Morgunblaðið - 24.01.1978, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR24VJANUAR 1978
29
Eskifjörður:
400 manns á ár-
legu þorrablóti
Eskif jördur. 23. janúar.
Við Eskfirðingar héldum okkar
árlega þorrablót s.l. laugardags-
kvöld, en það er okkar stærsta
skemmtun á hverju ári. Tókst
blótið sérstaklega vel og var
geysifjölmennt, nær 400 manns,
sem sátu undir borðum, en borð-
hald með fjölbreyttum skemmti-
atriðum stóð svo frá 20—23. en
eftir það var stiginn dans til
klukkan 4.30 um morguninn.
Blótsgoðar voru að þessu sinni
Ragnar Halldór Hall og kona
hans Guðríður Gfsladóttir og að
loknu blóti afhenti Ragnar næsta
blótsgoða borðbjöllu blótsins, en
næstu blótsgoðar verða Gunnar
Finnsson og kona hans Úlfna
Eirfksdóttir.
Vertiðin hefur farið rólega af
stað hér. Linubátar fá góðan afla
þegar gefið hefur, 6—7 tonn í
róðri, en aðeins einn bátur hefur
byrjað með net og afli hans hefur
verið sáratregur. Þá hefur verið,
frekar tregt hjá togurunum. I vet-
ur munu róa sjö stærri bátar með
net og línu ásamt nokkrum minni
bátum. Tveir loðnubátar eru i
stækkun og breytingum og er
annar þeirra væntanlegur í febrú-
ar en óvíst er hvenær hinn kemur
heim. Mikið hefur rignt hérna
undanfarna daga en nú er stytt
upp. Sólina sáum við 14. janúar
s.l. og fengum við þvi sólarpönnu-
kökurnar á réttum degi, en þá
höfðum við ekki séð sólina frá 1.
desember.
Loðnubræðslan er búin til að
taka á móti loðnu þegar hún
berst, búið er að auka afköstin um
helming, eða í 1000—1100 lestir á
sólarhring og þróarrými hefur
verið aukið um 15000 tonn.
Tveir bilar fóru út af veginum
til Norðfjarðar í gær vegna hálku,
en annar billinn var að draga
hinn en báðir bílarnir lentu útaf.
Annar fór nokkrar veltur og
skemmdist töluvert, en slys urðu
ekki á mönnum.
Ævar.
Siglufjörður:
Mikið óveður olli
töluverðu t jóni
Sislufirði, 23. janúar
MIKIÐ óveður gekk yfir Siglu-
fjörð fyrri hluta dags i gær og
urðu allmiklir skaðar á húsum,
bflum og bátur varð fyrir nokkr-
um skemmdum. Þök fuku af
nokkrum húsum og mikið af þak-
plötum fauk um allt. Nokkrir
skúrar fuku af bryggjum, þar af
einn þeirra sem lenti á 15 tonna
báti og skemmdi hann töluvert.
Inni á Hraunadal slitnaði niður
háspennulfnan til Siglufjarðar
um þrjú-leytið og eru viðgerðar-
menn nú að revna að gera við
hana. Við erum þó ekki f neinum
vandræðum þess vegna þar sem
við höfum töluvert vararafmagn.
Bflar lentu í vandræðum f veður-
ofsanum þar af einn gamall bfll,
sem fauk langar leiðir. Það má
segja að þetta sé eitthvað versta
veður í mörg ár hér hjá okkur,
áætlað er að vindurinn hafi farið
upp undir 12 vindstig þegar verst
lét. Skólar hafa verið lokaðir f
allan dag.
Nefnd um minnkun ríkisumsvifa:
Landsmiðjan ekki svipur hjá
sjón frá því sem áður var
Siglósíld ekkert tilraunafyrirtæki
eins og það var hugsað í upphafi
NEFND sú er fjármálaráðherra skipaði í marz á s.l. ári
til að meta hvort ýmis framleiðslu- og þjónustustarf-
semi, sem hið opinbera hefur með höndum, væri betur
komin hjá einstaklingum eða samtökum þeirra og jafn-
framt hvort aðild ríkisins að atvinnustarfsemi í landinu
í samkeppni við einkaaðila sé æskileg, lauk í desember
s.l. við afgreiðslu tveggja mála er varða Landsmiðjuna
og Siglósíld, en í áltisgerð þeirra um þessi tvö fyrirtæki
kemur m.a. fram eftirfarandi: Annars vegar um Land-
smiðjuna, að þótt þær aðstæður, sem lágu til grundvallar
stofnun Landsmiðjunnar, kunni að hafa verið réttmæt-
ar, eru þær naumast lengur fyrir hendi. Fyrirtækið sem
áður fyrr lét tiltölulega mikið til sín taka, er ekki orðið
nema svipur hjá sjón. Hlutdeild þess í þeirri atvinnu-
grein, sem það tilheyrir, er á bilinu 1,5—4,0% eftir því
hvernig atvinnugrein þess er mörkuð.
Það verður að ætla, að næg sam-
keppni sé í greininni að þvi er
skipaviðgerðir varðar. Fyrirtæki í
þeirri grein lúta reyndar ekki ein-
ungis samkeppni við önnur is-
lenzk fyrirtæki, heldur eiga þau
þar um meiriháttar aðgerðir i
samkeppni við erlend fyrirtæki.
Þótt Landsmiðjan hyrfi_ með
einhverjum hætti af sjónarsvið-
inu, verður jafnframt að ætla, að
öryggi um að skip rikisins fái við-
unandi þjónustu, yrði ekki stefnt
i hættu, svo traustan sess sem
þessi atvinnugrein skipar i is-
lenzku atvinnulifi. Ætla verður,
að önnur fyrirtæki gætu átakalit-
ið bætt við sig verkefnum, sem
Landsmiðjan hefur sinnt, enda
mætti gera ráð fyrir að starfs-
menn Landsmiðjunnar myndu
halda áfram störfum i sinu fagi.
Skiparekstrardeild Skipaútgerðar
ríkisins ætti eftir sem áður að
geta gengið úr skugga um, að
þjónusta væri fengin með eðlileg-
um kjörum.
Landsmiðjan hefur ekki veitt
öðrum fyrirtækjum i málmskipa-
smíði grundvallarþjónustu af
neinu tagi, og myndu því önnur
fyrirtæki i greininni einskis fara
á mis við upplausn Landsmiðj-
unnar. Hins vegar er verzlunar-
rekstur fyrirtækisins algerlega
utan við það verksvið, sem fyrir-
tækinu var sett í upphafi.
Meginniðurstaða nefndarinnar
er sú, að Landsmiðjan sem rikis-
fyrirtæki skuli lögð niður og þeir
fjármunir fyrirtækisins, sem rik-
ið kýs ekki að nota til annarrar
starfsemi, verði seldir.
Hús fyrirtækisins eru á tæplega
3200 fermetra eignarlóð. Aðalhús-
ið mun lengi hafa þótt óhentugt
til þess rekstrar, sem þar hefur
farið fram. Húsið hlýtur að vera
nothæft fyrir margs konar starf-
semi, svo sem iéttan iðnað, sem
krefst tiltölulega litilla efnis-
flutninga. Til þess að húsið allt
yrði nýtilegt fyrir skrifstofur,
mundi þurfa að gera á því nokkra
lagfæringu. Þá kemur fram að
samkvæmt nýtingarreglum
Reykjavíkurborgar mundi, eftir
að einlyft- plötuhús hefði verið
fjarlægt, vera hægt að reisa á lóð
Landsmiðjunnar nýbyggingu
samtals 2400 fermetra að stærð.
Nefndin telur það ekki vera i
sínum verkahring að gefa fyrir-
mæli um hvernig nýta skuli hús
og byggingamöguleika á lóð Land-
smiðjunnar, en tekur fram, að
hún telur óþarft að meðferð mál-
efna Landsmiðjunnar sé tengd
við einhverjar aðrar fyrirætlanir
á sviði rikisrekstrar. Engu að sið-
ur er ljóst, að þörf rikisins fyrir
húsnæði er mikil, og gæti önnur
nýting þessa húsnæðis sparað rík-
inu húsaleigu eða minnkað þörf
fyrir byggingu nýs húsnæðis.
Vélar og tæki fyrirtækisins
væri hægt að bjóða öðrum fyrir-
tækjum i greininni til kaups.
Svipað er hægt að segja um birgð-
ir af efnisvöru og um birgðir af
vörum til endursölu og umboð
þeim tengd.
Nefndin telur rétt að kannað
verði, hvort sá kjarni starfsfólks
sem myndast hefur i fyrirtækinu
við langvarandi samvinnu, sé þess
fýsandi að halda áfram rekstri
smiðju og verzlun. Komi í ljós, að
á þvi sé sterkur áhugi, telur
nefndin meðmælavert, að rikið
greiði fyrir stofnun félags um
slíkan rekstur, ef þess yrði óskað.
Engar skuldbindingar af hálfu
rikisins skyldu þó fylgja um for-
gang að verkefnum frá Skipa-
rekstrardeild Skipaútgerðar rikis-
ins.
Um Siglósild segir hins vegar:
Atvinnuástand á Siglufirði hef-
ur breyzt mjög til batnaðar á sið-
ustu árum. Fólksflótti þaðan
hætti árið 1971; íbúafjöldi hefur
haldizt svo til óhreyttur til árs-
loka 1976. Lagmetisiðjan Siglósíld
er allfyrirferðarmikil i siglfirzku
atvinnulífi. 1 árslok 1975 voru
starfsmenn þess um 70 að tölu,
sem gerir um einn sjöunda hluta
af starfsmannafjölda 8 stærstu
framleiðslufyrirtækja bæj.arins.
Þótt ekki sé beinlinis gefið tilefni
til að fjalla um þá röksemd fyrir
beinni þátttöku ríkisins i atvinnu-
rekstri, sem vinnutrygging er, má
minna á, að til eru önnur örvandi
úrræði sem beitt hefur verið i
þessu skyni á undanförnum árum
með árangri sbr. starfsemi
Byggðasjóðs.
Þegar hið vanrækta tilrauna-
hlutverk hefur verið numið brott
af verkefnaskrá fyrirtækisins, er
Siglósíld orðin áþekk öðrum fyrir-
tækjum i lagmetisiðnaði, og virð-
ist þá ekkert vera sjálfsagðara en
að arðsemissjónarmið séu höfð að
leiðarljósi við rekstur fyrirtækis-
ins.
Ekki verður komið auga á nein
sérstök rök fyrir þvi, að rikið
standi að rekstri þessa fyrirtækis
i samkeppni við önnur fyrirtæki i
lagmetisiðnaði.
Svo sem' fram kemur i efna-
hagsyfirliti, hefur fyrirtækið ekki
meira umlcikis (eigið fé á bilinu
50—70 millj. kr.) en svo, að það
ætti að vera fjölmörgum aðilum,
einstaklingum og samtökum
þeirra, viðráðanlegt til kaups.
Það er því meginniðurstaða
nefndarinnar, að gerðar verði ráð-
stafanir til þess að selja fyrirtæk-
ið. Nefndin gerir ekki tillögu um,
með hvaða hætti sala skuli fara
fram eða hverjum fyrirtækið
skuli selt.
Vilji stjórnvöld, með hliðsjón af
rökunum fyrir stofnun fyrir-
tækisins, tryggja áframhaldandi
rekstur þess á Siglufirði, telur
nefndin rétt að gefa eftirfarandi
ábendingar.
Til greina koma ýmsir hættir
við slíka sölu og mundi könnum á
áhuga og fjárhagslegu bolmagni
aðila í bænum væntanlega leiða f
Ijós, hvaða söluháttur þætti bezt
við hæfi. Þannig kæmi til greina
að selja nettóeign fyrirtækisins
aðilum. sem stofnuðu félag til að
kaupa og reka fyrirtækið. Annar
háttur er, að ríkið stofnaði fyrst
hlutafélag um þennan rekstur,
seldi að þvi búnu meirihlutann
aðilum, sem vildu standa saman
að rekstrinum og afgang hluta-
fjársins smám saman. Verð og
greiðsluskilmálar hlytu að ráðast
af áhuga og getu hæstbjóðenda.