Morgunblaðið - 25.01.1978, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. JANÚAR 1978
15
Austantjaldsþjóðir:
Fá inni í vestrænum
stöðvum sem útvarpa
til Austur-Evrópu
Washinj’ton. 23. jan. Reuter.
SOVESKUM og öðrum austur-evrópskum stjörnvöldum verður að
llkindum veittur útvarpsttmi í framtíðinni hjá „Útvarpi Frjáls
Evrópa" og „Útvarp Frelsi“ til að senda út kvartanir um átalda
ónákvæmni stiiövanna. Sovétmenn hafa lengi ásakað stöðvarnar um
ærumeiðandi áróður, en umbeðnir um ábendingar hvaða dagskrárliðir
fari fram úr hófi hafa fá skírskotandi svör borist.
Nefndin sem hefur með stöðv- ljóst að vart væri hægt að komast
arnar tvær að gera, en þær eru
bandarískar, hafa aðsetur í
Munchen og eru kostaðar af
bandarísku almannafé, skýrði svo
frá að hún væri tilbúin að kanna
leiðir .til að veita Austantjalds-
stjórnum tíma og rúm fyrir af-
markaðar kvartanir, í útsending-
unum sem beint er til Austur-
Evrópu. Sagði nefndin gera sér
VEÐRIÐ
víða um heim
Amsterdam 6 rigning
Aþcna 14 rigning
Berlfn 2 rigning
Briissel 7 rígning
Chicago + 1 snjókoma
^Frankfurt 3 rigning
Genf 9 rigning
Helsinki + 1 snjókoma
Jóhannesarb. 17 rigning
Kaupmannah. 1 skýjaö
Lissabon 16 rigning
London 10 bjart
Los Angeles 18 skýjað
Madrid 10 skýjað
Malaga 15 skýjað
Miami 24 skýjað
Moskva + 10 skýjað
New Vork 0 bjart
Ósló +2 skýjað
Palma 14 skýjað
Parfs 10 skýjað
Róm 3 skýjað
Stokkh. llpÍÍÍi snjókoma
Tel Aviv 18 bjart
Tokyo 8 skýjað
Vancouver 5 skýjað
Vín 2 skýjað
hjá einhverri ónákvæmni þegar
útvarpað væri frá stöðvunum í
sem nemur 980 klukkustundum á
viku. ,,Það hlýtur að vera öllu
skynsamlegra fyrir viðkomandi
rikisstjórnir að komást að sam-
komulagi um leiðréttingar heldur
en að fást við kostnaðarsamar
truflanir á útsendingum stöðv-
anna. Slíkar truflanir eru í and-
stöðu við megin tilgang Helsinki
sáttmálans um frjálst upplýsinga-
fiæði“, sagði talsmaður nefndar-
innar sem hefur með stöðvarnar
að gera.
Bandaríska utanríkisráðuneyt-
ið hefur dreift til fulltrúa sinna i
austantjaldslöndum þessari af-
stöðu útvarpsnefndarinnar. Telur
talsmaður nefndarinnar líklegt að
sumar stjórnir austan járntjalds
þiggi að geta sent út leiðréttingar
í útsendingum stöðvanna, en aðr-
ar ekki.
Hann sagði að Sovétmenn
hefðu löngum sakað stöðvarnar
um ærumeiðandi áróður í garð
austantjaldslandanna en umbeðn-
ir hefðu þeir sjaldan bent á
ákveðna dagskrárliði eða tilvik
sem gætu talist fram úr hófi
áróðurskennd.
Bardot í E vrópurádinu
UMRÆÐUR fóru fram I Evrópu-
ráðinu f Strasbourg f gær um sela-
dráp. Meðal þeirra, sem sátu á
áheyrendabekkjum, var franska
leikkonan Birgitte Bardot, en
hún hefur sem kunnugt er beitt
sér mjög fyrir friðun þessarar
dýrategundar.
Þingmenn frá öllum aðildar-
ríkjum Evrópuráðsins, en þau eru
20 að tölu, hafa skorað á ríkis-
stjórnir slnar að stöðva selveiðar
næstu tvö árin, þannig að ráðrúm
gefist til að ákveða hæfilegan árs-
kvóta. Annað atriði I áskoruninni
beinist að því að settar verði regl-
ur um „mannúðlegri" veiðiað-
ferðir en tíðkazt hafa hingað til.
Um líkt leyti og umræðurnar I
Evrópuráðinu hófust var birt bréf
frá Pierre Trudeau forsætisráð-
herra Kanada, en það var svar við
málaleitan Bardot um að sel-
veiðar yrðu bannaðar I Kanada.
Svar forsætisráðherrans var á þá
lund, að ekki væri ástæða til að
banna veiðarnar. Selastofninum
væri ekki hætta búin og veiðarnar
væru ekki stundaðar með
grimmdarlegum aóferðum, auk
þess sem I veði væri afkoma
margra manna.
Myndin hér að ofan var tekin er
Birgitte Bardot hafði komið sér
fyrir á áheyrendapöllum I
Evrópuráðinu i gær.
Kjarnaofnsleki
í Coloradoríki
Platteville, Colorado — Lock-
burne, Ohio, 24. jan. AP. Reuter.
VART varð við leka á geislavirku
helfumefni í kjarnaofni f kjarn-
orkustöð f Colorado á mánudag
með þeim afleiðingum að 15
verkamenn veiktust Iftillega og
flytja varð 275 manns burt af
svæðinu. Var þvf sfðan lokað f
u.þ.b. fimm klukkustundir. Að
sögn embættismanna var engin
hætta talin á að bændur f ná-
grenni stöðvarinnar yrðu fyrir
geislun. Þegar sfðast spurðist var
enn ckki vitað um magnið er út
lak. Kjarnorkustöðin er um 56
km. norð-austur af Denever.
Lekinn mun hafa átt sér stað
um sprungu I kæli- og einangrun-
arkerfi kjarnaofnsins og upp um
reykháfinn. Kjarnaofninn er eign
þjónustufyrirtækis og mun enn
vera á tilraunastigi. Er þetta eini
ofninn I Bandarlkjunum, er notar
helíum til kælingar.
Þá herma heimildir I Ohio að 15
tonna geymir með geislavirkum
efnum hafi fallið af lestarvagni
en fengið mjúka lendingu I snjón-
um þannig að engin hætta stafaði
af.
I>etta gerdist..
Miðvikudagur. 25. janúar.
1974 Yale-háskólinn skýrir frá þvi.
að hifl verðmæta „Vínlandskort"
skólans sé falsað Kortið sýndi fram
á að Leifur Eiríksson fann Norður-
Ameriku fimm öldum á undan
Kólumbusi
1971 Dómstóll i Los Angeles dæm-
ir Charles Manson og þrjár konur
sek um morð sjö manna, þ á m
leikkonunnar Sharon Tate.
1950 Alger Hiss er fundinn sekur i
Bandarikjunum um að hafa svarið
rangan eið til að dylja aðild sína að
kommúnistaflokki
1944 Orrustan um Cassino hefst á
ítaliu i heimsstyrjöldinni siðari
1911 Bandariskt riddaralið er sent
til Mexikó til að verja Rio Grande-
ána i borgarastriðinu i Mexikó
1831 Pólska rikisþingið lýsir yfir
sjálfstæði Póllands, steypir Nikulási
af stóli og rekur Rómanoffana frá
völdum
1802 Napóleon Bónaparte verður
forseti italiu
1579 Utrecht-samkomulagið sem
gefur til kynna upphaf hollenrka
lýðveldisms er undirritað af
Hollandi. Zeelandi. Celderlandi,
Frislandi. Groningen og Overyssel
Afmæli dagsins
Edmund Capion. enskur jesúíti
(1540—1581). Róbert Burns,
skozkt skáld (1759—1796). Willi-
an Somerset Maugham, brezkur rit-
höfundur (1874—1965), Virginia
Woolf. brezk leikkona
(1882—1941)
Spakmæli dagsins:
Oft má Ijúga miklu með þögninni
Robert Louis Stevenson, skozkur rit-
höfundur (1 850— 1 894)
Hjónavígsla í
írsku fangelsi
Hi>mrcki.lriandi.24 jan.Ai-. elsi I borginni Hlymreki á Ir-
A ÞRIÐJUDAG fór fram hjóna- landi, sem vfkingar stofnuðu. Það
vfgsla f rammlega vfggirtu fang- Var Bridget Rose Dugdale læknir.
Skuldadagar í nánd?
iínversk leyniskjöl benda til
íýrrar valdastreitu í Peking
FYRIR skömmu varð uppskátt um
leyniskjöl i Hong Kong, sem nú er
dreift i þúsundatali meðal máls-
metandi manna I Kína, en í skjöl-
um þessum er m.a. að finna orða-
skipti milli núverandi leiðtoga
kommúnistaflokksins. Hua Kuo-
feng, og varamanns hans. Teng
Hsiao-ping. Þótt erfitt sé að dæma
um áreiðanleika samtalsins i
heild. sýnir útbreiflsla skjalaafrit-
anna berlega með hverjum ráðum
valdsmenn i Peking vega hver að
öðrum. Glefsa úr þessu fjörlega
hnútukasti birtist i þýzka blaðinu
„Welt am Sonntag" þann 22. jan.
sl. og fer hár á eftir.
Teng Endurreisnin verður að hald-
ast i hendur við gagnrýni á fjór-
menningana Þetta fólk hafði hugs-
að sér að gera mörgum gömlu
flokksráðsfélaganna skráveifu og ég
var eitt helzta skotmark þeirra Þeir
fölsuðu fyrirmælin frá 7. april (ráða-
gerð um að kollvarpa Teng sjálfum.
þýð ) Yfirráðið ætti að gera lýðum
þetta Ijóst
Hua Vertu ekki að fjargviðrast
þetta, félagi Teng Hsiao-ping Það
vita allir að fjórmenningunum gekk
illt til gagnvart þér og gömlum
flokksráðsfélögum Vandamálið er
bara það, að Mao formaður undirrit-
aði fyrirmælin sjálfur 7 apríl Það,
sem Mao formaður hefur ákveðið.
verður elnfaldlega ekki afturkallað
Teng: Þú þarft ekki að bregða fyrir
þig Mao formanni til að reyna að
hafa áhrif á mig Meðan hann var
sjálfur á lífi var það ávallt viðkvæði
hans, að það væri aðeins tvenns
konar fólki, sem aldrei yrðu á mistök
— því, sem ekki væri enn i heiminn
borið og þvi, sem þegar væri komið
undir græna torfu Fyrirmæli fjór-
menninganna voru afglöp og því ber
að leiðrétta þau Þeir einir þráskall-
Teng Hsiao-ping féll tvisvar i ónáð
á valdaskoiði Maos en komst aftur
til áhrifa eftir fráfall hans. Nú álita
sárfræðingar i kinverskum stjórn-
málum afl hann sækist eftir að
verða rikisleiðtogi.
ast við slikri leiðréttingu, sem sjálfir
eru bendlaðir við fjórmenningana og
þeirra axarsköft Þú skalt ekki
imynda þér að þú hafir einhvers
konar tangarhald á mér af þvi einu
að valdataka þín heppnist. Eg segi
þér skýrt og skorinort að meirihluti
flokksráðsfélaganna. stjórnarinnar
og hersins. styður mig Sá meirihluti
mun áreiðanlega ekki koma þér til
hjálpar þegar að skuldadögunum
kemur (Teng ris á fætur og ætlar
út)
Hua: Láttu ekkí koma þér úr jafn-
vægi Fáðu þér sæti og ræðum
málin i rólegheitum I rauninni ertu
prýðismaður, en þú hefur látið þér
renna i skap
Teng Það er eðlilegt að nú skulir
þú sjá ástæðu til að snúa blaðinu
við En ætlar þú þá að neita þvi að
það hafi verið ósk þín að mér yrði
vikið frá til að þér hlotnaðist forsæt-
isráðherradómur sjálfum? Það ert þó
þú, sem hagnast hefur meira en
nokkur annar á Teng-andróðrinum!
Hua Kuo-feng fór lengi með em-
bætti oryggismálaráðherra t tið
Maos og varfl flokksformaður að
honum látnum. Nú óttast hann
völd og áhrif Tengs. sem geta
komið honum á kaldan klaka.
félagi í hryðjuverkasveit Irska
lýðveldishersins, sem þá gekk að
eiga hinn byssuglaða Eddie
Gallagher, en hann er m.a. kunn-
ur um að hafa rænt hollenska
iðjuhöldinum Tiede Herrema á
trlandi árið 1976. Dugdale sem er
36 ára gömul, afplánar nú nfu ára
fangelsisdóm fyrir aó hafa rænt
þyrlu til að varpa heimatilbúnum
sprengjum á lögreglustöð f N-
trlandi og fyrir 19 milljón doilara
listaverkarán fyrir lýðveldisher-
inn. Var Gallagher ekið frá fang-
elsinu I Portlaoise með ströngum
verði til athafnarinnar og sfðan
fljótlega til Portlaoise aftur að
henni lokinni.
Vígsluathöfnin markaði lok árs-
langrar baráttu hjónakornanna
til að fá að eigast. Var það einkum
vegna sonar þeirra, Ruarj, að nú-
verandi dómsmálaráðherra lands-
ins, Gerry Collins, lét undan, en
Ruari fæddist í Hlymrekfangels-
inu fyrir þremur árum. Var
drengurinn við athöfnina ásamt
fáeinum gestum öðrum. Foreldr-
ar Dugdale voru þar ekki og
skýrðu fjölskylduvinir svo frá að
þeim hefði ekki verið boðið, enda
hafa mestu fáleikar verið með
þeim undanfarið. Ekki varð hjón-
unum hveitibrauðsdaga auðið eft-
ir að hringar höfðu verið settir
upp. Fengu þau að vera saman
fimm klukkustundir samtals í
klefa frúarinnar undir köldu
Framhald á bls. 22.