Morgunblaðið - 20.08.1977, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. AGUST 1977
SUMUM þótti hann væm-
inn og fráhrindandi,
mjaðmahn.vkkirnir ógeð-
felldir ok svo mætti lengi
telja. Hinir eru þó fleiri
sem dáðu hann; honum
tókst það sem öðrum hef-
ur ekki lánazt á undan
honum; að höfða til og
eignast hylli þriggja kvn-
slóða. Þvf hefðu fáir spáð
þegar hann kom fvrst
fram á sjónarsviðið,
renglulegur hrilljantfn-
töffari sem með fram-
komu sinni og söngstfl
sefjaði áhorfedur svo að
konur á öllum aldri
skræktu og veinuðu af
geðshræringu, ekki hvað
sízt þegar hann dillaði
mjöðmunum og hrosti
fsmeygilega út f annað
munnvikið. Hann skóp
sinn stfl að mörgu levti
og enda þótt hann væri
ekki upphafsmaður
rokksins fór hann í söng
sfnum inn á nýjar
hrautir, útfærði rokkið
og umbreytti þvf svo að
hann mun um langa
framtfð verða kallaður
Rokkkóngurinn Presley.
A frægðarferli sfnum
vann hann alla þá sigra
sem skemmtikraftur
getur vænzt. Honum
tókst að halda vinsældum
í viðsjárverðum heimi
skemmtanaiðnaðarins í
rösk tuttugu ár; þrátt
fyrir að hann léti á sjá f
útliti og aðrir kæmu
fram á sjónarsviðið, varð
hann smám saman
klassfskur á sinn máta.
Enginn söngvari hefur
unnið það afrek að fá 25
gullplötur, en hver gull-
plata er veitt fyrir selda
milljón af plötum hans.
Hann lék f kvikmyndum,
um tuttugu og fimm tals-
ins, þótti hafa takmark-
aða hæfileika, en lék
samt, og frægar stjörnur
sóttust eftir að fá hlut-
verk á móti honum. Hann
auðgaðist gffurlega, átti
rfkmannlega höll og
hafði um sig hirð manna
sem höfðu þann starfa
einan að þjóna honum. t
undirbúningi var hljóm-
leikaferð um Bandarfkin
á næstunni og höfðu
þegar selzt á þá nokkrir
tugir þúsunda aðgöngu-
miða. Svo að margt gekk
honum f haginn.
SAMT hefur hann
sjálfsagt ekki verið mjög
hamingjusamur maður.
Hann harmaði að hjóna-
band hans og Pricillu
Beaulieu fór út um þúfur
fyrir fjórum árum.
Henni hafði hann kynnzt
er hann gegndi herþjón-
ustu f Þýzkalandi. Þá var
Pricilla aðeins fjórtán
ára gömul, en Presley,
„HEARTBREAK
HOUSE“ var fyrsta met-
sölulag Presleys og kom á
markaðinn f janúar 1956
og von bráðar var skriðan
komin af stað. Elvis-æðið
var orðin staðreynd. Arið
1957 lék hann f fyrstu
kvikmynd sinni, „Love
Me Tender“, og samncfnt
lag úr þeirri kvikmynd er
f hópi frægustu laga hans
frá þessum árum.
Aðdáendaklúbbar
spruttu upp eins og
gorkúlur, ungar stúlkur
skrifuðu honum eldheit
ástarbréf og peningarnir
streymdu til hans. Elvis
var maður rausnarlegur
og hafði sérstakt yndi af
eftir hann komst f
efni að gleðja aðra, fyrst
foreldra sfna og svo vini
með stórgjöfum, meðal
annars bifreiðum og hús-
um.
Arið 1958 var Presley
kominn á tindinn. Þá var
hann kallaður f herinn og
kom það miklu róti á
hugi aðdáenda hans og
umboðsmanna. Umboðs-
menn hans óttuðust að
hann glcymdist og ekki
tækist að endurvekja
goðið þegar það kæmi aft-
ur úr hernum. Aður en
Frá Presleytónleikum, sérstaklega framan af: æpandi, skrækjandi hamslausar
konur
sem Iftt hafði verið upp á
kvenhöndina, gazt vel að
þessari unglingsstúlku
og hefur kannski hugsað
eins og sr. Arni Þórarins-
son á sinni tfð þegar hon-
um var bent á, að konu-
efni hans væri heldur
ungt: „Það er nú kvilli
sem læknast fljótt.“
Alténd gengu þau f
hjónaband átta árum
sfðar, eða 1967, og dóttir
þeirra, Lisa Marie,
fæddist 1. febrúar 1968.
Frá þvf þau giftust voru
slúðurdálkar uppfullir af
þvf að hjónabandið gengi
brösulega, en sjálf sögðu
þau hjón aldrei neitt f þá
átt opinberlega. Hjóna-
bandinu lauk með skiln-
aði árið 1973 og eftir það
var Presley einmana
maður, enda þótl hann
hefði öðru hverju ein-
hver kynni af kvenfólki.
Hann sagði að
skcmmtanaiðnaðurinn
hefði orðið til að eyði-
leggja hjónaband sitt.
m
Presley í herþjón-
ustu í Þýzkalandi ár-
ið 1958.
varð beizkur og dró enn
úr samskiptum sfnum við
umheiminn eftir skilnað-
inn við Pricillu.
ELVIS Aron Presley
fæddist 8. jan. 1935 í
Iftilli tveggja herbergja
íbúð í Tupelo f Missi-
ssippi. Hann hólst upp
hjá foreldrum sfnum,
Gladys og Vernon
Presley, og eignaðist
fyrsta gftarinn sinn tólf
ára gamall. Foreldrar
hans voru músfkelskar
manneskjur og sungu
þau oft og léku saman
þrjú, bæði á heimili sfnu
og svo á fundum og f
kirkjunni á staðnum.
Þegar Elvis var þrettán
ára flutti fjölskyldan
búferlum til Memphis.
Hann gekk þar í gagn-
fræðaskóla og f frfstund-
um var hann dyravörður
P
M m II
m mm
m ti
0
í#g
m » S
& síife 1%; ■m II gf m 1 s mB M 8B
w i 'Í|| Í Í&Bk. m 0 mm m fsm m ||
f leikhúsi. Eftir að hann
lauk gagnfræðaprófi
gerðist hann vörubfl-
stjóri um hríð. Arið 1953
lét Presley hljóðrita
fyrsta lagið sitt, borgaði
fyrir fjóra dollara og fór
með eintakið heim og
spilaði það hvað eftir
annað.
Snjall stjörnusnuðrari,
Thomas A. Parker —
Auknefndur
hershöfðinginn — heyrði
þessar fyrstu upptökur,
fékk trú á piltinum og
tók að sér að stjórnina á
ferli Presleys. Og f hendi
hans var f raun allt ráð
Presleys lengi sfðan.
Parker kom honum að
hjá 20th Century Fox f
Hollywood, þrátt fyrir að
hann væri óþekktur með
öllu og þótti það sýna
kænsku Parkers, svo og
þá óbilandi trú sem hann
hafði á Presley.
mm wm
8 ■
mm
m m
m W.
i m

Dr. Stefán Adalsteinsson:
Þjóðsögur og vísindamenn
t Morgunblaðinu, þriðjudaginn
16. ágúst, 1977, er grein eftir dr.
Gunnar Sigurðsson, lækni, sem
ber heitið; Mataræði, kólesteról
og kransæðasjúkdómar. 1 þessari
grein beinir dr. Gunnar skeytum
til min, sem ég get ekki látið hjá
líða að svara.
Dr. Gunnar lætur að því liggja
að fyrri greinar mínar um neyzlu
búfjárafurða og heilsufar hafi
verið í hálfgerðum þjóðsagnastíl
og hann þurfi sjálfur að gera
grein fyrir starfi þeirra vísinda-
manna, sem unnið hafa að rann-
sóknum áorsökum æðakölkunar.
.... hefði verið nær að rýna í
íslenzkar þjóðsögur“.
Dr. Gunnar gerir óvart grein
fyrir störfum þessarra vísinda-
manna í fyrstu setningu greinar
sinnar, en þar segir hann: „Frum-
orsök æðakölkunar er að veru-
legu leyti óþekkt ennþá,...“
(Leturbr. mín S.A.). Þá segir dr.
Gunnar ennfremur: „Það mætti
a.m.k. skiljast svo af greinum dr.
Stefáns Aðalsteinssonar í Mbl. ný-
lega, að þeim fjölmörgu vísinda-
mönnum, sem eytt hafa árum í
rannsóknir á orsökum æðakölk-
unar hefði verið nær að rýna í
íslenzkar þjóðsögur. Til þess að
gera þessum vísindamönnum
jafnhátt undir höfði og íslcnzkum
þjóðsagnahöfundum mun ég í
grein þessari reyna að draga sam-
an helztu niðurstöður þessarra
rannsókna um tengsl mataræðis
og æðakölkunar." (Leturbr. min.
S.A.).
Hvor á að biðja
hvorn afsökunar?
Ef þess gerist þörf, skal ég fús-
lega biðja dr. Gunnar afsökunar á
þjóðsögunum þremur sem ég til-
færði — eina um átið hjá Gretti,
aðra um smalamanninn, sem flot-
ið freistaði og þá þriðju um
dönsku drottninguna, sem skildi
ekki, hvers vegna blessað fólkið
borðaði ekki brauð og smjör i stað
þess að deyja úr hungri.
En ég er ekki alveg viss um,
hvor okkar á að biðja hvorn afsök-
unar varðandi aðra þætti greina
minna, ef það, sem ég tilfærði þar
til stuðnings mínu máli á að
flokkast undir þjóðsagnaskrif.
Þar á meðal er éftirfarandi.
0 Ég greindi frá tölum um
smjörneyzlu úr Islenzkum þjóð-
háttum.
0 Ég greindi frá skoðunum
gamals fólks á sambandi milli
mataræðis og heilsufars, sbr. sög-
una um skilvindurnar, undan-
rennuna og berklana. Ég get visað
dr. Gunnari á þetta fólk, sem
hvorki eru þjóðsagnahöfundar né
þjóðsagnapersónur.
0 Ég vitnaði í mataræðisrann-
sóknir, sem birzt hefur um í Töl-
fræðihandbókinni og timaritinu
Hjartavernd.
• Ég dró saman 10 atriði um
breytingar á mataræði og lífs-
venjum með þjóðinni á þessari
öld. Heimildir að þeim voru eftir-
farandi:
Hæð og þyngd Islendinga
(Bjarni Torfason, stud. med. Ráð-
stefna um neyzluvenjur og heilsu-
far, 29,—30. apríl, 1977, hér eftir
skammstafað RNH).
Offita á íslenzkum körlum
(sami).
Aukin neyzla á sykri og hvítu
hveiti (Ársæll Jónsson, læknir,
RNH og Hjartavernd).
Aukning í orkuneyzlu frá
1939—1966 (Tölfræðihandbók-
in).
Þungi karla á Islandi miðað við
önnur lönd (Bjarni Torfason,
RNH).
Tóbaksnotkun (Heilbrigðismál
nr. 2—1976. Landlæknisembætt-
ið).
Samdráttur á mjólkur- og
kindakjötsneyzlu (Þróun land-
búnaðar. Rannsóknaráð ríkisins,
1976).