Morgunblaðið - 29.09.1977, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. SEPTEMBER 1977
17
að foreldrar, kennarar og nem-
endur sjái spilin notuð og reyni
þau sjálf, þá mun flestum skiljast
hvert gildi þau hafa.
E: Ég er sammála því að sjón-
varpið geti verið mjög mikilvægt
tæki til skilningsauka i þessum
efnum, sem kveikja til frekari
kynna af og notkunar tækjanna.
A: Ég hef séð fólk (kennara)
ganga framhjá spilum, jánkandi,
„Þetta er svosem ágætt“ og það
notar tækið aldrei. Ef það á hinn
bóginn sest niður, setur sig inn i
spilið bregst varla að áhugi
kvikni. Slikt fólk hefur oft fundið
kennsluhjálp, sem eykur afköstin
og vinnugleðina við námið en létt-
ir jafnframt starfið.
A: Þegar maður uppgötvar, að
maður verður að hugsa til þess að
geta leikið sér, skilur maður að
það er einhvers virði.
Eitthvað nýtt á hverju
ári sl. 6 ár
í dönsku
Nýtt efni fyrir
þrjá árganga í
stærðfræði í fyrra
V: Hörður. Hvað hefur þú í
pokahorninu?
H: Undanfarin 6 ár hefur eitt-
hað nýtt námsefni komið út í
dönsku á hverju ári.
Verið er að ljúka fullnaðarfrá-
gangi á nýja námsefninu fyrir
dönskukennsluna, með þvi að það
kemur út lokaútgáfa námsefnis
fyrir 7. bekk. úþví eru ýtarlegri
kennsluleiðbeiningar en áður
fyrir efstu bekki grunnskólans
(8. og 9.), viðbótarlesefni tengt
einstökum köflum. Þá er í fyrsta
skipti núna bent á einstaka
söngva, sem tengja má kennsl-
unni. Skólarnir eiga nú orðið mik-
ið af handhægum hljómflutnings-
tækjum og sem betur fer, fer
notkun þeirra mjög vaxandi í
tungumálakennslunni.
TENGSL RÁÐU-
NEYTIS OG SKÓLA
V: Sú gagnrýni hefur oft
heyrst og mjög verið haldið á
lofti, að allt að hreinu sambands-
leysi sé til að dreyfa milli Mennta-
málaráðuneytisins og hinna ein-
stöku skóla.
H: Athugum þetta mál nánar.
Tengslin eru reunar þrenns kon-
ar.
1) Bréfleg, oft kallað bréfaflóðið
og skólarnir ekki mjög hrifnir af.
Innihald slikra bréfa er oftast við-
komandi breytingum á skólafyrir-
komulagi, framkvæmd prófa
o.s.frv., og á auðvitað rétt á sér.
2) Samskipti eins og eiga sér stað
hér í dag, þar sem við námsstjór-
arnir mætum á þingum og fund-
um. Þetta skapar að vísu takmark-
aða möguleika til að skiptast á
skoðunum við einstaka kennara,
tíminn er svo naumur og þraut-
skipulagður. Gagn held ég þó tvi-
mælalaust að flestir kennarar
hafi af því að sækja slíka fundi.
Þegar við athugum það, að það
eru 240 grunnskólar i landinu,
gefur það auga leið, að ekki er
mögulegt að heimsækja þá hvern
fyrir sig nema afar sjaldan. Þetta
má telja þriðju tegund tenglsa
ráðuneytis við skóla, þ.e. heim-
sókn námstjóra í einstakar stofn-
anir.
A Vegna þeirrar gagnrýni, sem
oft heyrist, að námsstjórar geri
lítið, vil ég að það komi skýrt
farm, að þeim er ætlað margt ann-
að, sem raunverulega heyrir ekki
undir námsstjórn. í mínu tilfelli
get ég reiknað með að 10 timar á
viku í hámark, fallli undir beina
námsstjórn. Mestur hluti timans
fer i endurskoðun námsefnis og
námsefnisgerð, þar þarf ég að
vinna meira en mér er ætlað i
ráðningarbréfi. Fjárveitingar eru
mjög takmarkaðar. í fyrra kom
nýtt efni fyrir þrjá árganga í
stærðfræði. Þetta kerfst mjög
mikíllar vinnu. Eftir stendur sem
áður, að það ánægjulegasta í
starfinu er að fara og hitta kenn-
ara og ekki síður nemendur og
komast að raun um hvað hefur
gefist vel af þvi, sem við höfum
verið að gera.
V: Fáið þið slíka vitneskju
fremur beint frá nemendum en
frá kennurum?
A: Nei, hvort tveggja.
H: Við sjáum árangurinn af
starfi okkar þegar við erum i
kennslustundunum i skólunum.
Þá er tækifæri til að heyra hljóðið
i nemendunum, og virða fyrir sér
hvernig starfið gengur.
V: Þið eruð kennarar jafn-
framt námsstjórn?
A: Við erum öll reyndir kenn-
arar.
Kennarar oft
einangraðri í
stórum skólum
en litium
V: Tilgangur ykkar með skóla-
heimsóknum er því tvíþættur: í
fyrsta lagi að hitta kennara, en
vegna anna vilduð þið helst geta
hitt þá sem flesta i einu, eins og
t.d. hér á ráðstefnunni. í öðru lagi
til að fylgjast með kennslu og
ræða við nemendur. Finnið þið
mun á því að koma í litla eða stóra
skóla?
A: í litlum skólum er samstarf
kennaranna oft meira. Það þýðir
að þeir ganga eðlilegar út og inn
hver hjá öðrum. Af þessu leiðir að
þeir eru ekki eins uppveðraðir
þótt utanaðkomandi manneskja
komi og setjist inn i tíma hjá
þeim, fái að vera með i kennsl-
unni og segi jafnvel eftir 20 min-
útur: „Má ég taka við?“ En ef þú
kemur i stóran, segjum 800 nem-
enda skóla, áttu það á hættu, eink-
um i efstu bekkjunum að einangr-
un kennarans sé talsvert mikil.
Greinakennarar (kennarar, sem
eingöngu kenna eitt fag) vita
ekki hvað kennarar í öðrum
greinum eru að gera. Þeir hafa
ekki hugmynd um að þeir eru að
vinna á sömu bylgjulengdinni.
Þeir kenna fyrir lokuðum dyrum
og það er miklu meira átak fyrir
þá að opna dyrnar. En þetta er
ekki einhlýtt. Ég hefi komið i
stóra skóla þar sem allar dyr
standa opnar.
V: Hörður, ertu sammála?
H: Þetta er áreiðanlega rétt
greining hjá Önnu. En í sambandi
við þau ágætu skólasamskipti,
sem hér eiga sér staó, held ég að
það sé mikilvægt sem þú, Vil-
hjálmur minntist á áðan, að svona
samstarf getur sannarlega hjálp-
að til við að koma á breyttum og
bættum vinnubrögðum í skólun-
um. Þetta höfum við einmitt verið
að ræða. Kennararnir styrkja
hver annan i því, sem þeir eru að
gera og vinna úr þeim hugmynd-
um, sem koma utanfrá og út frá
slíku samstarfi dreyfist þetta víð-
ar. Það er alltaf öruggasta leiðin í
sambandi við breytingar ef hraði
breytinganna og stefnan ákvarð-
ast sem mest i skólunum sjálfum.
A: Að engu sé þvingað upp á
skólana.
V: Eru það ekki „sérfræðing-
arnir", gamlir og grónir „magist-
erar“ sem helst vilja læsa á eftir
sér hurð kennslustofunnar? Lita
þeir ekki oft á sig sem kónga i riki
sinu?
■Þessu neituðu námsstjórar á
þann veg, að um grófa alhæfingu
væri að ræða og kváðu sama fyrir-
bæri einnig vera til í barnaskól-
unum. Ekki kváðu þeir heldur
vera hægt að segja að einangrun-
ar-tilhneigingin færi eftir aldri.
Anna sýnir skuggamynd af barni
við námsleik
Er hægt að koma því
á að allir kennarar
hljóti endurmenntun?
V: Mín skoðun er sú að á al-
menn námskeið, ekki eins og hér
núna, þar sem allir kennarar eru
skikkaðir að mæta, enda reiknast
þessir dagar starfsdagar skól-
anna, komi fyrst og fremst áhuga-
sömustu kennarar frá hverjum
skóla, en ekki þeir, sem helst
þyrftu þess með. Þarf ekki að
gera átak til að tryggja það með
einhverju móti að aliir kennarar
sæki endurhæfingarnámskeið af
einhverju tagi með vissu milli-
bili?
A: Þú manst hvað Erla sagði
áðan. Hún sagði það það væri
upplifun að koma hingað og vera
með fólki, sem væri félagslega
þroskað.
H: Við höfum gumað af geysi-
góðri þátttöku kennara í nám-
skeiðum.
V: Nú geta kennarar aukið við
réttindi sín með nægilega mikilli
námskeiðasókn eftir föstuum
reglum þar um?
H: Það eru nokkuð góð skilyrði,
sem endurmenntuninni eru sett í
þessu landi, betri en á Norður-
löndunum. Rikið greiðir ferða-
kostnað og 2/3 af dagpeningum
rikisstarfsmanna meðan á nám-
skeiði stendur.
Danskcnnsla
skipulögð
Hér féll talið niður. Matartím-
inn var búinn og Anna átti að fara
að sýna þátttakendum notkun
námsleikja. En það voru fleiri en
við, sem höfðu notað matartím-
ann vel. Sigurður Guðmundsson
skólastjóri í Heiðarskóla ásamt
Sjöfn Ásbjörnsdóttur, Varma-
landi og Gunnvöru Björnsdóttur
Laugagerðisskóla unnu einnig
kappsamlega. Siguröur skýrði
verkefni þeirra: „Síðastliðinn vet-
ur höfðum við námskeió fyrir
kennara i að kenna börnum dans
á einfaldan hátt. Þegar við fórum
að ræða málið nánar kom i ljós, að
hver skóli hafði á að skipa starfs-
krafti, sem gæti miðlað öðrum, og
kunni nokkuð meira fyrir sér en
Framhald á bls. 29.
Séð yfir aðalsal. Anna Kristjánsdóttir sýnir stærðfræðispil.
Gunnvör, Sigurður og Sjöfn í hópvinnu um tilhögun danskennslu.
Hörður Bei ginann og kennslubókaflóðið
Þátttakendur í námsleik.