Morgunblaðið - 09.02.1978, Blaðsíða 1
40 SÍÐUR
33. tbl. 65. árg.
FIMMTUDAGUR 9. FEBRUAR 1978
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
13% gengislækkun
- gengissig stöðvad
• •
Osku-
dagur
Kátir krakkar
í miðborginni
í gær
Dollarinn fer í tæpar
254 kr., pundið í 492
og markið í 120 kr.
GENGI íslenzku krónunnar hefur verið lækkað um 13%
að meðaltali samkvæmt ákvörðun bankastjórnar Seðla-
bankans með samþykki ríkisstjórnarinnar. Jafngildir
þetta meðalhækkun erlends gjaldeyris um 14,9%, þann-
ig að t.d. dollarinn hækkar úr 220.90 kr. í 253.90 kr.,
sterlingspundið úr kr. 427.80 í 491.70 kr., þýzka markið
úr 105 kr. í 120.70 kr. og danska krónan hækkar úr kr.
38.60 í 44.30 krónur. Jafnframt hefur verið ákveðið að
hætta gengissigi sem hefur verið ríkjandi í gengismál-
um hér á landi sl. 3 ár og endurheimta að nýju stöðug-
leika í gengisskráningu með því að halda meðalgengi
krónunnar óbreyttu, að því er kemur fram í tilkynningu
Seðlabankans. Þar segir einnig að gengisskráning muni
þó ekki verða tekin upp að nýju fyrr en sett hafa verið
lög um ýmsar ráðstafanir vegna gengisbreytingarinnar,
en frumvarp þess efnis var lagt fram á Alþingi í gær.
Gengisskráning var felld niður sl. mánudag.
Hér fer á eftir fréttatilkynning
Seðlabankans vegna gengislækk-
unarinnar:
Bankastjórn Seðlabankans
hefur, með semþykki ríkisstjórn-
^•innar og að höfðu samráði við
bankaráð, ákveðið lækkun á
meðalgengi islenzku krónunnar
gagnvart erlendum gjaldmiðli um
13%, sem jafngildir meðalhækk-
un erlends gjaldeyris um 14,9%.
Mun gengisskráning, sem felld
var niður frá mánudagsmorgni 6.
þ.m., þó ekki verða tekin upp að
nýju, fyrr en sett hafa verið lög
um ýmsar ráðstafanir vegna
gengisbreytingarinnar, þar á
meðal um myndun gengismunar-
sjóðs.
Gengisákvörðun þessi hefur
verið tekin eftir ýtarlegar við-
Framhald á bls. 23
Geir Hallgrímsson, forsætisráðherra, á Alþingi;
Gengissig hefur ekki nægt til að
jafna vaxandi misræmi fram-
□ - □
Sjá ræðu forsætis-
ráðherra á bls. 20
□ - og umræður á þingi □
Áfram-
haldandi
sókn
Eþíópíu
Mogadishu. Addis Aheba,
8. febrúar. AP, Reuter.
SÓKN Kþfópíumanna í
Ogaden-eyðimörkinni gegn
hersveitum frelsishreyfingar
V-Sómalfu heldur áfram og að
sögn stjórnar Sómalfu gerðu
Eþfópfumenn f dag á ný loft-
árásir á landsvæði innan
Sómalfu sjálfrar. Sómalir
segja að ráðist hafi verið á
hafnarborgina Berbera við
Adenflóa og sömuleiðis á borg-
ina Hargeisa. Sveitir Sómala á
jörðu niðri eru sagðar á
undanhaldi f eyðimörkinni og
urðu þær fyrir harðvftugum
árásum skriðdreka, flugvéla
og langdrægra fallbyssna.
Sómalíumenn segja að her-
liði Eþiópíu sé stjórnað af
Framhald á bls. 23
% Rfkisstjórnin lagði í
gær fram á Alþingi frum-
varp til laga um ráðstafan-
ir vegna ákvörðunar Seðla-
bankans um lækkun á
gengi fslenzku krónunnar
um 13%. Geir Hallgríms-
son, forsætisráðherra,
mælti fyrir frumvarpinu
og í ræðu hans kom fram,
að ljóst hefði verið um
nokkurt skeið að gengi ís-
lenzku krónunnar var orð-
ið óraunhæft vegna sívax-
andi misræmis fram-
leiðslukostnaðar og verð-
lags hér á landi og f helztu
viðskiptalöndum okkar.
Hefði gengissig ekki nægt
til að jafna þessi met.
% Hækkun innlends
kostnaðar veldur meiri
erfiðleikum, þegar búið er
við óraunhæft gengi og þar
með hlutfallslega lágt verð
á innflutningi, sagði for-
sætisráðherra. Stóraukinn
kaupmáttur og eftirspurn
innanlands að undanförnu
hefði valdið óhóflegri
eftirspurn eftir innflutt-
um vörum, og ef ekkert
væri að gert blasti við vax-
andi halli í vöruskiptum
við útlönd. Við þessum
horfum væri snúist með
gengislækkun. Við þennan
vanda bættist sfðan að
gengi Bandaríkjadollars
hefði lækkað töluvert
gagnvart öðrum gjaldmiðli
sfðasta misserið, en veru-
legur hluti gjaldeyris-
tekna íslendinga væri í
þeim gjaldmiðli.
% Geir Hallgrfmsson, forsætis-
ráðherra, sagði ennfremur, að
þótt gengisbreytingin'hefði ráðist
af framangreindum sjónarmið-
um, þá hefði hún verið höfð eins
lftil og fært var talið til þess að
verðáhrif hennar yrðu sem
minnst. Hefði í þessum efnum
einnig verið tekið mið af þeim
ráðstöfunum' til þess að hemja
vfxlhækkanir launa og verðlags,
sem rfkisstjórnin hefði ákveðið
að leggja fyrir Alþingi, þvf að án
slfkra ráðstafana væri gengis-
breytingin ein sér skammgóður
vermir.
0 Hins vegar gerir frumvarpið,
sem lagt var fram f gær, ráð fyrir
að gengismun af útflutnings-
birgðum sjávarafurða verði varið
til lausnar sérstakra fjárhags-
vandamála innan sjávarútvegs,
en lauslega áætlað gæti alls um
2,1 milljarður króna komið f
gengismunarsjóð þennan. Gert er
ráð fyrir að verðjöfnunarsjóður
fái liðlega helming þessa fjár en
afgangurinn renni annars vegar
til að létta stofnfjárkostnað fiski-
skipa og hins vegar til hagræðing-
ar f fiskiðnaði.
Framhald á bls. 22.
Óvíst um vopnasölu
IJSA til Egyptalands
Washington, Genf,
8. febrúar. AP, Reuter.
SADAT Egyptalandsforseti hélt f
kvöld frá Washington áleiðis til
Evrópulanda án þess að fá ákveð-
in svör hjá Carter forseta við
beiðni Egypta um að þeim verði
seldar bandarfskar orrustuþotur.
Talsntaður Bandarfkjast jórnar
sagði f dag að ákvörðun f því efni
yrði ekki tekin alveg strax, en
Sadat lagði hart að Carter á sfð-
asta fundi þeirra í dag að selja
Egyptum þessi vopn.
Sadat var engu að síður bjart-
sýnn f máli sínu við fréttamenn
áður en hann hélt frá Washington
og sagði að Bandarikin mundu
framvegis verða fullgildur aðili
að friðarviðræðum Egypta og
Israelsmanna, en það hefði verið
eitt markmiða hans með ferðinni
til Bandaríkjanna að telja Banda-
ríkjamenn á meiri beina þátttöku
í friðarviðleitninni.
Talsmaður bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins lýsti því yfir í
dag að Bandarikjastjórn væri
andvíg bústöðum og landnámi
Israelsmanna á Sínaískaga og
vesturbakka Jórdanár, en Sadat
hefur eins og kunnugt er gert það
að kröfu að ísraelsmenn flytjist
frá þessum stöðum. Talsmaðurinn
gerði að umtalsefni opinberar
orðsendingar Carters til Begins
forsætisráðherra Israels um þetta
mál, en Carter hefur nokkrum
sinnum lýst andstöðu við afstöðu
ísraelsmanna i þessu máli í orð-
sendingum til Begins.
Sadat átti í dag fundi með þing-
leiðtogum í Washington áður en
hann átti sinn síðasta fund með
Carter og á fundinum í þinghús-
inu reyndi hann ákaft að telja
þingmenn á að rétt væri að selja
Framhald á hls. 22.