Morgunblaðið - 11.01.1978, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 11. JANt'AR 1978

Útgefandi
Framkvæmdastjórí
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur. Reykjavlk.
Haraldur Sveinsson.
Matthias Johannessen.
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni GarSar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10100.
ASalstræti 6. simi 22480.
Áskriftargjald 1 500.00 kr. á mánuði innanlands.
I lausasölu 80.00 kr. eintakiS.
Aukum viðskiptin
viðPortúgal
Mikilvægasti saltfiskmarkaður okkar íslendinga er
Portúgal. Þangað seldum við um 30 þúsund tonn af saltfiski
á árinu 1976 og 24 þúsund tonn 1 977. Þessi saltfisksala hefur
mikla þýðingu fyrir þjóðarbúskap okkar en alveg sérstaklega fyrir
einn landshluta, Suðurnesin, þar sem saltfiskverkun er þýðingar-
mikill þáttur í atvinnulífi
Saltfisksala okkar til Portúgals er nú í hættu vegna þess, að
Portúgalar eiga við mikla erfiðleika að etja í efnahagsmálum. Þar
er verðbólga mikil (svona álíka og hér!), viðskiptahalli einnig
mikill, og atvinnuleysi ríkir. Viðskiptajöfnuður milli Portúgals og
íslands er Portúgölum mjög óhagstæður. Þeir kaupa margfalt
meira af okkur en við af þeim. Af þessum tveimur ástæðum,
vegna efnahagserfiðleika og óhagstæðs viðskiptajafnaðar milli
landanna, hafa Portúgalar fyllilega gefið I skyn, að þeir treysti sér
ekki til að halda þessum viðskiptum áfram við Islendinga að
óbreyttum aðstæðum.
Auk þeirrar sölustarfsemi, sem útflutníngssamtökin halda uppi
í Portúgal og þá fyrst og fremst SÍF og forráðamenn þess, hafa
íslenzk stjórnvöld fylgzt með viðskiptastöðu okkar í Portúgal með
vaxandi áhyggjum. Einar Benediktsson, sendiherra okkar í Portú-
gal, fór þangað i október og nóvember og ræddi við áhrifamenn í
stjórnmálum, fjármálum og viðskiptalífi og þ.á m. Soares, sem þá
gegndi embætti bæði forsætis- og utanrikisráðherra Eftir þessar
viðræður leikur enginn vafi á þvi, að meðal ráðamanna í Portúgal
ríkir velvilji i garð íslendinga og áhugi á áframhaldandi viðskipt-
um en þeir leggja áherzlu á, að við kaupum meira af vörum frá
Portúgal en við hingað til höfum gert. Má i þessu sambandi
minna á aðvörunarorð sendiherra Portúgals á íslandi er hann kom
hingað til lands sl haust
Hér heima hafa ráðamenn gert sér grein fyrir þeim hættum,
sem fólgnar eru i viðskiptastöðu okkar gagnvart Portúgal
Skömmu eftir áramótin efndi viðskiptaráðuneytið til sérstaks
fundar með útflytjendum og innflytjendum til þess að ræða
viðhorfin í viðskiptum okkar við Portúgala
Um ýmsa möguleika hefur verið rætt til þess að auka kaup
okkar frá Portúgal. Siðar á þessu ári tekur til starfa olíuhreinsunar-
stöð þar í landi. Til umræðu hefur komið að beina einhverju af
olíukaupum okkar þangað Það sýnist sjálfsagt að athuga, hvort
það sé kleift. Við kaupum nú nær allar oliuvörur okkar frá
Sovétrikjunum Forsendur fyrir þeim viðskiptum eru fyrir löngu
brostnar og sjálfsagt að dreifa þeim viðskiptum meira en verið
hefur um langt árabil. Þess vegna ber að leggja áherzlu á könnun
hugsanlegra oliukaupa frá Portúgal Það mundi muna verulega
um slík viðskipti og kannski eru þau einfaldasta leiðin til þess að
bæta viðskiptajöfnuðinn á milli landanna
I Portúgal eru einnig starfandi skipasmiðastöðvar Að vísu
höfum við íslendingar ekki þessa stundina áhuga á að láta smíða
fyrir okkur skip í erlendum skipasmiðastöðvum En þegar að því
kemur er sjálfsagt að reyna að beina þeim viðskiptum til
portúgalskra skipasmíðastöðva. Einnig hefur komið fram, að
Portúgalar geta selt okkur hráefní sem járnblendiverksmiðjan í
Hvalfirði þarf á að halda og væntanlega verður það athugað,
hvort hagkvæmt er að kaupa það frá þeim
Ástæða er til að leggja áherzlu á nauðsyn þess, að við aukum
viðskipti okkar við Portúgal til þess að tryggja betur saltfisksölur
þangað og alhliða samskipti okkar við þjóð, sem við höfum lengi
átt góð viðskípti við í Portúgal eru sólarstrendur, ekki siður en í
öðrum suðlægum löndum Einnig er tilefni til að hvetja innflytj-
endur til að leita^ftir auknum viðskiptum við Portúgali Hér er um
gagnkvæma hagsmuni að ræða Portúgalar þurfa að flytja inn
matvæli og þeir vilja kaupa okkar sáltfisk. Við þurfum að selja
saltfisk og sú sala til Portúgals skíptir miklu máli fyrir þjóðarbúið í
heild og Suðurnesin Sérstaklega. Við eigum að leggja okkur fram
um að efla þessi viðskipti.
N ú kemst ekkert ann-
ad ad hjá mér en það
eitt að vinna einvígið
— segir Viktor Kortsnoj í samtali við Mbl.
„ÉG tel mig hafa teflt þessa si5-
ustu skák mjög vel. ÞaS er erfitt
að benda á ákveðin mistök hjá
Spassky en taflmennska hans
bendir til of mikillar bjartsýni
hans. Mér tókst að snúa á hann
jafnt og þétt og vissulega gefur
þessi sigur sjálfstrausti minu byr
undir báSa vængi. En ég er reynsl-
unni rikari eftir allt það. sem
gengið hefur á. Taugastríðinu er
lokið. Spassky vann það, en ég
vann hann á skákborðinu i dag.
Nú vantar mig bara einn veinning
i sigurinn og ég mun einbeita mér
að þvi einu að ná honum." sagði
Viktor Kortsnoj. er Mbl. ræddi við
hann i gærkvöldi eftir sigur hans i
17. einvigisskákinni i gær.
„Ég vona innilega, að ég hafi nú
aftur fundið sjálfan mig," sagði
Kortsnoj „En ég er þreyttur eftir öll
þessi læti. Spassky hóf taugastriðið
og honum tókst að koma mér úr
jafnvægi, þannig að ég tapaði
fjórum skákum Og það sem meira
er. Honum tókst að teyma mig út i
vitleysuna utan skákborðsins, þann-
ig að ég gekk jafnvel svo langt að
fara að hans fordæmi og brjóta þær
siðareglur. sem ég hef barizt fyrir að
yrðu hafðar i heiðri. Sem betur fer
áttaði ég mig aftur Ég hreínsaði mig
af vitleysunni með þvi að biðjast
afsökunar á henni og einbeitti mér
aftur að skákborðinu Þetta var eins
og martröð En með stuðningi vina
minna um allan heim tókst mér að
brjóta af mér fjötra martraðarinnar
Og ég stend i þeirri trú að ég hafí
komizt út úr þessum eldi ekki minni
maður en ég var áður."
— En hvað álítur þú um
Spassky?
„Eftir einvigið við Físcher i
Reykjavik varð sú skoðun ofan á að
Spassky væri drengilegur and-
stæðingur Enginn minntist á bréf-
ið, sem reyndar var undirritað af
Geller, en allir vissu að Spassky stóð
á bak við, þar sem fáránlegar ásak-
anir voru settar fram á hendur
Fischer og aðstoðarmönnum hans.
Þið íslendingar munið efalaust atvik-
ið með stólana mjög vel. Skák-
heimurinn kaus hins vegar að
gleyma þessu bréfi, en nú hefur
Spassky sýnt sitt rétta andlit aftur.
Og þá rifjast atburðurinn í Reykjavik
upp Ég tel tvimælalaust, að hvað
sem skákunum liður, þá komi
Spassky út úr þessu einvigi minni
maður en áður."
— Hefur þetta þá bundið endi á
vináttu ykkar?
„Þetta taugastrið var raunveruleg
styrjöld Og styrjaldir slita öll
persónuleg tengsl
Mér er engin launung á þvi að ég h
lit Spassky nú allt öðrum augum en
ég gerði fyrir einvigi okkar. En ég vil
alls ekki gera litið úr honum sem
erfiðum andstæðmgi á skákborðinu.
Hann sýndi míkið baráttuþrek i fyrri
hluta einvigisins. þrátt fyrir útkom-
una Og mér er Ijóst, að sigurinn
verður ekki auðunninn nú.
En persónan Borís Spassky er mér
nú allt önnur en var. Til hennar bar
ég vinarhug. Þau ptersónulegu
tengsl eru nú rofin."
— Er það þér áhyggjuefni að þú
skulir hafa tapað þessu sálræna
striði svo fljótt og afdráttarlaust?
„Vissulega er það mér áhyggju-
efni Þetta kann að benda til þess,
að ég sé ekki eins persónulega harð-
ur af mér og ég taldi mig vera. Hins
vegar er á það að lita, að ég áleit
Spassky persónulega mér vinveitt-
an. Þess vegna kom hann mér i
opna skjöldu Auðvitað tek ég svona
persónulega hluti nærri mér En ég
er staðráðinn i að lifa þá af ."
— Hvað með framhaldið eftir
einvigið við Spassky?
„Nú kemst ekkert annað að hjá
mér en það eitt að vinna þetta
einvigi. Um framhaldið skal ég svo
segja þér, ef þér finnst ástæða til að
spyrja mig aftur að þessu einvigi
loknu."
Mbl. reyndi einnig að ná tali af
Boris Spassky, en fékk þau svör, að
hann myndi ekki-ræða við fjölmiðla
meðan á einviginu stæði
Kortsnoj vann
sannf ær andi...
Kortsnoj átti ekki í miklum
erfiðlikum með a8 innbyrða vinn-
inginn í 1 7. skák þeirra þegar þeir
tefldu framhaldið af skákinni i
gær. Spádómar manna um erfið
leika Spasskys reyndust ráttir og
hann fann enga vörn sem dugði
enda tefldi Kortsnoj af miklu
öryggi. Eftir að hvitur vann peð á
b-línunni skipti svartur upp á ridd-
ara sinum og biskupi hvits og
hugðist sannreyna hið gamla orð-
tæki skákmanna að „hróksenda-
töfl eru alltaf jafntefli". Enada-
taflskunnáttu beggja þessara
meistara er viðbrugðið enda varð-
ist Spassky eftir föngum. Eftir sig-
ur Kortsnojs i þessari skák hefur
hann hlotið 9.5 vinninga en
Spassky 7.5. Úr þeim þremur
skákum sem eftir eru i einviginu
þarf Kortsnoj þvi einungis einn
vinnig en Spassky hins vegar 2.5.
Næsta skák verður tefld i dag.
miðvikudag.
Biðstaðan úr 1 7. skákinni
Skák
eftir GUNNAR
GUNNARSSON
41. .. Re6 42. Hxb3 — Rxd4
(Ljóst er að vörn svarts er gífurlega
erfið og Spassky og aðstoðarmenn
hans hafa átt erfiða vökunótt við að
finna einhver ráð til þess að halda
skákinni Fyrr eða siðar neyðist
svartur til að skipta upp á R og B og
ekki væri betra að leyfa hvita
kónginum að drepa aftur á d4)
43. exd4 — Hc7 44. Kd3 — Hcl
45. Hb5 — Hdl (Spassky lék alla
sina leiki tiltölulega fljótt og virtist
vera með svarleikina á reiðum hönd-
um, en Kortsnoj notaði yfirleitt
lengri umhugsunartima)
46. Ke3 — Hel 47. Kf4 — He2
(Að þessari stöðu hefur Spassky
greinilega stefnt Hrókurinn virðist
standa vel, ógnandi h2 og b2 er i
uppnámi taki hvitur strax peðið á
d5. Ennfremur sýnist hann loka
frekari leiðum fyrir hvita kónginn.
En Kortsnoj er vandanum vaxinn;
hann snýr sig út úr þessum vanda
eins og að drekka vatn). 48. h4 —
Kh6, 49. b4 — Hb2. 50. Kf5!
(Hviti kóngurinn brýzt fram og hótar
Ke6 og siðan Kxd5). 50. ... —
Hb3, 51. f4 (Hvitur gefur glaður
peðið á g3 fyrir peðið á d5, en
svartur kýs ekki þau skipti strax) 51.
... — Kh7, 52. Ke6 — Kg6, 53.
Kxd5 — Hxg3. 54. Kc6 — Kf7.
55. Hxh5 (Hvitur þiggur allt sem að
honum er rétt enda er sama hverju
svartur leikur taflið er tapað) 55.
... — Hg4, 56. b5 — Hxf4. 57.
b6
Hvitt: Kortsnoj
Svart: Spassky
Hvitur lék biðleik.
41. Hb5 (Kortsnoj leikur þeim bið-
leik sem flestum hefði dottið i hug;
svörtum er það algerlega um megn
að valda peðið á b3)
og svartur gafst upp.
Kortsnoj veittist þetta ótrúlega
auðvelt! Eitt af mörgum aðalsmerkj-
um stórmeistara er að vinna á sem
einfaldastan og eðlilegastan hátt —
yfirstiga torfærurnar með léttleika
likt og um smáhundaþúfur væri að
ræða Ekki þarf að spyrja að leikslok-
um i þessu einvigi ef Kortsnoj teflir
áfram með þéssum styrkleika og
léttleika