Morgunblaðið - 08.02.1978, Blaðsíða 26

Morgunblaðið - 08.02.1978, Blaðsíða 26
26 Sigríður Kristins- dóttir, Eskifirði: A kosn- ingaári ÞAÐ heyrir til stóríðinda á Is- landi í dag, ef ein vörutegund lækkar í verði. Nú erum við að meðtaka eina slíka stórfrétt. Smjörfjallið er vaxið yfir venju- leg mörk, svo nú á að lækka það með því að láta neytendur greiða smjörið í gegnum ríkissjóð að meiri hluta en áður. Það kemur efalaust léttara niður í bili og smjörsalan eykst. Nú dynja yfir verðhækkanir á annarri vöru og þjónustu, það er allt talið eðlileg afleiðing siðustu kjarasamninga, eins og venjulega. Þessu lýsa stjórnmálamenn yfir, þó viðurkenna þeir, að hinir lægstlaunuðu hafi ekki of há laun. En sama sagan endurtekur sig æ ofaní æ, það eru hálauna- menn í æðstu embættum, sem fleyta rjómann ofanaf eftir alla kaup- og kjarasamninga. En við spyrjum: Hvað veitir þessum Sigrfður Kristinsdóttir. mönnum rétt til allt að tífaldra launa erfiðismanna, sem þó óum- deilanlega standa undir öllu bákninu? Það undrar engan, þó þessir herrar sitji sem fastast í þeim stöðum og embættum, sem þeir geta troðið sér í með réttu eða röngu. Hvað hugsa stjórnmálamenn- irnir, þegar þeir standa frammi fyrir lýðnum, að leystum vinnu- deilum, og hrópa verðbólgu- samningar, verðbólguhætta og hirða svo sjálfir mestu kaup- hækkunina, samanber síðustu samninga, þegar alþingismenn skömmtuðu sjálfum sé laun, sem með hlunnindum jafngilda tiföld- um taxta Sóknar, sem er kr. 114.067.00 á mán. Mig rennir grun í hvað hæstvirtir kjósendur hugsa. Ef verðbólgan stafar af of háum launum, þá er það vegna þess, að þeir sem keyra kerfið, eru alltof margir á alltof háum launum fyr- ir alltof litla vinnu. Verðbólgan getur aldrei orðið þeirra sök, sem framleiða fyrir þjóðarbúið, eða stunda þjónustustörf í þágu sjúkra og aldraðra. Yrði ekki meira mark tekið á orðum þeirra stjórnmálamanna, sem sjálfir reyndu að sýna ábyrga afstöðu, þegar svona illa gengur með rekstur þjóðarbúsins undir þeirra stjórn, ef þeir tækju sig til og lækkuðu laun sjálfra sín, i stað þess að heimta sífellt sparnað af þeim þegnanna, sem ekkert hafa umfram brýnustu lífsnauðsynjar. Eg hlakka til, ef ég lifi það, að fram komi á Islandi stjórnmála- menn með þá menningu og mann- vit, að þeir í raun gangi á undan landslýð með gott fordæmi, sýni til dæmis þá sjálfsafneitun, að skammta sér ekki hærri laun en sem næmi fimmföldum launum Sóknarkvenna Eskifirði 17. jan. 1978. Sigríður Kristinsdóttir. (• ra/ifllu Wallur K\ cl> n Wolfuan Thco Maximilian ^ Oril/I'alino l'almcr .1 ahn l.tilhcr Itl \ Ihrcchl (ira/ioli G 4(i0 millj. 450 millj. 500 millj 200 millj. 700 millj 2.5 milljarOar f) ísl. kr. ísl. kr ísl. kr. ísl. kr. ísl kr. . ísl. kr. A þokukenndu sunnudags- kvöldi f október sl. ók gráleit Mercedes-bifreið í suðurátt eft- ir hraðbrautinni frá Hamborg. Undir stýri sat sfðhærð og Ijós kona. Við hlið hennar, aftan við gfrstöngina gaf að ifta appel- sfnulitað senditæki. Klukkan var 13 mfnútur gengin f 9 að kveldi. Ur hátalara senditækis- ins gall við rödd, sem spurði: „Hvar ertu núna?“ „í Álfa- göngum", svaraði konan óskýrri röddu, um leið og bif- reiðin stakk sér úr þokunni nið- ur f vesturálmu ganganna. Tal- stöðvarsambandið slitnaði. Þremur mfnútum sfðar, þegar bifreiðin kom aftur út, gerði röddin vart við sig að nýju, bað um staðarákvörðun og sagði svo: „Aktu ekki hraðar en á áttatfu kflómetra hraða.“ Kon- an fór að fyrirmælunum, enda var hún á leið til móts við mannræningja. 1 aftursæti bif- reiðarinnar lá úttroðin leður- taska og f henni ein milljón þýzkra marka eða um 100 millj- ónir ísl. kr. En frúin var ekki ein á ferð. 1 farangursrýminu hnipraði sig saman lögreglumaður með vél- byssu og á grárri brautarlín- unni, sem var að mestu auð um þetta leyti sólarhrings, fylgdi eftir lögregla i almennings bif- reið í nokkuð mikilli fjarlægð. Klukkan er 20.30 og Merced- es-bifreið frúarinnar ekur ró- lega upp hraðbrautina nálægt Köhlbrandbrúnni. Beggja vegna brautarinnar er um 20 metra hyldýpisgjá. Og nú garg- ar í senditækinu: „Stanzið þarna. Fleygið peningunum og talsstöðinni út yfir handfiðið til hægri.“ Konan hlýðir og í sömu andrá stekkur lögreglumaður- inn út úr farangursgeymslunni. Langt niðri, á gangstéttinni undir ljósunum, kemur hann auga á nokkra skugga á hreyf- ingu. Einhver grípur töskuna með fénu. Lögreglumaðurinn miðar vélbyssunni og hleypir af þremur skotum. Mennirnir þustu upp í stóran Fólksvagn, gefa í og eru á brott. Á þennan hátt lauk lokaþætti afbrots, eins af mörgum, álíka sem farið hafa sem eldur um sinu á síðustu tímum — stund- inni að lausnarféð er fram reitt í skiptum fyrir fórnardýrið. Næsta dag mátti það um frjálst höfuð strjúka; Felix Wessel, fjögurra ára erfingi stórauðugr- ar Hamborgarfjölskyldu. Síðan þetta var hefur tekizt að hafa hendur í hári sökudólganna. En af milljóninni, er þeim tókst að hafa út hefur aðeins tekizt að finna um 300.000 mörk. Af- gangurinn hvarf. hvarf eins og þær 18,3 milljónir marka, sem ýmsar fjölskyldur í Hollandi, Sviss og Austurríki urðu að greiða í lausnargjald fyrir skyldmenni á tveggja tíma tímabili um það leyti sem Wess- el var rænt. Mannrán eru jafn gömul mannkynssögunni. Hellisbúar til forna rændu eiginkonum hver frá öðrum, Egyptar rændu þrælum til að reisa pýramida, Hómverjar rændu Sabínukon- unum á þriðju öld fyrir Krist og 2000 árum síðar stálu afbrota- menn í Englandi börnum til að verða sér út um ódýrt vinnuafl í nýlendunum. Er það þaðan, sem enska orðið fyrir manrán, „kidnapping" er komið. En eft- ir brottnám og morð Charles Lindenbergs, einkabarns ævin- týraflugmannsins, árið 1932 í Bandaríkjunum virtist svo sem mannrán hyrfu úr sögunni, a.m.k. urðu þau afar fágæt um sinn. anna“. Svipuðum tengslum glæpamanns og fórnardýrs er ekki til að dreifa um aðra glæpi er að ræða slíkt og morð, banka- rán eða innbrot, en þá má oftast finna ummerki eftir glæpina. Þó er ein vís leið til að komast á spor mannræningja: að fylgjast með afhendingu lausnargjalds- ins sjálfs, því þetta er í síðasta skipti að leiðir gísla og ræn- ingja liggja saman. A þessu augnabliki verður þrjóturinn að koma fram úr fylgsni sínu og er það bezta tækifæri lögregl- Mann- rán á síðasta ári Eftir heimsstyrjöldina síðari komust mannrán þó aftur inn á glæpaskrár, fyrirrennari flug- rána og hryðjuverka og þótti vera einn af fáum glæpum, sem borguðu sig. Sífellt fleiri hurfu af sjónarsviðinu og æ hærri upphæða var krafist sem lausn- argjalds. Gislatökur eru orðnar fastur liður í samfélagi okkar daga engú síður en bankainn- brot og sjálfsmorð, sem við verðúrn að þola engu síður en ofbeldisverkin. Á ftalíu, þar sem Mafían á að baki sér aldagamla hefð, var 240 manns rænt á síðasta ári (fram í nóvemberlok). En glæpur þessi hefur breiðst út norðan Alpa einnig og er nú svo komið í N-Evrópu að þar er tíðni mannrána allra mest og hlutfall upplýstra mannráns- mála lægst. Vinlist mikilvæg- asta orsökin vera sú að lögregl- an stendur einfaldlega ráðalaus gegn mannræningjum. „Hún þarf að ráða fram úr tveimur vandamálum,“ segir yfirmaður lögregludeildar innanríkis- málaráðuneytisins f Bayern, Karl Krampol, ,,að finna for- sprakkana og dvalarstað gísl- unnar til að klófesta hann. Ef því er gloprað, eins og átti sér stað þegar greitt var fyrir Wessel eða á siðasta ári þegar Oeteker var skilað, er harla lítil von til að gátan leysist nema að happ hendi. Þegar afhending fer fram koma mismunandi hagsmunir lögreglu og viðkom- andi fjölskyldu berlegast í Ijós; fyrir lögreglu er afhending lyk- ill að handtöku, en fyrir fjöl- skylduna er hún lykillinn að frelsi gíslsins. Þessir ólíku hagsmunir hafa oft leitt til þess að aðstandendur gíslsins hafa rofið sambandið við lögregluna á þvi augnabliki er afhending fjársins á að fara fram. Má því segja að þeir geri að engu bezta tækifæri lögregl- unnar til að hafa hendur í hári afbrotamannanna með því að bjarga þannig lífi fórnardýrs- ins. Átti þetta sér stað í fyrsta skipti í V-Þýzkalandi þegar knapanum Hendrik Snoek var rænt 3. nóv. 1976 en þá kröfðust ræningjarnir 5 milljóna marka. Faðir Hendriks, Egbert, fram- kvæmdastjóri stórverzlana- hringsins „Ratio“, sendi tengdason sinn með lausnarféð til mótsstaðarins á hraðbraut- inni við Hagen. Hendrik, sem tjóðraður var með keðju um hálsinn í kompu undir Ambach- tal-hraðbrautarbrúnni, var lát- inn laus. En það fóru fleiri að eins og faðir Snoeks og voru þessi þrjú dæmi í októrbermánuði síðast- liðnum. Fjölskylda Graziellu Ortiz-Patino, 5 ára gamallar stúlku, afkomanda tinnámu- konungsins Simons Patinos í Bólivíu, greiddi á laun 4,6 millj- ónir marka til að fá stúlkuna lausa. Hollenski iðjuhöldurinn Maurits Caransa greiddi sjálfur ræningjum sínum 9 milljóna marka lausnargjald og skýrði lögreglunni aðeins eftir á frá einstökum atriðum. Einnig færði sonur Vínarbúans og „undirfatakonungsins“ Walt- ers Palmers mannræningjun- um 4,5 milljónir marka án lög- reglufylgdar til að fá gamla mannin lausan. Fari afhending fjárins fram með leynd, er eina hálmstráið, sem eftir er, að sökudólgarnir láti peningana í umferð. En eft- ir meiri háttar mannrán og fjár- kúgun, líkt og þegar Oetker, Caransa og Patino hurfu, hefur ekki tekizt að þefa uppi neina „heita peninga'1. Með hliðsjón af reynslu sinni álíta glæpasér- fræðingar Alþjóðalögreglunnar að mannrán þessi hafi verið framkvæmd að hálfu „mann- ránshlutafélags", en þessu hafa starfsmenn þýzku rannsóknar- lögreglunnar ekki viljað trúa. Samtök á Ítalíu, sem nefna sig „Anomina Sequestri" og eru talin ein af greinum Mafíunn- ar, vinna samkvæmt arðbærum markaðssjónarmiðum. Glögg og útsjónarsöm framkvæmda- stjórn ræður til sín gamal- reyndan flokk mannræningja eða ræður á mála einhver önn- ur samtök. Fengurinn hverfur síðan i „peningaþvottavélar" Mafíunnar, t.d. í einum af úti- búum hennar í Bandaríkjun- um. í Evrópu eru hópar gesta, sem koma til að vinna oft hjálp- legir óafvitandi við að koma „heitu peningunum" í hreinan erlendan gjaldmiðil. Þannig sýgur fengurinn misfallalaust inn í ýmsar atvinnugreinar iðn- aðarins í okkar æruverða þjóð- félagi. „En þá hafa siðferðishug- myndirnar líka breytzt" sagði starfsmaður bandarísku alríkis- lögreglunnar við starfsbræður sína í Róm. „Fyrr á tímum hröktu bófarnir mannræningja í hendur lögreglunnar af því þeir spilltu fyrir iðju þeirra. A1 Capone hafði þvílíkan viðbjóð á Lindenbergh- mannræningjanum þýzk- bandaríska, Bruno Richard Hauptmann, að hann setti 10.000 dollara til höfuðs hon- um.“ Fyrir arftaka A1 Capones er mannrán hins vegar orðin atvinnugrein, sem segja má að hafi viðunandi fjármagnsveltu. (Þýtt og endursagt úr Welt am Sonntag) Bcrnhard Charlcs H ichard Ilcndrik Iclix Manrils K ccsc l.indcnhcruh Oclkcr Snock Wcsscl Caransa 10 millj. 10,7 millj. 2.1 mill jarOur 500 millj. lOOnnllj. 900 millj ísl, kr. ísl. kr. ísl. kr. ísl kr. ísl kr. ísl kr.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.