Morgunblaðið - 28.02.1978, Blaðsíða 21

20
29
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 28. FEBRUAR 1978
•
MORGUNBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 28. FEBRUAR 1978

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjöm Guðmundsson
Björn Jóhannsson.
Arni Garðar Kristinsson
Aðalstræti 6, sími 10100.
Aðalstræti 6, sími 22480.
Annarlegar
pólitískar hvatir
y erkalýðsf oringj a
Asíðasta ári hækkaði kaupgjald um 60—80% Á þessu
ári vár fyrirsjáanlegt, að kaupgjald mundi hækka um a.m.k
50% Á tveggja ára tímabili hefði kaupgjald þá hækkað um
1 10— 130% Á sama tíma og við höfum fjallað um slíka hækkun
kaupgjalds hafa Sviar, sem gjarnan hefur verið vitnað til hér sem
fyrimyndar þjóðar, deilt um það, hvort kaup á þessu ári ætti að
hækka um 2% eða ekki Og á sama tíma hafa Norðmenn gert
upp hug sinn um það, að þeir geti ekki hækkað laun svo nokkru
nemi vegna þess, að ella verði framleiðsluvörur þeirra óseljanleg-
ar á erlendum mörkuðum Oseljanlegar og óseldar vörur þýða
atvinnuleysi í Noregi Þess vegna tók forseti norska alþýðusam-
bandsins undir það á dögunum, að Norðmenn yrðu að halda
kostnaði atvinnuveganna niðri
Þegar núverandi ríkisstjórn tók við völdum nam verðbólgan um
54% á ársgrundvelli Um mitt sl ár var þessi verðbólga komin
niður í 26% Ef ríkisstjórnin hefði ekkert aðhafst hefði þessi
verðbólga farið í a m.k 45% á þessu ári Svo mikil verðbólga
hefði haft i för með sér hrikalegar afleiðingar fyrir atvinnuvegi
landsmanna og launþega
Ef ríkisstjórnin hefði ekkert aðhafst en látið gildandi kjarasamn-
inga ráða ferðinni i kaupgjalds- og verðlagsmálum, hefði afleið-
ingin orðið sú, að atvinnuvegirnir hefðu stöðvast og atvinnuleysi
komið til Þetta vita verkalýðsforingjarnir mæta vel Þegar þeir
skamma rikisstjórnina fyrir aðgerðir hennar i efnahagsmálum eru
þeir að skamma hana fyrir að koma i veg fyrir atvinnuleysi Það er
einkennilegt hlutskipti fyrir verkalýðsforingja Ef rikisstjórnin
hefði ekkert aðhafst hefði verðbólgan magnast á ný Þá hefði
staðið blómatimi verðbólgubraskara Þegar verkalýðsforingjarnir
skamma ríkisstjórnina fyrir aðgerðir hennar eru þeir að skamma
hana fyrir það að lofa verðbólgubröskurum ekki óhindrað að
stunda iðju sína
Helztu málsvarar verðbólgubraskaranna eru þeir. sem krefjast
þess, að ekkert verði gert til þess að hemja verðbólguna. í þeim
flokki eru nú nokkrir helztu foringjar Alþýðusambandsins og
Alþýðubandalagsins Helztu málsvarar verðbólgubraskara eru
þeir, sem krefjast þess, að kjarasamningar, sem þýða stórfellda
verðbólgu, fáí að standa óhreyfðir. Þeir sem slíkar kröfur setja
fram eru ekki að berjast fyrir málstað launþega Þeir eru að
berjast fyrir málstað verðbólgubraskara
Helztu málsvarar verðbólgubraskara eru þeir, sem segja, að
launafólk eigi ekki að fá eðlilega vexti jf sparifé sinu. Rikisstjórnin
hefur markvisst unnið að því að færa vexti í það horf, að
launþegar og aðrir sparifjáreigendur fái eðlilega vexti af innstæð-
um sinum i stað þess að áður var um raunverulegt rán að ræða, ef
fólk lagði fé sitt inn i banka Helztu andstæðingar þessarar
vaxtastefnu og þar með helztu baráttumenn verðbólgubraskara
eru forsvarsmenn Alþýðubandalagsins
Með ráðstöfunum rikisstjórnarinnar er ekki verið að skerða kjör
alménnings í landinu Með þeim er þvert á móti verið að tryggja
að fólk búi við sömu lifskjör á þessu ári og á siðasta ári. Hins
vegar hefur rikisstjórnin sagt það hreinskilnislega, að fólk geti
ekki búizt við kjarabótum á þessu ári. í nágrannalöndum okkar
getur fólk heldur ekki búizt við kjarabótum á þessu ári
Viðbrögð verkalýðsforystunnar við aðgerðum rikisstjórnarinnar
eru ekki sprottin af faglegum hvötum Þau eru af pólitiskum toga
spunnin
Þeir launþegar, sem verða víð áskorun verkalýðsforingjanna
um að mæta ekki til vinnu á miðvikudag og fimmtudag, fara í
ólöglegt verkfall. láta nota sig í pólitískum tilgangi Auðvitað eru
ráðstafanir ríkisstjórnarinnar ujndeildar og sitt sýnist hverjum um
þær I okkar lýðræðisþjóðfélagi gerum við málin upp og tökum
ákvarðanir i almennum kosningum Þá hefur kjósandinn valdið í
sínum höndum til þess að láta i Ijós álit sitt á verkum þeirra, sem
um stjórnvölinn halda Af einhverjum ástæðum þora verkalýðs-
leiðtogarnir ekki að treysta á þann dóm Það er þeírra mál hvers
vegna Stuðningsmenn núverandi ríkisstjórnar eru hins vegar
óhræddir við að leggja málin undir dóm kjósenda Kjarabaráttan
verður að fara fram með eðlilegum hætti á sínurh vettvangi. Hin
pólitiska barátta fer fram á sinu sviði Það kann ekki góðri lukku
að stýra að rugla þessu tvennu saman.
Opinber heimsókn sjávarútvegsráðherra til Sovétríkjanna:
Frá vidrædufundi í sovézka sjáv-
arútvegsráduneytinu. Af lslands
hálfu tóku þátt í viðræðunum,
auk Matthfasar Bjarnasonar sjáv-
arútvegsráðherra, Einar Ingvars-
son, aðstoðarmaður ráðherra, Pét-
ur Thorsteinsson sendiherra og
Hannes Jónsson, sendiherra í
Moskvu.
Matthías Bjarnason og kona hans,
Kristín Ingimundardóttir, leggja
blóm að minnisvarða um fallna
hermenn I Samarkand. 1 fylgdar-
liði ráðherrans í þessari opinberu
heimsókn til Sovétríkjanna voru
Pétur Thorsteinsson sendiherra
og Oddný Thorsteinsson, kona
hans, og Einar Ingvarsson, aðstoð-
armaður ráðherra og Herdfs Jóns-
dóttir, kona hans.
hermenn, sem féllu í heimsstyrj-
öldinni síðari.
Frá Samarkand fórum við svo
aftur til Moskvu, þar sem við fór-
um í Bolshoi-ballettinn og horfð-
um á sýningu á Spartaeus og loks
áttum við frekari viðræður við
Ishkov og hans menn og einnig
ræddum við við aðstoðarráðherra
utanrikisviðskipta, Manzhulo.
Loks fórum við svo aftur i sjávar-
útvegsráðuneytið til lokavið-
ræðna þar og var þá mjög rætt’ um
sjávarútveg Sovétmanna og þá
stefnu þeirra að gera samninga
við ýmsar þjóðir um veiðar i fisk-
veiðilögsögu þeirra gegn þvi að
sovézku skipin landi einhverju af
aflanum á land i viðkomandi
landi.
Eg skýrði þeim frá því að við
værum með fullnýtta fiskstofna
og suma ofnýtta og að margir
héldu því fram að okkar fiski-
skipastóll væri nú of stör. Þvi
kæmi ekki til mála að við gerðum
nýja fiskveiðisamninga við aðrar
þjóðir.
Á miðvikudagskvöldið hélt Ish-
kov okkur svo heljarmikla
kveðjuveizlu, þar sem ekki var
minnzt á sjáv-arútvegsmál eða við-
skiptamál, heldur farið orðum um
vináttu milli þjóða okkar. Daginn
eftir héldum við svo frá Moskvu
og var heimsókn okkar þar með
lokið."
„Hvar sem við komum í þessari
heimsókn var okkur tekið með
kostum og kynjum," sagði Matt-
hías Bjarnason. „Okkur var. sýnd
alveg framúrskarandi gestrisni,
sem ekki geymist sfður í hugan-
um en margt það, sem við sáum og
skoðuðum.
Mér fannst einkar ánægjulegt
að fá þarna tækifæri til að k.vnn-
ast Ishkov nánar, en hann hefur
nú verið sjávarútvegsráðherra
þeirra Sovétmanna í 42 ár og býr
því yfir geysimikiili þekkingu á
sjávarútvegs- og sölumáium. Við
höfum áður hitzt þrívegis, en Ish-
kov er mjög viðfelldinn maður og
skemmtilegur," sagði Matthías
Bjarnason að lokum.
Fyrsti fundur íslenzk-sovézkrar
samstarfsnefndar um fiskverndun-
armál verður I Reykjavík I apríl
„ÞAÐ var ákveðið á fundum okk-
ar Ishkovs, sjávarútvegsráðherra
Sovétrikjanna, að nefnd sú, sem
samningur Islands og Sovétríkj-
anna um vísindalega samvinnu á
sviði fiskverndar frá í apríl s.l.
gerir ráð fyrir, komi saman til
fyrsta fundarins í Reykjavík í
apríl“, sagði Matthías Bjarnason
sjávarútvegsráðherra, er Mbl.
ræddi við hann um opinbera
heimsókn hans il Sovétríkjanna i
siðustu viku. „Það ergreinilegt að
Sovétrikin eins og fleiri þjóðir,
leggja áherzlu á að verða sjálfum
sér nógir. Þeir búa einnig vió
sterkt ríkisvald, sem heldur verð-
lagningu niðri, meðan við höfum
okkar verðbólgu og þetta tvennt
skapar vissa erfiðleika í sambandi
við kaup þeirra á sjávarafurðum.
Á þvi sviði lögðum við mesta
áherzlu á síld og niðurlagningar-
vörur en Sovétmenn vilja helzt
ekki kaupa slíkar afurðir nema á
sama verði og árið á undan. Þeir
tóku þó mjög vinsamlega í það að
íhuga okkar vandamál í þessu
sambandi".
„Við komum til Moskvu
fimmtudaginn 16. febrúar og átt-
um daginn eftir fyrstu viðræðurn-
ar við Ishkov og aðstoðarmenn
hans í sovézka sjávarútvegsráðu-
neytinu.
Þessar viðræður snérust fyrst
og fremst um fiskverndunarmál
og ennfremur skiptumst við á
skoðunum um hafréttarráðstefn-
una og þá samninga, sem ýmsar
þjóðir hafa gert með sér um nýt-
ingu fiskveiðilögsögu. Einnig
ræddum við um Efnahagsbanda-
lagið og Norðursjóinn og skipt-
umst svona almennt á skoðunum
um þessi mál.
Frá Moskvu fórum við svo á
Iaugardag til Astrakan við
Kaspíahafið. A leiðinni uróum við
að lenda í Volgagrad/ Stalingrad
vegna óveðurs, sem gekk yfir, og
töfðumst við þar í tvo tíma. I
Astrakan dvöldumst við svo í tvo
daga og heimsóttum þar m.a. fisk-
iðjuver mikið. Þar var flest ólikt
því sem við þekkjum hér heima;
til dæmis leggja þeir mesta
áherzlu á heilfrystan fisk og eru
þarna með ýmsar fisktegundir,
sem okkur eru framandi. Þarna
sá ég í fyrsta skipti á ævinni
styrju og var hún á þriðja hundr-
að kíló. Mér var falið að taka úr
henni hrognin og hreinsa þau og í
mikilli veizlu, sem haldin var á
eftir, komu þessi sömu hrogn þar
á borð. Einnig heimsóttum við
rannsóknarstofnun fiskiðnaðar-
ins þarna, sem er heilmikil stofn-
un, þar sem nokkur hundruð sér-
fræðinga starfa, og einnig komum
við í mikinn skóla, þar sem kennd
eru alls kyns sjávarútvegsfræði.
Nemendur skólans eru yfir 6000
talsins, þar af um 700 útlending-
ar, og er skólanum skipt í 35
deildir.
Ennfremur heimsóttum við í
Astrakan hús verkamannanna,
þar sem okkur var skemmt með
söng og dansi.
Frá Astrakan flugum við til
Bakur, en lentum aftur í slæmu
veðri og urðum að millilenda í
Kákasusfjöllum, í borg, sem heit-
ir Mineral Vade. Þarna biðum við
af okkur óveðrið en komum svo
seint til Kakur, að lítið sem ekk-
ert varð úr viðkomu þar.
Svo flugum við til Samarkand,
en sú borg er um 730 metra yfir
sjávarmáli og þar var heitt og
notalegt. Þar skoðuðum við meðal
annars stofnun, sem ræktar
lambaskinn af Karakúlfé og er
lömbunum^ þar slátrað dagsgöml-
um. Þessi skinn þykja miklar ger-
semar og Rússar flytja þau út í
stórum stíl. Þarna heimsóttum við
einnig gamla prestaskóla, sem
reistir voru i kring um 1400,
bænahús og grafhýsi, auk þess
sem við fórum á markaðinn, sem
er fornfrægur. Loks heimsóttum
við samyrkjubú skammt fyrir ut-
an borgina og þar lögðum við
hjónin blóm á minnisvarða um
Myndin er tekin þegar verið var að bora eftir heitu vatni I Skútudal fyrir rösku ári.
Siglufjörður:
Aðaldælan virðist nær
óskemmd eftir snjóflóð
VONIR standa til að ástandið í
Siglufirði sé ekki eins alvarlegt
og f fyrstu var óttast varðandi
hitaveitu bæjarins. Leiðangur
manna sem fór fram I Skútudal
til að kanna ummerki eftir snjó-
flóðið er þar féll, kom aftur með
þær fregnir að enda þótt sjálft
dælustöðvarhúsið væri brotið,
virtist þeim aðaldælan standa á
sínum stað og óskemmd. Flokkur
manna fór um bæinn á sunnudag
og aðfaranótt gærdagsins og
ýmist tengdi gömlu olíukynding-
una við hús í bænum eða tók vatn
af kerfinu þar sem öðru varð ekki
við komið. A ýmsum stöðum
máttu fjölskyldur hafast við í
einu herbergi með hita frá raf-
magns-ofni og einhver dæmi
munu vera um að fólk hefðist við
f húsum sfnum í fyrrinótt án
nokkurrar kyndingar. Hið versta
veður var f Siglufirði um helgina
og um 10 stiga frost en í gærdag
var veðrið að ganga niður og frost
að lægja. Ekki er vitað nánar um
verulegar skemmdir á húsum.
Fréttaritari Morgunblaðsins i
Siglufirði náði í gærmorgun tali
af rafvirkja er hafði farið ásamt
fleiri mönnum inn í Skútudal til
að kanna þar ummerki eftir snjó-
flóðið, sem féll litlu eftir hádegi á
sunnudag en menn urðu þess þá
varir að heita vatnið fór af í þeim
húsum í bænum þar sem komin
var hitaveita. Að sögn mannsins
var snjóflóðið er spjöllunum
hafði valdið, ekki verulegt, en þó
voru nokkrir metrar niður á hús-
in. Dæluhúsin, sem voru úr tré,
höfðu brotnað í spón og skemmdir
höfðu orðið á minni dælunni, en
sjálf aðaldælan ásamt búnaði virt-
ist óskemmd og stóð á sínum stað.
Veður var vont þegar leiðangur-
inn var farinn og hin mesta
ófærð, svo að menn urðu frá að
hverfa án þess að geta aðhafzt
neitt frekar.
Strax og ljóst var hvernig kom-
ið var, kom almannavarnarnefnd-
in í Siglufirði saman og gerðar
voru ráðstafanir til að flokkar
manna færu i hús í bænum og
tengdu þar gömlu oliukynd-
ingarnar aftur við kerfi húsanna
eða þar sem því yrði ekki viðkom-
ið að taka vatnið af til að ekki
frysi í leiðslum. Sóttist það starf
yfirleitt vel:
Þegar Mbl. náði tali af Snorra
Birni, bæjarritara i Siglufirði,
sem nú gegnir störfum bæjar-
stjóra um stundarsakir, seinni
hluta dags i gær þá kvað hann
vinnuflokkana vera að fara í
seinni hluta húsánna sem þarna
er um að ræða til að hleypa vatni
af hitakerfi þeirra eða tengja þar
sem unnt væri, og kvaðst hann
vonast til að þvi lyki með kvöld-
inu.
Snorri sagði, að von væri á snjó-
blásara þegar liði á daginn, ef
veðrið yrði ekki því verra en blás-
ari þessi kæmi úr Skagafirði og
væri áformað að senda hann.þá
strax upp í Skútudal, og þegar
leiðin að dælunum hefði verið
rudd, myndi viðgerð hefjast þeg-
ar i stað.
Hitaveita var komin í um %
hluta bæjarins og sagði Snorri að
um 150 til 200 hús væru komin
með hita aftur, en búið væri að
fara í mun fleiri. Ekki væri vitað
um neinar skemmdir á húsum, en
hann kvaðst ætla að ástandið væri
hvað verst við Fossveg þar sem
væru mörg ný hús og hitakerfi
þeirra hannað með tilliti til hita-
veitunnar, þannig að þar yrði
ekki komið við neirfni olíukynd-
ingu. Snorri kvað hafa orðið vart
kaldavatnsleysis efst í bænum
aðallega en taldi að þar væri um
að kenna venjulegum vatnsskorti,
er þjakað hefði Siglfirðinga um
skeið.
Snorri sagði ennfremur, að
menn væru bjartsýnir nú að bet-
ur rættist úr en á horfðist, þar
sem aðaldælan virtist lítt skemmd
en taka myndi um tvo sólarhringa
að koma henni í gang aftur þegar
tækist að komast að henni með
nauðsynlegdn mannafla og tækja-
búnað.
Mbl. náði einnig tali af Sigurði
Hafliðasyni bankastjóra, en hann
er einn þeirra sem býr í nýja
hverfinu við Fossveg. Hann
kvaðst sjálfur hafa valið þann
kostinn að yfirgefa hús sitt, þar
sem honum hefði ekki tekizt að
verða sér úti um rafmagnsofn, en
kvaðst vita að ýmsir hefðu átt þar
heldur kuldalega næturvist.
Snorri Björn bæjarritari sagði að
í flestum tilfellum hefðu menn
fengið einn og einn rafmagnsofn
til að hita upp eitt herbergi til að
hafast við i og þvi hefði það að-
eins verið í fáum tilfelldum þar
sem menn urðu að þreyja nóttina
án nokkurrar kyndingar.
Hjalti Geir Kristjánsson
nýkjörinn formaður
Verzlunarráðs Islands l.v.
og Gísli V. Einarsson frá-
farandi formaður.
um, en þeirri greinargerð, sem
fylgdi stefnuyfirlýsingunni, var
vísað til nýrrar stjórnar ráðsins
til frekari umræðu og afgreiðslu.
A fundinum var lýst kjöri nýrr-
ar stjórnar ráðsins til næstu
tveggja ára, en hana skipa 19
manns og jafnmargir til vara.
Gísli V. Einarsson gaf ekki kost á
sér til formennsku á ný, en hann
hefur verið formaður ráðsins síð-
an 1974. I hans stað var Hjalti
Geir Kristjánsson kjörinn for-
maður fyrir næsta kjörtímabil
1978—1979.
Úrslit kosningar í stjórn
Verzlunarráðs Islands 1978—1979
voru sem hér segir:
1. Hjalti Geir Kristjánsson,
Kristján Siggeirsson hf, 2. Albert
Guðmundsson, stórkaupmaður,
3. Gísli V. Einarsson, Eggert
Kristjansson & Co, hf„ 4. Hjörtur
Hjartarsson, J. Þorláksson &
Hjalti Geir Kristjánsson for-
maður Verzlunarráðs íslands
AÐALFUNDUR Verzlunarráðs
íslands 1978 var haldinn að Hótel
Loftleiðum þann 23. febrúar.
Aðalfundir Verzlunarráðsins eru
haldnir annað hvert ár. Fundinn
sóttu að þessu sinni um 100
manns úr flestum greinum at-
vinnulifsins.
Dr. Þráinn Eggertsson flutti er-
indi um Orsakir efnahagsbandans
siðustu 6 árin. Að loknu erindi dr.
Þráins hófust venjuleg aðalfund-
arstörf.
Gísli V. Einarsson, form. V.I.,
setti fundinn með ræðu og bauð
fundarmenn velkomna. Síðan
gerði Þorvarður Eliasson, fram-
kvæmdastjóri V.I., grein fyrir
starfsemi skrifstofu ráðsins s.l.
tvö ár.
Aðalmál fundarins var stefna
Verzlunarráðs Islands í efnahags-
og atvinnumálum. Kynnti Víg-
lundur Þorsteinsson, fram-
kvæmdastjóri störf nefndar, sem
stjórn ráðsins skipaði til að undir-
búa stefnu ráðsins á þessu sviði
ásamt greinargerð. Á fundinum
var samþykkt stefna Verzlunar-
ráðsins i efnahags- og atvinnumál-
Norðmann, 5. Víglundur Þor-
steinsson, B.M. Vallá, 6. Jóhann
,1. Ólafsson, Jóhann Olafsson &
Co, hf., 7. Haraldur Sveinsson,
Árvakur h.f., 8. Ragnar Halldórs-
son, ISAL, 9. Önundur Asgeirs-
son, Oliuverslun íslands h.f.,
10. Hörður Sigurgestsson, Flug-
leiðir hf., 11. Olafur B. Ólafsson,
Miðnes hf, Sandgerði, 12. Hilmar
Fenger, Nathan & Olsen hf.,
13. Kristmann Magnússon,
Mangús Þorgeirsson hf„ 14. Jón
Magnússon, Jóhan Rönning hf,
Framhald á bls. 34