Morgunblaðið - 28.10.1977, Síða 16

16
MOKGUNBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBEK 1977

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Ámi Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10100.
Aðalstræti 6, simi 22480.
Lagfæringar
á lögum um
verkfallsrétt
Nú þegar kjarasamning-
ar hafa verið undirritaðir
milli ríkisvaldsins og BSRB,
vopnin hafa verið slíðruð og
friður tryggður, er ekki úr
vegi að vikja nokkrum orðum
að framkvæmd verkfalls
BSRB og deilum. sem upp
komu meðan á því stóð.
Fyrstu viku verkfallsins voru
aðgerðir verkfallsnefndar
BSRB gagnrýndar mjög á
þeirri forsendu, að verkfalls-
nefndin og einstakir verk-
fallsverðir hefðu tekið lögin i
eigin hendur og sýnt virðing-
arleysi gagnvart ákvórðunum
kjaradeilunefndar, sem lög-
um samkvæmt er æðsti dóm-
stóll í þeim málum, sem
varða, hverjir vinna skuli i
verkfalli opinberra starfs-
manna og hvaða verk skuli
framkvæma
Eftir að verkfall opinberra
starfsmanna hafði staðið i
viku varð töluverð breyting á
vinnubrögðum verkfallsfor
ystu BSRB, enda þótt ekki
væru þau gagnrýnislaus sið-
ari vikuna. Ljóst varð þó, að
verkfallsforysta BSRB hafði
gert sér grein fyrir, að of
langt var gengið fyrri vikuna
og er það i sjálfu sér góðs viti,
að þá skyldi verða nokkur
breyting á framkvæmd verk-
fallsins, þótt ekki yrði hún
nægjanleg
Þrátt fyrir það, að fram-
kvæmd verkfalls BSRB hafi
smátt og smátt farið i rólegri
farveg en fyrst, í stað, eru
margir þeirrar skoðunar, að
nauðsynlegt sé að gera
nokkrar breytingar á þeim
lögum sem kveða á um verk-
fallsrétt opinberra starfs-
manna, ekki i þvi skyni að
ganga á bak þeirra samninga,
sem rikisstjórnin gerði við
BSRB um þennan verkfalls-
rétt, heldur til þess að gera
ákveðin lagaákvæði skýrari
og afdráttarlausari, þannig að
ómögulegt sé að upp komi
deilur um hvernig skilja beri
þessi lagaákvæði. Slikar lag
færingar á lögum yrði ollurn
til hagsbóta, einnig BSRB
vegna þess að þá vissu allir
aðilar, áð hverju þeir ganga i
verkfalli og ekki hægt að hafa
uppi gagnkvæmar ásakanir
um lagabrot. Þess vegna ætti
það ekki siður að vera áhuga-
mál BSRB en ríkisvaldsins,
að slíkar lagfæringar verði
gerðar Matthias Á. Mathie-
sen, fjármálaráðherra, lýsti
þvi yfir þegar eftir undirritun
samninga i viðtali við Morg-
unblaðið, að hann teldi nauð-
synlegt að gera slikar breyt-
ingar á löggjöf til þess að
gera þau lagaákvæði, sem að
þessu lúta skýrari og ákveðn-
ari. Helgi V. Jónsson, for-
maður Kjaradeilunefndar,
sem svo mikið mæddi á í
þessu fyrsta verkfalli opin-
berra starfsmanna tók í sama
streng i viðtali við Morgun-
blaðið sl. miðvikudag, er
hann sagði: ,,Eg held að það
sé rétt að lagfæra lögin, gera
þau skýrari varðandi alla
framkvæmd verkfallsins og
einnig út frá þvi, hvað hin
óskráðu lög verkfallsins eigi
að ná langt, t.d til þess að
það sé á hreinu fyrir verkfalls-
menn, hve langt þeir megi
ganga." Siðan vikur Helgi V.
Jónsson að ýmsum atriðum,
sem hann telur nauðsynlegt
að lagfæra i lögunum. Hann
bendir á, að vafasamt sé,
hvort lögin geri ráð fyrir, að
BSRB eða verkfallsnefnd geti
veitt undanþágur, þar sem
BSRB geti ekki einhliða
skyldað rikissjóð til greiðslu
launa þess starfsfólks, sem
framkvæmir slíkar undanþág-
ur. Hann vikur að þvi, að
skilgreina þurfi nánar hug-
takið „nauðsynleg öryggis-
varzla" og ,,heilsugæzla" og
segir, að komi upp ágreining-
ur sé nauðsynlegt að til sé
dómstóll, sem afgreiði mál
tafarlaust, þvi að í Ijós hafi
komið, að lögbannsaðgerðir
dugi ekki.
Allt er þetta íhugunarefni
og eðlilegt og nauðsynlegt að
nokkrar umræður fari fram
um þessi mál nú i kjölfar
kjarasamninganna. Sjálfsagt
er að samráð verði haft við
BSRB um slikar lagfæringar.
Lögin voru sett i samráði við
BSRB og samkvæmt samn-
ingum milli samtakanna og
ríkisstjórnarinnar og þess
vegna er eðlilegt að lagfær-
ingar á lögunum verði einnig
gerðar i samráði við BSRB,
enda tilgangurinn með-slík-
um lagfæringum eins og fyrr
segir, ekki að ganga á bak
þeirra samninga sem gerðir
hafa verið um verkfallsrétt-
inn, heldur einvörðungu að
koma í veg fyrir árekstra af
því tagi, sem of mikið var um
i verkfalli opinberra starfs-
manna á dögunum. Það er
nauðsynlegt, að umræður
geti farið.fram um þessi efni
með málefnalegum hætti, að
menn rjúki ekki upp og hafi
uppi stóryrði vegna þessara
sjónarmiða, heldur þvert á
móti að ganga að slikum um-
ræðum með þvi hugarfari, að
það er öllum i hag, rikisvald-
inu, BSRB og almenningi í
landinu, að lagaákvæði séu
skýr um það, hvað megi og
hvað megi ekki i verkfalli af
þessu tagi, þannig að fólk
geti gengið að þvi sem visu
hvað stöðvast og hvað ekki,
hvað sé löglegt og hvað ekki,
ef til verkfallsaðgerða kemur
af hálfu opinberra starfs-
manna i framtiðinni.
K-dagsnefndin er skipuleggur söluna um landið. Frá vinstri: Reynir Eyjólfsson, Ásgeir B.
Guðlaugsson, Axel H. Bender, Eyjólfur Sigurðsson, form., Björn Baldvinsson, Jón K.
Olafsson og Olafur Kristinsson. Á myndina vantar Birgi Vigfússon.
íbúðarhús á Seltjarnarnesi sem byggt er úr veggjaeiningum Bergiðjunnar.
manna í uppbyggmgu starfsemmnar
væri ómetanlegur, en þeir stóðu að
öllum kostnaði af framleiðslutækjun-
um i Bergiðjunm Hann sagði jafn-
framt að frekari aðstöðu skorti. sem
byði upp á fjölbreyttari viðfangsefni
fyrir sjúklinga Ákveðm tengsl væru
milli spítalanna ýmissá fyrirtækja í
Reykjavík þar sem tekið væri tillit til
starfshæfni sjúklinganna og þau
þjónuðu þannig sem ems konar end-
urhæfmgarstöð Þetta væru kallaðir
verndaðir vmnustaðir, en á þeim eru
mmm kröfur gerðar til sjúklinganna.
en annarra starfsmanna Bergiðjan
hefði verið skref i rétta átt en fram-
leiðslu iðjunnar hafa engir aðrir aðil-
ar á boðstólum á hmum frjálsa
markaði
Jóhannes Siguiðsson rafvirki og
forstöðumaður Bergiðjunnar. kynnti
starfsemi þá sem þar fer fram fyrir
blaðamönnum Hann sagði að upp-
hafsmaður hennar hefði verið Bald-
ur Skarphéðinsson, umsjónarmaður
á spítalanum Siðan hefði starfsemin
verið aukin nokkuð í Bergiðjunni
eru framleiddir veggjahlutar eða ein-
ingar sem eru viðhaldsfríar og að
mestu unnar með handavinnu Jó-
hannes sagði að reynt væri að halda
sem mest upp á handavinnuna og
væri vinnan við hæfi bæði kvenna
og karla Framleiðslan hefði ekki
verið auglýst, en hann nefndi barna-
heimilið á Vifilsstöðum sem dæmi
um byggingu úr þessari framleiðslu
Bergiðjunnar Ennfremur hefðu end-
urbætur verið gerðar með henni i
gamld spitdlanum og i kdffistofu
sjúklinganna eru veggirnir klæddir
henni að innan Sjúklmgarmr störf-
uðu þarna undir leiðsögn iðnaðar-
manna Öll vinna á staðnum væri lik
því sem gerist úti á hmum frjálsa
vinnuhiarkaði og þvi með hjálp
tækjakostsins mjög ákjósanleg end-
urhæfingarstöð
Á fundinum héldu Eyjólfur Sig-
urðsson fyrir hönd Kiwamshreyfing-
armnar og Ólafur Jensson umdæm-
isstjóri hreyfipgarinnar um fjársöfn-
un þeirra kiwamsmanna Árið 19 74
seldu þeir yfir 40 þúsund lykilmerki
og af ágóða af sölunni runnu 3 2
milfjónir til geðsjúkra 600 þúsund
krónur fóru i tækjakaup til geðdeild-
ar Akureyrarspítala og 2 6 milljónir
til vmnustofunnar á Kleppsspítalan-
um.
Ólafur sagði að lyklinum i merk-
inu sem selt verður fylgi ákveðinn
boðskapur Allir íslendingar þekktu
til þéirra margvislegu vandamála1
sem geðsjúkir eiga við að stríða og
gerðu sér grein fyrir því að þeir
þyrftu á aðstoð að halda Mikið
vantaði enn á að geðsjúkir fengju þá
læknisþjónustu og endurhæfingu
sem þeim beri Væri á því örðugleik-
ar vegna fjárskorts Það væri þvi von
Kiwanismanna að íslendmgar legðu
sitt af mörkum til aðstoðar þeim við
lausn þessara vandamála á laugar-
dagmn næsta
Á LAUGARDAGINN 29
október heldur Kiwanishreyf-
ingin á Islandi sinn annan
K-dag, sem verður eins og
sams konar dagur árið 1 974
helgaður málefnum geð-
sjúkra og er kjörorð dagsins
,,Gleymum ekki geðsjúkum".
Verkefm dagsins verður
fyrst og fremst að afla pen-
inga til hjálpar geðsjúkum og
ennfremur kynning á vanda-
málum þeirra Verður pen-
inganna aflað með því að
selja lykilmn, sem er merki
líknarstarfs Kiwanishreyfing-
armnar á Islandi, og fer salan
fram um allt land.
an tíma, að jafnaði 8—12 saman í
senn Laun eru greidd í samræmi
við afköst, allt upp í 60% af Iðju-
taxta, en á móti laununum kemur
ýmis þjónusta sem sjúklingarnir
njóta í spítalanum
Á fundinum hélt Tómas Helgason
ermdi um nauðsyn slíks starfsvett-
vangs fyrir sjúklmga í endurhæfing-
arskyni. þar sem vmnan er í sam
ræmi við getu hvers og eins, launuð
og jafnframt þjálfun fyrir starf á
hinum frjálsa vinnumarkaði Auk
þess sem með slikri starfsemi væru
moguleikarmr meiri á að meta
starfsgetu hvers og ems og það sem
hefur mjog mikið að segja er það að
sjúklmyarnir sjá árangur af starfi
sinu. en það hvetur þá mjog til
dáða
Hann sagði að þáttur Kiwams-
„Gleymum
ekki
geðsjúkum”
— er kjörorð Kiwanismanna,
sem standa fyrir fjársöfnun með
merkjasölu á laugardaginn
Til kynningar á þeirri starf-
semi sem Kiwanismenn hafa
þegar stuðlað að til hjálpar
geðsjúkum, kölluðu forráða-
menn hreyfingarinnar saman
blaðamannafund i gær
ásamt Tómasi Helgasyni,
prófessor i geðlækningum.
Kynnmgarfundurmn fór fram i
Bergiðjunni, sem er á vegum
Kleppsspitalans og sjálfstæð deild
þar sem sjúklingum er veitt tækifæri
til að þjálfast við verksmiðjuvinnu
Á árinu 1975 gáfu Kiwanismenn
Kleppsspítalanum hluta af ágóða
merkjasölu smnar frá ármu 1 974 til
að bæta aðstöðuna fyrir arðbæra
starfsþjálfun Vorið 1976 komst
framleiðsla á vegghlutum á skrið í
Bergiðjunni og lagði Geðverndarfél-
ag íslands einnig fram fé til að
greiða stofnkostnað við þessa starf-
semi Á því rúma ári, sem verksmiðj-
an hefur starfað, hafa 46 sjúklingar
starfað við hana í mismunandi lang-
Vistmenn við steypuvinnu
eininga í verksmiðjunni.