Morgunblaðið - 04.03.1978, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 4. MARZ 1978 3
Viðbrögð við verkfallsaðgerðum
MORGUNBLAÐIÐ hafði í gær samband við nokkra forystumenn launbegasamtaka, forstjóra Vinnuveitendasambands
íslands, fjármálaráðherra og forystumenn stjórnmálaflokka og spurði þá álits á verkfallsaðgerðunum 1. og 2. marz. Lúðvík
Jósefsson, formaður Alpýðubandalagsins, vildi ekki tjá sig um málið og Mbl. tókst ekki að ná tali af Jónasi Bjarnasyni,
formanni Bandalags háskólamanna, Ólafi Jóhannessyni, formanni Framsóknarflokksins og Benedikt Gröndal, formanni
Alpýðuflokksins. Svör hinna fara hér á éftir.
Bjarni Jakobsson Jón Hslgason
Guðm. H. Garðarsson. Guðm. J. Guðmunds- Kristján Thorlacius
son
Ólafur Jónsson
Matthías A. Mathiesen Magnús Torfi Ólafsson
Bjarni Jakobsson:
í samræmi viö
skoðun mína
„ÉG ÁTTI aldrei von á því að þátttaka
í þessum aögeröum yröi almenn og þaö
kom líka á daginn," sagöi Bjarni
Jakobsson, formaöur löju félags verk-
smiöjufólks í Reykjavík. Bjarni hafði lýst
því sem sinni skoðun, aö hann teldi
rangt aö gríþa til ólöglegra aðgeröa, en
á fundi trúnaðarmannaráös löju, þar
sem Bjarni var fjarstaddur vegna
veikinda, var samþykkt aö beina
eindregnum óskum til félagsmanna um
aö þeir allir sem einn yröu viö tilmælum
ASI um tveggja daga verkfall " Eftir
þeim upplýsingum, sem ég hef séö frá
viökomandi aöilum, er taliö aö um 80%
Iðjufólks hafi virt lög landsins og mætt
til vinnu sinnar þessa tvo daga og er sú
afstaða alveg í samræmi viö þaö, sem
ég haföi á fundum og víöar lýst sem
skoöun minni á málinu,“ sagöi Bjarni.
„Þessi afstaða mín byggist eingöngu
á því aö ég vil viröa þau lög, sem
löggjafarsamkunda okkar íslendinga
setur, og vil ekki hvetja neinn til aö
ganga í berhögg viö þau lög, þó okkur
líki auövitaö miöur lagasetning, sem
skeröir geröa kjarasamninga verkalýðs-
félaganna. Ég er engan veginn sam-
þykkur þessum lögum né jreim lögum
öörum, sem sett hafa verið af ríkis-
stjórnum undanfarinna ára og gengiö
hafa í þá átt aö skeröa eöa nær ógilda
kjarasamninga launþega. En meö
lögum skal land byggja og okkar
kjarasamningar fela í sér löglega leiö til
svara. Þá leið eigum viö aö fara og enga
aöra.
Ég hef hins vegar oft sagt og ítreka
þaö nú, aö ég tel aö ríkisstjórn á
hverjum tíma eigi aö hafa sem nánasta
og bezta samvinnu viö launþegasam-
tökin aö sfaöaldri og slíkt ættu
þingmenn okkar líka aö gera. Meö því
kæmust þeir í sem nánasta snertingu
viö skoöanir launþeganna í landinu og
þekktu vandamál þeirra á hverjum tíma
af eigin raun.“
Jón Helgason:
Vonbrigði með
fforystumenn
„ÉG VERD aö segja þaö, aö af þeim
fréttum, sem ég hef haft, þá verö ég aö
telja útkomuna nokkuö jákvæöa, hjá
þeim sem hvöttu sína menn til þátttöku
í þessum aðgeröum. Hitt er svo aftur
annaö mál, aö ég lýsi vonbrigöum
mínum meö þaö, hversu margir forystu-
menn verkalýðsfélaga uröu til þess aö
skerast úr leik og létu máliö afskiþta-
laust. Þeir heföu þá átt aö láta annaö
í Ijós á formannaráöstefnu Alþýöusam-
bandsins en þar varö raunin. Ég verö
aö játa, aö hvaö þetta snertir varö ég
fyrir vonbrigöum meö nokkra af okkar
forystumönnum," sagöi Jón Helgason,
formaður verkalýösfélagsins Einingar, í
samtali viö Mbl. í gær.
Jón sagöi um aðgeröirnar á Einingar-
svæöinu, sem nær yfir Akureyri, Dalvík,
Hrísey, Ólafsfjörö, Grenivík og allan
Eyjafjörö, aö miöaö viö aöstæöur, þá
Þórhallur Asgeírsson Snorri Jónsson
væri hann mjög ánægður meö útkom-
una. „Viö erum svona aö leyfa okkur aö
álita aö um 70% fólksins hafi hlýtt
kallinu, ef undan eru skildir þeir staöir,
þar sem viö létum ekki fara í verkfall,
eins og á sjúkrahúsunum og elliheimil-
um. löja og verzlunarfólk voru ekki meö
og þaö geröi samstööuna auövitaö
verri, en samstöðu Einingarfólksins tel
ég í þaö heila tekiö góöa.“ Félagsmenn
Einingar sagöi Jón vera um 2.600
talsins.
Jón sagði, aö ekki heföi dregíð til
neinna tíöinda varöandi framkvæmd
verkfallsins. „Viö fórum ekki út í neina
hörku. Viö reyndum svona að fylgjast
með á stærstu stööunum og fórum eftir
ábendingum, en félagssvæöiö er erfitt
yfirferöar sem stendur, þannig aö mest
byggðist þetta á skírskotun til hvers og
eins félagsmanns. Um næstu aögeröir
Einingar sagöi Jón, aö hann hygöist
ræöa viö forystu
verkalýöshreyfingarinnar í heild áöur en
hann ákvæöi nokkuð. „En viö tilkynnt-
um atvinnurekendum um leiö og viö
sögöum uþp kaupliö samninganna, aö
viö myndum gefa út okkar eigin taxta
og þaö ætlum viö aö gera um helgina."
Þegar Mbl. sþuröi, hvort hugsanlega
myndi koma til aögeröa aftur aö viku
liöinni, þar sem vikulaunafólk ætti í hlut,
svaraöi Jón: „Það getur allt gerzt. Viö
teljum aö þaö sé ekki hægt aö gefa út
taxta, eins og lögin gera ráö fyrir.
Mikiö af okkar fólki er í fiskvinnu í
bónuskerfi og þaö yröi þá ekki hægt að
finna þaö út fyrr en eftir mánuðinn, hver
verölagsuþpbót fólksins ætti aö vera.
Slíkt myndi óhjákvæmilega valda
óánægju á vinnustööum og því teljum
viö ófært meö öllu aö láta slíka taxta
viögangast."
Guömundur H. Garöarson:
Verkfallsaðgerðirnar
mistókust
„ÉG TEL aö jæssar tilraunir til almennra
verkfallsaögeröa hafi mistekizt, enda til
þeirra efnt bæöi á röngum forsendum
og ekki í samræmi viö lög og reglur um
heimild til vinnustöövunar. Þessar
aögerðir voru þess vegna fyrirfram
dæmdar til aö mistakast og meginþorri
fólks mætti til vlnnu sinnar," sagði
Guömundur H. Garðarsson, formaöur
Verzlunarmannafélags Reykjavíkur, í
samtali viö Mbl. í gær, en á félagsfundi
V.R., þar sem samþykkt var upþsögn
launaliöa kjarasamninganna, var tillögu
utan úr sal um þátttöku V.R. í
verkfallsaögerðunum, hafnaö.
„Þaö aö meginþorri fólks mætti til
vinnu sinnar sýnir, að fólk er því ekki
fylgjandi aö forystumenn' llaunþega-
hreyfingarinnar boöi til aögeröa, sem
eru ólöglegar, og segja má aö vissu leyti
í þessu tilfelli nú ögrun viö lýöræöi og
þingræöi í landinu,“ sagöi Guömundur.
„Verkalýöshreyfingin hefur margsinnis
sýnt þaö aö hún býr yfir því afli og fólk
hefur þá félagshyggju, aö þegar brýn
þörf krefur aö gripiö sé til verkfalls-
vopnsins, sem aö mínum dómi er
algjört neyöarúrræði viö mjög slæmar
aöstæöur, þá stendur fólk saman um
lögmætar aögeröir hagsmunum sínum
til framdráttar.
En ég tel aö nú síöustu dagana hafi
þaö komiö alveg skýlaust í Ijós, aö fólk
viröir lög og vill búa viö þingræöi en
ekki stéttræöi."
Guðmundur J.
Guðmundsson:
Alveg stormandi
— HVAÐ Dagsbrún snertir er þetta
alveg stormandi, sagöi Guðmundur J.
Guömundsson, formaöur Verkamanna-
sambands íslands er Mbl. bar undir
hann hvaö hann segöi um aögerðirnar
1. og 2. marz.
— Verkfalliö hjá Dagsbrún var al-
gjört hér í Reykjavík, enda hatöi
Dagsbrún boöaö til vinnustöövunar. Á
nokkrum stööum var aö vísu unnið, t.d.
þar sem félagssvæöi Dagsbrúnar og
Verzlunarmannafélagsins skarast og
vildum viö ekki egna til leiöinda þar. Þá
var einnig unniö á einstaka smærri
vinnustööum, en hvaö snertir Dagsbrún
er ekki vafi á því aö þátttaka hefur verið
einna bezt af þessum stærri félögum.
— Einhver misskilningur var líka á
feröinni á nokkrum stööum en þaö gekk
vel fyrir sig aö leysa úr því og þegar
málin höföu verið rædd lögöu menn
niöur störf. Helzt kom til hnippinga á
bensínstöövunum, enda er bensínið svo
viökvæmt, en stöövunum var einfald-
lega lokaö og því hafa kannski fylgt smá
væringar.
Þá sagöi Guömundur J. Guömunds-
son aö meiri harka hefði veriö varöandi
flugiö, því þar heföu verkstjórar og aörir
gengiö í störf hleöslumanna er voru í
verkfalli, en hann sagöi einnig aö flugið
væri alltaf viökvæmt og kannski meira
en ella nú vegna þess aö lítiö heföi veriö
flogiö dagana fyrir verkfalliö.
Einnig gat Guömundur þess aö um
200 manns heföu jafnan veriö saman-
komnir í Lindarbæ þar sem hefði veriö
opiö hús og síðan heföu menn fariö í
ferðir til eftirlits og „þaö er óhætt aö
segja að verkamenn í Reykjavtk eru
stoltir af því aö vera Dagsbrúnarmenn,"
sagöi Guðmundur J. Guömundsson að
lokum.
Kristján Thoriacius:
Tókst að hamla
gegn þáttöku
„ÞAÐ ER augljóst að fulltrúum ríkis-
valdsins tókst meö hótunum og ógnun-
um aö hamla verulega gegn þátttöku í
þessum aögeröum, en engu aö síöur tel
ég aö þessar mótmælaaögeröir okkar
hafi heppnazt eftir atvikum vel,“ sagöi
Kristján Thorlacius, format ut Banda-
lags starfsmanna rfkis og bæja, í
samtali viö Mbl. í gær. „Þegar á heildina
er litiö, er ekki vafi á því aö slík
mótmælaalda gegn ólögum hlýtur aö
hafa mikil áhrif.
Á stjórnarfundi síðdegis í dag sam-
þykkti stjórn BSRB einróma aö beina
þeim tilmælum til aðildarfélaganna að
þau tilnefni fulltrúa í samninganefnd,
sem kæmí saman fyrir miðjan mánuö-
inn. Nefndin mun þá fjalla um tillögu að
kröfu um endurskoöun kaupliöa gild-
andi kjarasamninga samkvæmt heim-
ildum í kjarasamningunum."
Þórhallur Halldórsson:
Vanhugsuð
ákvörðun
„AD LIÐNUM 1. og 2. marz er Ijóst, hve
vanhugsuð sú ákvöröun var aö hvetja
opinbera starfsmenn til tveggja daga
ólöglegrar vinnustöövunar," sagöi Þór-
hallur Halldórsson, formaður Starfs-
mannafélags Reykjavíkurborgar, í sam-
tali viö Mbl. í gær. „Afleiöing þessa
frumhlaups meiri hlutá stjórnar BSRB
er aö mínum dómi meöal annars sú aö
samtök okkar hafa oröiö fyrir álits-
hnekki, mótmæli viö ólögum ríkisstjórn-
arinnar hafa oröiö máttlaus og spillt
hefur verið fyrir möguleikum þeirra,
sem koma til meö að vinna af hálfu
BSRB aö auknum verkfallsrétti opin-
berum starfsmönnum til handa.
Hugmynd sem ég setti fram á
formannaráöstefnu BSRB nýlega um aö
efna bæri til fundarhalda um land allt,
eftir hádegi 1. marz og þar meö leggja
niður vinnu hluta úr þeim degi heföi
gjarnan mátt athugast nánar.
Ástæöa er til aö ætla aö slíkar
mótmælaaögeröir heföu hlotið stuöning
alls þorra launamanna og þannig orðiö
þörf áminning til Alþingis og ríkisstjórn-
ar landsins um aö seilast ekki fyrst og
fremst ofan í vasa launþega, þá er
efnahagsvandi steöjar aö þjóðarbúinu."
Snorri Jónsson:
28—30.000 tóku
Þátt
„ÉG tel aö þessar aögeröir sem
mótmælaaðgerðir gegn kjaraskeröing-
unni hafi tekizt vel,“ sagöi Snorri
Jónsson, varaforseti ASÍ, í samtali viö
Mbl. í gær. „Næsta mál hjá okkur
verður, aö viö munum snúa okkur til
Framhald á hls. 30.
Framboðsmál Samtakanna
á Austurlandi og Norðurlandi eystra:
Rætt um Jón Armann
og Kristján
MORGUNBLAÐIÐ leitaði upplýs-
inga í gær hjá talsmönnum Sam-
taka frjálslyndra ok vinstri manna
í Austurlandskjördæmi, Suður-
iandskjördæmi og Norðurlands-
kjörda-mi cystra, en unnið er að
undirbúningi framboðs til Alþingis-
kosninga í þessum kjördæmum á
vegum Samtakanna.
Astráður
Magnússon á Egilsstöðum hvað þessi
mál öll i deiglunni ennþá, en hann
taldi vafalaust að framboð kæmi hjá
Samtökunum á Áusturlandi. Mbl.
spurði hann hvort mögulegt væri að
Kristján Thorlacius yrði í framboði
á Austfjörðum á vegum Samtak-
anna, en Astráður kvað það allt
óákveðið ennþá.
Thorlacius
Freyr Bjarnason á Húsavík kvað
ekkert ákveðið ennþá í framboðsmál-
um Samtakanna í kjördæminu, en
hann kvaðst hafa heyrt um það talað
að Jón Ármann Héðinsson yrði í
framboði fyrir Samtökin. Þó kvað
hann ekkert ljóst í þeim efnum
ennþá, en mál yrðu væntanlega til
lykta leidd á kjördæmisþingi Sam-
takanna á Akureyri þegar unnt
reyndist að halda það fyrir hríðar-
veðri á svæðinu.
Andrés Sigmunds-
son á Selfossi kvað ekkert ákveðið í
framboðsmálum Samtakanna á
Suðurlandi, en hins vegar væri verið
að ræða við menn og til stæði að
halda kjördæmisráðsþing innan tíð-
ar.
í PRÓFKJORI ER
ENGINN ÖRUGGUR
Ólafur B. Thors, forseti
Borgarstjórnar Reykjavíkur,
tekur þátt í prófkjöri
sjálfstæðismanna vegna
borgarstjórnarkosninganna
í Reykjavík
Stuðningsmenn