Morgunblaðið - 28.02.1978, Blaðsíða 22

30
MORGUNBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 28. FEBRUAR 1978
Frá hinum Ijölmenna fundi VerzlunarmannafélRs Revkjavlkur á
Hótel Sögu í Kærkvöldi.
—VR og borgar-
starfsmenn
Framhald af bls. 48
gærkvöldi, en hann hafði mælt
með því að tillagan yrði felld.
,,Það var hins vegar samþykkt,"
sagði Guðmundur H. Garðarsson,
„að segja upp kaupgjaldsákvæð-
um frá og með 1. marz 1978 og
jafnframt var stjórn og trúnaðar-
mannaráði falið að undirbúa
samningaviðræður við viðsemj-
endur í samstarfi við stjórn
Landssambands íslenzkra
verzlunarmanna."
VERKFALLSAÐGERÐIR
ÞJONA EKKI HAGSMUNUM
BORGARSTARFSMANNA
Á sameiginlegum fundi stjórn-
ar og fulltrúaráðs Starfsmannafé-
lags Reykjavikurborgar i gær-
kvöldi var rætt um afstöðu félags-
ins til boðaðrar vinnustöðvunar 1.
og 2. marz. Greidd voru atkvæði
um tvær tillögur. Tillögu frá
Gunngeiri Péturssyni sém gekk í
þá átt að hvetja félagsmenn að
leggja niður vinnu 1. og 2. marz
n.k. og var sú tillaga felld með 35
atkvæðum gegn 6, en alls höfðu
49 atkvæðisrétt. Eftirfarandi til-
laga frá Þórhalli Halldórssyni for-
manni félagsins var samþykkt
með 35 atkvæðum gegn 7.
Með nýsamþykktum lögum um
efnahagsráðstafanir er launþeg-
um enn einu sinni gert að þola
einhliða kjaraskerðingu sem af
því leiðir. Varað er við hvers kon-
ar árásum á gerða samninga, sem
orðið geti til þess að grafa undan
trausti launþega á gildi kjara-
samninga og skuldbindinga í
landinu yfirleitt. Þrátt fyrir hina
ómaklegu árás stjórnvalda á ný-
gerða samninga verður að standa
vörð um þá áfanga, sem náðst
hafa og vinna verður að kjara- og
réttindamálum. eftir þeim lög-
legu leiðum sem opinberir starfs-
menn hafa nýlega samið um og
markaði tímamót í réttindabar-
áttu þeirra. Stjórn og fulltrúaráð
Starfsmannafélag Reykjavíkur-
borgar telur því að vinnustöðvun
1. og 2. marz n.k. muni ekki þjóna
hagsmunum félagsmanna sinna
— Sendiráð rutt
Framhald af bls. 1.
Þetta mun vera fyrsti atburður
af þessu tagi í Austur-Þýzkalandi
siðan 25 ára einangrun landsins
lauk fyrir nokkrum árum og fylg-
ir í kjölfar markvíssra tilrauna
austur-þýzkra leiðtoga til að bæta
sambúðina við stjórnina í Teher-
an.
Talsmaður stúdenta. Bahman
Nirumand. sagði að þeir hefðu
einkum viljað mótmæla fram-
komu lögreglumanna í mótmæla-
aðgerðum í írönsku lrorginni
Tabriz 18. febrúar er hann sagði
að 2.000 hefðu beðið bana en að-
eins niu biðu bana og 125 slösuð-
ust að sögn yfirvalda. Nirumand
var einn af leiðtogum mótmælaað-
íierða gegn heimsókn íranskeis-
ara í Vestur-Berlín 1967 er leiddu
til tveggja ára óeirða i vestur-
þýzkum háskólum.
—Mæli ekki
með aðgerðum
Framhald af bls. 48
,,Ég mæli ekki með þeim að-
gerðum og er ekki aðili að
þeim. Við héldum fund hér í
Verkalýðsfélaginu (í Bolungar-
vík — innskot Mbl.) og þar var
einróma samþykkt með atkvæð-
og hvetur þá ekki til slíkra að-
gerða.“
PÖSTMENN HVETJA TIL
LÖGLEGRA MÓTAÐGERÐA
I gærkvöldi var haldinn félags-
fundúr í Póstmannafélagi íslands
og var eftirfarandi tillaga sam-
þykkt með öllum þorra atkvæða,
bæði á félagsráðsfundi og al-
mennum fundi: „Almennur fund-
ur í PFÍ þann 27. 2. 1978 mótmæl-
ir harðlega árás Alþingis á ný-
gerða kjarasamninga BSRB og
hvetur félaga sína til mótaðgerða
með öllum löglegum ráðum og
ítrekar þar með tillögu Félags-
ráðs frá því í dag.“
SKIPSTJÖRAFÉLAG
NORÐLENDINGA
Akuieyri, 27. febr.
Eftirfarandi hefur Mbl. borizt
frá Skipstjórafélagi Norðlend-
inga.
Samkvæmt niðurstöðu víðtækr-
ar skoðanakönnunar meðal starf-
andi félagsmanna'' Skipstjórafé-
lágs Norðlendinga samþykkir
stjórn félagsins að segja ekkí upp
gildandi kjarasamningum að
sinni og félagið mun þvi ekki taka
þátt i fyrirhuguðum verkfallsað-
gerðum. Stjórnin mótmælir þeirri
fullyrðing forseta Farmanna- og
fiskimannasambands islands sem
fram hefur komið í fjölmiðlum að
sambandið muni að fullu taka
þátt í öllum fyrirhuguðum mót-
mælaaðgerðum.
Sv.P.
FÉLAG VERZLUNAR-
OG SKRIFSTOFUFÓLKS
Akureyri. 27. febr.
Mbl. hefur borizt eftirfarandi
fréttatiik.vnningu frá FVSA á
Akureyri:
Að gefnu tilefni skal tekíð fram
að á fjölmennum félagsfundi Fé-
Iags verzlunar- og skrifstofufólks
á Akureyri og nágrenni 23. febr.
og á fundi stjórnar og trúnaðar-
ráðs 25. febr. var ákveðið að
standa utan við verkfallsaðgerðir
1. og 2. marz n.k. FVSA hefur sagt
upp kaupliðum kjarasamnings frá
1. marz. p
um allra fundarmanna að
standa ekki að þeim aðgerðum.
Það er min skoðun að æskilegra
sé að biða þar til eftir 1. apríl,
er samningar eru lausir.“
O Við höfum stutt
launþegasamtökin
Benedikt Gröndal, formaóur
Alþýðuflokksins, svaraði
spurningu Morgunblaðsins:
,,Við höfum stutt launþegasam-
tökin i þessari baráttu á þing-
inu og utan þess og á þvi hefur
ekki orðið nein breyting. Við
lítum á þessar aðgerðir, stuttar
mötmælaaðgerðir, sem oft hafa
gerzt hér áður og vonum að þær
hafi einhver áhrif." Morgun-
blaðið spurði þá Benedikt,
hvort hann teldi hér um lögleg-
ar eða ólöglegar aðgerðir að
ríeða. Hann kvaðst leiða þá
spurningu hjá sér, en itrekaði
að „við lítum á þessar aðgerðir
sem aðgerðir, sem oft hafa
gerzt hér áður bæði á sjó og
Iandi.“
O Launþegar eiga jafnan
að fara að lögum
Gylfi Þ. Gíslason, formaður
þingflokks Alþýðuflokksins,
svaraði spurningu Morgun-
blaðsins:
„Ég skil og styö þá sterku
andstöðu, sem efnahagsráðstaf-
anir ríkisstjórnarinnar mæta í
launþegasamtökunum. Mér er
ljóst, að aðstæður geta verið
þannig, að nauðsynlegt sé að
breyta kjarasamningufn með
löggjöf, enda hafa allir flokkar,
þ.á m. minn flokkur og þar með
ég sjálfur, staðið að slíku. En
það hefur aldrei áður verið gert
án nokkurra viðræðna við laun-
þegasamtökin. í því að hunza
þessi samtök — jafnvel sýna
þeim og forystumönnum þeirra
litilsvirðingu — var fólgin
fyrsta skyssa ríkisstjórnarinn-
ar. Önnur skyssa hennar var
fólgin í því, að hafa enga hlið-
sjón af að hún var sjálf nýbúin
að gera samningana, sem hún
rifti með lagasetningunni. Það
er von að launþegar reiðist,
þegar í ljós kemur, að eftir fá-
eina mánuði er það tekið með
lagasetningu, sem lofað hefur
verið í samningum. Þriðja og
höfuðskyssan var svo sú, að
koma launþegasamtökunum í
opna skjöldu með því að leggja
á Alþingi fram allt aðrar tillög-
ur en þær, sem fulltrúum laun-
þegasamtakanna höfðu verið
kynntar og boðaðar í verðbólgu-
nefndinni og meðal annars
snertu mjög viðkvæm atriði
kjarasamninganna án nokkurra
viðræðna, ekki hvað sizt þegar
þess er gætt, að einn af valkost-
um verðbólgunefndarinnar
gerði ráð fyrir því, að hægt
væri að láta samningana halda
gildi sínu, ef vilji væri til þess
af hálfu stjórnvalda. Ríkis-
stjórnin hefur því haldið þann-
ig á þessu máli öllu, að ekki er
við öðru að búast en mjög
harkalegum aðgerðum af hálfu
launþegasamtakanna. Á hitt
dreg ég enga dul, að ég tel
samtök launþega, eins og alla
borgara þjóðfélagsins, jafnan
eiga að fara að lögum. I gildi er
vinnulöggjöf, sem Alþingi hef-
ur sett og báðir aðilar vinnu-
markaðarins hafa fallizt á. Sam-
kvæmt henni á kjarabaráttan
að heyjast."
O Styð launþega
eindregið
Lúðvík Jósepsson, formaður
Alþýðubandalagsins sagði:
„Ég styð launþega eindregið.
Mér finnst aðgerðirnar rétt-
mætar og styð þær heilshugar.
Um lögmæti þeirra er það að
segja, að það er hægt að teygja
það endalaust, hvað er löglegt
og hvað er ólöglegt. En mót-
mæli birtast í svo mörgu. Við
skulum hugsa okkur að gripið
yrði til þess að banna allan
verkfallsrétt og samningsrétt. í
öllum löndum, þar sem menn
hafa vanizt því að slíkt tilheyrði
mannréttindum, myndu menn
mótmæla því með aðgerðum,
sem auðvitað ekki stæðust við-
komandi lög. Ut af þessu vil ég
ekki nota það orð að hér sé um
ólöglegt athæfi að ræða, heldur
fyrst og fremst eðlileg mótmæli
við því að verið sé að skerða
samningsrétt og rjúfa gerða
samninga. Býst ég við því að
það yrðu æði margir, sem
myndu viðurkenna það sem
eðlileg viðbrögð, þó að einhver
meirihluti á Alþingi kynni að
leiða það í lög að svipta menn
ýmsum mannréttindum, sem
menn hafa haft í lögum um
langan tíma. Það er hægt að
setja í lög að þetta sé tekið af.
En þá myndi þessu mótmælt á
þann hátt, sem ekki væri í sam-
ræmi við nauðungarlög, sem
sett hefðu verið. Þetta er að
gerast nú á ákveðnu stigi máls-
ins, en menn geta að sjálfsögðu
metið það í stigum.“
O Aminning til
ríkisstjórnarinnar
Ragnar Arnalds, formaður
þingflokks Alþýðubandalags-
ins, sagði:
„Ég styð þessar aðgerðir
heilshugar og tel þær algjör-
lega óhjákvæmilegar eftir það
sem á undan er gengið.
Ríkisstjórnin og þingmeiri-
hluti hennar hefur brotið upp
kjarasamninga allra launa-
manna og rofið samninga, sem
hún sjálf gerði við opinbera
starfsmenn fyrir aðeins fjórum
mánuðum. Það leynir sér ekki
að þessi aðgerð er bersýnilega
hugsuð sem ögrun; hún á að
sýna að á kjarasamningum sé
ekkert mark takandi og að rík-
isstjórn getur leyft sér að tæta
þá sundur hvenær sem er. Að
þetta gerist fáum mánuðum
fyrir kosningar á að gefa hægri
öflunum sóknarstöðu til enn
grófari árása á kjör launa-
manna að kosningum loknum.
Þannig hefur a.m.k. ríkisstjórn-
in reiknað dæmið.
En hún reiknar skakkt.
Verkalýðshreyfingin ætlar ein-
mitt að sýna það fyrstu tvo dag-
ana í marz, að hún lætur ekki
bjóða sér hvað sem er.
Aðgerðir launamanna nú um
rrianaðamótin eru ekki verk-
fallsaðgerðir í venjulegum
skilningi. Þetta er fyrst og
fremst aðvörun, sem undir-
strikuð er meó vinnustöðvun
allra þeirra, sem vilja mótmæla
því að réttlæti og samnings-
frelsi launamanna sé fótum
troðið.
Að tala um lögbrot í þessu
sambandi er út í bláinn, því að
þetta er ekki verkfallsaðgerð i
merkingu laga. Raunverulegar
verkfallsaðgerðir hefjast vafa-
laust ekki fyrr en eftir 1. apríl,
þegar samningar verkalýðsfé-
laganna verða almennt úr gildi
fallnir lögformlega.
Aðgerðir launamanna í marz-
mánuði er hins vegar alvarleg
áminning til rikisstjórnarinnar
og ætlaðar til þess að fá hana til
þess að endurskoða afstöðu
sína áður en allt er endanlega
komið í hnút í atvinnulifi lands-
manna.“
- Gætu þýtt 32%
lægri laun
Framhald af bls. 2
eftir 6 ár og er frádrátturinn þar
62.144 krónur eða 32% af laun-
um. Mánaðarlaunin eru þvi 100
klukkustundir með 60% álagi.
Magnús Öskarsson kvað nauð-
synlegt að opinberir starfsmenn
gerðu sér grein fyrir þessu heim-
ildarákvæði laganna um réttindi
og skyldur þeirra, þvi að óverj-
andi væri að slík grein kæmi í
bakið á mönnum. Þótt ekkert lægi
fyrir um að starfsmenn Reykja-
víkurborgar færu í verkföll í byrj-
un marz — kvaðst hann ekki vilja
að neinn þyrfti að segja að hann
af fáfræði vissi ékki hvað hann
hefði verið að gera.
- Auglýsing-
unni breytt
Framhald af bls. 2
um opna fundi á þeirra vegum um
kjaraskerðinguna Þegar auglýsingin
var lesin, kom í Ijós að orðalagi hennar
hafði verið breytt án nokkurs samráðs
við auglýsendur. þannig að fundarefni
væri ,, efnahagsráðstafanir ríkis
stjórnarinnar". Þetta er beinlínis
efnisleg rangfærlslsa á auglýsingunni
því að fundarefnið er aðeins hluti af
efnahagsráðstöfunum ríkisstjórnarinn-
ar, þ e sjálf kjaraskerðingin sem af
þeim leiðir
Af þessu tilefni viljum við eindregið
mótmæla því, að útvarpsstjóri eða út-
varpsráð leyfi sér að breyta efnislega
auglýsingum frá samtökum okkar án
nokkurs samráðs við hlutaðeigandi
aðila
Virðingarfyllst,
f h Alþýðusambands íslands Snorri
Jónsson (sign)
f h Bandalags starfsmanna rikis og
bæja Kristján Thorlacius (sign)
f.h Launamálaráðs BHM Jón
Hannesson (sign)"
Eins og áður sagði kvaðst Andrés
Björnsson aðeins kannast við þetta
eina tilvik frá föstudagskvöldinu Hann
sagðist hafa kannað tilvikið og hafi þá
komið í Ijós að Guðmundur Jónsson,
framkvæmdastjóri hljóðvarps, hafi haft
samband við Harald Steinþórsson.
framkvæmdastjóra BSRB og þeir kom-
ið sér saman um orðalagsbreytinguna
í fréttatilkynningu ASÍ, sem bréfinu
til útvarpsstjóra fylgdi. er getið um
fleiri tilvik um orðalagsbreytingar á
auglýsingum ASÍ, BSRB, Launamála-
ráðs BHM og FFSÍ Er jafnframt getið
auglýsinga. þar sem auglýst var eftir
sjálfboðaliðum til dreifingar á dreifiriti
samtakanna um kjaraskerðinguna í
auglýsingunm var gerð sams konar
breyting. þ.e.a.s. auglýst var eftir sjálf-
boðaliðum til þess að dreifa riti með
„upplýsingum um efnahagsráðstafan
ir ríkisstjórnarinnar". Segir í fréttatil-
kynningunni sem fylgir bréfinu ,.Þess
vegna hafa forystumenn launþegasam-
takanna, sem að fundunum og dreifirit-
inu standa. sent meðfylgjandi bréf til
útvarpsstjóra, þar sem þessu athæfi
stofnunarinnar er mótmælt"
— Lækkaði
sektina
Framhald af bls. 2
sjóðs, 80 þúsund kr. auk allra
málsvarnarlauna skipaðs verj-
anda síns fyrir báðum dómum,
Guðmundar Péturssonar, samtals
150 þús. krónur. Ur ríkissjóði
greiðist 1/3 hluti sakarkostnaðar í
báðum dómum ásamt 1/3 hluta
saksóknarlauna auk allra máls-
varnarlauna verjanda Sigmunds
Hjaltasonar, 150 þús. krónur.
Einn dómenda, Benedikt Sigur-
jónsson, skilaði sératkvæði, sem
taldi refsingu ákærðu hvors um
sig hæfilega ákveðna 50 þús.
króna sekt til ríkisstjóðs og komi
4 daga varðhald í stað sektar,
verði hún eigi goldin innan 4ra
vikna frá birtingu dómsins.
—Einvígið
verður i Graz
Framhald af bls. 1.
við fulltrúa skáksambandsins að
þeir létu útbúa einkaíbúð fyrir
sig meðan á keppninni stæði.
Hann kvaðst ekki vera í neinum
vafa um að hann myndi bera sig-
urorð af Korchnoi í viðureigninni.
1 frétt frá skákmótinu í
Bugonjo segir að Karpov hafi
unnið danska stórmeistarann
Bent Larsen í fyrstu umferð móts-
ins. Önnur úrslit voru þessi:
Ivkov gerði jafntefli við Miles og
einnig gerðu jafntefli Balashov
og Portish, Tal og Vukiv, Gigorich
og Byrne. Timman vann Bukic,
Hort vann Hubner og Ljubojevic
vann Boris Spassky.
------» ♦ •»-----
— Fullyrðing-
ar úr lausu
lofti gripnar
Framhald af bls. 2
BSRB, mér finnst það svo frá-
leitt."
Greinargerð fjármálaráðuneytis
fer hér á eftir i heild:
Af hálfu meirihluta stjórnar BSRB
hefur því verið haldið fram undarv
farið, að fyrirhugaðar ólögmætar
verkfallsaðgerðir bandalagsins rétt
lætist af neyðarrétti í ávarpi frá
meirihluta stjórnar BSRB, sem dreift
hefur verið, er þetta endurtekið og
ýmist talað um að „nauðvörn" eða
„neyðarréttur" réttlæti aðgerðirnar í
áðurnefndu ávarpi er talað um
„þann neyðarrétt sem viðurkenndur
sé i lýðfrjálsum löndum", án þess að
haft sé fyrir þvi að skýra frekar þann
grundvöll, sem meiri hluti stjórnar
BSRB fullyrðir að réttlæti gerðir sín-
ar
Sú lagatúlkun sem þarna kemur
fram, fær ekki staðist Þau skilyrði,
sem almennt er viðurkennt að vera
þurfi fyrir hendi svo neyðarvörn eða
neyðarrétti verði beitt eru hér ekki til
staðar Sjónarmið um neyðarvörn
og neyðarrétt byggjast fyrst og
fremst á ólögfestum reglum, en i
löggjöfinm hafa slik sjónarmið einn-
ig fengið staðfestingu svo sem i 1 2
og 13 gr almennra hegningarlaga
nr 19/1940 Skilyrði fyrir þvi að
neyðarvörn eða neyðarréttur geri
verknað refsilausan. sem undir öll-
um venjulegum kringumstæðum er
refsiverður. eru afar þröng
I kjarasamningi fjármálaráðherra
fyrir hönd ríkissjóðs og BSRB frá
25 október 1977 eru ákvæði um
það, hvernig aðilar skuli bregðast
v.ð, séu breytingar gerðar á visitölu-
grundvelli samningsins Samningur-
inn gerir ráð fyrir að hvor aðili geti
krafist endurskoðunar á kaupliðum
samningsins Um þetta eru nánari
ákvæði i samnmgnum Samningur-
inn gerir þvi beinlinis ráð fyrir þvi að
sú aðstaða komi upp, sern nú liggur
fyrir og hvernig við skuli bregðast
Neyðarvörn eða neyðarrétti
verður þvi aðeins beitt, að öðrum
úrræðum verði ekki við komið vegna
skyndilegrar neyðaraðstöðu Jafnvel
v.ð slikar aðstæður er heimildinni
mjög þröngar skorður settar Með
hliðsjón af framansögðu eru fullyrð-
ingar meiri hluta stjórnar BSRB um
að neyðarvörn og neyðarréttur rétt-
læti lögbrot þeirra úr lausu lofti
gripnar
Fjármálaráðuneytið,
27. febrúar 1978