Morgunblaðið - 15.12.1977, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1977
- Nokkur hundruð
milljónakr. tjón
Framhald af bls. 32.
átti í viðlegukant, af stað, og voru
menn að tlna það upp úti um allar
f jörur í gær.
Það er mál manna að flóðin í
Grindavík, Stokkseyri, og Eyrar-
bakka séu þau mestu siðan 1925,
en eftir flóðin þá voru sjóvarnar-
garðarnir, sem ná frá vestanverðu
Eyrarbakkaþorpi austur að
Baugsstöðum, sem er nokkuð
austan við Stokkseyri, reistir. 1
særótinu nú eyðilögðust þessir
garðar að mestu og sums staðar
þurrkuðust þeir hreinlega út.
I Grindavík hafnaði báturinn
Erlingur upp á Kvíabryggju, en
þegar verst lét í Grindavík var
flóðhæðin 2'A metri. Stór olíu-
tankur skemmdist nokkuð, sjór
flæddi inn í fiskvinnsluhús Hóps-
ness og Þorbjarnar og barst mikið
af þangi og alls kyns drasli inn.
Tr.illur sem stóðu á mararbakkan-
um skemmdust, og enn fremur
skemmdist sjóvarnargarðurinn,
er sjór gekk yfir hann.
Frá Höfn í Hornafirði bárust
þær fréttir, að sjór hefði flætt
upp að ráðhúsinu. Þá gekk sjór
stöðugt yfir svokallaða Suður-
fjöru og síðdegis í gær voru menn
hræddir um að annar ós kynni að
opnast, skammt frá hinum eigin-
lega Hornarfjarðarósi. Ef það
gerðist er hætt við að gamli ósinn
verði það grunnur, að erfitt verði
að sigla um hann. Þá var sjór
búinn að grafa mikið undan
Suðurfjöruvita og vitinn jafnvel
talinn I hættu.
Tveir Eskifjarðarbátar, sem
voru á leið i land eftir róður, áttu
í erfiðleikum og varð annar
þeirra fyrir áfalli.
Fréttaritari Mbl. í Vík í Mýrdal
simaði í gær, að veðrið i gærmorg-
un væri eitt hið versta sem þar
hefði gengið yfir langa lengi. I
Vestmannaeyjum náði veðurhæð-
in hámarki kl. 10.12 i gærmorgun,
— Nær breyt-
ingatillagan
Framhald af bls. 2
væri að ræða tilfelli þar sem
skattyfirvöld á íslandi rannsök-
uðu hluti innan hinna Norður-
landanna, þá væru mjög ströng
ákvæði um það í samningnum að
þau skyldu fara meó það sem
algjöran trúnað og á engan hátt
upplýsa neinn annan aðila. Þessu
yrði þyí ekki breytt nema með
breytingu á framangreindum
samningi.
Hins vegar væri um að ræða
þær upplýsingar sem bærust
hingað til landsins samkvæmt
samningi óumbeðið, líkt og í því
tilfelli sem skattrannsóknastjóri
hefur nú til meðferðar. 1 því sam-
bandi hefði Seðlabankinn farið
þess á leit við fjármálaráðuneytið
að hann fengi aðgang að þessum
upplýsingum. Við athugun hefði
komið í ljós að menn teldu það
ekki vera heimilt samkvæmt gild-
andi lögum hér að slík gögn berist
á milli þessara opinberu aðila,
enda þótt norræni samningurinn
sjálfur komi ekki í veg fyrir það.
Þess vegna væri breytingatillag-
an komin fram.
Halldór var þá að því spurður,
hvort hann teldi að ef breytinga-
tillagan næði fram að ganga hefði
það í för með sér að gjaldeyris-
eftirlitið fengi aðgang að þeim
gögnum sem skattrannsóknastjóri
hefði þegar fengið send um inn-
stæður Islendinga í dönskum
bönkum. Halldór sagði, að þarna
væri að vísu um lagalega túlkun
að ræóa en hann kvaðst sjálfur
álíta aó svo væri.
en þá mældist vihdhraðinn 117
hnútar, sem er mesta veðurhæð,
sem mælzt hefur á Stórhöfða frá
því að síritandi mælingar voru
teknar þar upp árið 1968.
Tjón á mannvirkjum í Eyjum
varð ekki teljandi í veórinu 1 gær,
en samanbundin járnplötubúnt
rifnuðu upp og ein platan hafnaði
að lokum á bíl og skemmdi hann
nokkuð. Þá var mjög mikið sjó-
drif yfir nýju vesturbyggðina, og
flúði fólk úr tveimur svokölluðu
gámahúsa, sem flutt voru til Eyja
eftir að gosi lauk þar.
Harður árekstur
á Kársnesbraut
ALLHARÐUR árekstur varð milli
tveggja fólksbíla á Kársnesbraut
á móts við brúna á Hafnarfjarðar-
vegi. Litil meiðsl urðu á fólki, þó
var ein stúlka flutt á slysadeild til
frekari athugunar. Báðar bifreið-
arnar eru stórskemmdar eftir
áreksturinn.
Dollarinn
enn á
niðurleið
Frankfurt, Ziirtch, Tokyo.
14. des. AP. Reuter.
BANDARlSKI dollarinn féll
enn í verði á gjaldeyrismörk-
uðum í dag. Dollarinn féll í
2.1227 þýzk mörk og hefur
aldrei áður verið í jafnlágu
verði gagnvart markinu.
Mældur í svissneskum frönk-
um var dollarinn jafnvirði
2.0670 franka sem líka er ein-
stætt. Miðað við japönsk yen
var gegní dollarans 240.275
yen. Þjóðbankinn í Japan hef-
ur stutt við bakið á dollarnum
að undanförnu og hindrað að
hann félli niður fyrir 240 yen,
en talið er að bankinn verði að
láta undan markaðsöflunum
fljótlega og sætta sig við að
dollarinn falli niður fyrir
þetta mark.
Japanir hafa ákveðið aó fella
einhliða niður eða minnka
tolla á mörgum vörum sem
þeir flytja inn í því skyni að
draga úr greiðsluafgangi
landsins með auknum inn-
flutningi. Tollar á bílum, sem
nú eru 6.4%, verða felldir alv-
eg niður.
— Sólborg
Framhald af bls. 2
aðeins smáskrámur og er það
mesta mildi.
Við vorum að koma af úti-
legu af linu og höfðum tekið
tvær lagnir, 6—7 tonn í hvorri
lögn. Það komst sem betur fer
enginn sjór í lestar. Þá urðu
nokkrar skemmdir á þaki stýr-
ishússins, m.a. lagðist stór
kastari þar alveg saman og
eitthvað fleira eyðilagðist. Þá
má geta þess að þetta er með
allra verstu veðrum, sem ég
hef lent í, sagði Hermann að
lokum.
— Steinþór
Gestsson...
Framhald af bls. 5.
að slá fastri tekjuhlið fjárlaganna
og flytja við 2. umr. breytingartil
lögur i samræmi við það. Einkum
á þetta við þau ár, sem nýir kjara-
samningar eru gerðir."
Við þessa sömu umræðu sagði
Geir Gunnarsson eftirfarandi, varð-
andi málaflokka, er biðu 3ju um-
ræðu: „Af ákvörðunum um fjár-
veitingar, sem bíða 3ju umræðu,
má nefna útgjöld vegna launa
hækkana 1. desember sl,
hækkanir sem tilkynntar hafa ver-
ið á lífeyrisbótum, og væntanlegar
breytingar daggjalda sjúkrahúsa
og þar með útgjalda sjúkratrygg-
inga. Auk þess má nefna ýmis
önnur mál, sem óafgreidd eru hjá
nefndinni ..."
Steinþór sagði að þessi umræða
hefði farið fram 12 desember
1973, deginum fyrr í mánuðinum
en.sama umræða nú, og tilvitnuð
ummæli sýndu, hve afsakanir minni-
hluta fjárveitinganefndar væru hald-
litlar, er þeir hlypust undan þeirri
kvöð að tjá sig um fjárlög í nefndar-
áliti „Niðurstaða mín er', sagði
Steinþór, „að engin rök hafi verið
fyrir þeirri einstæðu ráðabreytni hv
minnihluta fjárveitinganefndar, að
skila ekki nefndaráliti Þar er brotin
hefð og algerleqa að ástæðulausu ''
— Frumvarp um
skyldusparnað
Framhald af bls. 32.
þeirra reiknast 10% af skatt-
gjaldstekjum umfram 1860
þúsund krónur og fyrir hvert
barn á framfæri hækkar markið
um 93 þúsund kr. Reglan er sett
til að fólk geti ekki komizt hjá
skylðusparnaði með sérsköttun.
Samkvæmt frumvarpinu skal
skyldusparnaður lagður inn á sér-
stakan reikning hjá rikissjóði á
nafni þess er sparar, og skal hið
sparaða fé bundið vaxtalaust á
reikningum til 1. febrúar 1984 en
með verðtryggingu. Standi inn-
eign á reikningi fram yfir 1.
febrúar 1984 greiðir ríkissjóður
af innstæðum ársvexti jafnháa og
greiddir eru á almennum spari-
sjóðsbókum á hverjum tíma. Hafi
innstæður ekki verið teknar út í
síðasta lagi 31. janúar 1994 falla
þær til ríkissjóðs finnist ekki að
þeim réitur eigandi. 1 2. gr. segir
að þann 30. janúar 1984 greiði
ríkissjóður verðbætur á höfuðstól
í hlutfalli við þá hækkun sem
kann að verða á vísitölu fram-
færslukostnaðar frá 1. jan. 1979
til 1. janúar 1984.
Gert er ráð fyrir i frumvarpinu
að skyldusparnaðurinn auki
ráðstöfunarfé ríkissjóðs um nær-
fellt einn milljarð. I athugasemd-
um við frumvarpið kemur fram,
að á árunum 1975 og 76 hafi verið
lagður skyldusparnaður á alla
tekjuskattsskylda menn 66 ára og
yngri og hann numið 5% af skatt-
gjaldstekjum umfram ákveðnar
fjárhæðir, mismunandi eftir fjöl-
skyldustærð. Hafi álagður skyldu-
sparnaður fyrra árið numið tæp-
lega 260 millj. króna hjá alls
11500 tekjuskattsgreiðendum en
síðara árið 354 millj. kr. hjá alls
12500 greiðendum. Á þessum ár-
um hafi þannig tæplega fjórðung-
ur tekjuskattsgreiðenda 66 ára og
yngri greitt skyldusparnað.
Varðandi flugvallagjaldið þá er
samkvæmt frumvarpinu lagt til
að það verði hækkað 1 3000
krónur í stað 1500 kr. áður fyrir
hvern farþega er ferðist frá Is-
landi til annarra landa en kr. 1500
fyrir farþega á aldrinum 2ja til 12
ára í stað 750 kr. áður, en flug-
vallargjald var fyrst sett í lög á
árinu 1976. Flugvallagjald sem
greitt er fyrir innanlandsflug
verður hins vegar óbreytt og
sömuleiðis gjöld fyrir farþega til
Gærnlands og Færeyja. Flugvalla-
gjald er að stofni til frá árinu
1975 og nam þá 2500 krónum fyrir
hvern farþega í millilandaflugi.
Gert er ráð fyrir að hækkun þessa
gjalds auki tekjur ríkissjóðs um
300 millj. króna.
Loks felur frumvarpið í sér aó
leyfisgjald á ýmsum duldum
greiðslum hækkar og einnig leyf-
isgjald af ferðagjaldeyri innan
viss ramma. Er tekjuauki vegna
þess áætlaður í frumvarpinu um
200 millj. króna. Leyfisgjöld af
innflutnings- og/eða gjaldeyris-
leyfum hafa almennt verið 'A% af
brennsluolíum 0,1% og af ferða-
gjaldeyri 1%, en samkvæmt 7.
grein frumvarpsins er ríkisstjórn-
inni heimilt að ákveóa að á árinu
1978 megi leyfisgjaldið nema allt
að 2% af fjárhæð þeirri sem leyfi
kveður á um.
Allur innflutningur á svonefnd-
um frílista hefur verið undanþeg-
inn leyfisgjaldi og það eru því
aðeins fáeinir vöruflokkar sem
leyfi þarf til.
í frumvarpinu segir, að ríkis-
stjórnin ákveði hvernig gjaldi
þessu skuli varið og i athijga-
semdum með viðkomandi grein
frumvarpsins kemur fram að gert
sé ráð fyrir að ríkisstjórnin geti
ákveðið ráðstöfun andvirðis
gjaldsins, enda verði það umfram
þær þarfir sem taldar séu i
núgildandi ákvæðum. Samkvæmt
þeim ákvæðum skiptist andvirði
gjaldsins þannig samkvæmt
ákvörðun rikisstjórnarinnar að
bankarnir halda helmingi gjalds-
ins til þess að standa undir kostn-
aði við gjaldeyrisdeild bankanna
en afgangurinn hefur runnið til
rikissjóðs til að standa undir verð-
lagseftirliti.
— Sverrir
Haraldsson
Framhald af bls. 2
um og eftir 1950, en hefur siðan
farið eigin leiðir og horfið að
hlutlægri myndlist á mjög svo
persónulegan hátt. Utgáfan
þakkar öllum þeim, sem leitað
var samstarfs við og eiga þátt í
tilurð þessarar bókar. Matthias
Johannessen skáld hefur skráð
textann um Sverri og lætur
hann segja frá, én þekktar eru
bækur Matthíasar um íslenzka
listamenn. Utlit bókarinnar
önnuðust Sigþór Jakobsson og
Torfi Jónsson. Þýðendum bók-
arinnar, May og Hallberg Hall-
mundssyni, þakkar útgáfan
þeirra ágæta verk og síðast en
ekki sízt listamanninum sjálf-
um, sem valdi myndirnar og tók
þátt i samstarfinu í heild.“
Bókin um Sverri Haraldsson
er 160 blaðsíður. Ljósmyndir af
listaverkunum tók Leifur Þor-
steinsson og Imynd. Myndamót
h.f. annaðist litgreiningu og
myndatöku, Prentstofa G.
Benediktssonar setti texta, en
prentun fór fram hjá Litbrá h.f.
og Odda h.f. Bókin var bundin
yja- Félagsbókbandinu.
Aftast í bókinni er skrá yfir
sýningar Sverris Haraldssonar
og myndverkaskrá.
— Leber fari frá
Framhald af bls. 1
flæmingi og ekki svarað öllum
þeim spurningum sem fram
komu. Stjórnarflokkarnir í land-
inu hafa nú fallizt á þá kröfu
stjórnarandstöðunnar að nefndin
hefji þegar í stað allsherjarrann-
sókn á máli þessu.
— Kairófundur
Framhald af bls. 1
komulagsátt fyrr en að lokinni
heimsókn Begins, forsætisráð-
herra ísraels, til Bandaríkjanna,
en þangað hélt hann í skyndi-
heimsókn í dag til vióræðna við
Carter forseta. Er búizt vió að
hann hafi i fórum sínum ítarlegar
áætlanir ísraelsmanna um frið í
Miðausturlöndum og að hann
muni tilkynna tillögur sínar opin-
berlega aó loknum viðræðunum
við Carter á föstudag.
Við komuna til Bandarikjanna I
kvöid sagði Begin, aó hann hefði
mjög brýnt erindi við Carter, en
Bandaríkjaforseti væri sá maður
sem mestan heiður ætti af þvi hve
mjög hefði miðað í átt til friðar að
undanförnu. Cyrus Vance utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna
mun taka þátt í viðræðum Carters
og Begins, en hann er nú í Saudi-
Arabíu þar sem hann hefur átt
viðræður við ráðamenn.
I fréttum frá Riyadh í Saudi-
Arabíu sagði að Vance hefði i
viðræðum sinum þar fengið full-
an stuðning þess ríkis víð alls-
herjarfriðarsamkomulag og væru
framámenn þar mjög áfram um
að beita áhrifum sinum til að
koma á samkomulagi. Saudi-
Arabía hefði þó ekki viljað lýsa
yfir beinum stuðningi við friðar-
umleitanir Sadats vegna þess að
ríkið hefði viljað reyna að miðla
málum i Arabaheiminum.
1 París lét Giscard d’Estaing
Frakklandsforseti uppi þá skoðun
í sjónvarpsviðtali að mjög alvar-
legt ástand kynni að skapast i
Miðausturlöndum ef friðarvið-
ræðurnar nú færu út um þúfur.
Hann lýsti sig fylgjandi allsherj-
arsamkomulagi og bauð fram að-
stoð Frakka, ef einhver gæti orð-
ið, í því skyni. Sagði hann að hann
hefði áhuga á að ræða við Begin
um á hvern hátt hagað yrði al-
þjóðlegum tryggingum fyrir friði
og sagði að Begin væri velkominn
til Frakklands til viðræðna.
— Brezka þingið
Framhald af bls. 1
sæti fyrir framkvæmdanefnd
EBE, lýsti yfir vonbrigðum sínum
með afdrif frumvarpsins i brezka
þinginu og sama er að segja um
ýmsa þingmenn sem sitja á núver-1
andi þingi EBE en þeir eru ekki
kosnir beinni kosningu heldur til-
nefndir af þjóðþingum sinum.
Frumvörp um beina kosningu
til hins nýja Evrópuþings hafa
þegar verið samþykkt í Frakk-
landi, Danmörku og Luxemborg
og líklegt er talið að þau verði
samþykkt í löggjafarsamkomum
hinna aðildarríkjanna á næst-
unni.
— Menten
Framhald af bls. 14.
Podgorotdtsy. Hefur hann nú set-
ið í fangelsi frá 22. desember í
fyrra er hann var framseldur frá
Sviss, en þangað flúði hann
skömmu áður en útgefin var í
Hollandi tilskipun um handtöku
hans.
Dómurinn yfir Menten er önn-
ur fangelsisvist sem hann hlýtur
vegna striðsþátttöku. Var hann
dæmdur til 8 mánaða fangelsis-
vistar 1949 fyrir samvinnu við
nazista. Var hann þá sýknaður af
ásökunum um þátttöku í verkum
stormsveitanna.
Ásakanirnar á hendur Menten
nú eru afleiðing uppljóstrana í
hollenzkum blöðum, en þessar
uppljóstranir og framkomnar nýj-
ar upplýsingar leiddu til nýrrar
rannsóknar á fortið Mentens.
Pieter Menten neitaði sakar-
giftum í vörn sinni, sagði að leyni-
þjónusta Sovétríkjanna, KGB,
hefði falsað sönnunargögn gegn
sér. Sagðist hann hafa verið víðs
fjarri umræddan dag.
— Minning
Jónína
Framhald af bls. 26
Eigi varð þeim hjónum, Jóninu
og síra Benjamín, barna auðið. En
á æskuárum eignaðist Jónína son,
Björn Ingvarsson, núverandi yfir-
borgardómara, búsettan í Hafnar-
firði. Ölst hann upp hjá þeim
hjónum og varð báðum kær.
Reyndist hann og þeim hjónum
mikil hjálparhella síðustu árin,
þegar kraftar beggja voru farnir
að daprast og dvína. Þá ólu þau
hjón, Jónína og sira Benjamín,
upp frá bernsku Þóru Kristins-
dóttur Stefánssonar, frikirkju-
prests og áfengisvarnarráðunauts
í Reykjavik. Voru ávallt miklir
kærleikar með þeim hjónum og
Þóru, svo og með þeim og manni
hennar, Jósef Þorgeirssyni, for-
stjóra á Akranesi. Attu þau hjón-
in, Jónína og síra Benjamin,
margar ánægjulegar stundir á
heimili Þóru þar efra, svo og ör-
uggt skjól, þegar að steðjuðu áföll
og raunir.
Vorið 1968 fluttust þau Jónina
og sira Benjamin alfarið til
Reykjavíkur. Höfðu þau þá innt
af hendi 40 ára prestþjónus.tu
vestra og í Grundarþingum. Með
þvi að kaupa íbúð í Glaðheimum
18 urðu þau nágrannar okkar
góðu heilli. Þar eignuðust þau
yndislegt heimili, sem gott var að
sækja heim og dvelja á. Nutu þess
og margir, þvi að ég hygg að þau
hjón hafa verið ánægðust, þegar
þau höfðu sem flesta gesti að ann-
ast um og ræða við. Qg hjá frú
Jónínu virtist allt ganga eins og af
sjálfu sér, hversu mikil sem um-
svifin og verkefnin voru.
A þessum siðasta áratug urðu
meö fjölskyldum okkar síra
Benjamins þau vináttutengsl, sem
eigi munu slitna eða fyrnast. Það
er því með ríkri ástúð, virðingu og
þökk, sem ég og fjölskylda min
kveðjum frú Jónínu, og fylgjum
henni í anda siðasta spölinn héð-
an.
Eftirlifandi eiginmanni, syni,
fósturdóttur, systkinum fjórum,
svo og öðrum venzlamönnum,
vottum við innilega samúð við frá-
fall hennar. Guð blessi okkur öll-
um minningarnar ym gengna, göf-
uga systur og för hennar héðan til
hærri heima.
Jón Skagan.