Morgunblaðið - 02.02.1978, Page 21

Morgunblaðið - 02.02.1978, Page 21
2T7yo Fangelsaður fyrir bók sína segja rithöfundar London, 1. feb. Reuter. í BRÉFI sem rithöfund- arnir Heinrieh Böll, Gtinter Grass og Graham Greene sendu a-þýzkum stjórnvöldum í dag hvöttu þeir til þess að hagfræðing- urinn og andófsmaðurinn Rodolf Bahro yrði látinn laus úr fangelsi. Þeir full- yrtu að þær sakir, er Bahro var hnepptur í fangelsi fyrir, en hann er grunaður um njósnir, væru yfirskyn eitt. Fram kom í bréfi rithöfund- anna þriggja, sem allir eru heims- kunnir, að hin raunverulega ástæða fyrir handtöku Bahros væri bók hans „Valkosturinn — Drög að gagnrýni á núverandi sósfalískt skipulag". Þeir sögðu að Bahro sæti í fangelsi vegna þess að hann byggði röksemdafærslu sína á hugsun Karls Marx, Friedrich Engels og Rósu Luxem- borg og vegna þess að hann gerði athugasemdir við sósíalisma af því tagi sem við lýði væri i heima- landi hans. Bréfið var einnig undirritað af rithöfundinum Arthur Milstern og tónskáldinu Mikis Theodorak- is. Owen víttur í brezka þingrnu London. 1. feb. AP. LlFLAT saudi-arabísku prinsessunnar og ástmanns hennar. sem frægt varð á dögunum, varð tilefni orðaskipta í röðum hrezka Verkamanna- flokksins f dag. Fimmtán þingmanna flokksins undirrituðu skjal þar sem þeir gagnrýndu utanríkisráðherrann. David Owen, harðlega fyrir að hafa komið á framfæri afsökun við stjórnvöld í Saudi-Arahíu út af yfirlýsingu brezka utanrfkisráðunevtisins varðandi málið. I tilkynningu frá saudi-arabiskum embættismönnum á þriðjudags- kvöld kom fram að frásögn brezkra fjölíniðla af atburðinum væri ekki rétt. Fram kom að prinsessan, Misha Bin Abdul Aziz, og elskhugí hennar af fábrotnum ættum hefðu verið tekin af lifi fyrir virðingar- leysi þeirra við lög um hjónaband i múhammeðstrúarlandi. Þau voru ekki gift sagði í tilkynningunni. Einnig var sagt að í Saudi-Arabíu væri ekki talið óeðlilegt að konungaættir og óaðalbornar blönduðust og væri það meira að segja algengt. Hins vegar hefðu hjónaleysin verið dæmd til dauða fyrir „hórdóm . . . en samkvæmt lögum Múhammeðs ber að refsa sllku með lifláti". Sagði ennfremur að brezka stjórnin hefði beðizt afsökunar á athugasemdum Breta við fréttina af aftökunni. I máli Martins Flannerys félaga i Verkamannaflokknum, en hann bar viturnar á Owen fram, sagði að flokksmenn teldu afsökunarbeiðni Owens niðurlægjandi og skammarlega. I skjalinu mátti svo lesa að þingið teldi það óskiljanlegt að utanríkisráðherrann. sem annars héldi uppi vörnum fyrir mannréttindi, skyldi líta svo á að slíkt líflát væri ómannúðlegt ef viðkomandi væru gift en siðlegt ef þau væru það ekki. Prinsessan og elskhugi hennar voru hálshöggvin i nóvember sl. og hafði brezka útvarpsstöðin. BBC, greint svo frá að það hefði verið vegna þess að þau voru ógift. VEÐUR víða um heim stig. Amsterdam 4 rigning Aþena 15 skýjað Berlin 4 skýjað Brússel 6 rigning Chicago +8 snjðkoma Frankfurt 3 snjókoma Genf 1 skýjað Jóh.b. 27 sólskin Kaupm.h. 0 snjókoma Lissabon 14 sólskin London 6 rigning Los Angeles 17 skýjað Madrid 15 bjart Malaga 15 bjart Miami 19 skýjað Moskva +3 bjart New York +2 bjart Osló 1 skýjað Palma 15 skýjað Parfs 5 skýjað Róm 8 bjart Stokkh. 2 skýjað Tel Aviv 19 sólskin Tokýó 8 sólskin Vfn 5 skýjað Þetta gerðist 2. FEBRÚAR. 1975 — Herstjórn í Eþiópfu segir uppreisnarmönnum i Eritreu strið á hendur. 1972 — Ofstækismenn f Dyfl- inni leggja eld i sendiráð Breta þar í borg. 1932 — Afvopnunarráðstefnan iGenf byrjar. 1924 — Tyrkneska þingið bindur enda á kalifadóm. 1920 — Eistlendingar undirrita friðársáttmála við Rússa og lýsa yfirsjálfstæði. 1919 — Einræði er stofnsett í Portúgal. 1905 — Uppreisn brýzt út á Welle-svæðinu í belgísku Kongó. 1878 — Grikkir segja Tyrkjum strið á hendur. 1872 — Hollendingar selja Bretum viðskiptaaðstöðu á Gullströndinni í Afríku. 1808 — Franskir herir taka Rómaborg eftir að Pit páfi II neitar að viðurkenna konung- dæmið i Napólf og að ganga i bandalag gegn Bretum. 1635 — Nýja Amsterdam, nú New York, verður nýlenda Hol- lendinga. 1535 — Buenos Aires i Argen- tinu er stofnuð. Afmæli eiga f dag: James Joyce, írskur rithöfundur (1882 — 1941), Hanna More, enskt. . leikskáld og skáldsagnahöfund- ur (1745 — 1833), Eleanor Gwyn, ensk leikkona (1651 — 1687), Jussi Björling, sænskur tenórsöngvari (1911 — 1960). Hugleiðing dagsins: „Við höf- um 40 milljón ástæður til að gera mistök, en ekki eina ein- ustu afsökun", Rudyard Kipling, enskur rithöfundur (1865— 1936). Leiðsögn í Verðlaun fgrir Með 27000 vopnaburöi og uppbgggingu menn í um 16 dansmenní í Víetnam Afríkuríkjum er iðinn við kolann Kúbumenn heyja nú stríð í svörtu Afríku. Þeir rækta nautgripi og byggja vegi i Asíu. Þeir eru einnig glúrnir við að beita undirróðri meðal ná- granna sinna i Karabíska hafinu og fá þannig ýmsu framgengt. Barátta þessarar eyþjóðar til áhrifa í löndum þriðja heimsins nú þegar latneska Ameríka á ekki upp á pallborðið lengur ljær því fagnaðarerindi sósíalismans áherzlu með skörum hermanna, lækna og annarra tæknilegra ráðgjafa. Ríflegasti mannafli Kúbumanna erlendis er í Afríku, en þar er talið að hann telji um 27.000 í allt að 16 löndum. Meirihluti hans eru hermenn. En Fidel Castró forseti hefur einnig gert út af örkinni „alþjóðlega uppbyggingarsveit" sína, til Vietnam og er um þessar mundir að gera hosur sínar grænar fyrir Jamaicumönnum og i Guyana á norðaustur- strönd S-Ameríku. Að undanskildum hermönnun- um má segja að sveit þessari svipi á margan hátt til friðarsveita Bandaríkjamanna. I hópnum má finna allt á bilinu frá kennurum og læknum til körfuboltaþjálfara og danskennara. í Víetnam hafa Kúbanir stofnsett nautaræktar- stöð norðvestur af Hanoi, reist sjúkrahús í Binh Tri héraðinu miðju og lagt 50 kílómetra langa þjóð- braut suðvestur af Hanoi milli helztu iðnaðar- og landbúnaðarsvæða. Víetnamska stjórnin veitti ný- lega 20 kúbönskum ráðgjöfum vinarorður í viður- kenningarskyni fyrir endurreisnarstarf þeirra eft- ir að stríðinu lauk. 1 Karabíska hafinu má nefna aó Kúbanir hafa reist landbúnaðarskóla á Jamaica og rúmar hann um 500 nema. Einnig er á döfinni hjá þeim að byggja Þar vatnsstíflu og þeir hafa verið ósparir á ráðin við skipulagningu i iþróttum, visindum, ferðamálum, námagreftri og landbúnaði. í Guyana hafa kúbanskir læknar verið við störf í Georgetown og á afskekktum svæðum innanlands. Það eru kúbanskir sérfræðingar, sem hafa umsjón með rækjuveiðum landsmanna og kenna þeim sjó- mennsku. Af öðrum umsvifum Kúbumanna í þessum heimshluta má benda á að þeir eru helztu máttar- stólpar sjálfsstæðishreyfingarinnar á Puetro Rico. Er haft eftir bandarískum heimildum að Havana sé sterkasti bakhjarl sósíalistaflokksins þar. Nokkrar eyjanna í Karabíska hafinu hafa um skeið farið óleynt með óskir sínar um sjálfstæði og er talið að Kúbanir oti áhrifum sinum á stöðum þessum eftir boðleiðum stjórnmálaflokka frekar en að egna til byltingar. Hápunkturinn i afskiptum Kúbana í Afríku var i mars síðastliðnum, er Castró hleypti heimdragan- um til Sómalíu, Eþíópíu, Tanzaníu, Mosambique og Angóla. Hefur siður en svo dregið úr þeim síðan. í siðasta mánuði tóku Sómalir höndum Kúbu- mann í Ogaden-eyðimörkinni, einn af 2.500, sem talió er að sé að finna í röðum Eþíópíumanna. Þá skýrðu vestrænir sendimenn í Lusaka frá því að 50 til 75 kúbanskir hernaðarráðgjafar hefðu komið til Zambíu til að þjálfa þjóðernissinnaða blökkumenn í bardögum Rhódesiu. Leiðtogi Zimbabwe-bandalags Afrfkuþjóða, Joshua Nkomo, sem fór til Havana á síðasta ári, visaði sögunni hins vegar á bug sem „tómum þvætt- ingi“. Flokkur Kúbumanna í Afriku er enn sem kemiðær stærstur i Angóla. Þar er talið að séu nú Utn 19.000 hermenn ög 4.000 óbreyttir kúbanskir börgarar starfandi sem ráðgjafar stjórnar Marxísta i baráttunni gegn þjóðérnissinnuðum Skæruliðum. Nýjustu skuldbindingar sfnar gerðu Kúbanir þó við Eþfópíumenn. Þar í landi striða vinstrisírtnuð stjórnvöld gegn að tninnsta kósti tveiirtur herjum aðskilnaðarsinna. Er greint svo frá áð nú sé veiið að flytja kúbanska hermenn frá Angóla og Hávána ti| Eþfópíu í sovétsirtíðuðum þótuin af gerðinni IH-62. Er það liður f Urtdirbúningi gagnárásál á hendur uppreisnarmönnum, er njóta stuðnings Sómala i Ögaden. En Angóla, Eþíopía og Zambia eru aðeins þrjú af 16 Afríkuríkjum, þar sem sagt er að Kúbanir starfi við herþjálfun, rækti kaffi, reki sjúkrahús og skóla og skipuleggi öryggiskerfi stjórnarinnar. Castro sá S-Yemenum einnig fyrir hernaðarséf- fræðingum i útistöðum þeirra við nágrannaríkið Oman. Þeir riðu þó ekki feitum hesti frá þeirri viðureign. Næstum allur herafli Castrós, sem hann hefur sent úr landi, er í Afríku. Virðist svo sem Afríka sé sú álfa í þriðja heiminum sem hann hefur kosið að heiðra með verðleikum sínum sem leiðtoga með blessun og fyrirgreiðslu Sovétríkjanna. „Af- ríkst blóð rennur í æðum okkar," sagði Castró fyrir meira en ári síðan. „Við erum ekki aðeins latnesk Ameríkuþjóð, við erum latnesk Afríkuþjóð." Kú- bönsku blóði hefur líka verið úthellt i Angóla, þar sem þúsundir kúbanskra hermanna hjáipuðu Agostinho Neto forseta og alþýðuhreyfingu hans til að brjóta á bak aftur tvo herskara þjóðernissinna sem nutu stuðnings Bandaríkjanna og S-Afríku. Bandarískir embættismenn i Washington telja að 500 til 600 kúbanskir hermenn hafi látið lífið i skærum fyrir andspyrnuhreyfingar. Alita nokkrir fréttaskýrendur að Angóla geti hugsanlega orðið nokkurs konar kúbanskt Vietnam, þar eð ein hreyf- ingin virðist siður en svo hafa sungið sinn siðasta sálm. Sú hreyfing er „Þjóðarbandalag" Jonas Sa- vimbis til fullkomins sjálfstæðis Angóla og herjar enn úr læskorum í suðurhluta landsins. Þó fer því fjarri að Kúbumönnum sé fagnað allshugar i allri Afríku. íhaldssamir leiðtogar eins og Felix Houphouet-Boigny á Fílabeinsströndinni óttast t.d. útþenslu kommúnista. Þá er ruddasögum af Kúbönum einnig farið að vaxa fiskur um hrygg og talið að misklíð sé með herjum þeirra og inn- fæddra i Angóla, en þeim síðarnefndu er lítið gefið um að taka við fyrirmælum frá útlendingum. Er óhætt að fullyrða að Kúbanir hafi orðið fyrir skakkaföllum í Afriku á síðasta áratug. Þeir ving- uðust við vinstri stjórn Kwame Nkrumah i Ghana en þeirri stjórn var kollvarpað árið 1966 og öllum sendimönnum Kúbana, Sovétmanna og annarra kommúnistarikja visað úr landi um stundarsakir. Arið 1968 rak Kongóstjórnin í Brazzaville næstum alla Kúbumenn, sem þar voru úr landi og bar því við að þeir hefðu slett sér fram í innanrikismál. Siðan hafa þeir þó snúið aftur. Sómalir vísuðu Kúbumönnum á burt á siðasta ári, er uppvist varð að þeir styddu Eþíópíumenn. En þrátt fyrir áföllin er engu síður bersýnilegt að Castro lætur ekkert aftra sér og ætlar hann sér greinilega stóran hlut í Afríku. Ekki verður heldur Kúbanskur fangi — Carlos Orlando, 20 ára gamall, var tekinn höndum af Sómölum. Hér ræðir hann við frétta- menn, en verðir hans hlusta. annað sagt en að honum hafi tekizt að koma ár sinni sæmilega fyrir borð til þessa. Bandarikja: menn hafa talið að heildarröðun á fjölda Kúhu- marina í hinum ýmsu ríkjum Afríku nú sem stend- Ursé eftirfarandi: Alsír, 35'læknaroK hjúkrunarliðar. Ani;óla. 19Ó0Ó herrnenn ojí bor«arar. rj.n 1 n,, Benin. 10 til 20 or> umsraiVujafii; Oae Verdes 10 til l’S læknar og hjúkrunarlióar K3U0;h * nndnni<»í 1001 i 1 5^SWfcniH-Wmríj/ab ,íl * JBióbauRsiQuinea, ,300 til 400. þar Wfí HHlnmgur tíéMáðálþáð- gjafar. Fþíópía, 2.500 hermenn og la*knar. Guinea, 300 til 500. flestir hernaðarráðgjafar Guinea-Bissau. 100 til 200. tveir þriðjungar hernaðarráðííjaf- ar Libya. 100 til 125 hernaðarráðgjafar Madagaskar, 30 hernaðarráðíijafar. Mozambique. 600 til 750, þar af 150 tæknifra*ðinsar. Sao Tome og Principe, 75 til 80 læknar o« sjúkraliðar. Sierre Leone. 100 til 125 hernaðarráðtfjafar. Tanzania. 350 til 500. flestir tæknifra'ðingar. l'ganda. líklega 25 hermertn. Zambfa. u.þ.b 75 hermenn. ráðgjafar uppreisnarmanna I Rhödesíu. (fréttaskýring AP)

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.