Morgunblaðið - 10.02.1978, Blaðsíða 1

32 SÍÐUR
34. tbl. 65. árg. FÖSTUDAGUR 10. FEBRÚAR 1978 Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Efnahagsráðstafanir ríkisstj órnarinnar:
Minni YÍsitölubætur — óbeinir
skattar úr vísitölu um áramót
Bætur almannatrygginga fylgja
launahækkunum - Skyldusparnaður
félaga og stofnana — 2ja prósentu-
stiga lækkun vörugjalds-lækkaðar
fjárveitingar ríkisins - aukning spari-
skírteina — 5% hækkun barnabóta
RlKISSTJÓRNIN hefur lagt fram á Alþingi frumvarp til laga um
ráðstafanir í efnahagsmálum og er það f 7 köflum, 14 greinum, með
almennum athugasemdum auk athugasemda við einstakar greinar. 1
fyrsta kafla er rætt um verðbótaákvæði kjarasamninga og segir þar, að
verðbætur á laun skuli hækka 1. marz þetta ár, 1. júnf, 1. september og
1. desember „sem svarar helmingi þeirrar hækkunar verðbótavfsitölu
og verðbótaauka, sem Kauplagsnefnd reiknar samkvæmt ákvæðum
kjarasamninga, að hafi átt sér stað frá næstliðnu 3ja mánaða greiðslu-
tímabili."
I annarri grein segir, að krónutöluhækkun verðbóta og verðbóta-
auka, sem launþegi fær samanlagt frá bvrjun grciðslutímabils fyrir
dagvinnu, yfirvinnu, ákvæðisvinnu og annað, skuli aldrei vera minni
en sem svarar 880 krónum á mánuði fyrir hvert prósentustig í hækkun
vísitölu.
I þriðju grein segir, að 1. janúar 1979 skuli óbeinir skattar ekki hafa
áhrif á verðbótavísitölu eða verðbótaákvæði í kjarasamningum.
1 öðrum kafla er fjallað um bætur almannatrygginga og sagt, að þær
skuli, að undanskildum fæðingarstyrk 1. marz 1978, 1. júní og 1.
september taka sömu hlutfallshækkun og laun almennt þessa daga. Þá
er talað um heimilisuppbætur og að þær skuli hækka um tvö prósentu-
stig 1. marz næstkomandi umfram hækkun almennra bóta þann dag.
I þriðja kafla er talað um barnabætur, sem hækka samkvæmt
skattalögum um 5%.
I fjórða kafla er fjallað um skyldusparnað félaga og stofnana og sagt
að þau skuli á þessu ári leggja til hliðar fé til varðveizlu hjá rfkissjóði,
sem nemur 10% af skattgjaldstekjum. Skal féð vera vaxtalaust til 1.
febrúar 1984, en verðtryggt.
1 fimmta kafla er fjallað um að vörugjald lækki um 2 prósentustig
15. febrúar næstkomandi til ársloka.
Þá fjallar sjötti kafli um að heimilt sé að lækka fjárveitingar
rfkisins um milljarð þrátt fyrir ákvæði fjárlaga fyrir 1978, og enn-
fremur að heimilt sé að gefa út spariskfrteini að fjárhæð allt að 4,6
milljörðum króna á þessu ári og er það 1500 milljón króna aukning frá
heimild fjárlaga. (Sjá athugasemdir við frumvarpið á bls. 10)
Geir Hallgrímsson forsætisráðherra í samtali við Morgunblaðið:
Miðað að því að tryggja sama
kaupmátt á þessu ári og því síðasta
teljum að nauðsynleg skattlagn-
ing eigi fremur að felast í
óbeinum sköttum, þ.e. sköttum
á eyðslu, en beinum sköttum,
sem eru skattar á verðmæta-
sköpun. Beinir skattar hafa
engu síður áhrif á lifskjör
manna en óbeinir skattar.
Það er einnig óeðlilegt, að
óbeinir skattar, sem varið er
t.d. til rekstrar sjúkrahúsa, þar
sem menn njóta ókeypis lækn-
ishjálpar, verði til þess að
hækka kaupgjald i landinu.
Fyrir jól vorum við t.d. að ræða
um hækkun á svokölluðu tappa-
gjaldi, sem varið er til aðhlynn-
ingar og menntunar þroska-
heftra, en um leið og það yrði
afgreitt á Alþingi áttu allir
landsmenn að fá kauphækkun.
Ég vil ennfremur láta það koma
fram, að það hefur torveldað
Framhald á bls. 22.
Koma í veg fyrir atvinnuleysi og vernda hag hinna lægstlaunuðu
Morgunblaðið átti í
gærkvöldi samtal við
Geir Hallgrímsson, for-
sætisráðherra, um þær
efnahagsráðstafanir,
sem nú hafa verið lagðar
fyrir Alþingi íslendinga,
og bað hann lýsa afstöðu
sinni til þeirra — og þá
ekki síst þeirra nýmæla,
sem í frumvarpinu fel-
ast.
Forsætisráðherra sagði:
„I framhaldi af gengisbreyt-
ingunni, þar sem staðfest var
það skref, sem stigið var með
13% gengislækkun, er ætlunin
að stöðva frekara gengissig og
stíga spor til þess að þrýsta
verðbólgunni niður á við aftur.
Við getum ekki horft upp á það,
eftir að verðbólgan var komin
niður í 26% á fyrri hluta síð-
asta árs úr 53%, að hún fari
aftur að aukast eins og undan-
farna mánuði. Jafnframt varð
að tryggja rekstrargrundvöll at-
vinnuveganna, og viðskipta-
jöfnuð^við útlönd. Gengisbreyt-
ingin.'yin út af fyrir sig nægði
ekki nema um takmarkaðan
tíma og það var nauðsynlegt að
gera ýmsar þær hliðarráðstaf-
anir, sem felast í frumvarpinu
til laga um ráðstafanir í efna-
hagsmálum, sem nú hefur verið
lagt fyrir Alþingi.
I þessu frumvarpi er gert ráð
fyrir, að kaupgjald samkvæmt
verðbótavisitölu og verðbóta-
auka komi að hálfu leyti til
framkvæmda 1. marz, 1. júní, 1.
september og 1. desember og
allar umsamdar grunnkaups-
hækkanir munu halda sér. Þá
er gert ráð fyrir því, að þessir
áfangar stefni að því, að allir
óbeinir skattar verði felldir
burtu úr visitölunni miðað við
1. jan. 1979. Hér er um að ræða
yfirlýsingu um framtiðarmark-
mið. Og hér er einnig farin ný
leið til þess að afnema víxl-
hækkanir verðlags og launa til
þess að koma á jafnvægi i efna-
hagsmálum. Öeðlilegt er, að
óbeinir skattar séu fremur inni
i vísitölunni en beinir skattar,
sem eru ekki teknir með í visi-
tölu. Það gerir það að verkum,
að stjórnvöld hafa ekki frjálst
val á milli beinna og óbeinna
skatta. En við sjálfstæðismenn
Frá Alþingi
13 sovétnjósnarar
reknir frá Kanada
Ottawa, 9. febrúar. Reuter.
KANADASTJÓRN hefur vísað 13
sovézkum embættismönnum úr
landi fyrir tilraun til að afia upp-
lýsinga um kanadísk öryggismál
að þvi er Don Jamieson utanrikis-
ráðherra tilkynnti í dag.
Tveir Rússanna eru þegar farn-
ir úr landi. Jamieson sagði að
Rússarnir hefðu gerzt brotlegir
við kanadfsk öryggislög og starf-
semi þeirra samrýmdist ekki
stöðu þeirra í Kanada. „Harðorð
mótmæli hafa verið send sovézk-
um yfirvöldum," sagði Jamieson.
Hann sagði að Rússarnir hefðu
reynt að fá til starfa mann úr
Kanadísku riddaralögreglunni og
lauma sér þannig inn í kanadísku
öryggisþjónustuna. Niu Rúss-
anna, sem eru enn í Kanada, eru
starfsmenn sovézka sendiráðsins,
einn er starfsmaður viðskipta-
skrifstofu Rússa og sá ellefjti er
starfsmaður framkvæmdastjórn-
ar Alþjóðaflugmálastofnunarinn-
ar í Montreal.
Jamieson sagði að tveir sovézkir
leyniþjónustustarfsmenn hefðu
sett sig í samband við riddaralög-
reglumanninn snemma árs 1977
og boðið honum ótakmarkaða
fjárupphæð ef hann vildi njósna
fyrir þá. Lögreglumaðurinn hafði
hitt annan þeirra nokkrum sinn-
um í starfi sínu. Síðan í apríl í
fyrra hefur hann hitt aðalútsend-
arann, sem er kallaður Vartanian,
nokkrum sinnum á laun og afhent
honum meinlausar og upplognar
upplýsingar fyrir 30.500 Kanada-
dollara. Jamieson telur upphæð-
Framhald á bls. 22.