Morgunblaðið - 11.01.1978, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 11. JANUAR 1978
23
kjallarann, sem var útbúinn sem
fbúð í fyrstu. Ætlun þeirra var að
flytja inn í hluta ibúðarinnar nú
fyrir jólin, er hin sviplegu
veikindi bar að.
Þegar jafnmiklum ágætismönn-
um og Jóni er kippt úr leik í
ætlunarverki sínu hálfnuðu,
hljóta menn að spyrja: Hverjum
er þetta þóknanlegt? Ef einhver
ræður þessu, hver er tilgangurinn
með slíkum aðgerðum? Annað
hvort er það svo, að þeim stjórn-
anda verða á mistök eins og öðr-
um, eða þá hitt, að mönnum eru
ætlaðir meiri hlutir ög þeir teknir
þegar þeir hafa þroska til.
Að þeirri skoðun hljótum við að
hallast og víst er um, að þvi
trausti mun hann ekki bregðast,
sem honum er sýnt til æðri verka.
Við hjónin þökkum honum inni-
lega samveruna, sem því miður
var alltof stutt. Kynni af slíkum
mönnum gera tilveruna bjartari.
Ég fullyrði, að um þennan vand-
aða mahn á enginn nema Bestu
minningar.
Ég votta eiginkonu Jóns, sonum
hans og öðrum vandamönnum
mína dýpstu samúð og bið hann,
sem öllu ræður, að veita þeim
þrek til að bera harm sinn.
Jón M. Benediktsson
Jón Ottó Jóns-
- Minning
son
Fæddur 20. október 1894.
Dáinn 3. desember 1978.
I dag verður til moldar borinn
Jón Ottó Jónsson, sem lést að
Hrafnistu 3. þ.m.
Vil ég mirinast þessa vinar míns
með nokkrum orðum. Jón Ottó
Jónsson var fæddur 30. október
1894, i Bygggarði á Seltjarnar-
nesi. Faðir Jóns var Jón Ólafsson
sjómaður, sonur hjónanna Stein-
unnar Jónsdóttur og Ólafs Ingi-
mundarsonar í Bygggarði, og
munu margir eldri Reykvíkingar
hafa heyrt hans getið, sökum frá-
bærra sjómennskuhæfileika og
ótrúlegrar glöggskyggni á veður-
far. Móðir Jóns var Elísabet Jóns-
dóttir ættuð frá Litla-Bæ á Álfta-
nesi. Jón fluttist ungur að Litla-
Bæ á Seltjarnarnesi og ólst þar
upp ásamt systrum sínum, Stein-
unni, Astu og Elísabet. Er Elísa-
bet nú ein á lífi þeirra systkina.
Var hún gift Jóni Dungal, sem
látinn er fyrir nokkrum árum.
Um aldamótin síðustu var lífs-
baráttan víðast hvar hörð og
Jón HallurKarls-
son — Minning
Fæddur26. marz 1960.
Dáinn 4. janúar 1978.
Siðastliðinn miðvikudag var
mér flutt sú harmafregn. að fyrr
um daginn hefði ungur piltur lát-
izt at slysförum við vinnu sina i
Svartsengi við Grindavík. Eitt
banaslysið enn. Að þessu sinni
var nærri mér höggvið. Pilturinn
var yngsta barn nákominna vina
minna. hjónanna Ölafar Stefáns-
dóttur. mágkonu minnar. og Karls
Ömars Jónssonar verkfræðings.
eins af bernskufélögum mínum
frá Akureyri.
Jón Hallur hét þessi ungi
sveinn í höfuðið á afa sínum. sem
látinn er fyrir nokkrum árum. en
margir muna og minnast sem
drengskapar- og athafnamanns á
Akureyri og siðar hér i Reykja-
vik.
Jón Hallur yngri var á átjánda
aldursári og þvi ekki fúllvaxta. er
hann var kvaddur burt. en það
duldist engum. sem til þekktu. að
þar fór efni i atorkumann. enda
átti hann kyn til þess. Hann var
óvenju-fjörmikill og hressilegur
strákur á harnsaldri. og eftir að
hann fór að stunda vinnu sem
unglingur. gekk hann svo vask-
lega til verka. að allir vildu hafa
hann i sínum flokki. sem eitt sinn
höfóu kynnzt honum.
Jón Hallur var nemandi ið
Menntaskólanum viö Sund. en
vann fyrir sér i jölaleyfinu eins
og titt er um vinnugefna sköla-
pilta. Daginn. sem slysiö varð.
hófst kennsla i skólanum af nýju.
en suður í Svartsengi var óiokið
verkum. sem Jón Hallur hugðist
reyna krafta sina á örfáa daga til
viðbótar. enda ekki á flæðiskeri
staddur með nám sitt; það sóttist
honum vel.
krafðist allra vinnufærra handa,
jafnskjótt og þær gátu eitthvert ■
verk af hendi leyst. Jón byrjaði
sjómennsku strax um fermingar-
aldur með föður sínum. Var þá
róið á opnum árabátum og hefur
þá svo óhörnuðum unglingi efa-
laust oft verið kalt á höndum,
enda báru lúnu hendurnar hans
þess merki að átök og kuldi höfðu
þar nærri komið.
Föður sinn missti Jón 1914 og
varð hann þá fyrirvinna heimilis-
ins. Af árabátunum tóku skúturn-
ar við, siðan togararnir. Lengst
var hann á togaranum Belgaum
og siðan Fylki með hinum þekkta
skipstjóra Aðalsteini Pálssyni.
Stöðuga sjómennsku stundaði
Jón til ársins 1950, en þá keypti
hann sér trillu og stundaði aðal-
lega hrognkelsaveióar ásamt
færa- og línuveiðum yfir sumar-
tímann.
Trilluna sína seldi hann ekki
fyrr en hann var kominn um átt-
rætt og efalausthefur hann sakn-
að þess mikið að geta ekki stund-
að sjóinn lengur vegna elli kerl-
ingar. Asamt sjómennskunni
vann hann sem fiskimatsmaður í
fjölda ára, einnig átti hann sæti í
sjódómi.
Arið 1926 réðist Jón í byggingu
íbúðarhúss við Öldugötu í Reykja-
vík, allstórt á þeirra tíma mæli-
kvarða. Hefur honum þá efalaust
verið efst í huga að búa aldraðri
móður og tveimur. systrum sínum
góðan samastað. Eftir lát þeirra
bjó Jón í húsi sínu til ársins 1977,
en þá var heilsu hans þannig kom-
ið að hann gat ekki lengur búið
þar einn. Fluttist hann þá að
Hrafnistu þar sem hann dvaldi
sitt siðasta ár. Jón var ókvæntur
ig barnlaus. Það hefur verið farið
ljótt yfir sögu um ævina hans
Nonna frænda, eins og við kölluð-
um hann alltaf, en honum kynnt-
ist ég þegar ég kvæntist systur-
dóttur hans og við bjuggum hjá
honum um átta ára skeið. Þessi
elskulegi gamli maður reyndist
okkur hjónunum ákaflega vel-
Sérstök var hlýja hans og natni
við börnin okkar. Þyrftum við að
bregða okkur útaf heimilinu var
hann alltaf boðinn og búinn að
gæta þeirra. Lúnu vinnuhendurn-
ar hans Nonna voru jafn fimar
við umönnun hvítvoðungsins og
að þerra tár af hvarmi hinna
eldri. Ef eitthvað af smáfólkinu
kom ekki inn á réttum tíma, var
segin saga að hjá Nonna var vió-
komandi að finna.
Með orðum veróur fátt eitt sagt.
Þau eru ætið fátækleg, en minn-
ingin um Jón lifir ávallt.
Hinsta kveðja og hjartans þökk
fyrir allt, sem hann var okkur
Ástu og börnunum okkar.
Örn Jónsson.
Sælir eru auðmjúkir, því að
þeirra er himnarfki.
Naumast veit ég hvers vegnas
vegna ég rita þessar línur, þegar
Ottó er allur. Ég hef aldrei skrif-
að eftirmæli um neinn, og Jón
Ottó væri ólíklegastur manna að
óska eftir slíku.
Minning:
ÓskarSmith pípu-
lagningameistari
Og syo komur þotta roiðarslag.
Eins og hondi væri voifað. or sá
þungi dómur fallinn. að ævi þossa
unga manns sé öll. Svo hastarlog
oru tildrög þossa dóms. að orfitt
or að trúa. og þó vorður ongu þar
um þokaö.
Mogi þoim loggjast likti moö
þraut. sont sárast oiga um aö
binda.
Baldur Jónsson.
Um það verður ekki deilt, að
eitt af því merkilegasta, sem hér
hefur gerst i tæknilegu tilliti, eru
hitaveituframkvæmdir og nýting
heita vatnsins. Margir hafa lagt
þar hönd á plóginn, og undrum
sætir, hversu vel hefur til tekizt.
Framkvæmdir flestar gengið
snurðulitið fyrir sig, og ekki virð-
ast þau fagleg vandamál hafa
komið upp, sem hamlað hafa i
þessu efni.
Einn þeirra manna, sem braut-
ryðjandi var á þessu sviði, er ný-
látinn hér í borg, Öskar Smith
pípulagningameistari. Óskar var
fæddur i Ósló 16. marz 1897. For-
eldrar hans voru Kristján Smith
og kona hans Karolina, sem hing-
að komu frá Noregi árið 1904.
Erindi Kristjáns hingað til lands
Minning:
Guðmundur Garð-
ar Guðmundsson
Fæddur 20. desember 1973.
Dáinn 20. desember 1977.
Mig langar til að minnast hér
með örfáum orðum litla drengsins
sem ég eitt sinn passaði. Hann var
sonur Astu Guðmundsdóttur og
Guðmundar Hlöðverssonar en
ólst upp hjá móður sinni og ömmu
i Hólmi í Austur-Landeyjum.
Sumarið 1975 þegar ég gætti
Gumma litla var hann tveggja ára
gamall, hraustur og duglegur
snáði. Það heyrðist aldrei hátt í
honum, hann var ákaflega frjálst
barn og elskur að öllum dýrum.
Hann lék sér með þeim og lét sig
ekki vanta, þegar gefa átti kálfun-
um eða öðrum dýrum.
Það var yndislegt að sjá hann á
meðal þeirra, þessara góðu vina
sinna.
En „Drottinn gaf og Drottinn
tók“.
Þegar maður hugsar til þess, þá
finnst manni kannski erfitt að
skilja þetta líf.
En við vitum þó alltaf það, að
hvernig sem guð kann að ráðstafa
hlutunum hjá okkur mönnunum
að þá er það ailtaf það besta, og
við vitum það lfka, að hvergi gæti
Gumma litla liðið betur en þar
sem hann er núna.
Þeir sem guð elskar, deyja ung-
ir.
Blessuð sé minning hans.
Kristur minn ég kalla á þig
komdu að rúmi mfnu
gjörðu svo vel og
ge.vmdu mig,
guð, í skjóli þínu.“
Sigrún Drffa Jónsdóttir.
var að setja niður vélar í nýtt
verksmiðjuhús, sem var í bygg-
ingu hjá Jóhannesi Reykdal i
Hafnarfirði. Kristján Smith varð
seinna mikilvirkur pipulagninga-
meistari hér. Þegar dauða
Kristjáns Smith bar óvænt að árið
1929, hafði hann mörg stór verk-
efni með höndum, svo sem Land-
spítalinn, Elliheimilið og Hótel
Borg. Það féll í hlut elzta sonar-
ins, Óskars, sem numið hafði iðn
föður sfns, að taka við þessum
verkefnum. Svo vel fórust honum
framkvæmdir, að orð var á gert,
naut hann þar góðrar aðstoðar
bróður síns Axels, sera einnig
hafði numið iðn föður þeirra.
Eg, sem þessar lfnur set á blað,
kynntist Öskari Smith árið 1940.
A þeim tfma var farið að undir-
búa hitaveitu Reykjavíkur, vann
ég þá á teiknistofu h.f. Hamars
hér i borg undir stjórn Benedikts
Gröndals verkfr. Öskar varð verk-
stjóri þessara framkvæmda undir
ágætri stjórn Gröndals. Mun ekki
ofmælt, að hjá Óskari fór saman
góð fagleg kunnátta og meðfædd-
ur dugnaður. Framkvæmdir
gengu vel. þrátt fyrir mikla erfið-
leika, sem aðallega stöfuðu af
efnisskorti. Heimssyrjöldin síð-
ari, sem þá var byrjuð, torveldaði
öll efniskaup og margt, sem ann-
ars hefði verið keypt til verksins
erlendis frá, varð að útbúa hér,
oft við erfiðar aðstæður. En með
samvinnu þessara ágætu kunn-
áttumanna varð vandkvæðunum
rutt úr vegi. Götur voru grafnar
upp og pípur voru lagðar. Á ótrú-
lega skömmum tíma hafði verk-
efnið verið leyst. Má fullyrða, að
þáttur Óskars i þessum fram-
kvæmdum var hinn merkasti,
enda hér um brautryðjandastarf
að ræða.
Oskar var hagsýnn dugnaðar-
maður alla tið og vann verk sín af
einstakri kostgæfni. Hafði hann
oft marga nemendur, sem siðar
hafa borið meistara sínum fagurt
Hve oft hef ég ekki hugleitt,
ívers vegna fólk er að skrifa og
ninnast þeirra á prenti, sem farn-
ir eru, en einhvern veginn finnst
mér, að ég skynji það núna. Er
það ekki von um, að einhver lesi
þau fáu þakkar- og kveðjuorð,
sem fram eru færð og sendi um
leið hlýjar hugsanir með til þess
er kvaddur er.
Ég átti mitt athvarf á unglings-
og skólaárum á Öldugötu 61, hér í
borg hjá systkinum móður minn-
ar Jóni Ottó, Steinunni og Astu,
en þau héldu heimili saman og
eftir að móðir þeirra lézt og voru
öll ógift.
Minningar æskuáranna koma
hver af annarri.
Lítil stúlka hafði óstjórnlega^
löngun til tónlistarnáms, reyndi
að sækja kennslustundir, en varð
að fá að æfa sig úti i bæ hjá ýmsu
kunningjafólki. Jón frændi sigldi
þá til Englands á togaranum
„Fylki", og úr einni slíkri ferð
kom hann með pianó handa mér.
Það er varla hægt að ímynda sér
gleðina, sem gagntók viðkvæma
unglingssál þá. En þetta er aðeins
lítið brot af svo ótalmörgum atvik-
um, sem ég gæti talið upp í sam-
bandi við 'Jón frænda, og ætíð,
þegar hann „laumaði" einhyerju
að mér, var viðkvæðið þetta sama:
„Bara lofaðu að vera ekki að segja
frá þessu litilræði". Ekki reyndist
hann foreldrum mínum, systkin-
um og börnum síðri og það hafa
vist sannarlega margir aðrir svip-
aða sögu af honum að segja, en
minni lífskröfum sér til handa
hef ég aldrei kynnst hjá nokkrum
manni.
Ef þetta er ekki á anda kristi-
legs kærleika, þá skil ég ekki til-
gang lifsins eða boðskap Drottins.
Hljóðleiki hógværðarinnar og
fórnarlund kærleikans voru lög-
mál lífs Nonna frænda.
Mín bezta Guðsblessun honum
til handa er, að hann megi nú á
landi ljóss og friðar uppskera svo
sem hann sáði hér á jörðu.
Elín Dungal
vitni með kunnáttu sinni. Óskar
gleymdi ekki uppruna sínum, hélt
tengslum við fólk sitt í Noregi og
ferðaðist þangað, til þess að lita
heimkynni föður síns í Öslóarfirði
og kynnast persónulega föður-
fólki sínu.
Kristján Smith, sem hingað
kom á fyrstu árum aldarinnar,
varð þjóð okkar þarfur maður,
synirnir voru allir mætir dreng-
skaparmenn, sem unnu hér merk
störf og voru og eru drengir góðir.
Eftirlifandi systkini Öskars eru
Aldolf forstjóri, Asta gift Haraldi
Ólafssyni skipstjóra og Karen, öll
búsett hér i borg. Kona Óskars er
Eggertina Magnúsdóttir ættuð úr
Vestur-Skaftafellssýslu, höfðu
þau verið í farsælu hjónabandi
meira en 50 ár, þegar Óskar lézt.
Börn þeirra eru þrjú, allt mikið
efnis fólk.
Það fór ekki hjá því, að sam-
starfsmenn Óskars mætu verk
hans. A 70 ára afmæli Óskars var
hann sæmdur gullmerki Iðnaðar-
mannafélagsins, einnig var hann
heiðursfélagi pipulagningameist-
ara.
Utför Óskars var gerð frá Dóm-
kirkjunni i Reykjavik 2. þ.m. að
viðstöddu miklu fjölmenni. Starf-
samri ævi var lokið. Hann hafði
með starfi sinu verið islenzkum
iðnaðarmönnum til fyrirmyndar.
Sómakær maður er genginn á
fund feðra sinna. Blessuð sé
minning hans.
Aðalsteinn Jóhannsson.