Morgunblaðið - 26.10.1977, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. OKTÓBER 1977
7
i
30 af 50
Það kemur fram i grein
Einars H. Ásgrimssonar
um nýja kosningaskipan,
sem birt var i Mbl. i gær,
að aðeins 30 af 1 50 sjálf-
stæðum rikjum heims-
byggðarinnar búa við lýð-
ræði, eins og við Islend-
ingar skiljum það orð, þ.e.
almenn mannréttindi til
orðs og æðis — og
aðstöðu til að leita nýrra
úrræða og endurnýja
undirstöður þjóðskipu-
lagsins að meirihlutavilja i
frjálsum og leynilegum
kosningum. Aðeins
fimmta hvert sjálfstætt
riki býr við lýðræðisskipu-
lag. Það er sem sé sjálf-
gæfur munaður, allt að
þvi sérréttindi meðal
þjóða heims, að búa við
slikt þjóðskipulag sem hér
á landi rikir. Spurningin
er, gætum við þessara
réttinda á þann hátt sem
verðugt er?
Annmarkar
Borgaralegt lýðræði
hefur sina annmarka, sem
oft stinga í augu. En það
felur i sér hæfileikann og
möguleikann til að þróast
frá annmörkum sinum, til
meiri fullkomnunar, á
heilbrigðan og friðsamleg-
an hátt, fyrir meirihluta-
vilja þegnanna i lýðræðis-
legu vali. Það felur i sér
frjálsa umræðu um vanda
mál og viðfangsefni; allra
rétt til skoðana og tján-
ingar og til að hafa áhrif á
framvindu mála.
Annmarkar hins
borgaralega þjóðskipulags
eru smáræði i samanburði
við persónufjötra i rikjum
sósialismans og
kommúnismans. Óþarfi er
að rekja afrakstur þess
kenningakerfis, sem reist
hefur sér bautasteina í
innrásinni S Tekkóslóva-
kiu, afturgenginni Gyð
ingaandúð, skoðana- og
tjáningarfjötrum eða átt-
hagafjötrum, svo örfá
dæmi af fjölmörgum séu
nefnd. Og sem fyrr segir,
felur hið borgaralega lýð-
ræði i sér hæfileikann til
að þróast friðsamlega frá
annmörkum sinum til
meiri fullkomnunar.
Afkoma
og öryggi
Efnahagsleg afkoma og
félagslegt öryggi i
borgaralegum þjóðfélög-
um hefur farið langt fram
úr þvi sem bezt þekkist i
rikjablokkum kommún-
ismans. Almenn lifskjör,
t.d. á Norðurlöndum i V-
Þýzkalandi og Bandaríkj-
um Norður-Ameriku, svo
dæmi séu tekin, eru mörg-
um áratugum á undan
kjarastöðu almennings i
rikjum A-Evrópu. Félags-
leg réttindi hvers konar
hafa og þróast til verulega
meiri fullkomnunar með
vestrænum þjóðum og
öðrum — og sú þróun
heldur áfram.
Óviða mun stærri gjá
milli fólks, bæði hvað
kaupgjald snertir og alla
þjóðfélagsstöðu, en i rikj-
um kommúnismans, þrátt
fyrir fögur fyrirheit um hið
gagnstæða. Hin „nýja
stétt", sem lyfzt hefur á
öldutopp kerfisins, trónar
við réttindi, sem i likingu
talað eru jafn langt frá
aðbúð almennings og
f jallstindurinn frá fjör-
unni. íslenzkt þjóðfélag
býður heim ólikt meiri af-
komujöfnuði en þau þjóð-
félög, sem orðið hafa
kenningakerfi kommún-
ismans að bráð.
Skipting, sem
taka verður
afstöðu til
Óþarfi er að minna á
ættarstrið islenzka þjóð-
veldisins fyrr á tíð eða
afleiðingar þess: glotun
fullveldis, erlend yfirráð
og margra alda niðurlag-
ingu þjóðarinnar, sér i lagi
hvað snerti afkomu og
lifskjör. Eðlilegt verður að
telja að þjóðfélagshópar
hafi hagsmunabundin
sjónarmið varðandi skipt-
ingu þjóðartekna. Stéttar-
átök mega þó ekki kom-
ast á það stig að þau leiði
til sömu lykta og ættar-
striðin fyrrum. í þvi sam-
bandi verður að hafa i
huga, að oft er erfiðara að
gæta þegnréttinda en afla
þeirra. Stéttaátök mega
aldrei leiða til þess að
þjóðin sem heild fórni of
miklu fyrir of litið — eða
fyrir minna en ekki neitt,
eins og raun varð á með
lyktum ættastriðsins.
Hagsmunaátök i þjóð-
félaginu verða að vera
innan skynsemismarka.
Þjóðin getur aldrei skipt
stærri köku en hún bakar
með verðmætasköpun i
samfélaginu. Lengi er að
visu hægt að smækka
kökuskammtana (eða
krónurnar), svo fleiri komi
i hlut. Saðningin eða
kaupgildið vex hins vegar
litt við það. Raunveruleg-
ur lifskjarabati verður að-
eins fyrir aukna þjóðar-
framleiðslu eða vöxt
þjóðartekna. En ef til vill
hyggja of fáir að þeirri
SKIPTINGU, sem mestu
varðar hag eða frjáls ráð-
stofunarf jármagn hvers
og eins þjóðfélagsþegns;
þ.e. hve mikið riki og
sveitarfélög taka til sin af
aflafé borgarans i skatt-
heimtu (sameyzlu) — og
þá um leið, hve stór hluti
vinnutekna verður eftir til
ráðstöfunar hjá heimilum
og einstaklingum. Þessi
skipting er sú stóra spurn-
ing, sem þjóðfélagsþegn-
arnir verða að taka af-
stöðu til.
tvöfaldur sigur
5,2 lítrar á 100 km.
Enn einu sinni sýndi það sig og sannaði að
Citroen framleiðir sparneytnystu bílana.
í síðustu sparaksturskeppni kepptu 2 Citroen bílar og sigruðu, hvor í
sínum flokki, Citmpri LN í 1 flokki með aðeins 5.2 lítra á 1 00 km
og Citroen CX 2400
Pallas í 6 flokki með
9.05 lítra á 1 00 km.

CITROEN^GS
er þó vinsælasti bíllinn, en hann hefur mælst með 6.58 litra
eyðslu á 100 km.
Fyrstu sendingar af GS árgerð 1978 eru nú uppseldar.
Talið bvi við sölumann vorn nú þegar og tryggið yður bil.
úr næstu sendingu.
G/obus?
LÁGMÚLI 5. SlMI 81555
VERIÐ MEÐ I SPARAKSTRI CITROEN
CITROÉN^
ÚTIHURÐIR
úr teak og furu, ýmsar gerðir.
Ávallt fyrirliggjandi.
áTá Timburverzlunin
V Volundur hf.
KLAPPARSTÍG 1, SÍMI 18430 — SKEIFAN 19, SÍMI 85244
Málverk til sölu
Blómamynd í gullramma, stærð 70 x 53
cm, eftir Jón Þorleifsson til sölu.
Þeir sem áhuga hafa leggi nöfn sin inn á
afgreiðslu Morgunblaðsins, merkt:
„Blómamynd — 4470" fyrir 31 . október
1977.
Stjómunarfélag íslands
Hvað er stjórnun?
Stjórnunarfélagið gengst fyrir námskeiði i
stjórnun I dagana 2.—4. nóv. og stendur
yfir i samtals 11 klst.
Fjallað verður um, hvað stjórnun er
og hlutverk hennar, um stjórnunar-
sviðið og setningu markmiða og um
stjórnun og skipulag fyrirtækja
Þátttaka í námskeiðmu er ekki em-
göngu ætluð stjórnendum.
heldur jafnframt starfsmönnum fyrirtækja og stofnana
Leiðbeinandi er Ófeigur Hjaltested. rekstrarhagfræðingur
Tilkynnið þátttöku í síma 82930
Sendum ókeypis upplýsingabæklmga.

hefst 1. nóvember ' Japanski þjálfarinn
Yoshihiko lura kennir. Innritun og upplýsing-
ar i sima 83295 alla virka daga frá kl. 1 3.00 til
22.00
JÚDÓDEILD ÁRMANNS
ARMIJLA 32.