Morgunblaðið - 16.10.1977, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16 OKTÓBER 1977
17
M Yfirborðið er slétt og fellt...
tjöldin eru fornar dyggðir á förum
en bak við
Sjá Stríð
& streita
I
I
I
I
GAGNÁRÁS — Sovéska skopritið „KrókodíM" hefur að
undanförnu verið með gagnárásartilburði gegn þeim mönn-
um vestan tjalds sem finnst lítið um nýju stjórnarskrána
þeirra Sovétmanna og telja frelsið þar eystra satt best að
segja fremur bágborið í heild þrátt fyrir yfirlýsingar sovésku
leiðtoganna um hið gagnstæða. Hér eru tvær ádeilumyndir
úr ritinu sem báðum er beint gegn vesturlöndum. Á annarri
kynnir sovéskur verkamaður sér hin fögru fyrirheit nýju
stjórnarskrárinnar og afgreiðir hóp erlendra gagnrýnenda
með þessum orðum: „Hættið þessu nöldri. Þið flækist bara
fyrir." Á hinni myndinni situr bandarískur lögregluforingi
fyrir aftan röð af kylfum sem bera áletrunina „ritfrelsi",
„málfrelsi", „jafnrétti", „fundafrelsi" og „rétturinn til vinnu".
Hann er að gefa fyrirskipun: „Jæja, liðþjálfi, lemjið grund-
vallaratriði stjórnarskrár okkar inn í haus kröfugöngu-
manna."
Æska í
hverjum
dropa —
eða hvað ?
Það hefur löngum þóft nokkur
galli á lífinu, að menn byrja að déyja
um leið og þeir fæðast Dauðinn
er eina örugga staðreynd llfsins og
fram hjá honum verður ekki komizt
Hins vegar geta menn reynt að
treina tóruna En það er lítið gaman
að lifa blaktandi skar Þess vegna
hafa menn lengi leitað ráða til að
halda æsku sinni sem lengst Betur
verður víst ekki gert. Nú hefur alltaf
verið vitað, að menn geta verið
ungir fram I andlátið, ef þeir lifa
skynsamlegu lífi Þvl miður er skyn-
samlegt Ifferni jafnerfitt og það er
skynsamlegt Og þess vegna hefur
menn lengi dreymt um það, að fynd-
ist töfralyf, sem héldi þeim sprell-
frlskum til dauðadags í fornum rit-
um (og reyndar ritum frá öllum
öldum) er getið um fjölmörg þess
konar lyf, og ber hvert af öðru,
Raunar voru fornmenn svo bjartsýn-
ir, að þeir trúðu á ódáinsdrykkí —
og brugguðu þá En þvi miður
munu nú flestir látnir, sem þeirra
neyttu, og það þótt þeir drykkju á
sig stóran belg.
Nú orðið trúa menn ekki lengur á
ódáinsdrykki Aftur á móti halda
fjölmargir enn I trúna á töfralyf, sem
ekki þurfi nema dreypa á endrum og
eins og haldi þeir þá æsku sinni allt
til enda Og enn koma fram ný
töfralyf með hæfilegu bili, Það nýj-
asta heitir Geróvital H3 Það er nú
orðið svo eftirsótt I Bandarikjunum,
að liggur við æði Meinið er, að
bannað er að flytja það inn Er þvi
þess vegna smyglað i stórum stil
(10 millj. dollaravirði á ári), en þeir
sem ekki eru í kunningsskap við
smyglara gera sér ferðir til Mexíkó
að sækja það
Vísindamenn bandariska Mat-
væla- og lyfjaeftirlitsins halda þvi
fram, að hvorki sé sannað, að lyfið
sé hættulaust né, að það geri nokk-
urt gagn Og margir læknar stað-
hæfa, að þetta sé algerlega gagns-
laust glundur, bara einn Kínalifs-
elixirinn i viðbót Þeir, sem á lyfíð
trúa kalla það aftur á móti „heilsu-
brunn' og „lifslind', og ber þarna
allnokkuð á milli. En almenningur,
sem hniginn er á efri ár og farinn að
sakna æskunnar kaupir blönduna
dýrum dómum
Sá sem fann upp Geróvitalið, heit-
ir Ana Aslan og var lengi forstöðu-
maður rannsóknarstofnunar öldrun-
ar í Búkarest í Rúmeniu Hún fann
lyfið upp fyrir rúmum tuttugu árum,
en reyndi það á hundruðum sjúkl-
inga áður en hún gerði það upp-
skátt Hún taldi sig hafa læknað
sundurleítustu kvilla með þvi —
liðagigt, skalla, hrukkur og jafnvel
kyndeyfð, en læknar voru tregir að
trúa Einkum þó af þvi, að þeir
fengu ekki betur séð en Geróvítalið
væri mestan part nóvócanupplausn,
en nóvócain er þekkt verkjalyf. Veitt-
ist þeim erfitt að skilja hversu það
mætti vera, að verkjalyf eyddi kyn-
deyfð og örvaði hárvöxt Reyndar
eru i lyfinu ýmis efni önnur,
geymsluefni t d , öll i mjög litlum
mæli en gætu þó valdið einhverjum
breytingum á áhrifum nóvócainsins
í likamanum
Almenningur lagði ekki eyrun við
úrtölum læknanna Geróvitalið var
brátt farið að seljast um allar jarðir,
og seldist grimmt Það er nú leyft i
fleiri en 60 löndum, og er það til
dæmis um neyzluna. að einar 1 5
milljónir manna i Vestur-Þýzkalandi
einu. svelgja lyfið að staðaldri
Margir frægðarmenn, sem komust
til hárrar elli drukku Geróvital
ómælt, og hefur það verið notað
rækilega i auQlýsingum Til dæmis
Framhald á bls. 23
SKÁLKASKJÓL —
I svita-
baði i
syndabæli
Sauna er mikil þjóðarstofnun í
Finnlandi, eins og kunnugt er, og
má kallast einn af hymingarstein-
um finnskrar siðmenningar.
Saunaboð eru á ollum finnskum
heimilum, sem rísa undir því
nafni, og eru þessi þing höfð i svo
miklum heiðri, að fátt er Finnum
helgara nema ef vera skyldi þjóð-
fáninn.
í allmörg ár hafa Finnar fram-
leitt þennan þjóðardýrgrip sinn i
stórum stil og flutt út, svo að aðrir
mættu njóta, og verður að leggja
þeim það til ævarandi lofs. En
laun heimsins eru vanþakklæti.
Og illa hafa villimennirnir á meg-
inlandi Evrópu launað Finnum
það, að þeir færðu þeim saunað.
Hróplegast er þó vanþakklæti
Belga. Þeir keyptu þennan finnska
helgidóm, sauna, þetta tákn
hreins og heilbrigðs lifernis, i stór-
um stil og settu upp i nuddstofum,
sem þeir kalla svo og ættu að
réttu lagi að hafa innan gæsa-
lappa. Er nú komið svo illt orð á
sauna, að alþýða manna viða um
/ \
heim veit það helzt um Finna, ef
hún er spurð, að þeir fundu upp
það hræðilega ólifnaðarapparat
saunað. Eru Finnar varnarlausir
við þessum ósköpum og munu
gráti næst: saunað saurgað, og
þeim kennt um allt saman . . .
í Brussel i Belgíu eru fleiri opin
berar saunastofur en i nokkurri
borg annarri að Helsinki frátalinni
í Brússel eru 79 stofur; hins vegar
ekki nema 20 i London, sem er þó
átta sinnum mannfleiri (reyndar er
ýmislegt fleira einkennilegt að
finna i Brússel. Þar eru t.d. 236
..fótasérfræðingar" og er það einn
um hverja 4250 borgarbúa. Ann-
að hvort hafa Brússelbúar bezt
hirta fætur i heiminum ellegar hér
er maðkur i mysunni (sbr. starfs-
heitið)). En auk þeirra eru einar 70
óopinberar saunastofur — og þær
eru verri. Samvizku minnar vegna
ætla ég að vara menn við þeim,
þótt ég eigi á hættu málsóknir og
fosóknir fyrir atvinnuróg. Ég ætla
að segja það berum orðum: ef
menn þurfa endilega að labba sig
inn i saunastofu i Brússel er bezt,
að þeir séu gjörspilltir fyrir. Það er
þá bættur skaðinn. Og nú er ekki
mér að kenna ef illa fer. En aum-
ingja Finnarnir . . .
— DAVID HAWORTH.
verða að gegna herþjónustu
aMt að sjö mánuðum á ári
Hefur drykkjuskapur þeirra
stóraukizt bæði meðal her-
manna og ástvina þeirra,
einkum eiginkvenna. Her-
mennirnir drekka til að bæja
burt óttanum við dauðann,
en konurnar til að sefa óviss-
una og kvíðann um afdrif
þeirra. Telja eiginkonur her-
manna nú u.þ.b. helming
þeirra, sem leita til AA-
samtakanna um hjálp við of-
drykkju. Til dæmis um það
hve drykkjuskapur og önnur
eiturlyfjaneyzla hefur aukizt
geysilega má nefna, að f
fyrra fjölgaði afbrotum
tengdum áfengisneyzlu um
18.1 % en öðrum fiknilyfja-
brotum um 93.9%. . .
Konur hermanna virðast hafa
orðið manna verst úti af völd-
um ófriðarins. Mjög margar
þeirra þola alls ekki aðskiln-
aðinn við menn sina og bug-
ast. Á undan förnu ári leituðu
fjórum sinnum fleiri hjálpar
hjá Samverjasamtökunum en
árið áður, og voru það mest-
an part eiginkonur her-
manna.
Hjónaskilnaður verður líka æ
algengari. í fyrra fengu 841
hjón lögskilnað; voru það
200 fleiri en fyrsta ófriðarár-
ið — og þó fækkar hvítum
mönnum í landinu um 1000
á mánuði
hafa verið taldar fáeinar
raunir hvitra Ródesiumanna
af völdum ófriðarins Aftur á
móti fara minni sögur af því,
sem blökkumenn hafa mátt
þola. Eru þeir þó margfalt
fleiri en hinir, og. strir. Má
fullvist telja, að þeir hafi orð-
ið hart úti. Þeir hafa verið
fluttir að heiman i stórum stil
og settir niður i viggirtum
„verndarbúðum". Þeim, sem
'komið hafa gestir i þessar
búðir ber saman um það, að
allt líf fólksins hafi gengið
mjög i skorðum, og sam-
félagsvandamálum stórfjölg-
að
— PAUL ELLMAN.
Hér