Morgunblaðið - 02.02.1978, Page 17
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. FEBRUAR 1978
17
fólki innan ASl verði meinað að
vinna við útskipun á íslenskum
búsafurðum. Skyldi frú Herdís
ætla að leyfa þessu sama verka-
fólki að skipa upp erlendum bús-
afurðum, þegar og ef að kemur?
Þegar frúin talar um „framleið-
endaklíku" hlýtur hún að eiga við
alla þá sem landbúnað stunda sér
til lífsviðurværis, og það er sko
ekki nein smáræðis klíka. En nú
hefur það gerst að framleiðenda-
og heildsalaklíkunni í bændastétt
hefur bæst nýr liðsmaður. Helgi
Seljan, alþingismaður, hefur sem
sé ásamt Alþýðubandalaginu sýnt
sitt rétta andlit og snúist til liðs
við bændur og klíkur þeirra. En
verkafólkið situr eftir með sárt
ennið. Ja, Ijótt er að heyra.
En verkafólkið þarf kannski
ekki að örvænta. Má vera að frú
Herdís birti okkur bráðlega nýtt
evangelíum, verkalýðnum til
handa, og þá sennilega í þeirri
mynd að verkafólki og bændum
verði att saman.
Það er ánægjulegt til þess að
vita, að frúin á staðnum lítur með
tilhlökkun til þess dags að bænd-
ur fái greitt fyrir sína vinnu svo
þeir verði ánægðir. Eitthvað virð-
ist það þó spilla gleðinni, að lík-
lega verður einhver að borga.
A hinn bóginn sýnist frúnni það
alger svívirða, og þjóðhættulegir
samningar að bændur skuli fá
kjarabætur, eins og aðrar stéttir í
landinu. Samkvæmt þessu á
bændastéttin að éiga um það við
frú Herdísi hvort og hvenær þeir
fái kjarabætur, og líklega sker
hún ekki við neglur sér, blessuð.
Og fyrir hönd íslenskra hús-
mæðra heimtar hún afdráttar-
laust að landbúnaðarafurðir verði
fluttar inn. Því það er nefnilega
hneyksli og alger forsmán að fólk
skuli ekki einusinni fá innflutt
egg „og það rétt fyrir jólin“, svo
fólkið geti sjálft bakað kökurnar
sinar. Þar á móti þykir sjáfsagður
hlutur að flytja inn erlendar kök-
ur og kex, að te'rtubotnunum
ógleymdum. Það er á frúnni að
skilja, að bölvaður sveitavargur-
inn standi fyrir þeim innflutn-
ingi.
En tvær síðustu málsgreinarnar
í þessari bráðskemmtilegu rit-
smíð eru þó þær athyglisverðustu.
Mér skilst að þar fari frúin fram á
að mega fara ránshendi um þær
verzlanir sem hafa á boðstólum
islenzkar landbúnaðarafurðir, án
þess að' refsing (hýðing) komi
fyrir. Og svo klykkir hún með
versi eftir Þorstein Erlingsson,
sem er ailgreinargóð lýsing á
kjörum íslenzkra bænda í dag.
Mér er ljúft að segja, að sjaldan
hefi ég lesið blaðagrein með jafn-
mikilli ánægju og þessi skrif frú
Herdísar, og kemur þar margt til.
Ég læt mér nægja að benda á að
frúin hefur ekki minnstu hug-
mynd um efnið sem hún fjallar
um í pistli sínum. Líka má nefna
að frúin lítur á sig sem sjálf-
skipaðan leiðtoga íslenzkra hús-
mæðra, og e.t.v. íslenzks verka-
fólks líka.
Og ég bíð með nokkurri óþolin-
mæði eftir að sjá á prenti næsta
ritverk Eskifjarðarhúsmóðurinn-
ar.
Geitaskarði 18.1. 1978.
Agúst Sigurðsson.
aðeins það sem útflutnings-
bæturnar gera en auk þess mundi
margt fleira sparast svo sem jarð-
ræktarframlög og fleira sem ekki
væri þörf á vegna niðurskurðar á
framkvæmdum. Ef tölur þessar
eru kannaðar hljóta allir að velta
því fyrir sér, hvers virði og
hverjum útflutningsbæturnar
þjóni.
Áróður um landbúnaðinn.
Forystumenn og jafnframt
áróðursmenn bændasamtakanna
eru ólmir yfir þeim áróðri sem
beint hefur verið gegn land-
búnaðarstefnunni, og er það orðið
svo að enginn má orðið opna
munninn og benda á það er hann
telur misráðið, öðruvísi en það sé
kallaður ómerkur atvinnurógur.
Sjálfsagt hefur margt verið sagt
sem ekki getur staðizt og held ég
að sumt af því hafi jafnvel verið
sagt með það fyrir augum að
vekja athygli á vandanum og því
vfsvitandi verið tekið of djúpt í
árinni. Þó að bændaforystan hafi
haft sama möguleika og aðrir til
að verjast þeim áróðri sem rekinn
hefur verið, þá virðast þeir telja
sig hafa orðið undir i baráttunni
án þess þó að telja sig hafa verri
málstað að verja. Er nú svo komið
að þeir vilja fá að lesa alla leiðara
dagblaðanna áður en þeir séu
lesnir upp í útvarpi og svara
þeirri gagnrýni sem kynni að
koma þar fram undir sama dag-
skrárlið og rjúfa þar með ára-
langa starfshefð Rikisútvarpsins
og um leið eyðileggja áðurnefnd-
an dagskrárlið. Ekki er sem betur
fer sjáanlegur neinn árangur
þessara krafna, en betri árangri
hafa þeir náð með hinn ríkisfjöl-
miðilinn, þ.e.a.s. sjónvarpið.
Temmilegur áróður með nokkra
þingmenn sér við hlið út af þætti
sem fjallaði um, að ofneysla allra
hluta væri óholl, virðist hafa
megnað það að fá sjónvarpsfrétta-
menn til að skjálfa ef minnst er á
landbúnaðarmál i þáttum þeirra
án þess að hafa forystumenn
bændasamtakanna til að stýra
umræðum, svo sem átti sér stað í
Kastljósi föstudaginn 13. janúar
þegar rætt var um neytendamál.
Þar mátti gagnrýna allar vörutég-
undir nema landbúnaðarvörur, og
þegar einum þátttakanda þáttar-
ins varð á að nefna eina landbún-
aðarvöru, máli sínu til sönnunar,
var stjórnandinn fljótur að stöðva
frekari umræður á þeirri for-
sendu að enginn væri til fyrir-
svars. Þegar grípa þarf til þannig
áróðursaðferða, að sia fréttir frá
lokuðum fundum til almennings
hlýtur málstaðurinn sem varinn
er að vera hæpinn.
Ábyrgðafull forysta
Aðalfundur Stéttarsambands
bænda í haust samþykkti tillögur
til lausnar áðurnefndu offram-
leiðsluvandamáli, jafnframt var
samþykkt að boða til aukafundar
mánuði síðar. Tillögur þessar
vöktu það mikla óánægju að
bændur boðuðu til almennra
funda til að ræða tillögurnar áður
en aukafundur stéttarsambands-
ins yrði haldinn, því þar stóð til
að fullmóta tiliögur bænda.
A 300 manna fundi á Hvolsvelli
daginn fyrir aukafund stéttar-
sambandsins voru samþykktar
með öllum greiddum atkvæðum
tillögur er mótmæltu harðlega
hugmyndum stéttarsambandsins,
og má ætla að sunnlenzku
fulltrúarnir hafi fengið þar skýrt
og ákveðið veganesti. Nú en hvað
skeði svo? Jú, þeir greiddu allir
atkvæði gegn vilja kjósenda sinna
og væri þvi ekki úr vegi að bænd-
ur minntust þeirrar atkvæða-
greiðslu, þegar þeir ganga næst
að kjörborðinu. Litla trú hef ég á
að það breyti nokkru, því að sú
hefð virðist ríkja meðal bænda, að
nái bóndi kosningu til einhvers
konar trúnaðarstarfs þá vill það
verða eins og hver annar
fæðingarblettur á honum og niðj-
um hans. T.d. hætti annar fulltúri
Rangæinga búskap fyrir um 5 ár-
um og fluttist til Reykjavíkur.
Samt hefur hann verið kosinn
áfram sem fulltrúi á stéttarsam-
bandsfundi og verður það sjálf-
sagt áfram. Þessi fulltrúi leyfir
sér ásamt öðrum að greiða at-
kvæði Rangæinga gegn Rang-
æingum. Eftir slík vinnubrögð
verður manni á að spyrja hvað
fékk fulltrúana til að svíkja svo
kjósendur sína? Það skyldi þó
ekki vera grein sú er formaður
stéttarsambandsins ritaði í
Tímann 29. nóvember, en þar seg-
ir hann meðal annars. GREINDIR
bændur sjá það, að eðlilegt er að
taka gjald af kjarnfóðri, þVf það
geri tvennt í senn, að draga úr
framleiðslunni og fá fé í verðjöfn-
unarsjóð.
Jæja, þið 300 sunnlenzkir
bændur sem voruð á Hvolsvelli,
þar fenguð þið dóm formanns
ykkar, en það er þó bót í máli að
þið hafið verið það lánsamir að
velja ykkur greinda fulltrúa, eða
var það kannski hræðsla við
þennan dilkadrátt sem greiddi at-
kvæði.
tsaf jörður og Isaf jarðardjúp.
Jens í Kaldalóni:
FRÁ DJÚPI
Bæjum 24. jan. 1978.
Þegar litið er um farinn veg
síðasta árs, verður ekki annað
sagt, en að frá hendi Guðs og
náttúrunnar hafi það verið gjöf-
ult og gott ár á flestum þeim
sviðum, sem má til afraksturs
þess rekja til hins daglega lífs.
Hitt er svo annað mál, hversu
hinar vesölu mannskepnur hafa
sólundað þeim gæðum á ýmsa
misjafna vegu, og tæpast að talist
geti að kunnað hafi þar fótum
sínum forráð í öllum þeim skar-
kala og hliðargötum, sem gengið
hafa.
Þótt á sl. sumri að seint sprytti
grasið grænt, var þó á sá endir, að
víða hefur aldrei fyrr á haustnótt-
um verið jafn mikið og gott hey í
hlöðum bænda hér við Djúp.
Hélst það f hendur heyskapinn út,
góð spretta og einmunagóð nýt-
ing. Þá hefur haustið verið mjög
veðursælt, og það sem af er vetri
áfallalaust og með eindæmum
snjólétt. Vegir færir hér um allt
Djúp, að kalla, nú fram á Þorra.
Rétt að í Lónseyrarleiti, að ófært
er bílum á kafla.
í sumar hefur verið unnið við
nýlagningu raflinu frá Sængur-
fossvirkjun Jóns Fannbergs í
Mjóafirði, allar götur frá Botni út
í Skálavík, og einnig á hinn veg-
inn frá Botni út i Heydal og Eyri,
og um leið lagt rafmagn í Djúp-
mannabúð, en einnig i Hörgshlíð í
Mjóafirði. Það eru því fjórir bæir
í Mjóafirði, Botn, Heydalur, Eyri
og Hörgshlíð, sem nú eru með
rafmagn frá hinni nýju Sængur-
fossvirkjun auk Djúpmannabúð-
ar. Nú er verið að setja upp
spenni í Skálavík, mikið bákn að
tækni og vöxtum, vegur eitthvað
um 3 tonn, og á hann að sætla til
sameiningar þá ólíku spennu-
orku, sem frá hverri virkjun að
framleidd er eða 11 þús. og 6000
kw. Þar á að krauma í jöfnunar-
potti samvirkninnar allar götur
norður í Blævardalsárvirkjun og
vestur f Botn i Mjóafirði.
Enginn veit hvað mikið raf-
magn fæst úr þessari virkjun, þar
sem ekkert miðlunarmannvirki
hefur verið gert ennþá, en aðeins
notast við rennsli árinnar eins og
það er hverju sinni. Línubygging
þessi er öll á vegum Rafveitu
Reykjarfjarðar og ögurhreppa,
og er nýlagningin í sumar um
19—20 km. Verkstjóri við verk
þetta hefur frá upphafi verið Geir
Baldursson, bóndi í Skálavík, og
hefir það eftir vonum gengið vel,
en þó nokkuð farið fram úr
upphaflegri kosnaðaráætlun.
í gær gerði hér norðan við Djúp
norðanslydduskratta, sem þó ekki
stóð nema stutta dagsstund, og
slitnaði þá niður nokkuð af raf-
magnslínunni milli Hallsstaða og
Hafnardals i Nauteyrarhreppi, og
brotnuðu 4 rafmagnsstaurar, en
von er á línumönnum frá Ísafirði
til viðgerðar með Djúpbátnum á
morgun, ásamt einnig heima-
mönnum. Er því innri hluti Naut-
eyrarhrepps ásamt Reykjarfjarð-
ar- og Ögurhreppi, að undanskild-
um þeim 4 bæjum i Mjóafirði,
sem rafmagn nú fá frá Sængur-
fossvirkjun, rafmagnslausir á
meðan viðgerð fer fram. Aðeins 3
bæir utan við Ögur, þ.e. Vigur,
Hjallar og Hvítanes, hafa ennþá
ekki fengið rafmagn frá vatns-
veitu, en innar á ströndinni er
bærinn Þernuvík ennþá ekki
kominn með rafmagn, en þangað
er tiltölulega stutt að leggja frá,
þaðan sem raflínan liggur um
Ögursveit. Þernuvik var í eyði
nokkurn tíma, en byggðist nýjum
ábúendum í vor er leið, og einnig
Hafnardalur i Nauteyrarhreppi
hefir nú verið tekinn til ábúðar að
nýju, og þéttist því byggðin nokk-
uð þar í sveitum. Var byggt nýtt
fjárhús í Hafnardal í sumar fyrir
400 fjár, sem nú er að hálfu fullt
af lömbum sem hinn nýi bóndi
þar keypti til ásetnings sem bú-
stofn.
Þarna er um að ræða ung hjón,
sem fluttust á s.l. vori frá Hvera-
gerði að Hafnardal, Benedikt
Eggertsson, húsasmíðameistari að
iðn, og kona hans Anna Jónsdótt-
ir, hjúkrunarfræðingur og hefur
Framhald á bls. 33.
FUNA
OFNAR
Höfum hafiö framleiðslu nýrra
miðstöðvarofna úr stálprófilsrörum.
Ofnarnir eru sérstaklega gerðir fyrir
íslenskar aðstæður, verk íslenskra
fagmanna. Leitið tilboða, mjög stuttur
afgreiðslufrestur og hagkvæm kjör.
Ofnasmiója
Suóurlands
Hveragerói
Símar: 99-4134 og 99-4566.