Morgunblaðið - 05.10.1977, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. OKTOBER 1977
23
Georgína Stefánsdótt-
ir — Minningarorð
Fædd 25. mars 1935.
Dáin 27. september 1977
Daudinn má svo með sanni
samK'kjast. þykir mér.
slyngum þeim sláttumanni.
er slær allt. hvað fyrir er.
grösin og jurtir grænar.
glóandi hlómstrið frítt.
reyr. stör sem rósir vænar
reiknar hann jafnfánýtt.
(H. Pétursson.)
Við ótímabæran dauða eins og í
slysaöldunni nú undanfarið
stöndum við agndofa og eigum
erfitt með að skilja miskunnar-
leysið, sem margir verða að reyna.
Mig langar að minnast hér
fáeinum orðum vinkonu minnar
Georginu Stefansdóttur, sem lést
af slysförum í blóma aldurs sins
þriðjudaginn 27. september s.l.
Georgína var fædd 23. mars
1935 i Vín i Austurríki. Foreldrar
hennar voru hjónin Stefan
Sedlacek og Georgina Sedlacek.
Faðirinn var tékkneskrar ættar,
hann lést á ungum aldri í heims-
styrjöldinni síðari. Móðirin er
austurisk og býr í Vin.
Gína, eins og hún var jafnan
nefnd meðal kunningja var einka-
barn foreldra sinna — og er nú
sár harmur kveðinn að móður
hennar sem komin er til íslands
að fylgja dóttur sinni til grafar.
Gina nam leiklist i Vín og hafði
mikinn áhuga á bókmenntum og
listum. Jafnframt lærði hún þar
ljósmóðurstörf og vann þar nokk-
ur ár við þau störf. Aðaláhugasvið
hennar var tvímælalaust líknar-
og hjúkrunarstörf.
Eftirlifandi eiginmanni sinum
Gísla Sigurðssyni kynntist Gína,
er hann var við nám í Vín. Börnin
eru: Stefan 19 ára, Katrín 14 ára,
Sigríður Georgína 13 ára og
Christine 12 ára.
Hingað til Selfoss fluttust þau
1964 er Gisli réðist kennari að
Gagnfræðaskólanum á Selfossi.
Fljótlega eftir að þau fluttust
hingað höf Gina störf við ung-
barnaeftirlit á vegum Selfoss-
læknishéraðs. Kynni okkar hófust
einmitt er hún vann að barna-
eftirlitinu og gekk i heimahús.
Hér var um algjört braut-
ryðjandastarf að ræða á Selfossi
en við það sýndi Gína mikla fram-
sýni og ósérplægni. Þetta starf
var fyrsti vísir að heilsuverndar-
stöð hér á staðnum, sem tók svo
formlega til starfa 2. mai 1971.
Þar varð Gina fyrsti fastráðni
starfskrafturinn, mótaði starfið
og byggði upp og naut hin unga
stofnun dugnaðar hennar og at-
orku fyrstu þýðingarmestu árin.
Það sýnir e.t.v. betur en mörg
orð hve þessi störf voru Ginu hag-
stæð er hún ákvað 1975 að hefja
nám i hjúkrunarfræðum við
Hjúkrunarsköla íslands. Námið
sótti hún af þeirri viljafestu sem
einkenndi hana og nú voru skrif-
leg próf að baki og aðeins stuttur
starfstimi námsins eftir. Það gef-
ur auga leið að kjark þarf til, að
leggja út í nám við aðstæður sem
Gína hafði, fara um fjallveg til
skólans, hvernig sem veðri var
háttað, en þar naut hún styrks og
hjálpar eiginmanns síns og sam-
heldni fjölskyldunnar.
Þá er ég komin að þeim þætti i
lífi Gínu sem mér þótti fegurstur.
Það var fjölskyldulíf hennar og
þá ekki sist samband þeirra Gisla
sem einkenndist af gagnkvæmri
ást og virðingu.
Það var gaman að vera gestur á
heimili þeirra maður fann svo vel
hve samhent þau voru. Við hjónin
þökkum þær endurminningar
sem við eigum frá þeim samveru-
stundum.
Gína var óvenjuglæsileg kona,
heimsborgari, sem tekið var eftir
hvar sem hún fór. Hún var hrein-
skilin, listræn og vinföst.
Er ég lýk þessum fáu þakkar- og
kveðjuorðum kemur upp i hug-
skot mitt leifturmynd frá ferð er
við hjónin förum með Gínu og
Gisla sumarð 1974. Við gengum út
úr flugvél á einni af grísku
eyjunum i Eyjahafinu. Á móti
okkur barst heitur blærinn við
okkur blasti fegurðin tær.
Ég trúi því að andi Gínu gisti nú
heiðari heim án andstreymis og
bíði endurfunda.
Við hið snögga fráfall er sorgin
sárust börnunum, eiginmanm
móður og öðrum aðstandendum.
Huggun í harmi er góður orðstír
og kærar minningar um góða
móður, eiginkonu og dóttur.
Við hjónin sendum þeim hug-
heilar samúðarkveðjur og biðjum
þeim blessunar Guðs.
Blessuð sé minning Georginu
Stefansdóttur.
Svava Kjartansdóttir.
Banaslysin i umferðinni gerast
nú uggvænlega mörg, og sárt er
það fyrir þjóðina alla að missa um
þrjátíu manns af slysförum það
sem af er þessu ári. En þegar ég
spurði lát kunningjakonu minnar
í bílslysi á Hellisheiði hinn 27.
september, voru þessar stað-
reyndir ekki einungis tölur á
blaði, heldur komu þær við mig
snöggt og sársaukafullt, eins og
alltaf þegar viðskilnaðurinn er
fyrirvaralaus.
Það mun hafa verið haustið
1964 að Gísli Sigurðsson, vinur
minn, kom fyrst til kennslu við
Gagnfræðaskólann á Selfossi.
Hann kom frá Vinarborg, þar sem
hann hafði stundað efnafræði-
nám, og tók nú við kennslu i raun-
greinum við skólann. Mér er það
minnisstætt, hve föstum tökum
hann tók strax starf sitt, en á
þeim árum vorum við um nokk-
urn tíma samkennarar. En jafn
minnisstætt er mér frá þeim tíma,
að hann leiddi sér við hönd unga
konu, afburða glæsilega. Hún var
austurrísk að ætt og uppruna, en
norræn að yfirbragði, og mér
fannst eins og hún hlyti fljótt að
falla inn í islenskt samfélag eins
og flest það fólk af þýska kyn-
stofninum, sem hingað hefur
komið.
Sú varð og raunin. Svanhvít
Stefansdóttir, eða Georgina eins
og hún hét áður og mér var tam-
ast að kalla hana, skaut hér rót-
um, gerðist islenskur rikisborgari
og lærði þetta erfiða mál okkar
mjög fljótlega. Hún talaði það
orðið lýtalaust, þannig að vart
mátti greina hinn erlenda upp-
runa hennar. Hún varð einnig
brátt svo islensk i hugsun sinni og
gjörðum, að ekki mun hafa
hvarflað að henni, að þau hjón
flyttust aftir til ættlands hennar.
íslenskan ríkisborgararétt fékk
hún, íslendingur skyldi hún
verða.
Árin liðu. Þau Gísli ogGeorgina
byggðu sér failegt hús austarlega
á Selfossi í nánd við hið nýja
Sjúkrahús Suðurlands. Kynni
þeirra hjóna við heimili mitt voru
margvisleg, og við horfðum á
efnileg börn þeirra vaxa úr grasi.
Stefan sonur þeirra var sem ung-
ur drengur við og við við sveita-
störf hjá mér, myndarlegur gerð-
arpiltur, hæglátur og vinnu-
samur. Og þótt minum kennslu-
störfum lyki var ekki þar með
lokið samvinnu okkar Gísla Sig-
urðssonar. Hann varð árið 1967
ritstjóri Þjóðólfs, blaðs framsókn-
armanna i Suðurlandskjördæmi,
og við sem skrifuðum i blaðið,
vorum sem heimagangar hjá þeim
hjónum að Heiðmörk 2 A á Sel-
fossi. Þá bar margt á góma sem
hér verður ekki tint til, en við
þessar heimsóknir okkar að Heið-
mörk 2 kynntist ég Georgínu best.
Ekki var það einungis, að hún
tæki okkur hjartanlega vel i hvert
sinn og veitti okkur af þeirri
rausn sem henni var eðlileg, held-
ur tók mjög þátt i samræðum
bónda síns við okkur. Hún var
tilfinningarik kona, en réttlætis-
kennd hennar var einnig það mik-
il, að ekkert fannst mér eðlilegra
en að hún sýndi okkur sinn innri
mann. Hún var kona, sem hvorki
gat né mátti dylja sig.
Þvi var það eðlileg afleiðing
skaphafnar hennar, að hún réðst
alltaf á garðinn þar sem hann var
hæstur. Hún var útlærð ljósmóðir
og starfaði þannig í nokkur ár við
Heilsugæslustöð Selfoss. En hún
stefndi hærra, þegar starfssviðið
við heilsugæsluna hentaði ekki
lengur, og nú var brotist út i nám
í hjúkrunarfræðum í Reykjavík.
Ekki þarf að lýsa því hvilikt þrek-
virki var þar unnið, en þetta nám
var nú i góðri höfn. Starfsárin
voru framundan — og ennþá i
þjónustu lífsins.
Og nú er hún fallin frá langt
fyrir aldur fram. Mér er orða vant
við vin minn Gisla og börn þeirra.
Ég veit að hann á þær minningar
kærastar og dýrastar, sem ylja
honum alltaf á vegferðinni
gegnum þetta líf. En handan þess
er annað líf, þar sem Georgina
Stefansdóttir mun beita orku
sinni i kærleikans þjónustu.
Páll Lýðsson.
Siðla sumars 1975 fékk Nýi
hjúkrunarskólinn i annað sinn
bekk þar sem nemendur voru ein-
göngu ljósmæður, og höfðu allar
hlotið nám sitt i ljósmæðrafræð-
um hér heima, nema ein, Svan-
hvít Stefansdóttir, fædd Georgine
Sedlacek. Þessi bekkur verður
brautskráður fyrir jól.
Því fylgir alltaf viss söknuður
að sjá á bak nemendum, sem
starfslið hefur verið samvistum
við i nánum tengslum fámenns ‘
skóla, þótt það sé um leið gleði-
stund, þegar settu marki er náð.
Öðru máli gegnir þegar dauðinn
bindur skyndilega enda á ævifer-
il.
Meðal okkar í skólanum var
hún alltaf kölluð Goergine, nafni
því, er hún hafði borið frá fyrstu
tið, nafni, er okkur fannst á allan
hátt hæfa henni, því að eins og
litríku Georgínu-blómin bar hún
með sér fegurð og lif frá suðræð-
um slóðum til okkar kalda lands.
Var hún með námi i Nýja
hjúkrunarskólanum að búa sig
enn betur undir það ævistarf, er
hún þráði að helga krafta sína.
Eins og blómið Georgine heitir
glitfífill á íslenzkri jörð, eins varð
hún sem islenzkur ríkisborgari að
taka sér íslenzkt nafn og hlaut þá
nafnið Svanhvít.
Georgine var fædd í Vtnarborg
25. marz 1935. í heimaborg sinni
lauk hún ljósmæðranámi 8. apríl
1960 frá skólanum við Gemmel-
wei Frauenklinik der Stadt Wien.
Um fjögurra ára skeið starfaði
hún á heimaslóðum, fyrst við
Frauen Hospital og siðan við
Goldenes Kreuz Sanatorium.
Mér er minnisstætt, er hún kom
á minn fund haustið 1972. Þá
harmaði hún að hafa ekki vitað
fyrr um nýbyrjað hjúkrunarnám,
sem skipulagt hafði verið sérstak-
lega fyrir ljósmæður, þar sem
hana hafði alltaf langað til að
bæta við sig hjúkrunarnámi, og
var hún ekki sein að taka við sér
er aftur gafst tækifæri. Hún hafði
þá þegar unnið við ungbarnaeftir-
lit Selfosshrepps nokkur ár og
rúm tvö ár við Heilsuverndarstöð
Selfoss.
Hún vakti strax athygli mína
vegna lifandi áhuga, festu og ein-
— Minning
Þórður
Framhald af bls. 19
úr þungbærri legu. Fljótlega eftir
að hann fluttist til Reykjavikur
hóf hann störf hjá Ölgerð Egils
Skallagrimssonar h.f. og naut
hann þar velvildar og trausts
jafnt vinnuveitanda og samstarfs-
fólks og veit ég, að hann mundi
þakka sem vert er þeim öllum ef
hann mætti mæla.
Þórður var með afbrigðum
glæsilegur maður, hávaxinn og
beinvaxinn, þrekinn og samsvar-
aði sér vel. Hann hafði mjúkt og
frítt andlit, vel limaður, hægur í
allri framkomu svo að manni
fannst hann stundum feiminn
sem þó ekki var, heldur eðlislæg
hlédrægni þvi að engan vildi
hann skyggja á. Er hann hóf máls
á einhverju var frásögnin skýr og
málfarið skörulegt og óspillt af
nútíma orðskripum. Hann fylgd-
ist vel með hræringum þjóðlifs-
ins, las og tileinkaði sér hið bezta
úr nútima bókmenntum og oft var
það svo, að manni fannst maður
sitja við vizkubrunn er setið var
beitni, og áttum við eftir að sann-
reyna það síðar að þessir eignleik-
ar voru ríkir í fari hennar. Má það
reyndar furðulegt heita hvað hún
vildi mikið á sig leggja, móðir
með 4 börn að sækja nám alla leið
frá Selfossi og stunda það þó með
þeim ágætum, sem raun bar vitni.
Hún bar með sér svipmót þeirr-
ar menningarborgar, sem hún ólst
upp í og hafði enda með sinum
margþættu áhugamálum lagt
stund á nám i leiklistaraka-
demiunni í Vínarborg um tveggja
ára skeið.
Var hún frábærlega skemmti-
legur nemandi í kennslustundum,
tilbúin að rökræða og hafði sjálf-
stæðar skoanir, eins og oft er um
nemendur, er standa á háum sjón-
arhól, og mun uppeldi hennar i
heimsborginni m.a. hafa stuólað
að viðsýni og eldlegum áhuga
hennar.
Lát hennar var sviplegt og mik-
ið áfall, sem verra er að sætta sig
við með hverjum degi sem liður.
En þó að sorgin sé sár, ber að
þakka að hafa átt þess kost að
kynnast og vera samvistum við
þessa hugljúfu konu.
Við í Nýja hjúkrunarskólanum
sendum eiginmanninum, Gisla
Sigurðssyni, kennara, börnunum
Stefáni, Katrínu, Sigríði Georgine
og Christine og móður hennar
innilegustu samúðarkveðjur og
blessunaróskir.
María Pétursdóttir.
1 dag, 5. október, verður gerð
útför Georginu Svanhvitar Stef-
ánsdóttur Ijósmóður, Heiðmörk 2
A, Selfossi, sem fórst af slysförum
27. sept. síðastliðinn,'aðeins 42
ára að aldri. Hún var austurrísk
að ætterni og hafði aðeins verið
búsett hérlendis um 13 ára skeió.
Kynni okkar við Georginu hóf-
ust síðla árs 1975 er fámennur
hópur ljósmæðra og þroskaþjálfa
hóf nám i hjúkrunarfræðum við
Nýja hjúkrunarskólann i Reykja-
vik. Strax vakti athygli okkar hið
vandaða fnálfar hennar og hve
hún var orðin islensk og hvað
útlit hennar og reisn, glaðlegt,
hlýtt viómót og einörð framkoma
vakti eftirtekt og nánari kynni
leiddu i ljós mótaða skapgerð og
hjá Þórði og hlýtt á hann rekja
efnisþráð nýútkominna bóka.
Bækur voru Þórði sem háskóla-
nám litt skólagengnum alþýðu-
manni.
Með fyrri konu sinni átti Þórð-
ur þrjár dætur: Hjálmfriði sem
gift er undirrituðum, Jónu Rut
sem gift er Högna Jónssyni inn-
heimtumanni og Sigriði sem er
ógift. Þau Þórður og Helga
eignuðust ekki börn — og þó.
Fljótlega eftir að suður kom settu
þau á stofn heimili fyrir börn með
sérþarfir, sem útheimtir bæði
þolinmæði og umhyggjusemi. Það
var sannarlega gaman að koma til
þeirra hjóna og fylgjast með
framförum barnanna, og sjá og
finna kurteisi þeirra og virðingu
fyrir hinum nýju foreldrum sin-
um. Framkoma þeirra var óaó-
finnanleg og bæri eitthvað út af
var skilningi að mæta og þau hjón
leystu, samhent að vanda, úr öll-
um hnútum sem hlaupa vildu á
þráðinn.
Á Helgu mæddi mest er maður
hennar var að heiman vegna
vinnu sinnar. og á sinn hljóðláta
hátt fregnaði hann hvort nokkuð
heilbrigt lífsmat. Hún unni lífinu
og áleit það vera stærstu hátið i
lifi hverrar konu að fæða barn.
Sjúka annaðist hún af alúð og
virti jafnan þeirra persónugerð
og þarfir. Georgína var viðlesin
og síleitandi meiri fróðleiks til
aukinnar menntunar á sinu
áhugasviði. Jafnframt miðlaði
hún okkur hinum af þekkingu
sinni.
I okkar fámenna hópi er skarð-
ið átakanlega stórt. Sú gleðinnar
stund sem óðum nálgast, að við
náum lokamarki eftir rösklega
tveggja ára nám verður blandin
trega sökum fráfalls Georgínu.
Hún lagði á sig ómælt erfiði og
átti aðeins einn mánuð eftir til
lokaprófs. Ferðir hennar yfir
Hellisheiði eru ótaldar þvf alltaf
vildi hún heim eftir oft erfiðan
náms- eða vinnudag, heim til
barnanna og sins góða eigin-
manns, sem skildi og studdi heils-
hugar konu sína i að ná takmarki
sínu. Við skólasystur höfum ekki
framar Georginu með okkur í
kennslustund og heyrum ekki oft-
ar glaðan og smitandi hlátur
hennar i friminútum. En við átt-
um hann i hópnum. Við eigum
minningu um mikilhæfa starfs-
systur og kynntumst lifsviðhorf-
um hennar. Það eitt útaf fyrir sig
er nám og við sem lifum og göng-
um nú til starfa við ljósmóður- og
hjúkrunarstörf skulum nýta það á
okkar ferli. Þannig mun Georgina
lifa áfram með okkur.
Astvinum Georginu, börnunum
hennar fjórum, eiginmanni og
aldraðri móður sem nú sér á bak
einkabarni sinu, viljum við flytja
okkar ’einlægustu samúðarkveðj-
ur.
Skólasystur.
Ég man alltaf þegar ég sá hana
fyrst. Hvað mér fannst hún vera
glæsileg og geislandi af lífskrafti.
Þetta var fyrir 10 árum siðan.
Hún var aðaldriffjöðrin í að það
var komió á ungbarnaeftirliti hér
á Selfossi. Hún gekk í hús og
fylgdist með börnunum og leið-
beindi mæðrunum. Þó ég væri
ekki alltaf sammála henni, þá
fann maður hvað hún hafði mik-
inn áhuga á þessu starfi og hvað
hún vildi gera vei. Ég var nú
ekkert sérstaklega hrifin, einu
sinni þegar hún kom og byrjaði á
þvi að rífa barnið úr ullarbolnum
og spurði hvort ég ætlaði að gera
út af við barnið úr hita, það væri
pakkað undir dúnsæng með ullar-
stykki undir sér og það væri júní
og glampandi sólskin úti, Auðvit-
að var þetta rétt hjá henni, ég
vissi bara ekki betur. Eftir að hún
fór að koma oftar og lika i sam-
bandi við hin börnin, kynntist ég
henni betur og stundum gat ég
látið hana stoppa meðan hún
drakk upp úr eins og einum kaffi-
bolla, áður en hún rauk af stað
aftur. alltaf þessi sami áhugi á
starfinu og hvað hún gat orðið sár
Framhald á bls. 30.
hefði farið úrskeiðis þann daginn.
Raunar þurfti hann ekki að
spyrja, allt lá svo ljóst fyrir. Börn-
in fögnuðu honum sem föður og
drógu niður í hljómflutnings-
tækjunum svo að fósturfaðir
þeirra gæti lagt sig og hvílst i
næði eftir vel unninn starfsdag. 1
þvi var tiflitsemi þeirra og virðing
fólgin. Eftir að vinnugeta þeirra
var komin á það stig að þau voru
orðin galdgeng á vinnumarkaðn-
um, sum heima hjá þeim en önn-
ur farin, leituðu þau ailtaf heim
til Þorðar og Helgu, bæói til að
gieðjast með þeim eða þiggja góð
ráð og leiðbeiningar ef lifið
reyndist þeim andsnúið. Þar var
alltaf hlýtt hús og vinum að mæta
eins og sá sem kom væri einn úr
f jölskyldunni, sem og var.
Nú er fjölskyldan harmi lostin.
Ástkær vinur er kvaddur. Eigin-
konan ber harm sinn í hljóði og
hefur hún þó mest misst. Hjóna-
band þeirra var ástríkt og birtist i
gagnkvæmri virðingu. Fátækleg
orð segja lítið en fyrirheit uppris
unnar lofa miklu. Með þeirn orð
um kveð ég drengskaparmanntnn
Þórð Andrésson. Blessuð sé nunn
ing hans.
Halldór Stefánsson.