Alþýðublaðið - 13.01.1931, Síða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Leikfiúsið:
Frumsýning lö.jan.
(fimtudag) kl. 8.
Dimar.
Forsaia:
í dagklukkan 5—7.
Sími 1292.
I 1 ■ I I
Andrés G. Þormar:
Dómar. ■
' Á iimjtudagskvö 1 dið sýnir Leik-
félagiÖ fyrsta sinni „D6ma“ eftir
Andrés G. Þormar. Hefir leikrit-
jnu verið breytt mjög frá því,
sem það er prentað — og til mik-
Sflla bóta. Það er í 4 páttum og
gerist á galdrabrennuf>ldinni. Efn-
ið er örlagaþrungið og frá því
fyrsta tii hins siðasta hvílir ógur-
legur örlagaþungi yfir öllum at-
burðum. Er kjarni leikritsins að
því leyti svipaður „Fjalla-Ey-
vindi“. Galdrabrennuöldin var
merkileg öld. Þá voru menn
Andrés G. Þormar.
brendir lifandi fyrir það, sem
höfðingjavaM og þar með kirkja
þess tíma kallaði galdra — og
hver sá, er sagði að galdrar væru
ekkii til og kirkjan og höfðingja-
valdið fremdi glæpi með brennu-
dómum sinum, var taldnn guðníð-
ingur og útskúfað úr samfélagi
heiilagra.
„Dómar“ eru ofnáir um ættar-
dramb, hjátrú og galdrabnennur.
Ef Þormar hefði verið uppi á
brennuöldinni, hefði hann verið
brendur fyrir leikrit sitt. Svona
verður um ýmislegt það að hund-
rað árum liðnum, sem kirkjan og
íhald telur nú guðrækni og góða
EÍðÍ. —
I fyrstu 2 þáttum Dóma eru
Jöng saratöl, næstum of löng, en
það bætír þó úr, að í sumum
þeirra er afbragðs „komik". Leik-
urinn stigur með jöfnum hraða
og endar á því, þar sem Þórólf-
ur og Regina kasta sér í Héraðs-
vötn, en ólafur, sýslumannsson-
urinn reynir af örvæntingarmætti
að bægja á braut samviizkubiti
sínu. Hann hefir með kirkju- og
höfðingja-valdi fengið brennudóm
yfir Þórólf, sem er keppinautur
ihans í ástum.
Hlutverkin eru í höndum beztu
manna Leikfélagsins. Haraldur
Björnsson leikur ólaf, Gestur
Pálsson Þórólf, Þóra Borg Erlu,
Sólveig Eyjólfsdóttir Regínu,
Friöfinnur Jón gamla, Brynjólfur
Kristján bónda, Marta Kaknan
Þórhildi konu hans, Gunnþórunn
Öglu og Guðlaugur Guðmunds-
son Hilmar biskupsson.
V. S. V.
Verklýðshreyfmgin
aasten íjalls
Verklýðshreyfingin austanfjalls
vex nú mjög ótt Hafa félögunum
Bjarma á Stokkseyri og Bárunni
á Eyrarbakka bæzt um 50 félagar
samtals síðan í haust, og er það
mikil fjölgun í svona litlum
þorpum. Félögin halda fundi
mjög ört um þessar mundir og
ræða um og skipuleggja sam-
tökin af miklum áhuga.
Bjarmi hefir nýlega eignast sitt
eigið hús, og hefir félagið keypt
í það útvarpstæki. Sitja verka-
mennirnir á Stokkseyri nú á
hverju kvöLdi fyrir framan út-
varpstækið í fundarsal sínum og
hlusta á það, siem útvarpið hefir
upp á að bjóða. Ættu verklýðs-
félög viðar um land að taka upp
jþetta atriði í sambandi við starf-
semi sína. Það getur, haft mjög
viðtæk áhrif á þroska félags-
manna og samtakaheil.d þeirra.
Alþýðukonumar eystra eru nú að
vakna til meðvitundar um það,
að þeim ber að standa við hlið
J
manna sinna og sona í baráttunni
fyrir bættum kjörum alþýðuheim-
ilanna, og flykkjast þær því inn
í samtökin.
Bæði félögin munu hafa tekið
■vel í það, að gneiða hinn hækk-
aða skatt tiil samtakaheildar allr-
ar alþýðu hér á landi' — Alþýðu-
sambánds I&lands. Hafa félögin
einnig ákveðið að hækka árstil-
lög félagsmanna að mun,.
Félagarnir eysíra skiJja það, að
fátt er hægt að gera án þess, að
eiga fé til framkvæmda.
Leiksýningar fyrir bðrn.
Æfintýrið umundregieriii
I fyrra vetur var sýnt hér leik-
rit, dfið urn æfintýrið af „Þyrni-
rósu“. Náði leikrit þetta almennri
hyi.Ii og var sýnt í 5 skifti. Höf-
undur Jeikritsins kallaði sig „Leó-
Númi“, og það kvisaðist út ,að
hann væri 18 ára piltur, sem
legði stund á leikritasmíð.
Siðast Jiðinn sunnudag var aft-
ur sýnt leikrit eftir sama höfund.
Heditir það „Æfintýrið um undra-
^lerin" og er í 5 stuttum þáttum.
Stendur sýning þess yfir í 2 klst.
Sýning þessi vakti undrun
mína. Því að þótt sýnt sé aðal-
lega fyrir börn og leikritið samið
eingöngu með tiJliti til þess,
bregður , fyrir svo 'ötvíræðum
hæfileikaglömpum hjá höfundá, að
það hlýtur að vekja undran leik-
hússgesta, sem við fáu frumlegu
búast fyrir fram.
„Æfi'ntýrið um undraglerin“ er
tæpJega eiins vel úr garði gert og
„Þymirósa". Þó verður að áiíta,
að söngvarnir séu öllu betri. —
Efnið er Iretta: Fátækur söngvinn
förasveinn bjargar g&mJum manni
úr klóm hrekkjalóma. Gamli mað-
urinn býður honum að Jaunum
ósk eána, er harm skuli uppfylla.
Förusveinninn óskar sér að vera
þorfinn aftur í tímiahn í kóngBiríki
nokkurt, því hann langar að fræð-
ast. Svo verður. Förusvednninn
kemst í kóngsrikið og lenditr þar
í afarmörgum skritnum æfintýr-
um. Þar bjargar hann ungri kon-
ungsdóttur úr klóm berserks
nokkurs og gengur að eiga hana.
Varð hann svo keisari yfir þrem-
ur löndum og hún drotning, en
hænsahirðirinn, \inur hans, varð
jarl.
HJutverkin eru sæmiJega af
hendi leyst, flest-öll. Sérstaklega
er þó kóngsdóttirin, sem ungfrú
Auður Matthiasdóttfr leikur, góð.
Er þar áreiðanlega á ferðinni efni
í Jyriska leikkonu. Enn fremur er
svinahirðirinn: „HeLgi hjá Tóm-
asi“, allgóður. Hann er mátuiega
smáskritínn og bjánaLegur.
Börnin fyltu húsið við þessa
sýningu og skemtu sér fram úr
hófi. Þau klöppuðu svo, að svo
virtist að húsið ætlaði aö rifna,
og eftir fyrstu viðtökunum að
dæma má búast við að „Æfin-
EIMSKIPAFJELAGW
ÍSLANDS T
reykjavi'k
„Dettita“
fer héðan á fimtudag 15. janúar
kl. 8 siðdegis, fljóta ferð vestur og
norður um Jand til Hamborgar.
Vörur afhendist á morgun og
farseðlar óskast sóttir.
týrið um uindraglerin verði sýnt
oft enn.
Viðtal við höfundinn.
Ég varð svo forvitinn, er ég
hafði séð „Æfintýrið um undra-
glerin", að mig langaði til aö'
komast að því, hver væri hi/nn
ungi höfundur, En það var
ekki létt verk. Loksins fókk ég þó
að vita nafn hans o.g ég náði
tali af honum. Hann heitir öskar
Kjartansson, er 19 ára að aJdri,
sonur fátæks verkamanns, sem
heima á við Rauðarárstíg. Hann
liefir ekki notið annarar mentun-
ar en þriggja vetra náms á Verzl-
unarskólanum, Og nú vdinnur
hann við verzlun, I frístundum
sínum hefir hann Lesið öll leikrit,
sem hann hefir náð í: Shake-
speare, Ibsen, HoJberg, Kvaran,
Indriða Einarsson o. fl o. fl. 15
ára gamall skrifaði hann fyrsta
Jeikrit sitt. — Nú er hann að
semja Ieikrit og tekur efni sitt
úr Islendingasögunum.
Það er mjög athyglisvert, að
ungur piitur skuli hafa getað af-
kastað verkum eins og „Þymi-
rósu“ og „Æfántýrinu um undra-
glerin“ — og það er spá mín,
að hann eigi eftir að sýna betur
hæfileika s'na. Þessi leikrit — sér-
staklega söngvarnir — bera ótvi-
ræð merki um skáldgáfu eigi all-
Jitla, sem er að þroskast.
r. S. n.
Væri ekki næ ?
Væri. ekki nær fyrir bæjarfé-
lagið að kaupa rörin, sem það
brúkar, milliliðslaust beint frá
v'erksmiðjunm, heldiur en að
auðga HeLga Magnússon & Co.
Arðinn, sem nú rennur til milli-
liðsins, væri hægt að nota til at-
vinnubóta, þegar neyðin kreppir
að eins og nú.
Og hvað skyldi Helgi Magnús-
spn & Co. hafa hirt í ágóða af
mMIitiðsverzlun sinni við Reykja-
víkurborg á öllum undan gengn-
um árum.
Væri ekki nær, að bæjarfélagið
létí atvinnuleysingjana, sem þá og
þegar þurfa á öimusustyrk í-
haidsins að halda, búa bæjarland-
fö út til ræktunar lieldur en að
selja það smátt og smátt í litlum
pkikum í hendur einstakra manna,
sem ekki kunna með það að fara,