umbrotin á svæðinu.
„Ég sé nú ekki ástæðu til þess.
Sumir vilja að visu setja árangurinn i
samband við umbrotin, og það er
greinilegt að breytingar á gufunni
má rekja til þeirra. En þessar breyt-
ingar á gufunni gera ekki annað en
að draga úr afköstum véla Þetta
trega innstreymi, sem er á svæðinu,
telja hins vegar margir að engin
ástæða sé til að setja í samband við
umbrotin á svæðinu og það gefur þá
ekki tilefni til að hætta framkvæmd-
um vegna umbrotanna
Hvað stöðvarhúsið varðar og vél-
ar, þá stendur þarna fjárfesting upp
á 7 — 8 milljarða Þetta er auðvitað í
hættu og verður það áfram, hvort
sem við borum eða ekki".
Við höfum alltaf
bent á áhættuna
— Er það ekki að Ijúka öfugum
enda fyrst að hafa stöðina fullbúna
en enga gufu?
„Við höfum alltaf bent á það, að
þetta væri óvenjulegur framgangs-
máti og að venjan væri sú, að búið
væri að fá verulegan hluta gufunnar
upp áður en farið yrði í stöðvarhús
og vélar. Þegar um tvo aðila er að
ræða, seljanda og kaupanda, hefur
kaupandinn yfirleitt ekkert samþykkt
fyrr en seljandinn hefur sannað að
hann hafi gufu í höndunum. Þegar
kaupandi og seljandi eru sami aðil-
inn gegnir ef til vill eitthvað öðru
máli. En á þetta höfum við bent og
alltaf undirstrikað þá áhættu sem
væri þvi samfara að fastsetja
stöðvarhúsið sjálft áður en gufa til
vikjunarinnar væri komin upp.
Fyrst þegar talað var um Kröflu-
virkjun, var rætt um 42 mánuði og
þá héldum við, að fyrst ættum við
að bora og svo yrði stöðvarhúsið
byggt. En sennilega spilar margt inn
í það, að stöðvarhúsið er nú risið
áður en við höfum gufuna hand-
bæra. Það má efalaust setja fram
margs konar reikningsdæmi i þessu
sambandi. en ekkert þeirra dregur
úr áhættunni sem þessi framgangs-
máti hafði í för með sér".
Boranir eina leiðin
til að kanna rennsli
— Þannig að rannsóknir hafa þá
ekki verið nægar?
„Það er mjög takmarkað, hvað
hægt er að rannsaka og alltaf álita-
Framhald á bls. 20.